Mikrokinos’yomka metodi. Mikroxirurgiya metodi - Биология - Рефераты

Mikrokinos’yomka metodi. Mikroxirurgiya metodi

Загружено в:

12.01.2023

Скачано:

0

Размер:

622.662109375 KB

Mikrokinos’yomka metodi . Mikroxirurgiya metodi Tirik ob’ektlar tadqiq qilinayotganda tuzilmalarni mikrokinos’yomka, ya’ni mikroskop ostida suratga olish alohida o’rin tutadi. Bu usul hujayrada ketayotgan jarayonlarni normal, sekinlashgan, tezlashgan holda kinoga olishga imkon beradi. Buning uchun Seytraffer qurilmasidan foydalaniladi. U xoxlagan intervallarda suratga olish (kadrlar qilish) uchun xizmat qiladi, masalan, hujayralarning bo’linishi juda tez sodir bo’lishi mumkin, bu holda odatdagiga nisbatan tezroq olinsa (kadrlar ko’proq qilinsa), ekranda bu jarayon sekinroq o’tadi, natijada normal sharoitda payqamay qolinadigan holatlarni yaxshiroq kuzatish mumkin bo’ladi. Aksincha, uzoq davom etadigan jarayonlar(masalan, gulning ochilishi kabi) ni ekranda qisqa muddatda kuzatish uchun kinoga olinayotganda kamroq kadrlar qilinadi. Masalan, 1 minutda 1ta kadr va hokazo. Natijada odatiy holda 10 soat ketadigan jarayon ekranda 5-6 minutda kuzatilishi mumkin Bu metod hujayra va organizmda bo’layotgan jarayonlarni faqat kuzatish usuligina emas, balki ularni hujjatlashtirish metodi hamdir. MIKROXIRURGIYA METODI Sitologlar birinchi mikrooperatsiyani hayvonlar organizmi ustida o’tkazdilar, bunda ular lupa va preparoval ignadan foydalandilar holos. Mikrooperatsiyalar alohida hujayralarda yoki to’qimalarda maxsus mikromanipulyator deb ataluvchi asbob ishlab chiqilgach o’tkazila boshlandi. 1901 yilda Sxouten Gollandiyada, 1904 yilda Barber AQSh da bir-biridan bexabar dastlabki mikromanipulyatorni yaratishdi. 1912 yilda Chaxotin, 1918 yilda Chemberson, 1920 yilda Peterfi, Teylor va 1949 yilda Fonbryunlar mikromanipulyatorlarni yangi, qulay modellarini yaratdilar (8 rasm).

Oxirgi vaqtlarda televizion, ossiloskopli, elektron moslamali, kompyuterli mikromanipulyatorlar ishlab chiqarilib, qilinayotgan mikrooperatsiyalar teleyoki kompyuter ekranlarida ko’rinib turadi. 8-rasm.Yangi avlod kompyuterli mikromanipulyatori. Mikroxirurgik operatsiya o’tkaziladigan ob’ektni maxsus ishlab chiqilgan qandaydir muhit-fiziologik eritma, vazelin yog’i, qon plazmasi yoki zardobi quyilgan oynali kameraga joylashtiriladi. Oddiy osma tomchidagi xujayra yopqich oynaga yopishishi uchun mikroso’rg’ich orqali ortiqcha suv so’rib olinadi. Ba’zan tomchi tomiziladigan joyga jelatina yoki agar –agarni 1-2 % li eritmasi surtiladi, unga hujayra ancha mustahkam o’rnashadi va mikrooperatsiyani o’tkazishga qulaylik paydo bo’ladi.

Bu metod to’qima yoki mikroorganizmlar hujayralarini ajratish va yangi muhitga o’tkazishda keng qo’llaniladi. Bunday operatsiyalar shisha naychadan qilingan mikroso’rg’ich yoki mikroilmoqchalar yordamida amalga oshiriladi. Bu metod dastlab Teylor va Farber (1924)lar tomonidan Euplotes kiprikli infuzoriya mikronukleusini ajratib olish va uni boshqa individga joylashda ishlatilgan edi. Bir amyobadan yadrosini olib boshqasiga ko’chirish ( transplantatsiya ) dastlab (1914) Barber tomonidan, keyinchalik ko’pchilik tabiatshunoslar tomonidan amalga oshirildi. Komandon va Fonbryun (1939) taklif qilgan metodga asosan yadrolar ko’chirib o’tqaziladigan ikkita hujayra ilmoqcha yordamida bir joyda ushlab turiladi, egilgan mikroso’rg’ich orqali yadro bir hujayradan ikkinchisiga itarib kirgiziladi(9 rasm). 9-rasm.Amyoba yadrolarining ko’chirib o’tkazish. 1-yadro;2-qisqaruvchi vakuola;3-shisha mikroigna;4-mikroilmoq. Shu usul bilan Danielli (1960) o’z shogirdlari bilan yadro va sitoplazmaning irsiyatdagi rolini aniqlash maqsadida amyobalarda

geterotransplantatsiya (har xil yadrolarni ko’chirib o’tqazish) ni amalga oshirdi. Buni amfibiylarda ham amalga oshirildi (Gurdon,1963). Ko’chirib o’tqazilgan qismlarning irsiyatdagi rolini va keyingi taqdirini kuzatish uchun to’qimalar kulturasi eng qulay usul hisoblanadi. Bu operatsiyalar yadro va sitoplazmani hujayra hayotidagi rolini o’rganishga, ularning irsiy belgilarni tashishdagi rolini bilishga yordam beradi.

Похожие

Hujayra gomogenatlarini fraksiyalash metodi. Sitokimyoviy metod

Hujayraning tekshirish metodlari. Sitofizikaviy tekshirish metodlari. Ultrastrukturani tekshirish metodi

Yadro shirasi – karioplazma. Yadrocha

Biologiya o`qitishda foydalaniladigan uslublar va usullari

Biologiya o’qitishning faol metodlari