Logarifmik hosila. Daraja-ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi - Алгебра - Рефераты

Logarifmik hosila. Daraja-ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi

Загружено в:

17.08.2021

Скачано:

0

Размер:

51.5 KB

Logarifmik hosila . Daraja-ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi Reja: 1. Logarifmik hosila . 2. Daraja-ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi

Faraz qilaylik y=f(x) funksiya ( a;b ) intervalda differensiallanuvchi va f(x)> 0 bo‘lsin. U holda shu intervalda lny=lnf(x) funksiya aniqlangan bo‘ladi. Bu funksiyani x argumentning murakkab funksiyasi sifatida qarab, x nuqtadagi hosilasini hisoblash mumkin. bo‘lgan x 0 nuqtada f(x) funksiyaning hosilasini topish kerak bo‘lsin. Murakkab funksiyaning hosilasini topish qoidasidan foydalaniby 'y )'y (ln  = (lnf(x))’ , bundan y’=y(lnf(x))’ ( 7. 1) formulaga ega bo‘lamiz. Funksiya logarifmidan olingan hosilaga logarifmik hosila deyiladi. Birnechta funksiyalar ko‘paytmasining hosilasini hisoblashda ( 7. 1) formuladan foydalanish hisoblashlarni birmuncha soddalashtirishga imkon beradi. Haqiqatan ham y=u 1  u 2  ...  u n funksiya (bu erda har bir u i , i= n,1 funksiya hosilaga ega va  x  D(f) da u i >0) berilgan bo‘lsin. Bu funksiyani logarifmlab, lny=lnu 1 +lnu 2 +...+lnu n , bundan esa n n u 'u u 'u u 'u y 'y      2 2 1 1 tenglikni hosil qilamiz. So‘ngi tenglikning ikkala tomonini y ga ko‘paytirib quyidagiga ega bo‘lamiz: y’= u 1  u 2  ...  u n           n n u 'u u 'u u 'u  2 2 1 1 . Misol. y= 4 3 2 3 2 1 ) x() x( ) x(    funksiyaning hosilasini toping. Yechish. Berilgan funksiyani logariflaymiz: lny=2ln(x+1)-3ln(x+2)-4ln(x+3). Bu tenglikdan hosila olib , ushbu tenglikka ega bo‘lamiz: y 'y = 3 4 2 3 1 2      x x x . Bundan y’= 4 3 2 3 2 1 ) x() x( ) x(    ( 3 4 2 3 1 2      x x x )=- 5 4 2 3 2 5 14 5 1 ) x() x( ) x x )( x(      .

2 . Daraja-ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi . Aytaylik y=(u(x)) v(x) ( u(x) >0) ko‘rinishdagi daraja-ko‘rsatkichli funksiya berilgan va u(x), v(x) funksiyalar x ning qaralayotgan qiymatlarida differensiallanuvchi bo‘lsin. Bu funksiyaning hosilasini hisoblash uchun (7.1) formulani qo‘llaymiz. U holda (7.1) formulaga ko‘ra y’=u(x) v(x) (ln(u(x) v(x) )’=u(x) v(x) (v(x)  lnu(x))’=u(x) v(x) (v’(x)lnu(x)+v(x)  )x(u )x('u ) bo‘ladi. Bundan (u(x) v(x) )’=u(x) v(x) lnu(x)  v’(x)+v(x)  u(x) v(x)-1  u’(x) formula kelib chiqadi. Shunday qilib, daraja-ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi ikkita qo‘shiluvchidan iborat: agar u(x) v(x) ko‘rsatkichli funksiya deb qaralsa birinchi qo‘shiluvchi, agar u(x) v(x) darajali funksiya deb qaralsa ikkinchi qo‘shiluvchi hosil bo‘ladi. Misol. y=x x-1 funksiyaning hosilasini toping. Yechish. (7.1) formulani qo‘llaymiz. y’=y  (lnx x-1 )’=x x-1  ((x-1)lnx)’ = x x-1  (lnx+1- х 1 ).

Adabiyotlar 1. Azlarov. T., Mansurov. X., Matematik analiz. T.: «O‘zbekiston». 1 t: 1994, 2 t . 1995 2. Toshmetov O‘. Matematik analiz. Matematik analizga kirish. T., TDPU. 2005y. 3. Hikmatov A.G‘., Turdiyev T. «Matematik analiz», T.1-qism.1990y. 4. Sa’dullayev A. va boshqalar. Matematik analiz kursi misol va masalalar to`plami. T., «O ‘ zbekiston». 1-q. 1993., 2-q. 1995. 5. Vavilov V.V. i dr. Zadachi po matematike. Nachala analiza. M.Nauka.,1990.- 608s. 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Murakkab funksiyaning hosilasi. Teskari funksiyaning hosilasi. Ko‘rsatkichli funksiyaning hosilasi

Ko‘rsatkichli va logarifmik funksiyalar. Ko‘rsatkichli funksiya

Teskari funksiyaning hosilasi. Asosiy elementar funksiyaning hosilasi

Kompleks o`zgaruvchili funksiyaning hosilasi

Sodda elementar funksiyalar, ularning xossalari va grafigi