Maple amaliy dasturlar paketini ishga tushirish, uning asosiy imkoniyatlari va interfeysi - Алгебра - Рефераты

Maple amaliy dasturlar paketini ishga tushirish, uning asosiy imkoniyatlari va interfeysi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

292.5 KB

Maple amaliy dasturlar paketini ishga tushirish, uning asosiy imkoniyatlari va interfeysi REJA: 1. Maple amaliy dasturlar paketini ishga tushirish. 2. Maple dasturining interfeysi. 3. Maple oynasi tuzilishi

Maple 9.5 ni ishga tushirish Foydalanuvchi Maple 9.5 amaliy dasturlar paketini ishga tushirishning bir necha xil usullaridan foydalanishi mumkin. Biz anashu asosiy standart usullarni keltirib o`tishni joiz deb bildik: 1) Masalalar paneli yordamida  Masalalar panelidagi “ Пуск ” ( Ishga tushirish ) tugmachasini bosish orqali;  Sichqonchaning ko`rsatkichini “ Программы ” ( Dasturlar ) bandiga etish orqali;  So`ngra, “ Maple 9.5 ” dan “ Classic Worksheet Maple 9.5 ” yoki “ Maple 9.5 ” ni tanlab, sichqonchani chap tugmachasini bosish kerak. 2) Ishchi stolda mavjud yorliqlar yordamida “ Classic Worksheet Maple 9.5 ” yoki “ Maple 9.5 ” ni Masalalar panelidan ishga tushirish o`rniga foydalanuvchi Windows operatsion tizimining “ Рабочий стол ” ( Ish stoli )da Maple 9.5 uchun yorliq yaratishi va shu yorliq orqali Maple 9.5 amaliy dasturlar paketini yuklashi ya’ni ishga tushirishi mumkin(bu yerda ham shuni aytib o`tish kerak-ki, Maple 9.5 amaliy dasturlar paketi o`rnatilayotganda “ Рабочий стол ” ( Ish stoli )ga dastur yorliqlari o`natilgan bo`lishi mumkin). Agar ishchi stolda yorliqlar mavjud bo`lmasa, unda quyidagi bosqichlarni bajarish lozimdir:  Ish stolining bo`sh maydoniga borib, sichqonchaning o`ng tugmachasi yordamida kontekst menyuni ochish;  menyudan “ Создать / Ярлык ” (Yaratish/Yorliq) buyruqni tanlash;  yorliq yaratish muloqat oynasidan “ Obzor ” tugmachasini bosish kerak;  “ Program Files / Maple 9.5/bin.win ” papkasiga o`tish kerak;  “ cwmaple9.5 ” yoki “ maplew9.5 ” bandini belgilanadi hamda “ Открыть ” ( Ochish ) buyruqni tanlanadi. So`ngra “ Далее ” ( So`ngra ) tugmachasini bosib, yorliqning nomini kiritiladi;  “ Готово ” ( Tayyor) tugmachasi bosiladi. Paydo bo`lgan yorliq Maple 9.5ni tez ishga tushirish imkonini yaratadi. Interfeysi Maple 9.5 tizimida quyidagi asosiy imkoniyatlar mavjud: Foydalanuvchi ixtiyoriy dasturiy tizimdan foydalanish uchun uning foydalanuvchilar bilan muloqot muhiti( interfeys )ni yaxshi bilish kerak.

Biz Classic Worksheet Maple 9.5 va Maple 9.5 tizimlarining Windows operatsion muhitida joriy qilingan interfeysi haqida to`xtalamiz. Foydalanuvchi tomonida tizimlar ishga tushurilgandan keyin quyida ko`rsatilgan interfeys oynalar paydo bo`ladi. Oynalar olti qismdan tashkil topgan: - Sarlavha satri ; - asosiy menyular satri; - asosiy instrument(vosita)lar paneli; - kontekstli uskunalar paneli; - ishchi varaqning maydoni; - holatlar satri. Sarlavhada Maple tizimining belgisi va joriy ishchi varaq faylining nomi ko'rsatiladi. Asosiy menyular satrining holati ishchi varaqqa aks ettirilgan hujjatning mazmuniga qarab o'zgarib turadi. Ishchi varaqning foydalanuvchi tomonidan ma'lumotlar kiritiladigan qismiga kiritish maydoni deyiladi . Kiritish maydoniga Maplening buyruqlariini, operatorlarini va izohlar uchun matn kiritish mumkin. Kiritish maydonida buyruqlarni Maple talqinida yoki odatdagi matematik yozuv talqinida aks ettirish mumkin. Natijada ushbu panelda kiritish maydoni paydo bo'ladi (2–shakl). “ Enter ” – tugmasi bosilgandan keyin kiritilayotgan buyruqning yozuvi kontekstli instrumentlar panelining kiritish maydonida aks ettiriladi, unga mos matematik talqinidagi yozuv esa odatdagi kiritish maydonida aks ettiriladi. tugma qayta bosilsa, kiritish maydonidagi matematik talqindagi yozuv Maple talqinidagi buyruqga o'tadi. Kiritilayotgan matnda matematik formulalar bo'lsa, “Поместить” menyusidagi « стандарт » buyrug’ini bajarish yoki asosiy intsrumentlar panelidagi tugmani bosish zarur. Matnda matematik formulani kiritish jarayoni Maple ning matematik yozuvlarga mos buyruqlarini matematik talqinda yozishga o ' xshash . Oynaning umumiy ko`rinishi: Sarlavha satri – “ Classic Worksheet Maple 9.5 ” amaliy dasturlar paketining sarlavha satrining umumiy ko`rinishi(1.10-rasm): 1.10-rasm.

Sarlavha satrining chap tomonida dastur nomi, o`ng tomonida “ Свернуть ” ( Yig`ish ), “ Развернуть ” ( Yoyish ), “ Закрыть ” ( Yopish ) tugmachalar mavjud (1.11-rasm). 1.11-rasm. Menyu satri – Classic Worksheet Maple 9.5 dasturida bajariladigan barcha buyruqlarning to`plamini o`z ichida mujassamlashtirgan. Menyu satrida quyidagi bo`limlar mavjud: “File” ( Fayl ), “Edit” ( To`g`irlash ), “View” ( Ko`rinish ), “Insert” ( Ilova ), “Format” ( Bichim ), “Spreadsheet” ( Elektron jadval ), “Windows” ( Oyna ), “Help” ( Yordam, Ma`lumotnoma ) (1.12- rasm). 1.12-rasm. Ishchi varaqning maydoni – foydalanuvchi tomonidan kiritiladigan matnni yozish qismi. Qolgan barcha satrlarni “View” ( Ko`rinish ) bandi orqali o`rnatish mumkin. Masalan, uskunalar satri, kontekst satr(1.13-rasm), holat satri(1.14-rasm) va hakozolar. 1.13-rasm. 1.14-rasm. Agarda biz “Classic Worksheet Maple 9.5” dasturi bilan ishlashda funksiya grafiklar ustiga amallar bajarsak, menyu satri, kontekst satri quyida keltirilga ko`rinishga keladi(1.15- rasm). yig`ish yoyish yopish

1.15-rasm. Agarda foydalanuvchi “Classic Worksheet Maple 9.5” dasturi bilan ishlashda ishchi varaq maydoniga matn kiritishni boshlash uchun uskunalar satridagi tugmasini bosish kerak hamda kontekst satri quyida keltirilga ko`rinishga keladi(1.16-rasm). 1.16-rasm. Yuqorida ta’kidlab, o`tganimizdek Maple 9.5 ishga tushurilishda uning ikkita versiyasini ishga tushurish imkoniyati mavjud. Shu sababli agar foydalanuvchi Maple 9.5” amaliy dasturlar paketini ishga tushursa, u holda uning interfeys oynasi ko`rinishini keltirib o`tishimizga to`g`ri keladi. Endi biz quyida “Maple 9.5” amaliy dasturlar paketining interfeys oynasi va uning ko`rinishlarini keltirib o`tamiz. “Maple 9.5” ishga tushgandan keyingi oynaning umumiy ko`rinish(1.17-rasm):

1.17-rasm. Sarlavha satrida “ Maple 9.5” tizimining belgisi va joriy ishchi varaq faylining nomi ko`rsatiladi(1.18-rasm.). 1.18-rasm. Uskunalar satri Kontekst satri Ishchi maydon Holat satri Palitralar bo`limiSarlavha satri Menyu satri

Menyu satri – “Maple 9.5” dasturida bajariladigan barcha buyruqlarning toplamini o`z ichida mujassamlashtirgan. Menyu satrida quyidagi bo`limlar mavjud: “File” ( Fayl ), “Edit” ( To`g`irlash ), “View” ( Ko`rinish ), “Insert” ( Ilova ), “Format” ( Bichim ), “Tools” ( Elektron jadval ), “Windows” ( Oyna ), “Help” ( Yordam, Ma`lumotnoma ) (1.19-rasm). 1.19-rasm. “Maple 9.5”dagi uskunalar satri, kontekst satri(1.20-rasm), palitralar bo`limi (1.21-rasm) va holat satri(1.22-rasm). 1.20-rasm. 1.21-rasm. 1.22-rasm.

Shuni nazarda tutish kerak-ki, “ Classic Worksheet Maple 9.5 ” dasturidagi palitralar bo`limiga nisbatan “ Maple 9.5 ” dasturining palitralar bo`limi bilan ishlash ancha qulay hisoblanadi. Asosiy menyular satrining holati ishchi varaqqa aks ettirilgan hujjatning mazmuniga qarab o`zgarib turadi. Buni biz yuqorida ham aytib o`tgan edik(1.23-rasm). 1.23-rasm. Ishchi varaqda grafik tasvirlangan bo`lsa, u holda asosiy menyular satrining holati 1.15 va 1.23–rasmlarda tasvirlangan ko`rinishda bo`ladi. Agar ishchi varaqda ma’lumotlar maydoni tasvirlangan bo`lsa, unda dasturdagi elementlar 1.9 va 1.17–rasmlardagi standart ko`rinishda bo`ladi. Sichqoncha ko`rsatkichini asosiy menyular satrining ixtiyoriy menyusiga keltirib chap tugmasi bosilsa, menyu faollashib, undagi komandalar yoki qismiy menyular ro`yxatini ko`rish mumkin. Menyular ro`yxatidagi biror komandani sichqoncha yoki komandaning o`ng tomonida ko`rsatilgan tugmalar yordamida bajarish mumkin. Asosiy menyular satrining pastki qismida amalda tez-tez qo`llanilib turiladigan komandalarga biriktirilgan tugmalar ko`rsatilgan asosiy uskunalar paneli joylashgan. Bu tugmalar sichqoncha yordamida faollashtirilsa, ularga biriktirilgan komandalar bajariladi. Panelning holati ishchi varaqdagi hujjatga bog`liq emas. Bu panelning pastki qismida kontekstli uskunalar paneli joylashgan. Kursor ishchi varaqning qanday qismida joylashganligiga va qanday ma’lumotni ko`rsatib turishiga qarab, kontekstli uskunalar panelining holati o`zgarib turadi. Panelning besh xil holati mavjud: ikki o`lchamli, uch o`lchamli, animatsiyali grafiklar aks ettirilgan paytdagi holati va kursorni ishchi varaqning ma’lumot kiritish yoki chiqarish maydonida turishiga mos holatlari. Kursor ma’lumotlarni kiritish maydonida turgan bo`lsa, kontekst menyuning holati komandalarni standart Maple 9.5 talqinida yoki standart matematik

yozuvlar ko`rinishida yozilishiga qarab o`zgaradi. 1.9 va 1. 17 –rasm lar da kontekstli menyuning, komandalarni standart Maple 9.5 talqinida yoziladigan holatiga mos ko`rinishi tasvirlangan. Maple 9.5 ning interfeysida bir nechta oynadagi ishchi varaqlar bilan ishlash va giperlavhalar yordamida ishchi varaqlarning biridan ikkinchisiga o`tish mumkin. Interfeysning eng pastki qismida tizimning ishchi holatlari satri aks ettiril-gan bo`lib, unda joriy faylga va tizimga tegishli ma’lumotlar aks ettiriladi. 1.24–rasm. Ish jarayonida ishchi varaqda aks ettirilgan ob’yektlar (grafik, komanda natijasini aks ettirish maydonidagi ma’lumot, kiritish maydonidagi komanda) larga mos kontekstli menyuni hosil qilish mumkin. Buning uchun sichqoncha ko`rsatkichini kerakli ob’yektga keltirib, o`ng tugmani bosish kerak. Kontekstli menyuda tanlangan ob ’ye ktga qo ` llaniladigan komandalar ko ` rsatiladi (1.24-rasm). Kontekstli menyu Maple tizimida ma'lumotlarni qayta ishlash jarayonini tez va qulay bajarish imkonini beradi. Masalan, biror funksiyaning grafigini hosil qilish uchun funksiya ifodasini kiritish maydoniga yozib, sichqoncha ko'rsatkichini funksiya ifodasiga keltirib, o'ng knopkani bosish kerak. Natijada kiritish maydoniga mos kontekstli menyu paydo bo'ladi va undagi Excute buyrug’ini bajarish natijasida chiqarish maydonida funksiya ifodasi hosil bo'ladi. Chiqarish maydoniga mos kontekstli menyuni faollashtirish uchun undagi ma'lumotni belgilab, sichqonchaning o'ng knopkasini bosish kerak, natijada 2–shakldagi kontekstli menyu paydo bo'ladi.

Qirqib olish Nusxa olish O`rniga qo`yish Maxsus o`rniga qo`yish Konvertlash To`ldirish Format Maple tizimida bir seans davomidagi bir nechta hujjatlar bilan ishlash mumkin va “O кно ” menyusi orqali ochiq holatdagi bir hujjatdan boshqasiga o'tib turish mumkin. Ko'p hujjatlar bilan ishlashni tashkil qiladigan intrfeys MDI-interfeys (Multirle DocimenQInteface) deb aytiladi. Maple tizimida 3 xil turadigan hujjat: ishchi varaq, gredikli natija, ma'lumotnoma mavjud. MDI –interfeys foydalanuvchilariga hujjat turiga mos buyruqlarni bajarishni ta'minlash uchun asosiy menyu holatini o'zgartirib turadi. Asosiy menyuning besh xil ko`rinishi namoyon bo'lishi mumkin; - Ishchi varaqqa mos standart menyu; - Elektron model menyusi; - Ikki o’lchamli gradikka mos menyu; - Uch o`lchamli gradikka mos menyu; - Ma'lumotnoma tizimiga mos menyu; Ikki o'lchamli va uch o'lchamli gra f iklarga mos menyudagi ro'yx a tdagi ba'zi nomlar mos kelsa ham, ularning buyruqlar ro'yxati turlichadir. Maple oynasi tuzilishi Maple - algebra , geometriya , matematik analiz , differensial matematika , matematik – fizika masalalarini yechish uchun uch mingdan ortiq buyruqqa ega bo ` lgan , kompyuterda analitik hisoblashlar uchun mo ` ljallangan paket . Maple ni yuklash uchun Windows bosh menyusidan « программы » gruppasi va Maple nomli band tanlanadi.

Maple oynasi: sarlavha satri, asosiy menyu, asboblar paneli, ishchi maydon va holat satri va shuningdek, chizg’ich va prokrutka chiziqlaridan tashkil topgan. Asosiy menyu bandlari: 1. “ Файл ” - fayllar bilan ishlashning standart buyruqlar yig’indisidan iborat.M: faylni saqlash, faylni ochish, yangi fayl yaratish va h. - Yangi varaq ochish -…faylni yuklash -…Veb sahifani ochish - Faylni xotirada saqlash -…kabi xotirada saqlash -…yuborish -faylni yopish -faylni bosmaga chiqarish -faylni avvaldan ko `rish -bosmaga chiqarish parametrlari -oxirgi hujjatlar -fayldan chiqish 2. “ Правка” - tahrir matnni tahrirlsh uchun satandart buyruqlar to`plamiM: nusxalash…- Oxirgi buyruqni bekor qilish -Oxirgi buyruqni takrorlash -Qirqib olish -Nusxa olish -O`rniga qo`yish -Tozalamoq -Belgilab olish -Amallar guruhini belgilab olish

-Seksiyani belgilab olish -Qidirish -Murojaatlar -Kiritish rejimi -Zakladka o`rnatish -Bo`laklarga bo`lish va qo`shish -Hujjatni to`la ishga tushirish -Kiritilgan ma’lumotlarni tozalash 3. “ В ывод ” ( вид) - standart buyruqlar majmuasi bo`lib, Maple oynasi tuzilishini boshqaradi: - asboblar panelini faollashtirish -matn holatiga oid asboblar panelini faollashtirish -holatlar satrini faollashtirish -palitra ( matematik simvollar) -massshtab -orqaga -oldinga -berilganlarni ko`rinmas holatga o`tkazish -oynalarni to`liq yoyish -yig’ib qo`yish 4. “ Поместить ” ( Вставка) - bir necha maydon tiplarini ishga tushiradi : matematik matnli satr , ikki va uch o ` lchovli grafik muhit . -matn holatiga o`tish -standart(matematik ifoda ko`rinishiga o`tkazadi) -kiritish satri -standart kiritish sohasi -guruhlash

-abzats tashlash -ikki va uch o`lchovli grafik rejimga o`tish -mxn o`lchovli jadval yaratish -knopkalar sohasini o`rnatadi -seksiya osti knopkalarini o`rnatadi -gipermatn -rasm o`rnatish -rasm eskizini chizish -sahifani bloklarga ajratish 5. “ Формат ” - hujjatlarni rasmiylashtirib, shrift o`lchovini, stilini o`rnatadi. - barcha obyektlarning holatini o`rnatadi - harflarning ko`rinishini o`rnatadi - abzatslarni o`rnatadi - sahifani nomerlaydi -daraxt hosil qiladi -daraxtni bekor qiladi -konvert 6. “ Средства ” - ma’lumotni ekranga kiritish, chiqarish parametrlarini o`rnatadi. -yordamchilar -darslar -orfografik tekshiruv -yakunlash buyrug’i -xossalari… 7. “ Окно ” - bir varaqdan boshqasiga o ` tishni ta ’ minlaydi .

-oynalarni ketma-ket tartiblaydi -oynalarni kerakli sonda chiqaradi -oynani gorizontal ko`rinishga keltiradi -oynanni vertikal ko`rinishga keltiradi - joriy oyna - boshqa oynalar 8. “ Справка ” - Maple haqida ma’lumotlar olish imkonini beradi. kirish -yordam -maslahatlar… -foydalanuvchi -yangiliklar

-ma’lumotlar bilan ishlash -oddiy ishlash -ishchi varaq namunasi -mundarija -indeks -qidiruv -matematik lo`g’at -arxiv -…kabi saqlash - mavzu bo`yicha tozalash -internetda Maple -Maple ma’lumotlari Maple da ishlash sessiya rejimida o`tadi. Foydalanuvchi kerakli matnni (buyruq, amal, protsedura..) kiritadi, Maple da qayta ishlab chiqilib, shartlar qabul qilinadi. Ishchi maydon uch qismga bo`linadi: 1. Kirish maydoni buyruqlar satridan tashkil topgan. Har bir buyruq satri > simvol bilan boshlanadi 2. Xulosa – qayta ishlangan analitik ifodalarning bajarilish buyrug’i natijalarini, grafik obyektinin va xatolar haqida ma’lumotni o`z ichiga oladi. 3. Matnlarni izohlash maydoni –bajariladigan ma’lumot haqida tushuncha beradigan ixtiyoriy matnli ma’lumotni o`zida saqlaydi. Agar buyruqlar satridan matnli satrga o`tish kerak bo`lsa, « панел инструментов » da T ga “sichqoncha” tugmachasini bosish kerak, yoki uskunalar panelidan piktogrammasini tanlaymiz. Matn dan buyruqlar satriga o`tish uchun « панел инструментов » da [> tugmasida “sichqoncha” tugmasini bir marta bosish kerak yoki yoki uskunalar panelidan piktogrammasini tanlaymiz.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR : 1. Матросов А. Решения задачи математики и механики системе М aple -6 . Санкт-Петергбург . 2000 2. Савотченко С.Е., Кузьмичева Т.Г. Методы решения мате- матических задач в Maple . : Учебное пособие - Белгород: Изд. Белаудит, 2001. - 116 с 3. Алексеев Е.Р., Чеснокова О.В. Решение задач вычислитель-ной математики в пакетах Mathcad 12, Mathlab 7, Maple 9. 2007 4. Очков В.Ф. "Советы пользователям Mathcad ". (Второй выпуск, советы 100-...) 5. Mathcad 2001 - что нового. КомпьютерПресс, 4'2001 6. Гандмахер Р. Теория матриц. М.: Наука, 1985.

Похожие

Maple amaliy dasturlar paketining maqsadi va vazifalari

Mathcad tizimi va unda ishlash texnologiyasi

Maple tizimining asosiy ob`ektlari. ifodalarni qayta ishlash komandalari

Zamonaviy matematik paketlarning imkoniyatlari va kamchililklari

Aniq integral va uning asosiy xossalari