Сувоқ ишлари сифатини назорат қилишдаги талаблар - Архтектура - Рефераты

Сувоқ ишлари сифатини назорат қилишдаги талаблар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

76.4990234375 KB

Сувоқ ишлари сифатини назорат қилишдаги талаблар Режа: 1. Буёқчилик ишлари. буёқчилик ишларини қулланилиши ва турлари 2. Юзаларни буяшга тайёрлаш 3. Юзаларни буяш ва буялган юзалар сифатини таъминлаш

Сувоқ ишлари сифатини назорат қилишдаги талаблар Сувоқ иши бажариладиган юзаларга қуйидаги талаблар қўйилади: хона деворларининг тозалиги; юзага тортилган тўр ва қоқилган резги тахтачалар сифати; бетон юзаларда ўйиқлар хосил қилинганлиги; юза намлиги; юзалар нотексилиги; Қоришма ва уни юзага сувашга қўйиладиган талабларга: қоришма қўзғалувчанлиги; қоришмани юзага қоплаш текислиги; сувоқ (пуркама, грунт ва устки) қават қалинлиги; ташқи кўриниши; сувоқни асосга ёпишиш мустахкамлиги. Сувоқ ишлари олиб борилаетганда юзаларда ёриқ, ғадир-будур, чуқурлар, шишган пуфаклар бўлишига ва ғишт девор сувалаетганда намлиги 8% дан олтиқ бўлишига йўл қўйилмайди. КМ ва К ларга асосан сувалган юзаларга қуйидаги талаблар қўйилади: агар сувоқ сифатли бўлса, юзага 2 метрли газчўп қўйиб кўрилганда газчўп ва девор орасидаги тирқиш 3 мм дан, юқори сифатли сувоқларда эса 1 мм дар ортиб кетмаслиги зарур. Сувалган юзани вертикалдан оғиши сифатли сувоқларда 1 м баладликка 2 мм ва бутун баландликка 10 мм дан,юқори сифатли сувоқда эса 5 мм дан ортмаслиги зарур. Сувоқ ишларини бажаришда хавфсизлик техникаси тадбирлари Иш бошлашдан олдин иш ўрнини синчиклаб ўрганиб чиқиш, барча кераксиз нарсаларни йўқотиш ва йўлакларни бўшатиб қўйиш лозим. Асбоб, ускуна ва жихозларни ишлатишдан олдин созлигига ишонч хосил қилиш зарур. Хавозаларни қай ахволдалигини текшириш ва улардан фойдаланишга устадан рухсат олиш зарур. Сувоқ ишларига киришишдан олдин ташқи эшик, дераза ва бошқа тешиклар тўсилиши зарур. Қоришмаларни тайёрлаш, узатиш юзага сочиш билан боғлиқ барча ишларни бажаришда ишчилар махсус кўзойнак, қўлқоп, респиратор билан та o минланган бўлишлари лозим. Қоришма хайдовчи механизм қувурларни иш бошлашдан олдин уларда

содир бўладиган босимдан икки баробар ортиқ босимда синаб кўрилиши зарур. Иш тугаганда резина қувурларни сиқилган хаво билан тозалашда хонада бегона шахслар бўлиши тақиқланади. Ишчилар баладлиги 1 метрдан ортиқ хавоза ёки сўрилар устида ишлаётганда хавоза ёки сўрилар баландлиги камида 1 метрли тўсиқ билан ўралган ва ишчиларни чиқиб-тушиши учун тутгичли зина ўрнатилган бўлиши лозим. Барча электр билан ишловчи асбоблар ерга уланган бўлиши, улар билан ишловчи ишчилар резина қўлқоп ва этик билан та o минланишлари лозим. Буёқчилик ишлари. буёқчилик ишларини қулланилиши ва турлари Бўяш орқали пардозлаш – уч турга бўлинади: оддий, сифатли ва юқори сифатли. Сифатнинг бу турлари бинонинг фойдаланиш мақсади ва пардозига қўйилган талаблардан келиб чиқади. Оддий бўяш – ёрдамчи бино иншоотлар, иккинчи даражали бинолар ва вақтинчалик биноларни бўяш учун қўлланилади. Сифатли бўяш – турар-жой, ўқув, ма o мурий маиший, саноат ва коммунал корханалар биноларни бўяшда қўлланилади. Юқори сифатли бўяш – теар, клуб, вокзал, ма o мурий ва шунга ўхшаш жамоат биноларни бўяшда қўлланилади. Бўёқ ишлари ўз вақтида ташқи ва ички бўёқ ишларига бўлинади. Ташқи бўёқ ишларига ўзига хос совуққа ва хавога чидамлилик талаблари қўйилади. Бўёқлар ташқи фактурасига кўра силлиқ ва ғадир – будур турларга бўлинади. Ьадир – будур бўёқ ишлари зина ва бино ташқарисини бўяшда қўлланилади. Бўялган юзаларни ярқираши бўйича: ярқирайдиган ва хира юзларага бўлинади. Бўёқ ишларини бажаришда турли таркибдаги бўёқ ва ёрдамчи ашёлар

ишлатилади. Бўёқ ашёлари ўзига хос хоссаларига эга бўлиши, я o ни у бўёқ, химоя ва декоратив вазифани бажариш зарур. Бундай хоссалрга бўёқларнинг ёруғлик, об-хаво шароити, ишқор ва кислотага чидамлилиги, ёпишқоқлилиги, қоплама пардасининг эгилиши ва чўзилишига мустахкамлиги киради. Қуйидаги бўёқ ишларида ишлатиладиган ашёларнинг синфланиши келтирилган: Бўёқ таркиби: ранг берувчи пигмент, боғловчи модда, тўлдирувчи ва бошқа ёрдамчи ашёларни аралаштириб, қуригандан сўнг бўялган юзада етарли даражада мустаҳкам қоплама парда хосил қилиши тушунилади. Пигмент – қуруқ бўяш талқони бўлиб, улар сув ва ёғда эримайди. Улар олиншига кўра табиий ва сун o ийга келиб чиқиши бўйича эса маданли ва органик турларга бўлинади. Буек ишлари учун ашёлар Богловчилар учун ашёлар Ранг берувчи ва тулдирувчилар Буёк ва лаклар Ёрдамчи ашёлар Сувли таркиблар учун Эмульсия Пигмент - лар Турдирув - чилар Сувли эмульция - лар Лаклар Эритгич ва аралаш - тиргич Бошка ёрдамчи ашёлар Сувсиз таркиблар учун Металл талконлари Ёгли ва эмаль буёклар Шатлевка ва грунтовка Боғловчилдар – пигментларни ўзаро боғлаб , рангли юпқа бўёқ қатлама – пардасини хосил қилиш учун хизмат қилади . Боғловчи ашелар ўз навбатида сувли , сувсиз ва эмул p сияларга ишлатиладиган турларига бўлинади . Сувли таркибдаги бўёқлар учун ишлатиладиган боғловчиларга : хайвон елими , синтетик елим ( КМЦ – карбоксил метицелюлоза ) ва козеин елим киради . Сувсиз таркиблар учун боғловчи сифатида : алиф , турли қатлам эритмалари ва лаклар киради . Эмул p сия икки турга сув-ёғда ва ёғ–сувда шунингдек ПВА

(Поливенилацетат) Тўлдирувчилар – бўёқ таркибига унинг адгезия холатини яхшилаш я o ни ўзаро боғланиши яхшилаш, мустахкамлигини ошириш ва бўёқни арзонлаштириш учун хизмат қилади. Тўлдирувчи сифатида слюда, трепел талқони (тал p к), туюлган асбест, қум ва х.к киради. Ёрдамчи таркибларга – грунтовка, сурковчи ашё, шпатлевка, аралаштиргич, эритгич, эски бўёқларни ювувчи ва силлиқловчи ашёлар киради. Грунтовка – бўёқ таркиби бўлиб, у боғловчи ва пигментда ташкил топади. Унинг вазифаси бўяладиган юза ғоваклигини камайтириб, бўяладиган юзага бўёқни яхши ёпишини та o минлашдан, я o ни адгезия холатни яхшилашдан иборат. Сув таркибли грунтовкаларги – мис купароси ва силикат шунингдек квасли турлари, ёғли таркибли грунтовкаларга алиф, аралаштирилган ёғли бўёқ, ёғ – эмул p сияли таркиб, су o ний грунтоакаларга эса – перхлорвинил ПХВ, поливинил ацстат (ПВА) ва стирол – бутадиенли турлари киради. Шпатлевка ва суркаш ашёларини юқорида келтирилган боғловчилар асосида тайёрланади. Уларга қуюқлик бериш мақсадида тўлдирувчи кўпроқ қўшилади. Улар металл, ёғоч ва бетон юзалар грунтлаш учун ишлатилади. Суркакичлар эса ёриқ ва нотекисликларни йўқотиш учун қўлланилади. Аралаштиргичлар – қуюқ бўёқларни суюлтириш, эритгичлар эса бўёқни зарур епишқоқликка келтириш учун хизмат қилади. Эски бўёқларни ювувчи моддалар эса эски бўёқларни юзадан ювиб кўчириш ва асбобларни ишдан сўнг ювиш учун хизмат қилади. Бўёқни қотишини тезлаштириш учун сиккатив қўлланилади. Силлиқловчи материла, эса юзаларни силлқилаш учун ишлатилади, уларга қоғоз ёки мато асосли силлиқлигчлар киради. Бўёқни таркиблар, уларга қўлланилган боғловчи турига қараб: сувли, ёғли ва синтетик турларга бўлинади. Сув таркибли бўёқларнинг маданли ва елимли турлари бўлиб, уларни боғловчилари сифатида хайвон еки ўсимлик елими (мездра, суяк ва козеин)

ва маданли боғловчи – охак цемент ва суюлтирилган шиша фойдаланилади. Бундан ташқари КМЦ хам қўлланилиши мумкин. Елимли бўёқлар асосан бино ички қисми пардозларида намлик бўлмаган хоналарда қўлланилади. Уларни асосини текислашда грунтовка сифатида охак, хўжалик совуни, елим ва алиф сифатида тайёрланган грунтовка қўлланилади. Силикат бўёқлар бинонинг ички ва ташқи юзаларини парзодлашда ишлатилиб, улар нам хона еки об хаво шарорити учун чидамлидир. Бундай бўёқлар остини грунтовкаси учун квасли таркиб танланади. Ёғли бўёқ таркиблари бинонинг ички ва таши учун қўланилиб, улар қуюқ бўёқ, ранг, тўлдирувчи ҳамда табиий ёки сун o ий алиф аралашмасидан тайерланади. Улар юзага сифат берибгина қолмай, намдан ва чиришдан сақлайди. Уларга грунтовка сифатида бўёқ ва табий ёки сун o ий алиф ишлатилади. Агар ёғли колер ёғли-эмул p сияда аралаштирилса, уни фақат бино ички қисмида ишлатилади. Ташқи металл қопламаларини бўяшда ёғли лакда тайёрланган эмаллар қўлланилади. Уларга ранг берувчи сифатида алюминий талқони ишлатилиб, у қуёш нурини яхши қайтаради. Сун o ий синтетик бўёқ таркиблар ўз навбатида синтетик қатрон (ПХВ; кремний-органик в.х.к) стирол бутадиенли каучук; глифтал қатрони ва бошқа боғловчилар асосида тайерланади. Улар асосан бино ташқариси учун қўлланилиб, уларни асосини грунтовкалаш учун ПХВ қатронини эритмаси ишлатилади. Бўяладиган юзаларга қўйиладиган талаблар: Бўёқчилик ишлари бир неча оперцияларни қамраб оладиган иш циклидан иборат бўлиб, уларга қуйидагилар киради: юзаларни бўяшга тайерлаш, юзаларни грунтлаш, ёриқ ва нотекисликларни суваб, текислаш, шпатлевкалаш ҳамда бўяш. Бўялган юзаларнинг сифати технологик операциялар сонига ва навбатма навбат бажарилишига боғлиқ: Бўяш сифатига қанчалик юқори талаблар қўйилса, тайёргарлик ишлари ва юзаларига бўёқ бериш вақтида шунча кўп операция бажарилиши лозим.

Бўяш учун тайёрланадиган юзалар сифатига қараб 4 гурухга ажратилади. 1 гурухга – шпатлёвкалаб текислаш талаб қилинмайдиган юзалар, 2 гурухга – ёғоч толаларидан пресслаб тайёрланадиган плиткалар қопланган юзалар, шунингдек, жами майдоннинг 15 % ди ёриқ тирқишлари сувалиш ва шпатлевкаланиши талаб қилинадиган юзалар, 3 гурухга суваб қўйилган юзалар ва жами майдоннинг 35% ида ёриқ тиркишлар текисланиши ва шпатлевкалиниши талаб қилинмайдиган юзалар, 4 гурухга ҳамма жойдаги ёриқ тирқишлари суваб беркитилиши лозим бўлган ёпппасига шпатлевкаланадиган юзалар киритилади. Юзаларни буяшга тайёрлаш Юзаларни тайёрлаш ва бўяш ишлари муаййян технологик жараёнларини ўз ичига олади: технологик жараёнлар эса ишнинг қаерда (бино ичида еки ташқарисида) бажарилишига ишлатиладиган лак бўёқли ва юқори сифатли қилиб берилишига боғлиқ. Тозалаш деганда, чанг, тўзон, қоришма оқиб тушган ва томган доғлар чўткалар, латта билан артиш ёки жойларни металл штапеллар, қиргичлар билан қириш ёки металл механизмлар ёрдамида тозалаш кўзда тутилади. Пардозланадиган юза намлиги сувоқ еки бетон бўлса 8%, агар юза ёғоч бўлса 12% дан ошмаслиги зарур. Бажариладиган жараёнлар кетма кетлиги ва улар таркиби пардозланадиган юза сифатига боғлиқ ҳар қандай бўлишидан қат o ий назар юза олиндан қоришма сачраган бўлаклар, чанг, занг, лой ва ёғ доғларидан тозаланиши зарур. Юзаларни ёғоч ёки пемза ёрдамида ишқалаб чиқилади, бунинг натижасида яхши ёпишмаган қумлар тушуриб юборилади. Ишқалаш давомида очилиб қолган ёриқларни энини камида 2 миллиметрли ўйиқ хосил қилиниб, у ёриқлар ораси паста билан тўлдирилиб юборилади. Металл юзалар занги металл чўтка ва наждак қоғоз ёрдамида тозаланади. Грунтлаш – тозаланган юзаларга грунт суртишдан иборат: бунда юзалар текисланади ва уларнинг ғоваклигини камайтирилади, суртилган бўёқ

пардасининг мустаҳкам ёпишиб қолишга ҳамда бўёқнинг тежалишига эришилади. Катта юзаларни грунтлашда юнгли чўтка ёки маколовицада кичик юзалар, шунингдек турли рангларга бўяладиган икки текисликнинг туташиш чегарасини грунтлашда эса ручниклардан фойдаланилади. Чўтка бир бирига нисбатан тик йўналишда харакатлантирилади; я o ни девор юзасини грунтлашда чўтка аввало горизонтал йўналишда, сўнгра вертикал йўналишда харакатлантирилади: шиплар эса аввало перпендикуляр йўналишда, сўнгра ёруғлик оқимига параллел йўналишида грунтланади. Юзаларни бўяшга тайералаш учун ишлатиладиган асбоб ва аппаратлар қуйидаги расм (5.3.1) да келтирилган. Юзаларни буяш ва буялган юзалар сифатини таъминлаш Бўяш ишларини бошлагунга қадар барча тайергарлик ишлари тамом бўлган бўлиши зарур. Юзага бўёқларни суркаш бўёқ таркибига қараб 1,2 ва 3 маротаба берилади. Бўёқ ишлари бино ичида хона баландилигига қараб полда, махсус бўёқчи столи ёки сўрича устида бажарилиши мумкин. Бўяш усулини асбобини ва механизимларини танлаш эса ишинг хажми, бўяладиган юза мураккаблиги ва бўёқ илашқоқлигига боғлиқ. Охакли бўёқлар – бу жуда арзон ва нисбатан осон бўлиб, улар юзага 1,2 ва 3 қават берилиш мумкин. Ишни хажмига қараб қўлда четкада еки механизм ердамида сочилади. Охакли бўялган юза қачонки карбонизация бўлгандагина амалга ошади, бунинг учун юза охакли бўёқ сочишдан бурун бир оз нам бўлиши, бу эса оҳак таркибидаги намни юза шимиб ололмай карбонизация нормал кечади. Юзада хар хил из қолмаслик ва бўёқ иши сифатли чиқиши учун 2 ёки 3 қават: деворда вертикал, потоколда эса ёруғлик нурига параллел қилиб суртилиши (сочилиши) зарур. Елимли бўёқлар ёрдамида юзлара бўялаётганда бўёқ қўлда чўтка ёки механизм ёрдамида сочилиши мумкин. Елимли бўёқлар бино шипига икки қават, биринчиси дераза ёриқлигига параллел 1-қават бўёқ қуритгич, 2-қават

сачраткич ёрдамида сочилади. Деворларга хам икки қават берилиб, унда хам четка, валик еки бўёқ сачраткич (расм 5.4.1) ишлатилиб, бўяшда 1 қават горизонтал, 2-қават эса вертикалига берилади, бунда шунга аҳамият бериш зарурки, бўяладиган юзаларда бўяш кетма кетлигида танаффус бўлмаслиги, акс ҳолда юзада доғ ёки йўллар бўлиб қолиши мумкин. Козеинли бўёқлар сув таркибли бўёқлар ичида энг мустаҳками хисобланиб, улар ҳам елимли бўёқ каби юзага берилади. Расм 5.4.1 юзаларни бўяшга тайерлаш учун ишлатиладиган асбоб ва ускуналар. а – пўлат суркагич; б – қиргич; в – чўтка; 2 – пневматик суркаб-текислаш машинаси; д – худди шундай электрда ишловчи; е – бўёқчи пичоғи; ж – сурковчи полутерка; 3 – механизациялашган ясси суркагич; И,К – юзани текислаш жараёни схемаси; 1 – тутгич; 2 – кран; 3 – карпус; 4 – шпаклевка учун ёруғ; 5 – резина пластина; 6 – ванна; 7 – текислаш полоскаси; 8 – валик; 9 – клапан.

Силикатли бўёқлар юзага 1,2 ва 3 қават берилиб, уларни ҳам қўлда четка, валлик ердамида ҳамда механизация усулида сочиш мумкин. Бундай бўёқ сочилганда биринчи ва иккинчи қават, иккинчи ва учинчи қаватларга сочиш оралиқ фарқи 10-12 соатдан кам бўлмаслиги керак. Агар кам вақт орасида сочиб юборилса, ора қаватлар қуриб улгурмай вақт ўтиб юзаларда кўчиш хосил бўлиши мумкин. Сув – эмул p сияси бўёқлар хам 1,2 қават сочилиб, улар хам бир инчи қават тўла қуригандан сўнг иккинчи қават юзага берилади. Юқоридаги бўяшни барча турларида қўлда механик ёки электр бўёқсачгичлар ишлатилади, айрим холларда хаво хайдовчи валиклар хам ишлатилади (расм 5.4.2). Ёпишқоқ мойли ёки эмал бўёқларни хам қўлда четка, валик билан еки бўёқ сачратгич ёрдамида сочилади (расм 5.4.2). бундай бўёқлар камида 2 қават суртилиб, охирги қавати қуйидаги йўналишда; потолок дераза ёруғлиги йўналишида, девор вертикалига, металл қувурлар бўйлама, ёғоч буюмлар тола йўналиши бўйича. Юқоридагидек бўёқлар бир қавати тўла қотгач иккинчи қавати берилади. Бино ташқи (фасад) қисмини бўяшда қуёш нури ва ёғингарчиликка чидамли бўёқлардан фойдаланилади. Бундай бўёқлар: охакли, силикатли, козеинли, перхлорвинил ва пенофталли (ПФ-115) ва нитрогрифталли НН 132 бўёқлар ишлатилади. Юзани об-хавога чидамлигини ошириш учун охакли ёки силикатли бўёқ усти 2-3 маротаба флюат (магнийни, алюминийни, рухни) кремний фторли тузини эритмаси билан қоплаб юборилади. Бўялган юзаларга сифат киргизиш ишларига филенка тортиш, валик ёрдамида гул солиш, шунингдек юзаларга (трафорет) қолип қоғоз орқали бўёқ сочиб гул солиш киради. Филенка – бу бўёқлар чегарасига горизонтал тортилган ажратувчи чизиқ, у махсус филенка тортувчи четка ёрдамида ёки махсус валик ёрдамида чизилади.

Бўёқ ишларини бажариш мутахасислашган ёки комплекс бригадалар ердамида бажарилиб, унда 1 қамров сифатида: бино турар жой бўлса, 1 қават, саноат биноси бўлса, 1 та харорат блоки в.х.к. олинади. Звено ёки бригадалар сони қурилиш муддати, я o ни СН-440-82 дан келиб чиқиб танланади. Бўёқ ишларини қабул қилиш бўёқ тўла қуригандан сўнг амалган оширилади. Бўёқ ишларини СниП III -4-80 «Қурилишда хавфсизлик техникаси» талаб қилган ме o ёр ва қоидаларга амал қилиб олиб боирилиш зарур. Жумладан: - барча электр билан ишловчи асбоб ва ускуналар ерга уланган бўлиши зарур, улар билан ишловчи ишчилар махсус резина қўлқоп, этик билан та o минланиши зарур; - 1 метрдан баланд жойда иш жойи атрофи ўралган бўлиши ва чиқиб тушиши учун тутгичли зина ўрнатилган бўлиши зарур. - Босим остида ишловчи резина шланглар белигланган босимни 1,5 баробарида синаб кўрилиши зарур. - Бўёқ сочишда ишловчи ишчилар махсус кўзойнак тақиб олишлари зарур.

Расм 5.4.2. Юзаларни бўяш учун асбоб ва ускуналар. а-ёпшиқоқликни ўлчагич В3-4; б – поролонли валик; в – бўёқни пневма хайдовчи валик; г – қўлда ишлатиладиган бўёқ сачратгич; д – бўяш хаво хайдаш ускунасини ўрнатиш схемаси; 1 – корпус; 2 – тешик; 3 – узатувчи қувур; 4 – ғовак резина; 5 – қўл насоси; 6 – насос; 7 – сачратгич; 8 – бўёқ тарқалиши; 9 – тутгич; 10 – электр ҳаво хайдагич; 11 – сув-мой айиргич; 12 – электр юритгич; 13 – ҳаво хайдаш тутгичи; 14 – сачратгич-пистолет; 15 – ашё сачратгич тутгичи; 16 – бўёқ сачратиш бачаги; 17 – кран; 18 – тешикли учлик; 19 – игнали клапан игна туртгичи; 20 – ҳаво клапани; 21 – тутгич; 22 – игна ва клапан ишлатиш тутгичи;

Адабиётлар: 1. Ангизитов В.А. «Технология возведения зданий и сооружений» Москва АСВ 2000. 2. Атаев С.С., Данилов Н.Н. и др. «Технология строителного производства» М.Стройиздат 1984. 3. Беляков Ю.И., Левинзон А.Л. и др. «Земляне работ» М. Стройиздат 1990 4. Завряжин Н.Н. и др. Производство отделочнх работ в строител p стве (зарубежнй опт) М.Стройиздат 1987. 5. Каграманов Р.А., Мачбели Ш.Л. «Монтаж конструкций сборних многоэтажних гражданских и промшленних зданий» М. Стройиздат 1987. 6. Кукла В.А. и др. «Технология и организация производства земляних работ» Киев Будивельник 1987.

Похожие

Арматура сифатини назорат ва қабул қилиш

Портлатиш ишлари

Кошинлаш ишлари

Том ишлари

Биноларни реконструкциялаш технологияси