Maktab binolari - Архтектура - Рефераты

Maktab binolari

Загружено в:

05.05.2023

Скачано:

0

Размер:

772.5 KB

Maktab binolari Reja: 1. Maktablar klassifikatsiyasi 2. Maktablar uchastkalari 3. Hajmiy-rejali yechim 4. Ixtisoslashtirilgan maktablar 5. O‘quv komplekslarining turlari

Maktablar klassifikatsiyasi Vazifasiga bog‘liq ravishda maktablar quyidagicha ajratiladi: - umumta’lim maktablar va maktab-internatlar; - bolalarni takomil tayyorlashga mo‘ljallangan ixtisoslashgan maktablar va maktab-internatlar; - sog‘lomlashtirish va sanatoriya-bog‘ ko‘rinishidagi maktablar; - jismoniy va aqliy rivojlanishi sust bolalar uchun maxsus maktablar. Umumta’lim maktablar tarkibiga boshlang‘ich, asosiy, o‘rta umumta’lim maktablari; ayrim predmetlarni chuqur o‘rgatishga ixtisoslashgan o‘rta umumta’lim maktablari; gimnaziya va litseylar kiradi. Ta’lim darajasi bo‘yicha umumta’lim maktablarida o‘qitishning uchta bosqichi qo‘llaniladi: - o‘qitishning I bosqichida 1 -4 sinf o‘quvchilari tahsil oladilar; - o‘qitishning II bosqichida 5-9 sinf o‘quvchilari tahsil oladilar; - o‘qitishning III bosqichida 9-11 sinf o‘quvchilari tahsil oladilar. Sanitariya me’yorlariga muvofiq yangidan qurilayotgan shahar maktablarining sig‘imi 1000 o‘rindan oshmasligi, o‘quvchilari soni kam bo‘lgan qishloq maktablarida esa o‘qitishning I bosqichi uchun – 80 o‘rindan, o‘qitishning I va II bosqichlari uchun – 250 o‘rindan, o‘qitishning II va III bosqichlari uchun – 500 o‘rindan oshmasligi lozim. Maktablar uchastkalari Umumta’lim maktablari mikrotumanda shunday joylashtirilishi kerakki, yashash joyidan maktabgacha masofa 500 metrdan ko‘p bo‘lmasligi lozim. Maktab binosi “qizil liniya”dan kamida 25 metr uzoqlikda joylashishi zarur. Maktab qoshidagi uchastkalar xo‘jalik, badantarbiya-sog‘lomlashtirish, o‘quvtajriba, dam olish funksional zonalariga bo‘linadi. Badantarbiyasog‘lomlashtirish zonasiga alohida talablar qo‘yiladi: to‘p va turli

sport snaryadlarini uloqtirishga mo‘ljallangan sport maydonchalari bino derazalaridan kamida 25 metr uzoqlikda joylashtirilishi va perimetri bo‘yicha balandligi 2,5-3 metr bo‘lgan to‘siqlar bilan o‘ralishi lozim; qolgan maydonchalar va bino derazalari orasidagi masofa 10 metrdan kam bo‘lmasligi kerak. Uchastkalar shunday loyihalashtirilishi kerakki, ularning hududiga o‘t o‘chirish mashinalari kirishi va halqa bo‘ylab aylanish imkoniyati ta’minlangan bo‘lishi lozim. Hajmiy-rejali yechim Umumta’lim muassasasi binosining balandligi 3 qavatdan oshmasligi zarur. Shahardagi imoratlar zich qurilgan sharoitlarda ta’lim muassasalarini 4 qavatli bo‘lishiga yo‘l qo‘yiladi. Umumta’lim muassasalarini avval qurilgan 4-5 qavatli binolarda joylashtirilishida to‘rtinchi va beshinchi qavatlarni o‘quvchilar kam qatnaydigan o‘quv xonalari uchun ajratish lozim. Har bir sinfning to‘ldirilishi 25 ta o‘quvchidan oshmasligi zarur. Maktablardagi barcha xonalar ikkita asosiy guruhga bo‘linadi: 1. O‘quv xonalari: - 1-4 sinflar (o‘qitishning I bosqichi) uchun o‘quv xonalari; - 5-9 sinflar (o‘qitishning Iiva III bosqichlari) uchun o‘quv va laboratoriya xonalari; - mehnat va kasb-xunar yo‘nalishi bo‘yicha o‘qitish uchun xonalar. 2. Umummaktab xonalari: - majlislar zali va jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari o‘tkaziladigan zal; - ovqat tayyorlanadigan blok; - ustaxonalar; - ma’muriy-xo‘jalik xonalar; - kutubxona va boshqa xonalar. Ta’kidlash zarurki, maktab binolarini loyihalashtirishda o‘quv va umummaktab xonalari alohida ishlashini ta’minlash maqsadga muvofiq hisoblanadi, sababi

umummaktab xonalari o‘quv mashg‘ulotlari o‘tkazilmayotgan vaqtda mikrotuman uchun ishlashi mumkin. Asosiy o‘quv xonalarining maydonlari bitta o‘quvchiga to‘g‘ri keladigan м 2 hisobidan qabul qilinishi lozim. Xonaning nomlanishi Bitta o‘quvchiga to‘g‘ri keladigan maydon, m2 Sinf xonalari, o‘quv kabinetlari 2,5-3,5 Tabiiy fanlar bo‘yicha laboratoriyalar, chizmachilik va rasm kabinetlari 2,4 Informatika va hisoblash texnikasi kabineti 6,0 Lingafon kabineti 2,4 Mehnat ta’limi ustaxonalari 6,0 Maktab-internatlardagi yotoqxonalar 4,0 Bunda sinflardagi o‘quvchilar soni 25 taga teng bo‘lishi lozim. 1-4 sinflar uchun o‘quv seksiyalari boshqa yoshdagi guruh o‘quvchilari uchun mo‘ljallangan xonalar va kabinetlardan ajratilgan holda, alohida blok ko‘rinishida loyihalashtiriladi. Ushbu blok tarkibiga sinf xonalaridan tashqari mehnat ta’limi ustaxonasi, uzaytirilgan kun guruhlari uchun universal xona, rekreatsiya xonasi va sanitariya bloki kiritiladi. 5-9 sinflar uchun o‘quv seksiyalari o‘quv kabinetlari va laboratoriyalar bazasida shakllantiriladi. O‘quv xonalari quyidagilardan iborat: ishchi zona (tahsil olayotganlar uchun o‘quv stollarining joylashuvi), o‘qituvchining ishchi zonasi, ko‘rgazmali o‘quv qo‘llanmalari va o‘qitishning texnik vositalari (O‘TV)ni joylashtirish uchun qo‘shimcha zona, o‘quvchilar yakka tartibda shug‘ullanishi uchun maxsus zona. Umumta’lim maktablarining asosiy sinf xonalari uchun yorug‘lik bo‘yicha talab qilingan tomonlar janub va janubi-sharq hisolanadi. Rassomlik, chizmachilik va rasm kabinetlari uchun yorug‘lik bo‘yicha tavsiya etilgan tomon – shimol.

SXEMA-2 Umumta’lim o‘rta maktabdagi xonalarning asosiy guruhlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik sxemasi A – 1-4 sinflar uchun o‘quv seksiyalari; B – 5-9 sinflar uchun o‘quv seksiyalari; V – mehnat ta’limi uchun xonalar guruhi; G – uzaytirilgan kun guruhlarini tashkil qilish uchun xonalar guruhi; 1 – vestibyul-garderob; 2 – O‘TV kabineti; kutubxona; 4 – o‘qituvchilar xonasi; 5 – laboratoriyalar; 6 – Boshlang‘ich harbiy tayyorgarlik kabineti; 7 – sport zali; 8 – yemakxona; 9 – majlislar zali-kinoauditoriya; 10 – ashula va musiqa sinfi; 11 – ma’muriyat; 12 –

texnik markaz; 13 – dam olish zonasi; 14 – sport zonasi; 15 – o‘quv-tajriba zonasi; 16 – xo‘jalik zonasi. Ayrim predmetlarni chuqur o‘qitishga ixtisoslashgan muassasalar, gimnaziya va litseylarda leksiya auditoriyasi ko‘zda tutilishi lozim. Ushbu auditoriyaning o‘lchamlari o‘quvchilar yoshi bo‘yicha 3 ta sinfdan ortiq bo‘lmagan sig‘imga bog‘liq ravishda, har bir o‘rin uchun 1 m2 hisobidan belgilanadi. Zamonaviy umumta’lim muassasalaridagi rekreatsiyani zal ko‘rinishidagi variantda loyihalash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Maktab binolarining kompozitsiyasi quyidagi asosiy turlarda ifodalanadi. Maktab binosining pavilon ko‘rinishidagi turi o‘quvchilar yoshini hisobga olib turib birlashtirishning maksimal darajasi ta’minlanishiga imkoniyat yaratadi. Bunda bloklarni funksional vazifalar bo‘yicha ajratishga, gigiyenik talablarni maksimal tarzda hisobga olishga erishiladi. Pavilon ko‘rinishidagi sxema iqlimi issiq hududlar uchun qo‘llaniladi. Maktab binosining markazlashgan-blokli turi amaliyotda keng qo‘llaniladigan namunaviy loyihalarga asoslanadi. Maktab binosining perimetrli turi yopiq hovli atrofida shakllantiriladi. Umumta’lim muassasasining rivojlangan markazli loyihasi yirik maktablar qurilishida qo‘llaniladi, bu turdagi o‘quv muassasalarining loyihasi o‘quvchilarning darsdan tashqari faoliyatini oqilona tashkil qilish imkoniyatini beradi. Ichki hajmi yirik bo‘lgan kompakt (ixcham) turga mansub o‘quv muassasalari. Maktab binolarining o‘ta kompakt (ixcham) va rejalashtirilishi o‘zgaruvchan bo‘lgan turi maydonlardan samarali foydalanishni ta’minlab, an’anaviy turdagi maktab binolaridagi yacheykali strukturani o‘zgartirish imkoniyatini beradi. Umuman olganda, maktab binolarining kompozitsion rivojlanishida uchta asosiy yo‘nalishni ajratish mumkin: markazlashtirilgan, markazlashtirilmagan, rivojlangan markazli tizim.

O‘quv kabinetlarini rejalashtirish variantlari

Umumfoydalanishdagi INTERNET-markazi xonasidagi kompyuterlarni joylashtirish sxemasi Ixtisoslashtirilgan maktablar Ixtisoslashtirilgan maktablarning namunasi sifatida bolalar san’at maktablarini ko‘rib chiqamiz: Bu maktablar, odatda, 4 ta bo‘linmadan iborat bo‘ladi: - tayyorlov; - musiqa; xoregrafiya;

- tasviriy san’at bo‘linmasi. Tayyorlov bo‘linmasi bolalar san’at maktabining boshqa bo‘linmalaridan alohida faoliyat ko‘rsatishi va tarkibida quyidagi xonalar bo‘lishi lozim: musiqa sinfi, rasm va plastik materiallardan buyumlar yasash sinfi, omborxona, musiqa asboblari va badiiy fond saqlanadigan xona, universal zal, dushxonalar, sanitariya bloklari. Musiqa bo‘linmasi shunday rejalashtirilishi kerakki, vazifalari bo‘yicha bir xil xonalar funksional, akustik, tovush izolyatsiyasi va konstruktiv talablardan kelib chiqqan holda alohida seksiyalarga jamlanib, vertikal va gorizontal bo‘yicha boshqa xonalardan ajratilishi lozim. Yakka tartibda musiqa bilan shug‘ullanishga mo‘ljallangan xonalarni musiqa asboblari va qo‘l yuvgich joylashtiriladigan tambur-shlyuzlar bilan loyihalashtirish kerak. Musiqa sinflarining devorlarini noparallel (chetlanishi 2-120) qilib, tegishli akustik jihozlanishi bilan birga bajarish tavsiya etiladi. Xoreografiya bo‘linmasi tarkibiga ritmika va raqs mashg‘ulotlari uchun xona, klassik, sahna hamda xalq raqslari, shuningdek zamonaviy raqslar uchun zallar, nazariy fanlar sinfi, liboslar ustaxonasi, yechinish-kiyinish xonasi, dushxonalar, sanitariya bo‘lmalari kiradi. Tasviriy san’at bo‘linmasi tarkibiga rasm, rassomlik, kompozitsiya va haykaltaroshlik ustaxonalari kiradi. Rassomlik va rasm ustaxonalarining har biri, odatda, yuqori qavatlarda joylashtiriladi va quyidagi zonalardan iborat bo‘ladi: - o‘qituvchi zonasi; - natyurmotlar zonasi; - o‘quvchilar zonasi; - molbertlar saqlanadigan zona. Haykaltaroshlik ustaxonasi quyi qavatda joylashtiriladi. Ustaxonalarning balandligi chiqib turuvchi konstruksiyalarning pastki qismidan hisoblaganda 3,6-3,9 metr, eni 6 metr, uzunligi 9 metr qilib qabul qilinadi. Jismoniy va aqliy rivojlanishi zaif bolalar uchun maxsus maktab- internatlarni loyihalashtirishda davolash muassasalari bilan tezkor bog‘lanishni

ta’minlashga alohida e’tibor qaratish zarur. Undan tashqari, bu kabi muassasalarni imkon qadar tinch va ko‘kalamzor hududlarga joylashtirish kerak. Ana shu ikki asosiy talabga yirik ma’muriy markaz bilan yaxshi aloqaga ega shahar yaqinidagi zona javob beradi. Maxsus maktablarni loyihalashtirishda davolashning o‘ziga xos sikllari, ta’lim-tarbiya va turmush tarzining shart-sharoitlari albatta hisobga olinadi. Masalan, tayanchharakatlanish apparati shikastlangan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktablarda panduslar ko‘zda tutilishi lozim; sinf xonalarining parametrlari aniq talablardan kelib chiqqan holda o‘zgartirilishi mumkin. Bunday maktab binolarining balandligi 2 qavatdan oshmasligi lozim. Rasm, rassomlik va haykaltaroshlik ustaxonalari: 1 – rasm va rassomlik ustaxonasi; 2 – haykaltaroshlik ustaxonasi; 3 – ombor; 4 – gips saqlanadigan xona; 5 – loy, chiqindilar saqlanadigan xona

Torli cholg‘u asboblari, fortepyano, puflab chalinadigan va xalq cholg‘u asbolari kabi mutaxassisliklar bo‘yicha yakka tartibda mashg‘ulotlar o‘tkazish uchun mo‘ljallangan xonalar: 1, 2 – yakka tartibda mashg‘ulot o‘tkazish uchun xonalar; 3 – yordamchi xonalar. San’at maktabining xoreografiya bo‘linmasi. Universal zal: – birlashtirilgan davriy mashg‘ulotlar uchun mo‘ljallangan universal xona; – dushxonalari va sanitariya bloklari mavjud yechinish-kiyinish xonasi

150 o‘rinli leksiya auditoriyasining funksional-gabaratli sxemalari (o‘lchamlar santimetrda berilgan)

O‘quv komplekslarining turlari O‘quv kompleksi ta’lim berish darajasi, shakli va kooperatsiyasi bir xil yoki turlicha bo‘lgan bir nechta o‘quv muassasasi binolarining funksional, me’moriy, tashkiliy yoki hududiy birlashmasidan tashkil topadi. O‘quv kompleksi turli shakllarda tuzilishi mumkin. O‘quv muassasalarining funksional vazifalari yoki xizmat ko‘rsatish tizimlarining o‘xshashligi asosida birlashtirilishi eng oqilona va istiqbolli shakl hisoblanadi. O‘quv kompleksida barcha professional o‘quv muassasalari uchun majburiy hisoblangan hamda har bir o‘quv kompleksining o‘zagini tashkil etuvchi va shakllantiruvchi o‘qitish, amaliyot va xizmat ko‘rsatish kabi funksiyalar birlashtirilishi lozim. O‘quv komplekslari o‘z tarkibida turlicha mujassamlikdagi o‘quv muassasalariga ega monofunksional o‘quv komlekslari (1-guruh) va tarkibida o‘quv muassasalaridan tashqari ilmiy muassasalar va ishlab chiqarish korxonalari bo‘lgan polifunksional o‘quv komplekslari (2guruh), shuningdek xizmat ko‘rsatish korxonalari (3-guruh) shaklida bo‘lishi mumkin. Bevosita nazariy o‘qitish bilan bog‘liq barcha xonalar (sinflar, kabinetlar, laboratoriyalar, leksiya auditoriyalari, kutubxona) majmuasi o‘quv kompleksini tashkil etadi. Amaliyot atamasi o‘z tarkibiga kasb-hunarga o‘rgatish va amaliy mashg‘ulotlarni o‘tkazish uchun mo‘ljallangan barcha xona va qurilmalarni (trenajerlar, o‘quv- ishlab chiqarish laboratoriyalar va ustaxonalar, poligonlar, sex va uchastkalar) oladi. Ushbu kompleks tarkibiga quyidagilar kiritilishi lozim: madaniyat sohasida – konsert zallari va konservatoriyalarning auditoriyalari, o‘quv teatrlari; tibbiyot sohasida – klinikalar; pedagogika sohasida – bolalar bog‘chalari, maktablar va boshqa asosiy o‘quv muassasalari, o‘quvchilarga xizmat ko‘rsatish funksiyasi yirik o‘quv komplekslari qoshidagi xonalarda, ya’ni ovqatlanish, maishiy va tibbiy xizmat ko‘rsatish, madaniyat va dam olish xonalarida amalga oshiriladi. Yotoqxonalar ham ushbu guruh tarkibiga kiradi. Ko‘p funksiyali tarmoq o‘quv kompleksi – o‘quv muassalari tomonidan o‘qitish funksiyasining yagonaligi asosida shakllantiriladigan bino va inshootlar majmuasi. Bunday kompleks bir

tarmoqqa taalluqli bo‘lsada, lekin ta’lim darajasi turlicha bo‘lgan o‘quv hamda malaka oshirish muassasalarini birlashtiradi. Bu kabi komplekslar birlashtiriluvchi muassasalarning mansubligiga bog‘liq ravishda idoralarning o‘quv komlekslariga va yirik korxonlar, ishlab chiqarish birlashmalarining o‘quv komplekslariga ajratilishi zarur. Idoraviy o‘quv komplekslari muayyan hudud (viloyat, shahar, tuman) da joylashgan korxonalar, muassasalar guruhi uchun tegishli ixtisos bo‘yicha mutaxassislarni tayyorlovchi o‘quv muassasalaridan shakllantiriladi. Bu kabi komplekslarga quyidagilar kiradi: - tanlangan ixtisos bo‘yicha uzluksiz ta’lim olish va eng iqtidorli o‘quvchilarni tanlab olish imkoniyatini beruvchi bolalar musiqa maktabi, musiqa bilim yurti va konservatoriyadan iborat madaniyat sohasiga mansub o‘quv kompleksi; - o‘quv-pedagogika kompleksi, bunda pedagogika oliy o‘quv yurti bazasida maktabgacha ta’lim muassasalari, maktablar, kasb-hunar kollejlari birlashtiriladi; OO‘YU va ko‘rsatilgan o‘quv muassasalarining birlashtirilishi bo‘lg‘usi pedagog uchun barcha yoshdagi tarbiyalanuvchi va o‘quvchilarga ta’lim berish va ularni o‘qitish jarayonini to‘liq kuzatish va o‘rganish imkoniyatini beradi; - savdo-maishiy xizmat ko‘rsatish o‘quv kompleksi, bunda o‘quv kombinati, kasb-hunar bilim yurti va savdo texnikumi kabi muassasalarni birlashtirish maqsadga muvofiq bo‘ladi; - agrosanoat o‘quv kompleksi, bunda o‘quv xo‘jaligining umumiy bazasida (yer va texnika) o‘quv kombinati, kasb-hunar bilim yurti, texnikum va OO‘YU kafedrasi birlashtiriladi. Birlashtirilgan o‘quv komplekslaridagi o‘quv va jamoat binolarining taxminiy tarkibi quyidagi jadval bo‘yicha qabul qilinadi: Комплекслар таркиби Биргаликда фойдаланишда бўлган зоналар Биргаликда фойдаланишда бўлган хоналар гуруҳи 1. Таълим даражаси бир хил бўлган ўқув комплекслари

Касб-ҳунар билим юртлари комплекси Ишлаб чиқариш, жисмоний тарбия- спорт, хўжалик Ўқув-ишлаб чиқариш хоналари (бир тармоқнинг), ўқув-спорт хоналари, техник марказ, лекция аудиторияси, мажлислар зали, тўгараклар учун хоналар, кутубхона, тиббий пункт, ошхона, қўшимча ва хизмат кўрсатиш хоналари Ўрта махсус ўқув муассасалари Шу каби Шу каби Ўқув комбинатлари комплекси (саноат ҳудуди ёки халқ хўжалик тармоғининг) Ишлаб чиқариш, хўжалик Емакхона, кутубхона, ўқитишнинг техник воситалари учун хона, мажлислар зали, маъмурийхўжалик ва техник- санитария хоналари ОЎЮ комплекси Спорт, хўжалик, турар-жой, айрим ҳолларда – илмий, ишлаб чиқариш Бино ва иншоотлар: спорт, маданият, овқатланиш, тиббий хизмат кўрсатиш, илмий ва техник марказлар, ҳисоблаш маркази, ётоқхона, дам олиш базалари 2. Таълим даражаси турлича бўлган ўқув комплекслари Умумтаълим мактаби + касб- ҳунар коллежи Спорт, дам олиш, кўкаламзорлашти риш Ўқув-ишлаб чиқариш устахоналари, спорт хоналари, заллари, аудиториялар, техник марказ

Касб-ҳунар коллежи + ўқув комбинати + мактаблараро ўқув- ишлаб чиқариш комплекслари Ишлаб чиқариш, хўжалик Ўқув-ишлаб чиқариш хоналари, кутубхона, тиббиё пункт, ошхона, қўшимча ва хизмат кўрсатиш хоналари Касб-ҳунар коллежи + ўрта махсус ўқув муассасаси Барча зоналар Шу каби Касб-ҳунар коллежи + ўрта махсус ўқув муассасаси + олий ўқув юрти Шу каби Ўқувчиларга хизмат кўрсатувчи барча хоналар: техник ва хўжалик хонлар, спорт ва мажлислар зали Корхонанинг ўқув маркази (ўқув комбинати + техникум филиали + ОЎЮ нинг ўқув- маслаҳат пункти) Шу каби Шу каби Олий ўқув юрти + малака ошириш институти (факультети) Ўқув, дам олиш Талабалар ва тингловчиларга хизмат кўрсатиш хоналари 3. Жамоат муассасалари билан бирлаштирилган таълим муассасалари Касб-ҳунар коллежи + қишлоқдаги туман маданият маркази Спорт Мажлислар зали, тўгараклар учун хонлара, ўқув-спорт хоналари, овқатланиш хоналари Олий ўқув юрти + шаҳарнинг маданий- Спорт, маданий, дам олиш, Шу каби

спорт маркази кўкаламзорлашти рилган, хўжалик Хизмат кўрсатиш тармоғининг ўқув муассасаси Хўжалик, дам олиш, кўкаламзорлашти рилган Ишлаб чиқариш амалиёти учун хоналар Polifunksional o‘quv kompleksi – tarkibiga o‘quv muassasasi boshqa muassasalar bilan (masalan, o‘quv-madaniy, o‘quv-davolash, o‘quv-ishlab chiqarish, o‘quv-ilmiy komplekslar shu kabilar bilan) teng huquqda va o‘zaro bog‘liq ravishda kiritilgan jamoat binolari kompleksi. Masalan, savdo-xizmat ko‘rsatish muassasalari bilan birlashtirilgan o‘quv muassasalari polifunksional kompleksni shakllantirib, aholiga xizmat ko‘rsatish bir vaqtning o‘zida xodimlar uchun ishlab chiqarish hisoblanadi. Tarkibiga madaniyat o‘quv muassasalari kiritilgan madaniyat markazlari aholi tomonidan foydalaniladigan xonalar tarkibini (o‘quv teatri, konsert zali, ko‘rgazma zallari) sezilarli darajada kengaytiradi, o‘quvchilar esa, o‘z navbatida, aholiga xizmat ko‘rsatishda ishtirok etadilar. Ko‘p tarmoqli kasalxona nafaqat aholiga malakali tibbiy xizmat ko‘rsatish bilan shug‘ullanadi, balki tibbiyot instituti yoki shifokorlar malakasini oshirish instituti, o‘rta tibbiy xodimlarni tayyorlash markazi, turli ilmiy tadqiqotlar o‘tkazish bazasi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. O‘quv kompleksi shaharsozlik obyekti sifatida shaharda o‘quv zonasini shakllantiradi, ya’ni shaharning ixtisoslashtirilgan markazi hisoblanadi. O‘quv muassasalari birlashtirilishining turli shakllarini ularning asosiy funksiyalari hisoblangan o‘qitishga, ta’lim berishga bog‘liq ravishda ko‘rish va o‘rganish lozim. Aytish lozimki, mamlakatimizda bu kabi komplekslarni o‘zlashtirish asta- sekin amalga oshirilmoqda va ularning yakuniy shaklga ega bo‘lmagan turli variantlari mavjud. Shuning uchun ham ushbu bo‘limda ularni loyihalashtirish bo‘yicha prinsipial yondoshuvlar bayon etilgan.

Adabiyotlar: 1. Ubaydullayev X.M., Inagamova M.M. Turar-joy va jamoat binolarini loyihalashning tipologik asoslari: Darslik. - T.: Voris-nashriyot, 2005. 2. Abdujabbarova M.T. Turar-joy binolarini loyihalash: O‘quv qo‘llanma. – T.: TAQI, 2018. 3. Qodirova S.A. Jamoat binolarini loyihalash: O‘quv qo‘llanma. – T.: TAQI, 2015. 4. Inogomov B.I. Zamonaviy bino va inshootlarni loyihalash: O‘quv qo‘llanma. - T.: TAQI, 2010. 5. Ubaydullayev X.M., Xidoyatov T.A, Abduraxmanov Y.I, Korobovsev G.I., Mansurov Y.M. Arxitekturaviy loyihalash: O‘quv qo‘llanma. - T.: TAQI, 2012. 6. Ubaydullayev X.M., Maxmudov V.M. “Metodika arxitekturnogo proyektirovaniya” Toshkent, TAQI, 2010 y., o‘quv qo‘llanma. 7. Xidoyatov T.A., Kadirova S.A., Magomedova F.X. “Arxitektura obsheobrazovatelnix shkol Uzbekistana”. Tashkent 2005 g. 8. Qodirova T.F. O‘zbekistonning istiqlol yillari me’morchiligi: O‘quv qo‘llanma., O‘AJBNT markazi, 2004 y.

Похожие

Mehmonxona binolari

Bank binolari va komplekslari

Umumiy ovqatlanish korxonalarining binolari

Liftsiz turar-joy binolari

Muzey va ko‘rgazma binolari