Қурилиш жараёнларини вариант лойихалаш - Архтектура - Рефераты

Қурилиш жараёнларини вариант лойихалаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

47.6552734375 KB

Қурилиш жараёнларини вариант лойихалаш Режа: 1. Қурилиш монтаж ишларини вақт фазосида бажариш 2. Қурилиш жараёнини технологик ишончлилигини аниқлаш 3. Қурилиш жараёнини хужжатлаштириш

Қурилиш жараёнларини вариант лойихалаш Вариант бўйича лойихалашда олдиндан бажариладиган жараёнлар номма-ном ва таркиби хамда хажми аниқлаб олинади. Асосий солиштирилиши мумкин бўлган шароитлар – бу бинонинг хажмий – режавий ва қурилмавий ечимларидир. Бино ва иншоотларни қуриш ва барпо қилишдаги асосий шарт шароитлар қуйидагилардир: - қурилиш районини геологик – иқлимий тавсифи (район иқлими, геологияси, рел p ефи, сув ресус борлиги); - қурилиш майдони холати (бошқа бинолар борлиги, уларни қай холда зич жойлашганлиги); - ер остки мухандислик тармоқларининг борлиги; - ресурс тавсифи (ишлаб чиқариш базалари, қурилиш материаллари ишлаб чиқариш корхоналарининг бор-йўқлиги, йиғма тузилмалар ташиб келиш имкони ва қувват ресурслари); Юқоридагиларни хисобга олган холда қурилиш монтаж ишлари номи ва хажми хисобланиб, сўнгра вариантларни солиштириб, энг самарали техналогик жараён аниқланади. Бу ўз навбатида техник иқтисодий кўрсаткичи (ТИК) самаралиги бўйича аниқланади. Шуни хисобга олиш керакки танланадиган вариантни самаралигини хисобга олиш хам мехнат сарфи бўйича комплекс вариант ишлаб чиқилгани йўқ. Шунинг учун шундай бўлиши мумкин, энг самарали ва кам меънат сарфи вариант – хавфсизлик қоидалари бўйича камчиликка эга бўлиш мумкин. Шунинг учун уларни самарали кўрсаткичлар алохида хисоблаймиз. Ишнинг таннархи – иш бажариш учун сарфланадиган маблағ – сўм (пул) миқдорида. Бунда – материал нархи, кувват, асосий хисобга олинади. Ишнинг таннархи қуйидагича аниқланади. С ТН = (И Х + М + Э + Т Р ) * К Н ;

Бу ерда: И Х – ишчилар иш хақи, сўм; М – материал, қурилма ва ярим фабрикатлар нархи, сўм; Э – машина, механизм ва жихозлар эксплуатацияси нархи, сўм; Т Р – траспортга сарф харажат, сўм; К Н – устама харажат (накладной расход) ни хисобга олиш коэффиценти (маъмурий – хўжалик сарфи, ёнғинни олдини олиш, асбоб ва ускуналарни ишдан чиқиши ва х.к.) Машиналар эксплуатацияси сарфлари (нархи) Э =Е + Э й Т Ф /Тй + Э СМ Т Ф Бу ерда: Е – машиналарни ташиш, ўрнатиш ва йиғиштириб олиш учун сарф ва харажатлар, сўм; Э й – машиналарни сарфланиш йиллик сарф харажатлар, сўм; Э СМ – смена давомида машина ва механизмларга сарф харажатлар (машина иш хақи, ёқилғи нархи); Т й – машина ва механизмларни йиллик норма бўйича ишлаш куни (187 кун); Т Ф – машинани юқоридаги ишни бажаришига неча машина смен сарфлаши; К Н – устама харажатни ъисобга олиш коэффиценти. Ишга сарфланадиган мехнат сарфи – шу ишни бажариш учун сарфланган мехнат билан ўлчанади. Мехнат сарфининг ўлчов бирлиги бўлиб ишчи соат (ишчи. с) ёки ишчи кун (ишчи. к) хизмат қилади. У маълум ишни бажариш учун меъёрий меънат сарфини белгилайди. Бирлик меъёр ва бахоларда хар бир бирлик иш учун мехнат сарфи бериб қўйилган. Қурилиш жараёнини давомийлилигини топишимиздан мақсад технологик жараёнларни бир технологик кетма-кетликдаги тизимга келтириш, шунингдек чизиқли (календар p , циклограмма) графиклар қуриш учундир. Аниқ бир хажмдаги бир ишни бажариш учун сарфланадиган вақт кўплаб ишлаб чиқариш факторларига: иш хажми ва тури, техналогик

жараённи ташкил қилиш формасига, механизациялаш даражасига, ишчилар сонига, ишчилар малакаси ва боқаларга боғлиқ. Давомийликнинг ўлчов бирлиги бўлиб соат, смена ва кун ъизмат қилади. Қурилиш монтаж ишларини вақт фазосида бажариш Бино ва иншоотларни бир хил ритм ва ритмсиз бажарилиши вақт фазосида амалга оширилади. Қурилиш жараёнининг ташкил қилишда бино ва иншоотларни маълум бир участка (бўлак) ва захваткаларга бўлиб олинади. Участка – бу майдонда бир хил технологик жараён борадиган бўлак бўлиб, бу ерда бир хил усулда иш олиб борилади. Участка бўлиб саноат биноси бир харорат блоки, ёки кўп қаватли биноларнинг бир қавати ёки унинг бўлаги тушинилади. Захватка – бунда бир хил жараёнлар қайтарилиши мумкин бўлган бўлаги бўлиб, унда бир неча пойдевор монтажи, бир неча устун, девор панели монтажи ва х.к. Захватка сони – бу бутун фронт хажмидаги ишни бир захваткадаги фронт ишига нисбати билан аниқланади: m = Ф У : Ф З Захваткада фронт бир бригадани тўла иш билан таъмнлаши учун етарли бўлиши керак. Ф З = НФ Ч /И Ф Ч – бир киши учун фронт; Н – бригададаги ишчилар сони; И - ишчи кунлар сони. Участка ва захваткадаги қурилиш жараёнини вақт бўйича бажаришда кетма-кет, параллел ва поток (кетма-кет – параллел p ) амалга ошириш мумкин. Бундай иш ташкил қилиш усулини кетма-кет, параллел ва поток усуллар и деб аталади.

Кетма-кет усулда барча технологик жараёнлар биринчи навбатда биринчи захваткада, у тугагач иккинчи захваткада ва х.к. амалга оширилади (расм I .1.а). Бундай усулда қурилиш вақти чўзилиб кетади, яъни Т=Т Ц * m ; га тенг. Бу ерда: Т Ц – битта бино қурилиш давомийлиги; m – бинолар сони. Бу усулда бирлик вақт учун зарур материал – техник ресурслар сарфи нисбатан кам, яъни: r = R : Т; га тенг бу ерда: R – бино барпо қилиш учун ресурс сарфи; Т – бино қурилиши давомийлилиги. Параллел p усулда – барча захваткалардаги, яъни барча қурилишлар бир вақтда бошланади, бу эса ўз навбатида барча бино ёки захваткалардаги ресурсларни бир вақтда сарфига олиб келади, у эса анча қийинчилик туғдиради (расм 1.1.б). Бунда материал-техник ресурс сарфи: Г= m . г га тенг. Қурилиш давомийлилиги эса қисқариб, Т=Т Ц га тенг бўлиб қолади. Поток усулда (расм I .1.в) хар бир технологик жараён авволо биринчи захваткада, сўнг иккинчи ва х.к.ларда амалага оширилади. Бу усул ўз навбатида бир турли ишларни кетма-кет, хар турли ишларни эса паралел олиб бориш имкониятини яратади. Бу усул юқоридаги кетма-кет ва параллел усулларни ижобий сифатларини ўз ичига олиб ресурсларни тўғри ва ўз вақтида сарфлаган холда қурилиш ишларини тез муддатда битишини таъминлайди, яъни (Т<Т Ц * m ).

Расм I .1. Бино ва иншоотларни барпо қилиш усуллари. а – кетма-кет, б – паралел, в – поток. Поток хосил қилиш умумий қурилиш ишлаб чиқариш жараёнларини алохида циклларга (иш жараёнларига) бўлиб чиқиш зарур. Бу цикл имкони борича ритм асосида боришини таъминлаш мақсадга мувофиқдир. Ишни паток усулда олиб боришда: Цикл – маълум бир оралиқда бажариладиган ишлаб чиқариш жараёни. Цикл натижасида тугалланган махсулот ёки ярим фабрикат олиш мумкин. Поток ритми (К) – бир захваткадаги цикл давомийлилиги. Поток қадами (К о ) – шу захваткадаги бир звено ёки бригада томонидан ишни бошлаб, якунлаши, худди шу захваткада иккинчи звено ёки бригада ишни бошлаш орасидаги вақт интервали. Хусусий поток – бир жараённи барча бригадаларда кетма-кет бажарилиши. Мутахассислашаган поток – хусусий потоклар йиғиндиси бўлиб, унинг натижасида бинони бирор қурилмаси ёки қисми барпо бўлади. Объект потоги – мутахасислашаган потоклар йиғиндиси бўлиб, натижада бино барпо бўлади. Комплекс поток – объект потоклари йиғиндиси бўлиб, у бинолар комплексига кирган барча турли типдаги бинолар барпо қилиш учун ъизмат қилади. Тажрибалар шуни кўрсатадики, поток усулида қурилиш монтаж ишларини олиб бориш ишни юқори самаралиги ишчиларни мутахасислаши натижасида тез, сифатли шунингдек қурилиш таннархини 6 - 12%га қисқартириш имконини беради.

Технологик лойихалашда ишни вақт бўйича бажарилишини кўрсатишни чизиқли усуллари: календар режа ёки циклограммалар тарзида амалга оширилади. Қурилиш жараёнини технологик ишончлилигини аниқлаш Қурилиш жараёнлари бораётганда турли ташқи ва ички таъсирларга учрайди. Кунда кутилмаган факторлар натижасида турли отказларга олиб келиши мумкин (яъни: қурилиш машинасини бузилиши, траспортни бузилиши, маълум сабабларга кўра ишчиларни кеч қолиши ва ишга чиқмаслиги ва х.к.). Юқоридагиларни ъисобга олганда қурилиш қандайдир бир ишончлилик (надежност p ) асосида кечади. Ишончлилик (надежност p ) – бу маълум бир оралиқ вақтда иш бажариш ёки ишлай олиш хусусиятини сақлаб қолиш демакдир. Қурилиши жараёнларини кечиши давомида уларни отказга олиб келиши мумкин бўлган сабаблар қуйидагиларга бўлинади:  техник ташкилий (ТВ),(техник воситалар): 1. Машина механизм ва транспортларнинг носозлиги. 2. Сув ва электр тармоқларини ишдан чиқиши. 3. Техник ходимларнинг вақтида кўрсатма бермаганлиги. 4. Технологик жараёнларни чўзилиб кетиши. 5. Техник эксплуатация ме ъ ёрларни бузилиши. 6. Турли.  Ташкилий технологик МЭ (материал элемент): 7. Нуқсонни бартараф қилишга меънат сарфи. 8. Кўзда тутилмаган ишларни пайдо бўлиши. 9. Транспорт воситаси бўлмай қолиши. 10. Материал ва буюмларни ташиб келтиришда комплектни бузилиши. 11. Материални олиб келиш муддатини бузилиши. 12. Транспорт воситасини бузилиб қолиши. 13. Йўл ва кўприкларни бузилиб қолиши.

14. Турли сабаблар.  Ташкилий социологик ТС (меънат ресурслари). 15. Керакли касб ва малакадаги ишчиларнинг йўқлиг. 16. Ишчиларни ишга чиқмай қолиши. 17. Ишчилар ишлаб чиқариш меъёрини бажармаслиги. 18. Технологик жараён бўйича ишчилар бекор қолиши (бетон қотишини кутиш, монтаж ишида чокдаги бетон қотмай кейингисини ўрнатилмаслиги). 19. Ташкилий томондан бекор хосил бўлиши. 20. Иқлим шароити бўйича (ёмғир, қор, туман, шамол ва х.к.). 21. Турли сабаблар. Жараённи ишончлилиги ва бахоси сони шу жараённи отказини йўқотиб, нормал жараёнга келиши учун сарфланадиган вақт билан ўлчанади ва уни йўқотишга сарфланадиган вақт. 1.2-жадвал Отказ номери Отказ – О Тиклаш – В Сарфланган вақт соатда ТС Минорали кран Бетон насос 1 О 31(2) 45(1) В 3,5 2 2 О 45(5) 101(3) В 7,5 1,1 Қовусдаги рақамлар отказга сабаб бўлган факторлар рақамлари (1-21) оралиқда. Юқоридаги маълумотларга асосан қурилиш жараёнини қисман ва комплекс ишончлилик бахоси аниқланади. Қурилиш жараёнларини ишончлилик миқдорий кўрсаткичи тавсифи 1.3-жадвал Тавсифи Тенглама Шартли белгилар Вақт бўйича отказсиз Р (t)=[N 1 -n(t)]/ N 1 N 1 – қурилма ( элемент ) лар сони ,

ишлаш эхтимоли жараёнга қатнашадиган ; n – отказ қилган элемент турлари сони ( t ) вақт ичида Отказлар сони d ( t )=  n ( t )/ N 1  t  n – бу  t вақт ичида отказлар сои. Отказ тезкорлиги (интесивност p ) i(t)=  n(t)/(N 1 - n)  t Бекор қолиш вақ-ти коэффиценти K n =t-K r Тайёрлик коэффиценти K r =t б /(t б +t пр ) t б –бутун периодда отказсиз ишлаган вақт; t пр – простой учун кетган вақт (отказни йўқотиш учун) Тайёргарлик коэффиценти - бутун муддатда отказсиз ишлаган вақтни шу вақтга бекор қилиш вақтини қўшгандаги қийматига бўлиб аниқланади. Тайёргарлик коэффиценти ўртача статистик маълумотларга кўра қуйидагича: ТВ учун 0,86  0,92 МЭ учун 0,80  0,85 ТС учун 0,76  0,83 га тенг Қурилиш жараёнини хужжатлаштириш Қурилишни маълум бир қонуният асосида олиб борилиши таъминлаш, уларни технологик параметрларини хамда техник-иқтисодий кўрсаткичларини ъисоблаб бориши учун маълум хужжатлаш ишларини олиб бориш зарур. Шундай хужжатлар бўлиб: технологик хариталар ва меънат жараёнлари хариталари хизмат қилади.

Технологик харита – қурилиш ишлаб чиқаришини технологиясидаги асосий хужжат бўлиб, у ишни комплакс механизациялаб, кетма-кетлигини таъминлайди. Технологик харита тўрт қисмдан ГОСТ, ҚМҚ, ТШ (техника шартларини ъисобга олган) иборат. I қисм – хаританинг қўлланиш кўлами ва техналогик талаблар. Бундан: иш таркиби; бажарилиш шароити; ишчилар таркиби; иқлимий ва геологик шароит ва бошқалар ёритилади. II қисм – технологик режим, махорат олиш усули. Бунда: ГОСТ, ҚМҚ, ва ТШлар асосида керакли махсулот олиш учун йўл қўйиладиган режим белгиланади; иш бажариш схемалари; машина механизмлар ишини ўзаро боғлаш; материал ресурс таъминоти, уларни иш жойида ташиш; махсус мосламалар ёрдамида иш жараёнини олиб бориш ёритилади; III қисм – техник иқтисодий кўрсаткични ъисоблаш. Бунда умумий ва ўлчов бирлик махсулот ишлаб чиқиш учун меънат сарфини, ишчи ва машина механизмлар, меънат унимдорлигини ъисоблашдан иборат. IV қисм – материал-техник ресурслар сарфи. Бунда техналогик жараённи нормал кетиши учун керакли материал, ярим фабрикат, қурилма, машина, механизм ва асбоб ускуналарага эхтиёжлик ёритилади. Меънат жараёнлари хариталари –алохида жараённи бажаришда энг қулай услубни қўлланилиши кўзда тутилади. Бунда шу ишни бажариш учун энг маъқул ишчилар сони, улар ишини ўзаро боғлаш иш режими ва дам олишлари кўзда тутилади. Бу хариталар ўрганилган илғор тажрибаларга суяниб, ишни техник иқтисодий самарали ва хавфсизлик техникасига риоя қилган холда олиб борилиши таъминлаган холда олиб боришни кўзда тутилади. Бундай хариталар хам 4 қисмдан иборат бўлиб улар қуйидагилардан иборат: - Қўлланиши ва самаралик кўлами меънат уними, меънат сарфи кўзда тутилади;

- Иш жараёнига тайёргарлик ва уни олиб бориш шароитлари; - Иш бажарувчилар, материал, машина, механизм ва ишчи асбоб ускуналар; - Иш бажариш жараёни, уни олиб бориш кетма кетлиги

Фойдаланилган адабиётлар: 1. 7473-94 Ўз. Дав. Ст. «Бетон қоришмаси», Тошкент, 1995. 2. 866-98 Ўз. Дав. Ст. «Темирбетон конструкциялар ва махсулотлар учун пайвандланма арматура тўрлари». Тошкент, 1999. 3. КМК. 1. 01.04-98 «Меъморий қурилиш атамалар». Тошкент, 1998. 4. С.С.Атаев и др. «Технология, механизация и автомотизация строителства». М. «Вусшая школа», 1990. 5. С.С.Атаев, Н.Н.Данилов, Б.В.Прқкин. «Технология строителного производства». М.Стройиздат, 1984. 6. А.А.Афанасев. «Бетонне работ». М. «Вусшая школа», 1991.

Похожие

Қурилиш механикаси

Қурилиш қоришмалари

Металл қурилиш материаллари

Пардозбоп қурилиш қоришмалари

Қурилиш ва қурилиш монтаж ташкилотларида қурилишни амалга ошириш