Эластик системалардаги кўчишларни аниқлаш - Архтектура - Рефераты

Эластик системалардаги кўчишларни аниқлаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

173.10546875 KB

Эластик системалардаги кўчишларни аниқлаш Режа: 1. Кўчишлар ва уларнинг белгилаш. 2. Кўчишларни аниқлашнинг умумий формуласи. 3. Рамаларда кўчишларни Вереизагин усули билан аниклаш. 4. Ҳарорат ўзгаришдан ва таянчларнинг чўкишидан ҳосил бўладиган кўчишлар. 5. Статик аниқ системаларни матрицалар ёрдамида ҳисоблаш. 6. Эластик системаларни матрицалар ёрдамида аниқлаш.

Кўчишлар ва уларнинг белгилаш. Деформация натижасида иншоот нуќталарининг берилган (даслабки) ҳолатдан янги ҳолатга ўтиш у кўчиш дейилади. BB 1 кўчиш–горизонтал кўчиш дейилади (10.1– расм). Кўчишларни  ik билан белгилаймиз. Биринчи индекс кесим кўчишининг йўналишини, иккинчи индекс бу кечишнинг ҳосил бўлиш сабабини кўрсатади.  i Р – B кесимининг I – I йўналиш бўйича ташқи (Р ва q ) кучлар таъсирида кўчиши;  3Р – A кесимининг 3–3 йўналиши бўйича Р ва q кучлар таъсиридан кўчиш; ва х. к. з. Бирлик куч (Р=1) таъсиридан вужудга келган кўчишни  ik билан белгилаймиз ва бирлик кўчиш дейилади (10.2 –расм). 10.2–расм  11 – Р 1 куч йўналиши бўйича Р 1 =1 кучи таъсиридан ҳосил бўлган кўчиш;  21 – Р 2 кучи йўналиши бўйича Р 1 =1 кучи таъсиридан вужудга келган кўчиш; ва х. к. з. Кўчишларнинг универсал формуласи (Мор формуласи)10,1 - расм

10.3– расм Системанинг икки ҳолатини текширамиз: I – ҳолатда берилган система ташќи кучлар таъсирида бўлади; II – ҳолатда эса берилган системага изланаётган кўчиш йўналишида бирлиќ Р 2 =1 кучи кўйилган бўлади (10.3 – расм). Иккинчи ҳолатдаги Р 2 =1 бирлиќ кучининг I – ҳолатдаги ташќи кучлардан ҳосил бўладиган кўчишда  21 бажараоладиган иши A 21 қуйидагича бўлади: A 21 =Р 2  21 =1∙  21 =  21 ; A 21 ни ички зўриқишлар орқали ифодалаб ёзамиз:Δ21=A21=∑ ∫0 l M2⋅M1dx/EI+∑ ∫0 l N2⋅N1dx/EF +∑ ∫0 l Q2⋅Q1dx/EG ⋅η (10.1) Бу ерда M 2 , N 2 ва Q 2 – бирлиќ ҳолатда ҳосил бўладиган зўриқишлар; M 1 , N 1 , ва Q 1 лар I – ҳолатда (берилган ҳолат) ҳосил бўлган зўриқишлар; уларни баъзи ҳолатларда M Р , N Р ва Q Р деб белгилаш мумкин. Δ2P=∑ ∫0 l ¯M2⋅MPdx /EI +∑ ∫0 l ¯N2⋅N1dx /EF +∑ η∫0 l ¯Q1⋅QPdx /EG (10.2) Бу формула эластик системаларда ташќи кучлардан ҳосил бўлган кўчишларни аниқлашда қўлланиладиган универсал формуладир (Мор формуласи). Универсал формула (10.2) ёрдамида ҳар қандай стерженли конструкция (рама, ферма, балка ва арка) ларда ҳосил бўлган кўчишларни қуйидаги тартибда аниклаш мумкин: 1. Ихтиёрий кесим учун ташќи кучлардан ҳосил бўлган зўриқиш кучлар M Р , N Р ва Q Р нинг тенгламалари ёзилади ( I – ҳолат).

2. Излаётган кўчиш йўналиши бўйича системаларга бирлик куч (чизиқли кўчишда куч, бурчакли кўчишда бирлиќ момент), қўйилади ( II – ҳолат) ва унинг таъсиридан ¯Mi, ¯Ni ва ¯Qi зўриқишларнинг тенгламалари тузилади. 3. I ва II ҳолатда ҳосил бўлган зўриқишларнинг ифодаларини (10.2) формулага кўйиб интеграллаб, изланаётган кўчиш  i Р ни аниқлаймиз. Универсал формуланинг хусусий ҳолати. 1. Балка ва рамаларда бўйлама ва ќўндаланг кучларни ҳисобга олмаса ҳам бўлади, у ҳолда кўчиш формуласи қуйидаги кўринишни олади: Δip=Σ∫0 L Mp⋅¯Midx EI ; (10.3). 2. Фермалар тугунларининг кўчиши: Δip=Σ∫0 ℓ Np⋅¯Nidx EF =ΣNp¯Nidℓ EF i ; (10.4) 3. Эгрилиги кичик бўлган аркалардаги кўчишлар: Δip=∑ ∫0 L M p⋅¯M idx EF +∑ ∫0 L Np⋅¯Nidx EF ; (10.5). Эластик системалар икки кесимларининг ўзаро кўчишларини ҳам универсал формула ёрдамида аниқлаш мумкин (10.4 – расм). 10.4– расм. Бунда Р=1 кучи ҳам C , ҳамда D кесимларига кўйилади ва х. к. з.

Рама ва балкалардаги кўчишларни ҳисобини соддалаштириш Эластик системалардаги кўчишларни Мор формуласи билан аниқлашни эгувчи моментлар эпюраларини кўпайтириш усули билан алмаштириш мумкин. Системада бикирлиги ўзгармас бўлган бирор оралиқни ќўрайлик (10.5 –расм). 10.5– расм Эгувчи моментнинг (II – ҳолат ) ординатаси M i = x∙tg  бўлади .∫o L Mp⋅¯Midx EI =1 EI −∫0 L MpMidx=tgα EI ⋅∫0 L xM pdx=tgα EI ⋅∫0 L x⋅¿dω ;¿ Sy=∫ 0 L x⋅dω = xcωc бўлади; ∫o L xdω−Mp эп. юзаси  р нинг у ўќига нисбатан статик момент S y га тенг. tgα EI ∫0 L xd ω=tgα EI ⋅ω⋅xc= ω EI ⋅xc⋅tgα = ωy c EI .

У ҳолда ∫0 L Mp⋅¯Midx Ey =ωy c EI Системанинг хамма участкалари (оралиқлари) учун: Δip=∑ ∫0 L ¯Mi⋅Mpdx EI =∑ ωiyci EI (10.6) Кўчишларни бу ҳолда ҳисоблаш эпюраларни кўпайтириш (Верешагин) усули дейилади.  1 эгувчи момент M Р эпюрасининг I оралигидаги юзаси; Yci шу  юза огирлик марказига мос келган ¯M1 эпюрасидан олинган ордината. Агар эпюралар мураккаб шаклли бўлса, мураккаб юзаларни оддий юзаларга ажратган ҳолда ҳисоблаш ишларини соддалаштириш мумкин (10.6 – расм).  1 . у 1 +  2 . у 2 -  1 у 1 -  2 у 2  1 у 1 +  2 у 2 +  3 у 3 10.6 – расм Масалан, 10.6 а – расмда кўрсатилган эпюралар учун ёзиш мумкин: Бу формула трапеция билан трапецияни кўпайтириш формуласи бўлади. Баъзи кўп ўрайдиган шаклларнинг юзаси ва оғирлик марказлари жадвал берилган. Ҳарорат ўзгаришидан хосил бўладиган кўчишлар. Ҳарорат ўзгаришидан деформацияланган системани I – ҳолат ундаги i йўналиш бўйича изланаётган кўчишни  it деб белгилаймиз. II – ҳолатдаги изланаётган кўчиш йўналишида қўйилган бирлик куч Р 1 =1 нинг х xx кўчишда бажара оладиган иши.  it =1 .  it

II – ҳолатдаги системанинг ¯M1, ¯N1 ва ¯Q1 зўриқиш кучларнинг I – ҳолатдаги деформацияларда бажара оладиган иши: W=∑ ∫0 ℓ ¯MiΔϕt +∑ ∫0 ℓ ¯NiΔℓ t+∑ ∫0 ℓ ¯QiΔγ ёки Δi1=∑ ∫0 l Mi⋅Δϕ t+∑ ∫0 l ¯Nt⋅Δlt+∑ ∫0 l ¯Qt⋅Δγ t Бу формуладаги   t +  ℓ t ва   t катталиклар температура ўзгариш та ъ сиридан берилган системанинг dx узунликли ихтиёрий элементлар бўлаги чекка кесимларининг мос равишда ўзаро бурилиш бурчаги , чизиқли ва силжиш деформацияларидир . Уларни аниқлашни ќўрамиз : 10.7– расм (а) берилган система; (б) – dx элементларнинг деформацияланиши. Пастки қатлам толачаларининг узайиши  t 1 , dx;  t 2 , dx – юқоригиси бўлади.  – чизиқли кенгайиш коэффиценти. Элемент ўрта қатлам толачаларнинг ўзаро чизиқли деформацияси, Δl t= α t1dx +α t2dx 2 = αt1+t2 2 dx Чап ва ўнг кесимларининг ўзаро бурилиш бурчаги эса , Δϕ t=αt1−t2 Pi0 dx ( а ) ва ( б ) миқдорларни (10.7) қўйиб , ҳарорат ўзгаришидан вужудга келган кўчишни ҳисоблаш формуласини ҳосил қиламиз . Δi=α∑ t1−t2 h0 ∫0 l Midx +α∑ t1+t2 2 ∫0 l ¯Nidx

(4.28) формуладан ∫0 l Midx=ωM; ∫0 l ¯Nidx=ω¯N у ҳолда Δi=α∑ t1−t2 h0 ωM+α∑ t1+t2 2 ωM Таянчларнинг қўзғолишидан ҳосил бўладиган кўчишлар Схеманинг 2 – ҳолатини кўрамиз. 10.8-расм II – ҳолатда R А R В ва Н реакцияларини аниқлаймиз. Системанинг иккала ҳолати учун бажарилиши мумкин бўлган ишларнинг ўзаро боғланиш теоремасини тадбиқ этамиз. Яъни А I , II = А II , I Иккинчи ҳолатдаги ташқи кучларнинг биринчи ҳолатдаги кўчишларда бажара оладиган иши А I , II ёзамиз. А II,I = Р i  ic – R   c = 0,  ic = R   c (10.10)

Фойдаланган адабиётлар рўйхати: 1. Одилхўжаев Э. А., Гуломов Т. У., Абдукомилов Т. К., «Ќурилиш механиқаси», Тошкент, Ўќитувчи, 1985 йил. 2. Одилхўжаев Э. А., Гуломов Т. У., Абдукомилов Т. К., «Қурилиш механикасидан мисол ва масалалар», Тошкент, Ўќитувчи, 1974 йил. 3. Дарғков А. В., и др. «Строителная механика», Москва, Весшая школа, 1986 йил. 4. Снитко Н. К., «Строителная механика», Москва, Весшая школа, 1980 йил.

Похожие

Биноларнинг емирилиш ва шикастланишини аниқлаш

Курилиш механикаси масалларига матрицалар назариясининг тадбики

Резервуарларнинг турлари ва уларнинг элементлари

Статик ноаник рамаларни кўчишлар усули билан ҳисоблаш

Кўчиш усулида рама эгувчи моментларининг кесувчи ва бўйлама куч эпюраларини қуриш