Саноат бинолари поллари - Архтектура - Рефераты

Саноат бинолари поллари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

70.6201171875 KB

Саноат бинолари поллари Режа: 1. Полларга қўйиладиган талаблар. 2. Полларнинг тузилмавий элементлари. 3. Текис юзали ёпма поллар. 4. Донабай ва рулон материалли поллар.

Полларга қўйиладиган талаблар. Пол тузилмалари ва турини танлашда унга ишлаб чиқаришни таъсири, чидамлилиги таъминланганлиги ва ундан фойдаланиш қулайлиги ҳисобга олинади. Саноат бинолари полларига ишлаб чиқаришда бўладиган таъсирлар қуйидагича: механик та o мирлаш, монтаж ва демонтаж, технологик жараён вақтида урилишлар; ишчилар ва рел p ссиз траспортлар ҳаракати, жиҳозлар ва ҳар ҳил нарсаларнинг оғирлиги ва ўрниларини алмаштириш, суюқликлар - сув, кислота, ишқор, ёғлар; исссиқликлар – иссиқ нарсалар, суюқликлар ва иссиқ босим остида ҳаво ва ҳ.к. Шунинг учун ҳам саноат бинолар поллари қуйидаги талабларга жавоб бериши керак: юқори механик мустаҳкамлик, текис бўлиши, сирғанмаслиги, ёнғинга чидамли, сув ўтказмаслиги, ҳамда ҳар ҳил кимёвий моддаларга қарши бўлиши, тез ва осон та o мирланиши, осон тозаланиши ва ташқи кўринишини сақлаш. Амалиётда шундай пол тузилмаси йўқки юқоридаги талабларни барчасини қондирсин. Поллар максимал даражада ишлаб чиқариш спецификациясидан келиб чиқадиган талабларни қаноатлантиради. Агар полларга бир неча қарама – қарши факторли талаблар таъсир этадиган бўлса, у ҳолда берилган ишлаб чиқариш участкаси учун керак бўлган пол тури танланади. Ҳар қандай технологик жараён алоҳида операцияларга бўлиниб кетади, шунинг учун битта бинода ҳар ҳил ишлаб чиқариш участкаларида полларни бир неча турларини қўллашга тўғри келади. Лойиҳа ҳужжатларида пол режаларининг ҳар бир бўлимларида турлари, деталлари ва унга қўлланиладиган материаллар ва буюмлар кўрсатилган бўлади. Биринчи қават поллари юзаси майдонга бирикадиган режалаш белгиларидан 150 мм га юқори бўлади.

Полларнинг тузилмавий элементлари. Бир қаватли биноларда поллар грунт устига, кўп қаватлида ораёпмалар устига ўрнатилади. Асос грунтлари полларда умумий ва маҳаллий деформация бўлмаслигини таъминлаши керак. Пол ўрнатиладиган грунтлар кучсиз бўлса, улар зичланади ёки зичланган ва шакли ўзгармайдиганларга алмаштирилади. Полнинг асосий тузилмавий элементларига ёпма, тайёрловчи қатлам (подготовка ), оралиқ қатлам, текисловчи қатлам, оқова сувдан ва иссиқдан ҳимоя қатламлари киради. Ёпма –бу полнинг юқори элементи бўлиб, фойдаланилаётганда ҳамма таъсир қилувчиларни қабул қилади. Пол ёпмаси текис юзали (сплошной) (бетонли, асфалтбетонли, ксилолитли, мастикали ва ҳ. к.), рулон материаллардан (линолеум ва ҳ.к.), донабай (бетон, керамик, пластмасса, чўян ва бошқа плиталар, серқирратош, ғишт ва ҳ. к.) бўлади. (Расм32) Расм 32.Асосий пол турлари а–созтупроқли, б – шағал ёки шебёнкали, в – бетонли, г – асфалтбетонли, д,е – ксилолитли, ж – қирқилган тошли, з,и – ғиштли, к,л – ён томонли, м - плитали

Пол ёпмаси қалинлиги полга тушадиган юклар миқдори ва таъсир характери, қўлланилаётган материаллар ва грунт хусусиятига қараб танланади. Тайёрловчи қатлам (подготовка) полни грунтдаги элементи, тушаётган юкларни асосга узатади. Бу қатлам бетондан, шағалдан, шебендан, қумдан, шлакдан, тошдан ва ҳ.к. қилинади. Тайёрловчи қатлам қалинлиги ҳисобланиб аниқланади ва камида: бетонлида-100 мм, қумли-60, тошли-120, шағалда-80 мм. олинади. Оралиқ қатлам ёпма билан пастки элементни боғловчи ёки ёпма учун эластик тўшак вазифасини ўтайди. Оралиқ қатлами сифатида цемент- қумли қоришма (қатлам қалинлиги 10-15мм), суюқ шиша (10-25мм), боғловчи мастика (1-3мм) ва қум (10-15мм) ишлатилади. Металл плиталардан қилинган поллар қалинлиги 60-220ммли, йирик бетон плитали поллар қалинлиги 35-40ммли қумли оралиқ қатламларга қўйилади. Текисловчи қатлам пол элементлари (ёки ора ёпма) юзасини текислаш ёки ёпмага керакли қиялик ҳосил қилиш учун қуйилади. Текисловчи қатлам цемент-қумли қоришмали М150-200 (қалинлиги 20- 50мм), ксилолитли М50-75 (15мм), бетонли М100 (20-40мм), енгил бетонли М50-75 (20-60мм) бўлади. Ҳимоя қатлами поллардан ҳар хил оқова сувлар ва суюқликлар ўтмаслиги ва ер ости сувлари кирмаслиги учун қўйилади. Биринчи ҳолатда пол ёпмаси тагига ёпиштириладиган материаллар, иккинчисида қўйиладиган, асфалтли ёки тайёрлов қатлами тагига ёпиштириладиган материаллар қўлланилади. Ёпиштириладиган ҳимоя қатлами мос тушадиган мастикаларга қўйилган 3-5 қатлам толдан, 2-4 қатлам гидроизолдан, 1-2 қатлам полиизобутилендан, қуйиладиган бутум ёки дегтига шимдирилган бир қатлам шебендан иборат бўлади.

Иссиқ ва товушдан ҳимоя қилиш учун полларга минерал ватали ва шиша толали маталар ва плиталар, ёғоч толали плиталар, енгил бетонли ва бошқа материаллар ўрнатилади. Текис юзали ёпма поллар. Намлиги юқори бўлган цехлар, полларга минерал ёғлар, ишқорлар, органик қоришмалар томиши, ҳамда механик ва юқори ҳарорат та o сирида бўлган хоналар поли бетон ва мозаикадан қилинади. Алоҳида шароитларда пол ёпмаси иссиқга ва кислотага чидамли бетонлардан қилинади. Бетон поллар тўлдирувчиси шағал ва шебенли маркаси 200-400 ли бетондан тайёрланади. Цементни кўриниши ва тўлдирувчилар полларга бўлган талаблар асосида танланади. Намлиги юқори ва транспорти доимий ҳаракатда бўлган цехларда бетон поллар қўлланилади. Ыалинлиги 20-25 мм мозаик ёпмалар маркаси 200-300ли бетондан қилиниб, унга тошли ушшоқлар ботирилади. Ушшоқлар мармардан, гранитдан ва базал p тдан тайёрланади. Бетонли ва мозаик ёпмалар тайёрловчи қатламга, ора ёпма плитага ва текисловчи қатламга ётқизилади. Мозаик поллар юқори тозаликдаги ишлаб чиқариш биноларида, лабораторияларда ва ҳ.к. ларда қўлланилади. Цемент-қумли ва металл цементли поллар бетонли поллар шароитига ўхшаш жойларга қўйилади. Металл цементли полларни гусеницали ва ғилдараги металдан қилинган транспорт юрадиган цехларда ўрнатилади. Цемент-қумли ёпмалар қалинлиги 20-30 мм. бўлиб, қоришма маркаси 200-300 олинади. Металл цементли ёпмалар металл стружкаси, цемент ва сув аралашмасидан тайёрланиб қалинлиги 15-20 мм олинади, ёпманинг қалинлиги 20 мм цемент-қумли текисловчи қатлам устига ёткизилади. Асфалтбетон поллар кам ҳаракат бўладиган, сув, кислота ва ишқорларни полга та o сири камроқ цехларда қўлланилади. Уни қалинлиги 25-

50 мм бўлиб, таркиби битум аралашмаси, чангсимон тўлдиргичлар, қум ва шағалдан иборат. Бундай поллар эластик, шовқинсиз ва диэлектрик хусусиятларга эга бўлиб, бетон, тош ёки шебенли тайёрлов қатлами устига ётқизилади. Ксилолитли поллар одамлар интенцив ҳаракатсиз узоқ вақт бўладиган хоналарда, фойдаланишда режими қуруқ ва портлаш бўлмайдиган цехларда қўлланилади. Ксилолит ёпма таркиби каустик магнезит, магний хлорни сувли аралашмаси, ёғоч қипиқлари, қум ва минерал пигментдан иборат. Ёпмалар бир ёки икки қатламли қўйилади. Бир қатламлида ёпма қалинлиги 15-20 мм, икки қатламлида ҳар бир қатлам қалинлиги 8-10 мм олинади. Ёпма цемент қумли қоришма устига ёткизилади. Тайёрловчи қатлам бетондан қилинади. Полимер цемент-бетонли, поливинилацетатли поллар юқори мустаҳкамлиги, кам чангланиши, яхши эластик хусусиятларга эга. Донабай ва рулон материалли поллар. Плитали поллар хоналарга юқори тозалик талаб этилган саноат биноларида қўйилади. Плиталар тури полга та o сир этувчиларга боғлиқ ҳолда танланилади. Ёпма учун бетонли, цемент-қумли, мозаик, ксилолитли, асфалтбетонли, керамик плиткалар қўлланилади. Бетонли, цемент-қумли, мозаик ва ксилолитли плиталар қалинлиги 10- 15 мм. цемент қумли қоришма устига қўйилади. Керамик ва тошдан қилинган плиталар цемент-қумли қоришмадан ташқари, битумли ёки қатрон мастикалар (қалинлиги 2-3 мм)ва суюқ шиша қоришмасига (қалинлиги 25 мм) қўйилади. Асфалтбетон плиткалар битумли ёки қатрон мастикали қатламларга терилади. Плитали поллар поливинилхлоридли ва фенол полимерларидан ҳам тайёрланади ва улар квадрат, тўғри бурчакли ва фигурали бўлиб, ҳар хил рангда текис ва рефленний қилиб чиқарилади. Улчамлар 100х200дан

500х500ммгача қалинлиги 1,5-7,5мм. Плиталар цемент-қумли қоришма қатлами устига керакли мастикалар ёки елимлар билан ёпиштирилади. Бир қаватли бинолар плитали поллари таги тайёрловчи қатлами бетондан, кўп қаватли биноларда ора ёпма плиталарига ўрнатилади. Бундай полларни камчилиги чоклар сонини кўплиги, я o ни узоқга чидамлилигини камайтиради. Серқирра тошли (брусчатий) полларни юқори ҳароратли ишлаб чиқариш участкаларида, оғир зарбаланадиган жойларда, кимёвий реагентлар та o сир этганда, ҳамда ҳаракат жойларида оғир транспорт ишлатилганда қўлланилади. Серқирра тошлар гранитдан, базалтдан, диобаздан ва бошқа мустаҳкам материаллардан тайёрланади. Улчамлари 150х200 мм, баландлиги 120-160 мм. Серқирра тошли ёпмалар бетонли тайёрлов қатламга қўйилади. Клинкерли (ғиштли) поллар ҳам худди серқирра тошли каби қўлланилади. Ьиштлар ён томони билан қўйилади. Ён томонли (торцовой) поллар эластик ва шовқинсиз, шунинг учун уларни кўпроқ одамлар тикка туриб ишлайдиган хоналарда қўлланилади. Ён томонли ёпмалар қаттиқ ёғочлардан тўғри бурчакли ёки олти қиррали шашка қилинади, ўлчамлари: эни 60 – 100 мм, узунлиги 80-250 мм ва баландлиги 60-80 мм. Ён томонли шашкалар қалинлиги 10-15 мм бетон тайёрлов қатлами устига қум қатлам қўйиб ётқизилади. Металл поллар, металл кўп сарф бўлиши натижасида нархини ошишини ҳисобга олиб, бундай полларни айрим ҳолатларда қўлланилади. Оғир нарсалар тушадиган, эриган метал қуйиладиган, юқори ҳарорат таҳсир қиладиган иссиқ цехлар поллари металдан қилинади. Ёпма сифатида тешикли чўян ва метал плиталардан фойдаланади. Чўян плиталар ўлчами 248х248 мм. ва 298х298 мм, қалинлиги 6 мм, қобирғаси билан қўшиб баландлиги 42 ва 30 мм. Темир плиталар ўлчами 300 х 300 мм, қалинлиги 2,5 – 3 мм ва баландлиги 19 мм.

Метал плиталар қумдан ёки майда донали бетондан қилинган қатламга қўйилади. Рулон матреиалли полларни механик ёки суюқ агресив муҳит таҳсири камроқ бўлган шароитда қўллаган маҳқул бўлади. Бундай поллар ёпмаси материали поливинилхлорид, алкид, резина, линолеумдан бўлиши мумкин. Линолеумлар узунлиги 6 дан 20 м гача, эни 1 – 2 м ва қалинлиги 1,5 дан 6 мм гача қилиб чиқарилади. Уларни эластиклиги, юмшоқлиги ва қалинлигини ҳисобга олиб текис ва мустаҳкам асосга ётқазилади. Тайёрлов қатлами бетондан, текисловчи қатлами цемент – қумли қоришма бўлиб, линолеумлар мастикалар билан ёпиштирилади. Полларнинг турига ва қандай ишлаб чиқаришда қўлланилаётганлигини ҳисобга олиб полларни деворлар, жиҳозлар таги пойдеворлари, устунлар билан бирлашадиган жойлари тахтадан, плитадан, полимердан, қуйма тошдан қилинган плинтуслар билан беркитилади.

Адабиётлар: 1. Сербинович П. П. Архитектура промшленних зданий. М. 1982. 2. Орловский Б. Я. Архитектура гражданских и промшленних зданий. М. 1991. 3. Кутухин Е. Г., Коробков Л. Г. Конструкци промшленних и селскохозяйственних зданий. М. 1995. 4. Шубин Л.Ф. Архитектура промшленних зданий. М. 1986. 5. Дятков С.В. Архитектура промшленних зданий. М. 1984.

Похожие

Саноат бинолари поллари

Саноат бинолари ёпмалари

Саноат бинолари ёпмалари

Саноат бинолари деразалари

Саноат бинолари ёпмалари