Maktabgacha ta’lim muassasalari - Архтектура - Рефераты

Maktabgacha ta’lim muassasalari

Загружено в:

05.05.2023

Скачано:

0

Размер:

151.5 KB

Maktabgacha ta’lim muassasalari Reja: 1. Maktabgacha ta’lim muassasalarining yer uchastkalari 2. Hajmiy-rejali yechim

Maktabgacha ta’lim muassasalariga quyidagilar kiradi : - bolalar bog‘chasi; - у mumrivojlantirish turiga mansub va bolalar rivojlanishining bitta yoki bir nechta yo‘nalishlari (badiiy-estetik, jismoniy va boshq.) ustuvor bo‘lgan bolalar bog‘chasi; - tarbiyalanuvchilarning jismoniy va psixologik chetlanishlarini tuzatish (korreksiyalash)ga ixtisoslashtirilgan kompensatsiyalovchi turdagi bolalar bog‘chasi; - nazorat va sog‘lomlashtirish turiga mansub va sanitariya-gigiyenik, profilaktika va sog‘lomlashtirish tadbirlar va muolajalar ustuvor bo‘lgan bolalar bog‘chasi; - kombinatsiyalangan turdagi bolalar bog‘chasi (uning tarkibiga turli birikmalar ko‘rinishidagi umumrivojlantirish, kompensatsiyalovchi va sog‘lomlashtirish guruhlari kirishi mumkin); - bolani rivojlantirish markazi – barcha tarbiyalanuvchilarni jismoniy va psixologik rivojlantirish, korreksiya va sog‘lomlashtirish yo‘nalishida faoliyat ko‘rsatadigan bolalar bog‘chasi. Maktabgacha ta’lim muassasalarining yer uchastkalari Maktabgacha ta’lim muassasalari mikrotumanlarning markazida joylashtirilgan bo‘lib, foydalanish radiusi 300 metrdan ko‘p bo‘lmagan kundalik xizmat ko‘rsatish muassasalari turiga mansub hisoblanadi. Ularga bo‘lgan ehtiyoj mikrotuman aholisining demografik tarkibiga bog‘liq ravishda bajarilgan hisob-kitoblar bilan aniqlanadi. Maktabgacha ta’lim muassasalarining binolaridan “qizil liniya”gacha masofa 25 metrdan kam bo‘lmasligi lozim. Maktabgacha ta’lim muassasalarining yer uchastkalari chegarasidan oynalari va kirish yo‘llari bo‘lgan turar-joy binolari devorlarigacha masofa 10 metrdan, oynasi va kirish yo‘llari bo‘lmasa – 5 metrdan kam bo‘lmasligi kerak.

Yer uchastkalarining maydoni bitta bolaga 30-40 m2 hisobidan qabul qilinadi. Maktabgacha ta’lim muassasalarining yer uchastkalari quyidagi funksional guruhlarni o‘z ichiga oladi: guruhlarning maydonchalari, badantarbiya maydonchasi, rezavor mevalar tomorqasi, xo‘jalik maydonchasi, daraxt va gul ekilgan maydonchalar. Hajmiy-rejali yechim Maktabgacha ta’lim muassasalarining binolari turli sig‘imlarda loyihalashtiriladi: 1 tadan 12 ta guruhgacha yoki muvofiq tarzda 25 tadan 220 ta joygacha. Binoning maksimal balandligi – 2 qavat (alohida sharoitlarda 3 qavatli bino qurishga yo‘l qo‘yiladi). Maktabgacha ta’lim muassasalarining barcha xonalari uchta katta guruhga bo‘linadi: bolalar guruhlarining har biri uchun xonalar – guruh yacheykalari (asosiy guruh xonasi va yotoqxona); umumiy xonalar – musiqiy va gimnastika mashg‘ulotlari uchun zal; tibbiy, xizmat-maishiy xonalar, ovqat tayyorlanadigan blok, kir yuvish xonasi. Maktabgacha ma’lim muassasalari maydonlarini bitta bolaga m2 hisobidan quyidagi jadvalga muvofiq qabul qilish tavsiya etiladi. Хонанинг номланиши Умумий МТМ лари турдаги Ихтисослаштирилган МТМ лари Ечиниш-кийиниш хонаси 0,9 1,2 Гуруҳ хонаси, дам олиш зонаси билан 4,3 5,7 Ҳожатхона 0,8 1,0 Буфет 0,15 0,2 Махсус машғулотлар ўтказиладиган хона - 1,6

Мусиқа машғулотлари 2,0 4,0 ўтказиладиган хона Гимнастика машғулотлари ўтказиладиган хона 4,0 5,0 MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASASINING FUNKSIONAL SXEMASI SXEMA-1 1 – kichik yoshdagi bolalar uchun guruh yacheykalari; 2 – maktabgacha yoshdagi bolaar uchun guruh yacheykalari; 3 – aralash yoshdagi bolalar uchun guruh yacheykalari; 4 – guruh honalari (birinchi sinf bolalari uchun); 5 – musiqa mashg‘ulotlari uchun xona; 6 – badantarbiya mashg‘ulotlari o‘tkaziladigan xona; 7 – basseyn; 8 – maxsus mashg‘ulotlar o‘tkaziladigan xona; 9 – tibbiy xona; 10 – ma’muriy-xo‘jalik xonasi; 11 – ovqat tayyorlanadigan blok; 12 – kir yuvish xonasi.

Guruhlardagi tarbiyalanuvchilar soni: 2 oydan 1 yoshgacha – 10 ta bola; 1 yoshdan 3 yoshgacha – 15 ta bola; 3 yoshdan 7 yoshgacha – 20 ta bola. Derazalarning eng maqbul yo‘naltirilishi – J., J. – Sh., Sh. Turli yosh guruhlarining guruh yacheykalari alohida joylashtirilishi lozim. Bunda MTM lari binolarida vertikal-gorizontal funksional zonalashtirish keng qo‘llaniladi: maktabgacha yoshdagi bolalarning guruhlari ikkinchi qavatda, kichik yoshdagi bolalarning guruhlari birinchi qavatda joylashtiriladi. Ikkinchi yoki uchinchi qavatda joylashgan maktabgacha yoshdagi bolalar guruhlarining yechinish-kiyinish xonalari 1-qavatda joylashtirilishi mumkin. Har bir guruh yacheykalarida kamida ikkitadan chiqish yo‘llari bo‘lishi kerak. Kichik yoshdagi bolalarning ikkita guruhi yoki maktabgacha yoshdagi bollarning to‘rtta guruhli uchun bitta umumiy chiqish yo‘li bo‘lishiga ruxsat etiladi. Musiqa va gimnastika mashg‘ulotlari uchun mo‘ljallangan zallar, odatda, 1-qavatda joylashtiriladi, zarurat tug‘ilganida ikkala zal birlashtiriladi. Zallarga qo‘shimcha qilib inventar saqlanadigan xonalar ham ko‘zda tutilishi lozim. Bugungi kunda maktabgacha ta’lim muassasalaridagi xonalar joylashtirilishida quyidagi yangi tendensiyalarni kuzatish mumkin: - maktabgacha yoshdagi bolalari uchun guruh xonalarining boshlang‘ich sinf xonalari bilan birlashtirilishi; - maktabgacha yoshdagi bolalar guruhi uchun qisqa muddat mashg‘ulot o‘tkaziladigan turar-joylar qoshidagi xonalarning (har bir bola uchun 4 m2 hisobida) joylashtirilishi; Guruhida 10 ta boladan ko‘p bo‘lmagan oilaviy bolalar bog‘chalari ikki tomonida ham chiqish yo‘llari bo‘lgan, 2-qavatdan yuqorida bo‘lmagan va olovbardoshlikning kamida II darajasiga ega binolardagi xonadonlarda joylashtiriladi. Bunda xonadonlar avariya chiqish yo‘llari bilan ta’minlanishi va bino yaqinida bolalar maydonchalarini tashkil qilish ko‘zda tutilishi kerak. Bu kabi muassasalardagi xonalar tarkibi quyidagilardan iborat bo‘lishi zarur: yechinish- kiyinish xonasi, dam olish zonasi bo‘lgan bolalar o‘ynashi uchun xona, hojatxona, bufet xonasi, xodimlar uchun sanitariya bloki. Ixtisoslashgan MTM larda 3x7 m

o‘lchamli vannasi bo‘lgan basseyn loyihalashtiriladi. Basseyn xonalari tarkibiga quyidagilar kiradi: - vanna xonasi; - yechinish-kiyinish xonasi; - dushxona; - hojatxona; - murabbiy xonasi; - tibbiyot hamshira xonasi; - texnik xonalar. Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun ta’lim muassasalarining tibbiyot xonalari quyidagilardan iborat bo‘lishi zarur: - tibbiyot xonasi; - muolajalar xonasi; - izolyator (qabuxona, palata va hojatxona). Tibbiyot xonasi yo‘lakdan alohida kirish eshigiga ega bo‘lib, izolyator palatalarining biri bilan yondosh bo‘lishi kerak. Izolyator palatalari 1-2 kishilik, maydoni 4-6 m2 qilib, alohida, bosib o‘tilmaydigan tarzda loyihalashtiriladi. Xizmat-maishiy xonalar tarkibiga quyidagilar kiradi: - mudir xonasi; - xo‘jalik mudirining xonasi; - xodimlar uchun dushxonalari va sanitariya bo‘lmalari bo‘lgan garderob xonasi; - metodik xona; - xo‘jalik omborlari; Xodimlar uchun alohida kirish eshigi ko‘zda tutilishi lozim. Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun ta’lim muassasalarining binolarida xomashyo yoki yarim fabrikatlarda ishlovchi ovqat tayyorlanadigan blok loyihashtiriladi. Uning tarkibiga quyidagilar kiradi: - oshxona, tarqatish bo‘lmasi bilan; - oshxona idish-tovoqlarini yuvish xonasi; - quruq oziq-ovqat mahsulotlari saqlanadigan omborxona;

- yuklash xonasi; - xodimlar xonasi; - xodimlar uchun dushxona va sanitariya bo‘lmasi. Kompozitsion yechim maktabgacha ta’lim muassasalari xonalari joylashtirilishining zichlashtirilgan, blokli va pavilon ko‘rinishidagi uchta asosiy turini belgilab beradi. Zichlashtirilgan (markazlashtirilgan) tur – muassasa sig‘imi kichik bo‘lganida qo‘llaniladi, undagi barcha funksional xonalar bitta binoda joylashtirilishi ko‘zda tutiladi. Blokli turga mansub binolarda turli funksional guruhlar turli bloklarda joylashtiriladi. Sig‘imi 140 o‘rindan 220 o‘ringacha bo‘lgan MTM larini loyihalashtirishda qo‘llaniladi. Pavilon ko‘rinishidagi MTM loyihalari, asosan, janubiy hududlarda qo‘llaniladi. Bunda har bir guruh uchun alohida bino loyihashtiriladi.

Adabiyotlar: 1. Ubaydullayev X.M., Inagamova M.M. Turar-joy va jamoat binolarini loyihalashning tipologik asoslari: Darslik. - T.: Voris-nashriyot, 2005. 2. Abdujabbarova M.T. Turar-joy binolarini loyihalash: O‘quv qo‘llanma. – T.: TAQI, 2018. 3. Qodirova S.A. Jamoat binolarini loyihalash: O‘quv qo‘llanma. – T.: TAQI, 2015. 4. Inogomov B.I. Zamonaviy bino va inshootlarni loyihalash: O‘quv qo‘llanma. - T.: TAQI, 2010. 5. Ubaydullayev X.M., Xidoyatov T.A, Abduraxmanov Y.I, Korobovsev G.I., Mansurov Y.M. Arxitekturaviy loyihalash: O‘quv qo‘llanma. - T.: TAQI, 2012. 6. Ubaydullayev X.M., Maxmudov V.M. “Metodika arxitekturnogo proyektirovaniya” Toshkent,TAQI, 2010 y., o‘quv qo‘llanma. 7. Xidoyatov T.A., Kadirova S.A., Magomedova F.X. “Arxitektura obsheobrazovatelnix shkol Uzbekistana”. Tashkent 2005 g. 8. Qodirova T.F. O‘zbekistonning istiqlol yillari me’morchiligi: O‘quv qo‘llanma., O‘AJBNT markazi, 2004 y.

Похожие

Jamoat binolarining guruhlari. Jamoat binolarining tipologik yechimlari va shakllantiruvchi asosiy omillar

Maktab binolari

Ta’lim yunalishlari va mutaxasisliklar o'quv rejasi nazariy va amaliy ta’lim talaba tanlovi fanlari

Talabalar fan olimpiadalari talabalardan ishlari talabalarning ijodkorlik ishlari ilmiy yo‘nalishdagi kurs ishlari (loyihalari) va bitiruv malakaviy ishlari

Axborot resurs markazi axborot resurs markazining ichki tartib qoidasi va unga amal qilish