Саноат корхоналари ёрдамчи бино ва хоналари - Архтектура - Рефераты

Саноат корхоналари ёрдамчи бино ва хоналари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

66.3837890625 KB

Саноат корхоналари ёрдамчи бино ва хоналари Режа: 1. Гардероблар. 2. Душхоналар. 3. Умумий овқатланиш хоналари.

Саноат корхоналари ёрдамчи бино ва хоналари Саноат корхоналарини лойиҳалашда ўша худудда ишчилар учун тиббиёт, социал – маданий, ўз-ўзига хизмат қилиш ва бошқарув (административной) хоналари бўлиши керак. Бунинг учун ёрдамчи бинолар хизмат қилади ва уларда умумий овқатланиш, маданий дам олиш, тиббий ёрдам, конструкторлик бюроси, ўқув ва бошқарув ташкилот хоналари жойлашади. Ёрдамчи бино ва хоналар қурилишни индустриализациялаш чидамлилик ва иқтисодий талабларга жавоб бериши керак. Ёрдамчи бино ва хоналарни санитар – техник жиҳозларини майдони ва сонини ишлаётган ишчиларни сонига қараб топилади. Уларда хизмат қилиш хоналарини жойлаштириш умумий ва алоҳида бўлиши мумкин. Умумийларига гардероблар, юз-қўл ювгичлар, ҳожатхоналар, иш вақтида дам олиш хоналари, болалар хонаси, чекиш ва сув ичиш жойлари киради. Алоҳидасига , душлар, ювиш, қуритиш, чангдан тозалаш хоналари, ярим душлар, иситиш хоналари, маникюр хоналари ва ҳ.к. киради. Уз–ўзига хизмат қилиш хоналари ва жиҳозларини турини аниқлаш ишлаб чиқариш жараёни гуруҳларига боғлиқ. Ҳамма ишлаб-чиқариш жараёни санитар характеристикасига қараб 4- га бўлинади. (жадвал 1) Ишчиларни ишлаб чиқариш жараёни бўйича гуруҳларига бўлиб бўлгандан кейин, ўз-ўзига хизмат қилиш хоналарини, яҳни ме o ёр бўйича санитария жиҳозларини (жилварак душ сеткаси, ювиниш хоналари, ҳожатхоналар, гардероб шкафларининг сони ва уларнинг жойлаштириш) маҳмурий хоналар рўйхати ва уларнинг ўлчамлари ҳисобланади.

Гардероблар. Гардероблардан кўча, уй ва иш кийим – кечакларини сақлаш мақсадида фойдаланилади. Кийим – кечакларни очиқ ҳолда илгакларда, очиқ шкафларда, ёпиқ ҳолда ( бир хил кўринишдаги кийимлар очиқ, айримлари эса ёпиқ) сақланиши мумкин. Кийим – кечакларни сақлаш усули технологик жараённинг санитария характеристикасига боғлиқдир. Гардероблар майдони кийим – кечакларни сақлаш усулига, жиҳозларни кўринишга, ишчилар сонига ва таркибига (аёл ёки эркак) қараб аниқлади. Ишлаб чиқариш жараённи гуруҳи Ишлаб чиқариш санитар характеристикаси. Ишлаб чиқариш корхоналарининг номи. I Ортиқча иссиқлик таҳсири кўп бўлмайди (-20 ккал) м 3 G гача (ва намлик, чанг, ифлосланган моддалар ажралиб чиқмайдиган ишлаб–чиқариш: А) қўл ва иш кийими ифлосланиши унчалик кўп эмас; Б) қўл ва иш кийими, айрим ҳолларда бадан ҳам ифлосланади; В) қўл ва иш кийими ифлосланади; Тикув корхоналари, аниқ приборлар ишлаб чиқарадиган ва соатсозлик заводлари. Метални совутилган ҳолда қайта ишлаш, механик йиғув, инструментал, моделли машинасозлик заводи цехлари. Пластмасса ва метални совуқ ҳолда қайта ишлаш дастгоҳларни созлаш ишлари, механик таҳмирлаш ишлари ва ҳ.к.

II Нам, чанг ажралиб чиқадиган ва кучайтирилган жисмоний иш билан боғлиқ ишлаб чиқариш А)ортиқча иссиқлиқ таҳсири кўп (20 ккал С) асосан конвекцияли иссиқлик ажралади. Б)ортиқча иссиқлик таҳсири кўп (2ккал С)асосан нурли иссиқлик ажралади. В) кўп миқдорда чанг ажралиб чиқади (ер ости ишлари); Г) сув кўпроқ қўлланилади; Д) чанг ва намлик биргаликда таҳсир қилади; Е) очиқ ҳавода ёки хоналарда ҳаво ҳарорати 5 о С дан кам бўлганда. Йигирув ва тўқув цехлари, ҳар ҳил ишлаб-чиқаришни қуритиш бўлимлари. Эритиш ва қуйиш цехлари, ғишт ва цемент заводлари. Пахтани қайта ишлаш фабрикасининг титиш цехи, шиша тайёрлаш цехи, тегирмонлар, ҳар хил материалларни майдалаш цехлари. Тикув фабрикаларининг ювиш ва бўяш цехлари, сунҳий тола заводининг пардозлаш цехи. Ер ости ишлари, темир-бетон ва чинни маҳсулотлари тайёрлаш жараёни. Карҳерлар, очиқ омборхоналар ва совуқхонадаги ишлар.

III Ишлаб-чиқариш жараёнига кескин таҳсир этувчи факторлар: А) ажралиб чиқиши ва қўлланиши хавфли таҳсирга эга бўлган моддалар билан боғлиқ бўлган ишлаб чиқариш. Б) хавфли ва кучли ҳид чиқадиган ва қўлланилади-ган модда билан боғлиқ бўлган ишлаб чиқариш. В) ҳар-хил ҳид чиқарадиган материалларни қайта ишлайдиган ишлаб чиқариш. Г) очиқ жойлашган нурланишда қўлланиладиган ишлаб чиқариш. Кўп миқдорда ажраладиган ва қўлланиладиган цехларда хлор, фенол, мишяк, симоб, фосфор ва уларнинг қўшилмалари Бўяш цехи, рубероид заводларининг шимдириш бўлимлари, кислота, ишқор, нефт маҳсулотлари ва уларни қайта ишлаш. Радиоактив моддаларни дозировкалаш ва жойлаштириш (расфасовка) IV Маҳсулот сифати махсус талаблар асосида бўлган ишлаб чиқариш жараёни: А) озиқ-овқат маҳсулотларини қайта ишлаш билан боғлик бўлган; Б) соф тозаланган материал (мато)ларни ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлган; В) маҳсулотни тайёрлашда махсус тозаликни талаб қилувчи ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлади. Нон ва сут заводлари, қандолат ва макарон фабрикалари, гўшт ва балиқ комбинатлари, консерва ва қанд заводлари. Соф тозаланган материал ишлаб чиқариш цехлари (вакцина,зардоб). Радиотехник приборлар, электрон саноати учун маҳсулотлар ишлаб чиқариш цехи. Гардеробхонадаги ўринлар сони қуйидагича олинади:

1. Кийим – кечакларни илгакларда сақлаш – 2 та сменада, энг кўп ишлайдиган ишчилар сонига боғлиқ. 2. Кийим – кечакларни шкафларда сақлаш барча сменада ишлайдиган ишчилар сонига (ҳар ишчининг ўз шкафи бўлиши)боғлиқ. Очиқ ва ёпиқ шкафларнинг режадаги ўлчамлари: Бир бўлимли шкафда уй ва иш кийимларини сақлаш 30х33 см бир бўлимли шкафда енгил иш кийимларини сақлаш – 25х20 см икки бўлимли шкафда 2 хил турли кийимларни сақлаш - 50х40 см. 2-жадвал . Ишлаб чиқари ш гуруҳи Кийим кечаклар кўриниши Гардероб жиҳозларини кўриниши Эслатма I а. Кўча, уй, махсус Эни 35 ва 40 см.ли икки тавақали ёпиқ шкаф Кийим кечакларни барча кўриниши учун умумий гардероб. II а дан Ташқари Кўча ва уй Эни 33 см ли икки тавақали ёпиқ шкаф Кийим кечак гардероблари. III Махсус Эни 25 ва 33 см ли бир тавақали ёпиқ эшикли шкаф Ишлаб-чиқариш жараёни гуруҳларига қараб аниқланади Ҳар бир қатордаги шкафларга, уларнинг узунлиги бўйича, эни 30 см ли ўриндиқлар ўрнатилади. Уриндиқли шкафлар оралиғи – 2 м; Шкафлар билан девор оралиғи – 1,5 м; Уриндиқсиз шкафлар оралиғи – 1,3 м; Уриндиқсиз шкафлар билан девор оралиғи – 1,0 м олинади. Шкафларни жойлаштиришда юқоридаги оралиқ масофаларга амал қилмоқ даркор. Гардеробларнинг жиҳозлаш тартиби 2- жадвалда кўрсатилган

Душхоналар . Душхоналар гардероб хоналари билан ёнма – ён жойлашади.Кўпинча душхоналар марказий – бўйлама ва марказий- кўндаланг режа схемада жойлаштиради (расм-35). м Расм 35. Гардероб+душ блокларни режалаш схемалари а – марказий бўйлама жойлашган душ кабиналари, б – шуни ўзи, марказий – кўндаланг, в – шуни ўзи, алоҳида – секцияли: 1 – эркаклар уй кийими гардероби, 2 – шуни ўзи, иш кийими, 3 – «кирланган» одамлар оқими, 4 – аёллар иш кийими гардероби, 5 – шуни ўзи, уй кийими, 6 – «тоза» одамлар оқими, 7 – душ хоналар

Душхоналар сони сменадаги энг кўп ишчилар сонига, ишлаб чиқариш гуруҳига асосланган ҳолда танланади. Душхоналарнинг ўлчами 90х90 см олинади. Душхоналар орасидаги масофа 2 м, душхоналар ва девор оралиғи ме o ёр бўйича 1,2 м олиниши керак. Душхоналарга ечиниш хоналари орқали ўтилади. Ечиниш хоналарида ҳар битта душ учун узунлиги 1,2 м, эни 0,8 м бўлган ўриндиқлар қўйилади. Уриндиқлар оралиғи эса 1 м дан кам бўлмаслиги керак. Душхоналар ташқи деворга бириктирилмайди. Битта душхонага тўғри келадиган одамлар ҳисоби 3 – жадвал бўйича олинади. 3 - жадвал Ишлаб чиқариш гуруҳи 1 та душга тўғри келадиган киши ҳисоби I буюртма II а I в, II б 15 7 5 Ювиниш хоналар (юз-қўл ювадиганлар). Юз– қўл ювадиган хоналар ҳам кийим ечиладиган гардероблар яқинига жойлаштирилади. Юз-қўл ювадигандаги кранлар сони ишлаб–чиқариш гуруҳига 4 – жадвалда сменадаги энг кўп ишлайдиган ишчилар сонига қараб топилади. Жумраклар оралиғи - 0,65 м, икки қаторли юз-қўл ювгичларнинг сони 5 дан ортиқ бўлса оралиғи 2 м, 5 дан кам бўлса оралиғи 1,8 м девор ва жумрак оралиғи 1,5 м олинади. 1 та сув қувури жумрагига тўғри келадиган одамлар ҳисоби 4 – жадвалда кўрсатилган.

4 - жадвал Ишлаб чиқариш гуруҳи 1 та сув қувури жумрагига тўғри келадиган одамлар (сони) I а, I в, II г. I б. II а, II б, II в. 7 15 20 Ҳожатхоналар. Санитар–техник жиҳозлар ҳисобига қараб, уларни иссиқ жойларга яқин бўлган цех ҳожатхоналарига жойлаштириш керак. Иш жойидан ҳожатхонагача бўлган масофа 75 – 100 м дан ошмаслиги лозим. Гардероб душ бўлинмаларида ҳам 1 – 2 унитаз ўрнатиш кўзда тутилади. Ҳожатхоналар полга ўрнатилган унитаз ёки чашкалар билан жиҳозланади. Ҳожатхона эшиги ташқарига очилади. Ҳожатхона хоначалари баландлиги 1,8 м бўлган бўлимлар билан ажратилади. Бўлинмалар полга нисбатан 20 см баландликда жойлаштирилади. Хоналарнинг режали ўлчами 1,2х0,8 м. Хоначалар орасидаги ўтиш жойлари қуйидагича қабул қилинади: - бир қаторда хоначалар сони 6 ва ундан кўп бўлса – 2 м. - бир қаторда хоначалар сони 6 тадан кам бўлса – 1,5 м олинади. Ҳожатхона билан девор оралиғи 1,3 м олинади. Приборлар сони сменадаги энг кўп ишчилар сонига қараб 15 кишига бир санитар жиҳози қабул қилинади. Ҳожатхонага даҳлиз (тамбур) орқали кириш тавсия этилади, даҳлизда ҳисоб бўйича 4 та унитаз учун бир юз-қўл ювгич бўлиши керак. Умуман ҳожатхоналарда камида 1 та юз-қўл ювгич бўлиши шарт. Ҳожатхоналарни «қуруқ» хоналар устига жойлаштириш тавсия этилмайди. Оёқ ваннахонаси . Бундай ванналар душ олди хоналарида, юз-қўл ювгич ва гардеробларнинг шу мақсад учун ажратилган майдонларига

жойлаштирилади. Сменадаги энг кўп ишчилар сонига қараб 50 та эркакга, ёки 40 та аёлга 1 та оёқ ваннаси олинади. Оёқ ванналари қатори орасидаги масофа- 2 м., охирги қатор билан девор орасидаги масофа- 1,2 м.олинади. Бошқа хоналар . Агар сменадаги аёллар сони 15 дан 100 гача бўлса, аёллар ҳожатхонаси ёнига 2,4х2,4 м. ўлчамли гигиенавий душхона бўлиши тавсия этилади. Бинонинг биринчи қаватда биринчи ёрдам кўрсатиш хонаси жойлаштирилади ва унинг майдони 18 м 2 дан кам бўлмаслиги керак. Ишчилар сони 300 кишидан ошганда ёрдамчи биноларда даволаш хоналари бўлади. Умумий овқатланиш хоналари .Ишчиларни озиқ - овқат билан таъминлаш учун саноат корхоналари қошида қуйидагича овқатланиш хоналари бўлиши назарда тутилади: Ошхона - сменадаги энг кўп ишчилар сони 200 киши ва ундан ортиқ бўлса, буфетлар - сменадаги энг кўп ишчилар сони 200 кишидан камроқ бўлса, овқатланиш хоналари- сменадаги энг кўп ишчилар сони 30 кишидан камроқ бўлса. Ошхона ва буфетларда ўринлар сони сменадаги энг кўп ишчилар сонига қараб 4 киши учун 1 ўрин қабул қилинади. Овқатланиш хонасининг майдони эса 1 киши учун 1 м 2 ҳисобида олиниб, 12 м 2 дан кам бўлмаслиги керак. Ошхона ва буфетлар биринчи қаватда жойлашган бўлиб, маҳсулотларни ташиш учун алоҳида эшик билан таъминланади. Ошхона ва буфетларнинг тахминий майдонлари: Ошхона - 1 та ўринга 4 м 2 , шу жумладан ишлаб- чиқариш хоналари бир ўрин учун- 2 м 2 . Буфет - 1 та ўринга 2,5 м 2 , ишлаб - чикариш хонаси 1 ўринга- 0,6 м 2 . Ошхонада қўл ювиш хонаси ва ҳожатхона бўлиши шарт. Овқатланиш ва овқат тайёрлаш хоналари табиий ёруғлик билан таъминланиши лозим.

Маъмурий (административ) идора хоналари ва умумий ташкилотлар. Маъмурий идора хоналарининг майдони 12-18 м 2 бўлиб, хоналар сони 4- 5 та олинади. Маданий - оммавий хизмат хоналари қуйидагича олинади: мажлис зали - агар сменадаги энг кўп ишчилар сони 100 та гача бўлса,ҳар бир ўрин учун 1,2 м 2 олинади 100 тадан кўп бўлса, ҳар бир ўрин учун 0,9 м 2 олинади. Маъмурий - идора, касаба уюшмаси хоналари- 12 м 2 дан бўлиб, хоналар сони 3 та гача олиниши мумкин. Маъмурий - идора хоналари ва умумий ташкилот хоналари табиий ёруғлик билан таъминланади.

Адабиётлар: 1. Сербинович П. П. Архитектура промшленних зданий. М. 1982. 2. Орловский Б. Я. Архитектура гражданских и промшленних зданий. М. 1991. 3. Кутухин Е. Г., Коробков Л. Г. Конструкци промшленних и селскохозяйственних зданий. М. 1995. 4. Шубин Л.Ф. Архитектура промшленних зданий. М. 1986. 5. Дятков С.В. Архитектура промшленних зданий. М. 1984.

Похожие

Жамоат бинолари ва иншоотлари

Саноат биноларини лойиҳалаш асослари

Саноат биноларининг ҳажмий режавий ечими

Мактаб бинолари

Бино курилишини индустрлаштириш