Конструкциянинг ҳимоя қатламлари - Архтектура - Рефераты

Конструкциянинг ҳимоя қатламлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

299.5 KB

Конструкциянинг ҳимоя қатламлари Режа: 1. Ҳимоя қатламларининг вазифаси ва унинг турлари. 2. Ҳимоя қатламларининг чидамлилиги ва кўпга чидамлилигини аниқловчи асосий омиллар. 3. Ҳимоя қатламларини фаолият механизмлари. 4. Металл конструкцияларнинг коррозияси

Қурилиш конструкцияларининг ҳимоя қопламалари уларни тажаввузкор муҳитнинг таъсиридан муҳофаза қилиш учун мўлжалланган. Дарз ҳосил бўлиш, фактуранинг бузулиши, ифлосланиши, рангини йўқотиш ва шу кабиларни келтириб чиқарувчи, қопламанинг ҳимоя ва безак ҳоссаларини йўқолиши бино эксплуатация қилишга топширилганидан сўнг биринчи йилларданоқ бошланади. Агар ҳимоя қопламасини ўз вақтида қайта тикланмаса, у ҳолда ташқи тажаввузкор муҳит таъсири остида конструкциянинг ўзи бузила бошлайди. У ҳолда бинонинг белгиланган ҳизмат муддати ичида эксплуатациявий яроқлилигини таъминлаш учун талай меҳнат ва маблағ сарфлашга тўғри келади. Ҳимоя қатлами умрбоқийлигини айтарли даражада етарли эмаслигининг бош сабабларидан бири турли муҳитларда конструкцияни ҳимоялаш механизмини яхши ўрганилмаганлиги, қоплама ҳизмат муддатини ва қайта тиклаш даврийлигини ҳисобий аниқлашнинг ишончли усулларининг йўқлиги ҳисобланади. Ҳимоя қопламаларининг ишончлилиги ва умрбоқийлигини белгилаб берувчи асосий омиллар адгезия, ўтказиб юбориш, ҳимиявий барқарорлик, физик-механиқ, диэлектрик ва бир қанча шу каби хоссаларни ҳисоблаш қабул қилинган. Ҳимоя қатламларининг, шу жумладан конструкцияларнинг юза қатламини бузилишини келтириб чиқарувчи бош омил қуйидаги таъсирлар натижасида келиб чиқувчи кучланиш ҳисобланади: 1) Конструкция, хусусан унинг ҳимоя қопламаси киришиш ва кўпчиш жараёнлари ҳолатида намликнинг нотекис тақсимланиши; 2) Ҳароратнинг нотекис тақсимланиши; 3) Конструкциянинг ёки унинг ҳимоя қопламасининг ҳусусий оғирлиги; 4) Конструкцияга бўладиган шамол юкланиши; 5) Механиқ эксплуатация юклари. Агар кейинги 3 турдаги таъсирлар ҳисоблашларда назарга олиниб ва қўллансалар, биринчи ва иккинчи турдаги таъсирлар мухандислик ҳисобларида ҳозирча деярли ҳисобга олинмайди. Бинобарин ўтказилган

тадқиқодлардан шу нарса маълум бўлаяптики биринчи, иккинчи тур намланиш ва ҳарорат ўзгаришни таъсири остида юзага келувчи кучланиш бузилишда асосий омил бўлиб қолаяпти. Қопламаларнинг ҳимояланиш механизми.Қопламаларнинг ҳимояланиш механизмини 3 турига ажратиш мумкин: 1) адгезияли; 2) тўсиқли; 3) аралаш. Ҳимоя механизми адгезияли бўлган қопламалар учун қопламанинг конструкцияга бўлган адгезиясини, унинг эластиклиги, механиқ мустаҳкамлигини в ҳарорат ўзгаришида барқарорлигини таъминлаш муҳим ҳисобланади. Бундай қопламаларда ташқи муҳит намлигини ўзгаришини келтириб чиқарадиган ички кучланиш номақбул ҳисобланади. Атроф муҳит ҳавосининг нисбий намлиги 60-65% дан пасайиш қопламаларда ички кучланишнинг ривожини ва механиқ бузулиш натижасида уларни ишдан чиқаради. Плёнкаларни намлик бўйича эксплуатация қилишда энг қулай режим 65% атрофида бўлиши мақбул ҳисобланади. Тўсиқли механизмга эга бўлган қопламалар учун ҳимоя плёнкасининг диффузион тавсифи катта аҳамиятга эга. Бундай плёнкаларнинг механиқ хоссаларининг юқори бўлиши шарт, зеро тажаввузкор муҳитнинг таъсир этишида унинг бутунлигини сақлаш муҳим ҳисобланади. Амалиётда кўпинча ҳимоя механизми аралаш бўлган қопламалар учрайди. Бундай қопламаларнинг қўлланиши плёнкаларнинг адгезияли, механиқ ва диффузион сифатлари бирдай аҳамиятга эга бўлганлиги баъзан плёнка қалинлигини ошириш йўли билан тўсиқли сифатни таъминлашга интиладилар. Бироқ плёнка қалинлигини ошириш адгезияни пасайишига ва плёнканинг ҳимоя сифатларини ёмонлашувига олиб келади. Химояланиш механизмидан қатъий назар қоплама сифатининг муҳим кўрсаткичи ИК- спектроскопия усули билан аниқланиши мумкин бўлган уларнинг химиявий барқарорлиги ҳисобланади.

Адгезияли ҳимоя механизмига эга бўлган қопламанинг умрбоқийлигини адгезия кўрсаткичи билан ёки плёнканинг механиқ ҳоссалари бўйича аниқлаш мумкин. Аралаш ҳимоя механизмига эга қоплама учун умрбоқийликни коррозия бошланиши вақти бўйича ёки конструкция коррозиясининг тезлиги бўйича аниқлаш қулай ҳисобланади. Панелларнинг ташқи пардозида дарзлар вужудга келиши юза қатламининг, баъзан эса девор жисмини бузилиш жараёнидан дарак беради. Ҳосил бўлган дарзлар конструкция ичига уни бузиш мумкин бўлган намлик, кислород, туз чанглари, тажаввузкор газларни ўтказиб юборади. Айниқса катта панелларда ҳароратнинг ўзгаришидан келиб чиқадиган дарзлар хавфли ҳисобланади. Клиник шифохонанинг майдони бетондан қилинган панелларини фактура қатламидаги дарзларни ҳосил бўлиши ва ривожланишини узоқ вақт аслий тадқиқ этиш унинг бош сабабини аниқлаш имконини беради: 1) девор қалинлиги ва панел юзасидаги участкалар бўйича турли бетон қатламлари киришиш деформациясининг нотекислиги; 2) ҳар бир панелнинг ва умуман бинонинг температура деформацияси; 3) ташиш ва монтаж қилишнинг нотўғри амалга оширилиши ва бошқа омиллар. Заифроқ ашёларда дарзлар каттароқ ўлчамга эга бўлади. Масалан, кварцли тўлдирувчидан иборат фактура қатлами карбонатли майда доналигига қараганда тезроқ бузилади. Қопламанинг ҳимояланиш механизмига ва конструкциянинг юза қатламидан келиб чиқиб, уларнинг хизмат муддати уларнинг асосий ҳимоя сабаблари бўлган: - адгезия ва ўтказмасликни яхшиланганида; - ҳимоя қопламаси остида намлик йиғилишини нотекис бўлган ўтказувчанликни чегараланганда ошиши аниқланади.

Металл конструкцияларнинг коррозияси Металл конструкцияларни ва муҳандислик қурилмаларини занглашдан ҳимоялаш, уларнинг ишончлилигини ва умрбоқийлигини ошириш мақсадида амалга оширилади ва иншоотлар техник эксплуатациясининг таркибий қисми бўлиб, эксплуатация ҳизматининг муҳим масаласи ҳисобланади. Қурилиш конструкцияларининг занглашига қарши самарали курашишни, уни келтириб чиқарувчи асосий сабабларни ва ривожланиш механизмини билмасдан олиб боришнинг сира имкони йўқ. Занглаш – ашёнинг атроф билан ўзаро физик-химик (электро-химик, химиявий ва механиқ) муносабати натижасида емирилишига айтилади. Занглашнинг кўпроқ тарқалган намунаси темир, алюминий, мис ва шу кабиларнинг оксидланиш маҳсули бўлган занг ҳосил бўлишидир. Занглаш металларнинг энг оғир офатидир. Ҳар йили 10% га яқин металл зангга айланади ёки бу минглаб тонна металл йўқ бўлади деган гап. Бу эса занглашга қарши катта ютуқларга эришилган бир шароитда юз беради. Ахир занглашдан фақатгина металлнинг ўзи эмас, тайёр буюмлар ва конструкциялар ҳам нобуд бўлади. Бинобарин бу буюм ва конструкцияларнинг нархи металлнинг ўзини нархидан анчагина баланд. Металларнинг занглаши қуйидагича туркумланади (8-расм).

Металларнинг занглашдан бузилиш турлари. а) текис; б) нотекис; в) структурали-сайланма; г) доғлар билан; д) ўйилиш билан; е) нуқтавий; ж) кристаллараро; з) кристаллар ичида; и) юзасида Металл конструкцияларни атмосферавий занглашдан мухофазалаш усуллари Конструкцияларни атмосферавий занглашдан мухофазалаш асосан ҳимоя қопламасини бутунликда сақлаш ва уни ўз вақтида қайта тиклашдан иборат. Занглаш интенсивлигини пасайтириш муҳитнинг тажаввузкор таъсирини пасайтириш орқали ҳам, масалан хоналарда шамоллатишни кучайтириш ва шу кабилар орқали ҳам амалга оширилиши мумкин. Занг билан зарарланган участкаларни кўз билан кўриш орқали аниқланади. Конструкциянинг занглай бошлашини билдирувчи биринчи кўрсаткичлар: дарзлар, кўпчишлар бўлиши мумкин. Металл констуркцияларни занглашдан ҳимоялашда энг кўп тарқалган усул уларни лак бўёқ қопламалар билан қоплаш.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Қ осимова С.Т., Шоджалилов Ш. Биноларни техник эксплуатация си га хос хусусиятлари. Ўқув қўлланма. 1- қисм . Тошкент , 20 0 4 й. 2. Қ осимова С.Т., Шоджалилов Ш. Биноларни техник эксплуатация си га хос хусусиятлари. Ўқув қўлланма. 2 - қисм . Тошкент , 20 05й. 3. ШНК 2.08.01-05 «Жилые здания» Т. : Госкомархитекстрой, Т., 20 0 5 й. 4. КМК 2.08.02 – 96 «Общественные здания и сооружения» Т. : Госкомархитектстрой, Т., 1996 г. 5. Абрашитов В.С. Техническая эксплуатация и обследование строительных конструкций. Москва, 20 0 2 г . 6. Мирахмедов М. М. Техническое обслуживание зданий . Т . Ук итувчи 1990 г .

Похожие

Конструкциянинг мустаҳкамлигини ошириш усуллари таъмирлаш ва лойиҳалаш

Биноларнинг жисмоний ва маънавий емирилиши

Ёғоч ашёларнинг турлари. Ёғочни ҳимоя қилиш

Девор конструкцияларини намланишдан сақлаш

Деворлар эксплуатацияси