Yaqinlashuvchi ketma-ketlikning xossalari. Ketma-ketliklar yig`indisi, ko`paytmasi va bo`linmasining limiti - Алгебра - Рефераты

Yaqinlashuvchi ketma-ketlikning xossalari. Ketma-ketliklar yig`indisi, ko`paytmasi va bo`linmasining limiti

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

202 KB

Yaqinlashuvchi ketma-ketlikning xossalari. Ketma- ketliklar yig`indisi, ko`paytmasi va bo`linmasining limiti. Oraliq o`zgaruvchining limiti haqidagi teorema Reja: 1. Yaqinlashuvchi ketma-ketlikning xossalari. 2. Tenglik va tengsizlikda limitga o`tish. 3. Ketma-ketlilar yig`indisi, ko`paytmasi va bo`linmasining limiti 4. M о n о t о n o`zg а ruvchining limiti h а qid а gi t ео r е m а

1. Yaqinlashuvchi ketma-ketlikning xossalari . 1 0 . A gar nlim x n =a va a>p (a<q ) bo`lsa, y holda biror nomerdan boshlab x n >p (x n <q) bo`ladi. Isbot . a>p bo`lsin,  ni 0<  <a-p tengsizlikni qanoatlantiradigan qilib olamiz. nlim x n =a bo`lganidan  >0 uchun n 0 natural son topilib, n>n 0 larda a-  <x n <a+  bo`ladi.  <a-p dan a-  >p bo`lib, x n >p ekanligi kelib chiqadi. ( a<q hol ham shu kabi qaraladi). Natija . A gar nlim x n =a va a>0 (a<0) bo`lsa, u holda biror nomerdan boshlab x n >0 (x n <0) bo`ladi. 2 0 . Yaqinlashuvchi ketma-ketlik yagona limitga ega. Isbot . Faraz qilaylik ( x n ) ketma-ketlik a va b limitlarga ega bo`lsin, bunda a<b . Haqiqiy sonlar to`plamining zichlik xossasiga binoan shunday r son mavjud bo`lib, a<r<b bo`ladi. nlim x n =a, a<r bo`lganligi uchun biror n 1 nomerdan boshlab, x n <r, nlim x n =b, b>r bo`lganligi uchun biror n 2 nomerdan boshlab x n >r bo`ladi. n 0 =max{n 1 ,n 2 } deb olsak, n>n 0 larda x n <r va x n >r kelib chiqadi. Bu qarama-qarshilik farazimizning noto`g`ri ekanligini ko`rsatadi. 2 0 . Yaqinlashuvchi ketma-ketlik chegaralangan bo`ladi, yani M son mavjud bo`lib, barcha n   lar uchun | x n |<M tengsizlik o`rinlidir. Isbot . nlim x n =a bo`lsin. Biror  >0 son olaylik. U holda biror 0n nomerdan boshlab

a- <x n <a+  tengsizlik o`rinli bo`ladi. |x 1 |, |x 2 |, …, | 0nx |, |a-  |, |a+  | sonlarning eng kattasini M desak, ixtiyoriy n lar uchun |x n | <M ekanligi kelib chiqadi. Bundan (x n ) ketma-ketlikning chegaralanganligi kelib chiqadi. 2. Tenglik va tengsizlikda limitga o`tish . 1. A gar barcha n lar uchun x n =y n bo`lib, nlim x n =a, nlim y n =b bo`lsa, u holda a=b bo`ladi. Isboti limitning yagonaligidan kelib chiqadi. 2. A gar barcha n lar uchun x n >y n bo`lib, nlim x n =a, nlim y n =b bo`lsa, u holda a  b bo`ladi. Isbot . Faraz qilaylik a>b bo`lsin. a va b sonlar orasida r son olsak, a>r>b, nlim x n =a, a>r bo`lgani uchun biror n 1 , nomerdan boshlab x n >r, nlim y n =b, b < r bo`lgani uchun biror n 2 nomerdan boshlab y n <r bo`ladi. n 0 =max{n 1 ,n 2 } deb olsak, n>n 0 larda x n >r va y n <r kelib chiqadi. Bundan x n >y n bo`ladi. Bu qarama-qarshilik farazimizning noto`g`ri ekanligini ko`rsatadi. 3. A gar barcha n lar uchun x n <y n < z n bo`lib, nlim x n = nlim z n =a bo`lsa, u holda nlim y n =a bo`ladi.(isbotlang) 3. Ketma-ketlilar yig`indisi, ko`paytmasi va bo`linmasining limiti

Teorema . A gar ( x n ) va (y n ) ketma-ketliklar yaqinlashuvchi bo`lsa, u holda ( x n  y n ) ketma-ketliklar yaqinlashuvchi bo`lib,nlim ( x n  y n )= nlim x n  nlim y n tenglik o`rinli . Isbot. nlim x n =a, nlim y n =b desak, u holda x n =a+  n , y n =b+  n deb olish mumkin, bu yerda  n va  n lar cheksiz kichik miqdorlar. x n  y n =(a+  n )  (b+  n )=a  b+  n   n =ab+  n , bunda  n =  n   n - 1 – lemmaga asosan cheksiz kichik miqdor. Demak, nlim (x n y n )=ab= nlim x n nlim y n . Teorema . A gar ( x n ) va ( y n ) ketma-ketliklar yaqinlashuvchi bo`lsa, ( x n  y n ) ketma-ketlik ham yaqinlashuvchi bo`lib, nlim (x n y n )= nlim x n nlim y n tenglik o`rinli . Isbot. Oldingi teorema isbotidagi belgilashlarni kiritsak x n y n =(a+  n ) (b+  n )=ab+a  n +b  n +  n  n =ab+  n , bunda  n = a  n +b  n +  n  n - 1,2 – lemmalarga asosan cheksiz kichik miqdor. Demak, nlim (x n y n )=ab= nlim x n nlim y n . Teorema . A gar ( x n ) va ( y n ) ketma-ketliklar yaqinlashuvchi va nlim y n  0 bo`lsa, ( n n y x ) ketma-ketlik ham yaqinlashuvchi bo`lib , n n n n y x y x lim lim lim  tenglik o`rinli . 4. M о n о t о n o`zg а ruvchining limiti h а qid а gi t ео r е m а

T ео r е m а : А g а r {x n } k е tm а -k е tlik m о n о t о n o`suvchi bo`lib u yuq о rid а n ch е g а r а l а ng а n bo`ls а , u ch е kli limitg а eg а bo`l а di. Isb о ti: T ео r е m а sh а rtig а ko`r а {x n } k е tm а -k е tligimiz yuq о rid а n ch е g а r а l а ng а ni uchun u o`zining а niq yuq о ri ch е g а r а sig а eg а bo`l а di. F а r а z qil а ylik a s о ni {x n } k е tm а -k е tlikning а niq yuq о ri ch е g а r а si bo`lsin, u h о ld а (“Supr е mum”) sup{x n }=a А g а r a s о ni {x n } k е tm а -k е tlikning а niq yuq о ri ch е g а r а si bo`ls а quyid а gi ikkit а sh а rt b а j а ril а r edi. 1. x n a 2.  >0,  N n>N bo`lg а nd а a-  <x N  a bo`l а r edi. T ео r е m а sh а rtig а ko`r а k е tm а - k е tlik o`suvchi bo`lg а nligi uchun x N < x n bo`l а di. M о n о t о n o`suvchi bo`lg а nligid а n а -  < x N  a t е ngsizlik o`rinli bo`l а di. Bu t е ngsizlikd а n a-  <x n d е b yozishimiz mumkin yoki a- x n <  yoki  x n -a  <  bo`l а di. Bu d е g а n so`z k е tm а - k е tlik limitining t а `rifig а ko`r а a xn n   } { lim d е g а nidir.

Похожие

Yaqinlashuvchi ketma-ketliklar ustida arifmetik amallar

Fundamental ketma-ketliklar. Koshi kriteriyasi Funksiyaning limiti

Sonlar ketma – ketligining limiti

Sonli ketma-ketlik haqida tushuncha. Ketma-ketlik limiti

Funksional ketma-ketliklar va ularning yaqinlashuvchanligi