Abdulla Qahhor. Adibning jasoratli bir so`zi - Литература - Рефераты

Abdulla Qahhor. Adibning jasoratli bir so`zi

Загружено в:

08.09.2022

Скачано:

0

Размер:

2129 KB

Abdulla Qahhor . Adibning jasoratli bir so`zi Ustoz Abdulla Qahhor borasida sho`ro davrida ham, ayniqsa mustaqillik davrida ham ko`b va xo`b asarlar yaratilgan. Ularda buyuk adib va dramaturg merosi atroflicha tahlil etilgan va baholangan, uning hayotidagi ko`pdan-ko`p shov-shuvlarga sabab bo`lgan voqyealar xususida ham qiziqarli fikrlar bayon qilingan. Taqdiri Ilohiy taqozosiga ko`ra kamina bu ulug` inson hayotining so`nggi 12-13 yili mobaynida u zot bilan ba`zan xizmat yuzasidan, ba`zan ijodiy davralarda, ahyon-ahyonlarda esa do`stlarning oilaviy yig`inlarida ko`p bor uchrashuvimga to`g`ri kelgan. Sevimli haftanomamiz "O`zbekiston adabiyoti va san`ati" (dastlabki nomi "O`zbekiston madaniyati") tashkil etilgan ilk davrda Abdulla aka O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasining raisi lavozimida edilar. Shu boisdan haftanomaning ijodiy jamoasini shakllantirishda bosh-qosh bo`lgan Abdulla aka tahririyat xizmati uchun mo`ljallangan har bir xodimni shaxsan o`zi qabul qilib, u bilan ancha uzoq suhbatlashib, so`ngra oq fotiha berar edilar. Kamina ham o`shanda ustoz suhbatidan muvaffaqiyatli o`tib, haftanomaning adabiyot va san`at bo`limini boshqarishga tavsiya etilganim xuddi kechagidek yodimda. Yozuvchilar uyushmasi bilan tahririyat binosi u vaqtlarda 1-may deb ataladigan bir ko`chada joylashgan bo`lib, orada 3-4 daqiqalik masofa bor edi xalos. Yozuvchilar uyushmasi haftanoma muassisi ekanligi sababli uyushmada o`tadigan yig`inlarning deyarli barchasida ishtirok etish va ularni gazetada yoritish kaminaning zimmasida edi. Shu vajdan uyushmada otning qashqasidek taniqli edim.

Abdulla Qahhor uyushma raisi sifatida boshqaradigan yig`inlarda u kishini deyarli har hafta uchratib, boshqalarnikiga sira o`xshamaydigan ma`ruza, luqmalarini eshitib, hayratga tushardim. Tor doiradagi yig`inlar Abdulla Qahhorning xizmat xonasida, kengroq doiradagilari esa uyushmaning majlislar zalida o`tardi. Abdulla aka kengroq doiradagi yig`inlarga maxsus tayyorgarlik ko`rar va har safar albatta biror kutilmagan, oharli gap aytar, yangi-yangi timsollarni istifodaga kiritar, shu sababdan, u kishi nutq ifoda etishi kutilgan yig`inlarga yozuvchilardan tashqari adabiyot ixlosmandlari ham, qayerdandir xabar topib, gurra-gurra kelishardi. Majlislar zaliga odatda odam sig`may ketadigan bunday yig`inlarda Abdulla akaning chiqishi bayroq vazifasini bajarar, ancha vaqtgacha Toshkentda, undan uzoq- uzoqlarda ham duv-duv gaplarga bois bo`lardi. Bunday chiqishlarning birini Abdulla Qahhor 1956 yilning jazirama yozida o`tgan O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasining Plenumida qilgan edi. Bu plenum shaxsga sig`inish oqibatlarini tugatish masalasi kun tartibiga qo`yilgan, 30-50-yillarda nohaq qatag`on qilingan ziyolilar yangigina oqlangan pallada bo`lib o`tgandi. Plenumda qatag`ondan jabr ko`rib, kechagina yurtiga qaytgan ijodkorlar ham qatnashgandi. Majlis rayosatida o`sha vaqtdagi Oliy Kengash Rayosatining raisi, Partiya Markazqo`mining mafkura bo`yicha kotibasi va boshqa kazo-kazo amaldorlar o`tirishibdi. Bu plenumda Abdulla Qahhor haqiqiy jangchilardek ko`kragini qalqon qilib, na o`tdan, na suvdan qo`rqmay, tarixiy nutq so`zlagani, o`sha yig`in ishtirokchisi Ozod Sharafiddinovning va boshqa bir necha ijodkorlarning xotiranomalarida bayon qilgan. A. Qahhor o`z nutqida 50-yillar boshlaridagi qatag`onlarda eng iste`dodli ijodkorlarning cheksiz balo-ofatlarga duch qilinishida mash`um rol o`ynagan Vladimir Milchakovni "adabiyotimiz jallodi" deb atab,

o`z fikrlarini rad etib bo`lmas dalillar bilan isbotlagani ko`pchilikka ma`lum. Men shu nutq oqibati bilan bog`liq, ammo barmoq bilan sanarli kishilargina bilgan bir voqyea haqida yozmoqchiman. O`sha vaqtlarda respublika markazqo`mining ma`muriy organlar bo`limi mudiri bo`lib ishlagan Bosit Aliyevich Oxunjonov degan qaynog`am bo`lardi. U kishi o`z lavozimi taqozosiga ko`ra og`ziga juda mustahkam bo`lib, davlat va partiya siri hisoblanadigan gaplarni hech qachon tashqariga chiqarmasdi. Abdulla akaning bu nutqi bilan bog`liq masala markazqo`m byurosida ko`rilgan paytda u kishi ham byuro majlisida qatnashuviga to`g`ri kelibdi. Byuro majlisida Abdulla akaning o`zini tutishidan Bosit aka shunday hayajonga tushibdiki, o`sha byuroning ertasi kuni bo`lgan uchrashuvimizda: "Sharifjon, Abdulla Qahhoringiz bu dunyoning odami emas-ku. Nahotki qaysi zaminda yashayotganini, ertaga nimalar bo`lishini o`ylab ko`rmasa!" degach, byuro majlisi haqida tashvish bilan so`zlab berdi. U kishining aytishicha, byuro majlisi vaqtida markazqo`m birinchi kotibi uzun stolning bosh tomonida, byuro a`zolari ikkala tomonda, Abdulla aka stolning oxirida, uning o`ng tarafida o`sha vaqtdagi Davlat Xavfsizlik qo`mitasi rais Bizov o`tirar ekan. Yozuvchilar uyushmasining rahbarlari ham taklif etilgan ekan. A. Qahhor Yozuvchilar uyushmasi plenumidagi nutqida V. Milchakovni "adabiyotimiz jallodi" deb haqorat qilgani aytilib, "SHo`ro davrida jallod qayoqda bo`ladi? Shu noloyiq iborani ishlatganingiz uchun byuro a`zolari va yozuvchilar uyushmasi rahbarlari oldida Vladimir Andreyevichdan uzr so`rang", debdi birinchi kotib. Abdulla aka o`rnidan turib, qo`lini ko`ksiga qo`yib: "Vladimir Andreyevich! Meni kechir. Rus tilini yaxshi bilmaganim uchun ba`zan kerakli iborani topolmay, fikrimga mos kelmaydigan

boshqasini ishlatib yuboraman", degan ekan. Milchakov: "Bu boshqa gap", debdi g`olibona bir tirjayish bilan. Abdulla aka esa: "Shali gapimni tugatganim yo`q. Men seni jallod demoqchimasdim, odamxo`r demoqchiydim, xolos!" deb joyiga o`tiriish bilanoq uning yon tomonidagi byuro a`zosi Bizov boshqalardan og`zini qo`li bilan pana qilib: "Nimalar deyapsan, hu, onangni..." deb hayosizlarcha haqorat qilibdi. Keyinchalik ma`lum bo`ldiki, V. Milchakov byuro majlisidan chiqiboq, uyiga kelib, kechasi bilan ko`ch-ko`lonini yig`ishtirib, ertasiga ertalab o`z hamtovoqlari bilan xayr-ma`zurini ham nasiya qilib, yurtiga juftakni rostlabdi. Shu ketganicha qaytib O`zbekiston yuzini ko`rmadi. Abdulla akaning o`sha mislsiz jasorati bilan o`zbek adabiyoti o`zining odamxo`r dushmanidan abadul abad qutildi. Bu gapdan ancha keyin tahririyat topshirig`i bilan Abdulla akaning Do`rmondagi bog`iga borgandim. U yoqdan-bu yoqdan ancha gaplashib o`tirdik. Gap asnosida men kimdan eshitganimni aytmay, o`sha byuro majlisi voqyeasini aytib beruvdim, u kishi: "Byuro a`zolarining ham xotini bor-da. Lekin meni qattiq so`kdi, zang`ar..." deya bu voqyea haqiqatan ham bo`lib o`tganini amalda e`tirof etdi. Abdulla Qahhor bilan o`rtamizda bo`lib o`tgan voqyealardan yana biri uning "Sorinka va glaz" sarlavhali maqolasi "Literaturnaya gazeta"da so`ngra "Shusnbuzar" nomi bilan "O`zbekiston madaniyati"da chop etilishiga aloqador edi. Ma`lumki, sho`rolar davrida ittifoqning barcha respublikalari, beistisno, hamma masalalarda Moskvaga qaram edilar. O`zbekiston borasida markaziy matbuotda nimaiki chop etilsa, respublikaning o`sha masalalar bilan shug`ullanuvchi matbuot organlari uni tarjima qilib, o`z sahifalarida e`lon qilishlari

buzib bo`lmas bir qoidaga aylangan edi. Biroq Abdulla akaning maqolasida O`zbekistonning o`sha vaqtlardagi rahbarlariga tegib ketadigan tagdor gaplar borligi sababli bu qoida buzilishi turgan gap edi. Vaziyat shundayligini bilaturib, men haftanoma bosh muharriri o`rinbosari Sanjar Tillaga "Literaturnaya gazeta"dagi maqolani ko`rsatib, zudlik bilan Abdulla Qahhordan materialning o`zbekcha asl nusxasini olish va uni bosmaga tayyorlab, keyingi haftanomasining keyingi sonida e`lon qilish zarurligini uqtirdim. Shaftanomaning o`sha vaqtdagi bosh muharriri Vohid Zohidov asosan boshqa idorada ishlar, bizda o`rindosh bo`lgani uchun tahririyatda ko`p vaqt bo`lmasdi. Shu sababli Sanjar aka hech kim bilan maslahatlashib o`tirmay, shoshilinch ravishda mashina chaqirib, meni Abdulla akaning Do`rmondagi dala hovlisiga jo`natdi. Abdulla aka uyda ekan, niyatimizni bilib, xursandlik bilan maqolaning o`zbekcha qo`lyozma nusxasini berdi. Qo`lyozmani "Literaturnaya gazeta"da chop etilgan nusxa bilan solishtirgarimizda ba`zi tafovutlar ham borligi aniqlandi. Biroq biz asl nusxani chop etilgan nusxaga moslaydigan bo`lsak, ishni buzib qo`yishimiz ma`lum bo`ldi. Shunday qilib, asl nusxaga hech iloji bo`lmagan hollardagina yengil tahrir kiritib, haftanomaning keyingi sonlariga tayyorlab qo`ydik. O`z o`rinbosari tomonidan masaladan voqif etilgan bosh muharrir, tahririyat amalga oshirayotgan bu ish go`yo o`ziga aloqasi yo`qdek, maqola asl nusxasi bilan ham, u haqda tevarak-atrofda paydo bo`lgan ko`pdan-ko`p fikrlar bilan qiziqmadi, "O`zbekiston madaniyati"da chop etishga mo`lljallangan bu materialga aqalli bir ko`z yugurtirib ham chiqmadi. Shaftanomaning o`sha soni korrekturasi o`qiladigan kuni tahririyatga umuman kelmay, barcha ishlar nihoyasiga yetganida allaqayoqdan qo`rg`iroq qilib, o`zi "yuqori"ning muhim topshirig`i bilan shahardan tashqarida

ekanini aytadi va navbatdagi songa bosh muharrir sifatida Sanjar Tilla imzo chekib yuboraverishi lozimligi tushuntirildi. Shunday qilib, "O`zbekiston madaniyati"ning "Shusnbuzar" e`lon qilingan soni bosh muharrirning butunlay ishtirokisiz holda o`quvchilar qo`liga borib yetdi. Oradan ikki-uch kun vaqt o`tgach, Madaniyat vazirligi kollegiyasi yig`ilishiga Sanjar Tilla va meni shoshilinch ravishda chaqirishdi. Kollegiya yig`ilishi "Shusnbuzar"gazetasi sahifalarida chop etilganini katta xato deb hisobladi va biz bergan hisoblar umuman inobatga olinmay, Sanjar Tillaga ma`muriy hayfsan e`lon qilindi, men ogohlantirish bilan qutulib qoldim. Bu ishdan o`zini olib qochgan bosh muharrirga: "Siz qayerda edingiz? Nega bu ishlarga aralashmadingiz?"deydigan odam topilmadi. Tez vaqt ichida Alisher Navoiy nomli opera va balet teatri binosida respublika ijodiy xodimlarining katta yig`ilishi bo`lib, unda ham maxsus tayyorlab qo`yilgan boshqa kasb egalari qo`llarida qancha tosh bo`lsa hammasini Abdulla Qahhorga otib, tinchidilar. Abdulla akani himoya qiladigan biror azamat yozuvchi topilmadi. Bu ham mayli-ya, Shamid /ulom so`zga chiqib, ularning tegirmoniga suv quydi, "Shusnbuzar"ni "haqoratnoma" (paskvil) deb atadi. Biroq Abdulla aka umrining oxiriga qadar bu dag`dag`alarning birortasiga bo`sh kelmay yashadi. Abdulla Qahhor o`ziga ham o`zgalarga ham nihoyatda talabchan edi, biror asar yozdimi, boshqa birovning ishini tahrir qiladimi, bir mehnat o`rniga o`n mehnat qilardi. O`sha davrning taniqli adabiyotshunosi Matyoqub Qo`shjonov tahririyatga 16 sahifadan iborat mashinka yozuvida material olib kelgani yodimda. Maqola dolzarb mavzuga bag`ishlangan bo`dib, puxta yozilgan, ammo unda ba`zi munozarali o`rinlar ham bor edi. Tahririyat rahbarlari bilan maslahatlashdik, maqola nasriy asar xususida bo`lgani uchun uni Abdulla akaga o`qitib olishni lozim

ko`rdik. Men odatdagidek Do`rmon dala hovlisiga borib, uni ko`rib berishini ustozdan iltimos qildim. U kishi uch kundan so`ng xabar olishim kerakligini aytdilar. Uch kundan so`ng dala hovliga borib, ne ko`z bilan ko`rayki, maqolani o`qib chiqish yetmaganidek, uni o`z qalamlari bilan yangidan yozib, 16 sahifadan uch yarim sahifa material yasab, maqoladagi barcha asosiy fikrlarni to`laligicha saqlagan holda, har qanday zo`r ayg`irni yiqita oladigan zalvorli qamchi holiga keltirgan edilar. "Attang!" degan yangi sarlavha ostida e`lon qilingan bu maqola yillar davomida tildan-tilga o`tib yurdi. Abdulla Qahhor atrofidagi yozuvchi, shoir, jurnalist, olimlarning barchasi xalq e`zoziga sazovor bo`lgan, har qanday sharoitda ham e`tiqodiga xiyonat qilmaydigan kishilar edi. Matyoqub Qo`shjonov, Ozod Sharafiddinov, Umarali Normatov, Erkin Vohidov, Ablulla Oripov, O`tkir Shoshimov, Shuhrat, Said Ahmad, Shibziddin Muhammadxonov, Yahyo /ulomov, Muhammadjon O`rozboyev.., ehhe bu pokizalar ro`yxatini yana davom ettiraverish mumkin. Shunisi ham borki, ularning aksar qismi xuddi Abdulla aka bilan do`st-qadrdon, hamfikr bo`lganliklari uchun ne-ne ta`qib va tazyiqlarga duchor etilmagandi. Abdulla akaning rasmiy yig`inlardagi chiqishlarini ham o`z hamkaksb do`stlari davrasidan aytgan gaplarini ham ko`p bora eshitishimga to`g`ri kelgan. Bu chiqishlarida ustoz adib hamisha o`zini o`zbek adabiyotidagi umumiy ahvol uchun javobgar his qilib, kuyib-yonib, qattiq tegadigan qilib gapirar, hamisha mustahkam mantiqqa asoslanar edi. 1952 yilda Toshkentda Yozuvchilar uyushmasi majlislar zalida, respublika yosh ijodkorlari seminar-kengashida so`zlagan ajoyib nutqi xotiramda mixlanib qolgan. O`shanda Abdulla aka o`z nutqini:

"Shozirgi yoshlarga xavasim keladi, ular bizning avlod yoshlik chog`ida qilolmagan katta ishlarni qilmoqdalar", deb boshlagan va o`sha kunlarda she`riyat maydoniga endigina kirib kelayotgan Shusniddin Sharipovning "Sahroga hujum" nomli she`rini ibrat namunasi sifatida keltirib, atroflicha tahlil etganidan so`ng "Shozirda Shusdiddindan ko`ra besh-o`nta ko`ylakni ko`proq yirtgan qalamkashlar undan dars olishlarini istardim," degandi. So`ngra o`zbek nasri va she`riyatidagi umumiy ahvolga to`xtab, ba`zi adib va shoirlarning ijod sohasidagi, shaxsiy hayotidagi nuqsonlarini o`yib-o`yib oladigan, kesatiq so`zlar bilan butun zal tasavvurida yaqqol gavdalantirib bergandi. O`shanda Abdulla aka suyuqqqina hikoya va ocherklardan iborat kichkina bir kitobi nashr etilishi bilan oq keng ko`lamli povestga qo`l urib sharmanda bo`lgan bir yozuvchi haqida: "povest yozsam, yozib tashlay qolay, deptida bola faqir" tarzida kesatgan, Abdulla Nabiyev haqida katta doston e`lon qildirgan ancha taniqli shoir haqida to`xtalib: "Xoh ishoning, xoh ishonmang, dostonni o`qib kulgim keldi. Shunday dostondan yana ikki-uchta yaratilib, chop etilsa, o`zbek she`riyati adoyi tamom bo`ladi", degani shundoqqina qulog`imda jaranglab turibdi. Abdulla aka ijodkorning faqat u yaratgan asarning salmog`iga qarab baholar, har qanday katta lavozim egasi bo`lsa ham yozganlari umumiy saviyadan pastroq bo`lsa, uni hech qachon ayab o`tirmasdi. Bir kuni Abdulla aka saviyasi pastroq deb hisoblagan yirik amaldor yozuvchi bilan katta bir yig`in rayosatida yonma-yon o`tirishiga to`g`ri kelib qolibdi. Yig`in tugagach, Abdulla aka tashqari tomon yo`l olarkan, boyagi amaldor yozuvchi orqadan kelib, ustozni qo`ltiqlab, o`zining deyarli oqarib bo`lgan sochlarini silagancha: "Mana Abdulla aka, biz ham Sizga yetib qoldik", depti. Abdulla aka esa oppoq qordek sochlarini silagancha

unga: "Sochingiz oqaraveradiyu, ammo menga yetishingizga ancha qovun pishig`i bor", depti. Bir kuni hozirgi O`zbekiston Milliy teatrida dramaturglar bilan ijodiy hamkorlikni kuchaytirishga qaratilgan katta yig`in bo`ldi. Yig`inda iste`dodi kam dramaturglardan biri o`z asarini teatr badiiy kengashi qabul qilmaganini aytib, repertuar yo`qligiga go`yo teatr jamoasi aybdor deb da`vo qilganida, Abdulla aka: "Shoy baraka topkur, teatr san`at ehromi. U aslo axlat tashlaydigan joy emas", deya og`ziga urgan edi. Abdulla Qahhor adabiyotda na uyoqlik, na buyoqlik bo`lmagan o`z yozganlari bilan o`quvchilar vaqtini bekorga oladigan qalamkashlarni qanchalik sihga tortsa, haqiqiy iste`dod egalariga, "adabiyot eshigini poyafzali poshnasi bilan emas, balki qalam uchi bilan ochib kirgan" ijod sohiblariga hamisha va hamma yerda ehtirom ko`rsatar, ularni har jihatdan ruhlantirar edi. Chunonchi, uyushmadagi katta yig`inlardan birida zahmatkash va iste`dodli, fe`l-atvori o`ta yoqimli adib Shakim Nazir xususida: "U Yozuvchilar uyushmasi havosini tozalab turuvchi tuynukning o`zi", degandi. Shaqiqiy shoir Mamarasul Boboyevning 50 yillik yubileyida: "Mamarasul jussasi kichik, uncha ko`rimli bo`lmasa ham, uning ijodi allaqancha uzoq-uzoqlardan ham mana man deb ko`rinib turadi. Afsuski, uyushmamizda har yelkasiga bittadan pahlavon yigit o`tirsa bo`ladigan alp siyohli shoirlarning ijodi uyushmaning o`zidan qarasang ham ko`rinmaydi", degan so`zlarini aytib, ne-ne shoirlarni zil-zambil qilgani ham yodimda. Abdulla akada yumor ham nihoyatda rivojlangan bo`lib, to`satdan vujudga keladigan, kutilmagan har qanday holatga quyib qo`ygandek mos keladigan bir gap aytar edi. Abdulla akaning sochlarida bitta ham qora, yozuvchi Yo`ldosh

Shamsharovning boshida esa bitta ham tuk qolmagan edi. Bir kuni Navoiy nomli teatr yonboshidagi gazetalar kompleksi binosi karidorida Abdulla aka qandaydir tahririyatni izlab borayotgandi. U kishining ro`baro`sidan Yo`ldosh Shamsharov chiqib qoldi: "Iya, Abdulla aka sochni juda oqartirib yuboribsiz-ku"-dedi. Abdulla aka esa qorday oppoq sochlarini silab: "Oq bo`lsa ham bori yaxshi", deya Yo`ldosh akani lol qoldirdi. Abdulla akaning Do`rmondagi dala hovlisiga bir safar ish yuzasidan borganimda u kishi bilan hovlidagi so`rida uzoq suhbatlashib qoldik. Shu asnoda tushlik vaqti bo`lib, Kibriyo opa moshxo`rda qilgan ekan, kosalarga olib kelib, bir kichik kosada qatiq ham keltirdi, moshxo`rdaning piyozi kuyib ketgan ekan shekilli, Abdulla aka o`z kosasiga ikki-uch, hatto to`rtinchi qoshiq qatiq aralashtirsa ham moshxo`rda unchalik oqarmadi. Shunda Abdulla aka xotiniga: "Iya, Kibriyo bugun qora qatiq olganmidingiz, moshxo`rda qurg`ur hech oqarmayapti", deya lutf qilgan edi. Kibriyo opa ham: "Uyimizda nima ko`p, oq narsa ko`p. Bitta qatiq qora bo`lsa nima tashvish",-deya lutf bilan javob berdi. Kamina Abdulla aka bilan ko`p yillar yaqin munosabatda bo`lsam ham u kishining ijod mahsulimga katta yig`inda bir martagina baho berganidan nihoyat terimga sig`may ketganman. Bu voqyea yozuvchi Shuhratning "Oltin zanglamas" romani bilan bog`liq edi. Bu romanni chop etttirish yo`lida ko`pdan-ko`p qarshiliklar bo`lib, davlat matbuot qo`mitasining bosh muharriri Isoqjon Mullajonov hamda kitobni tahrir etgan Shibziddin Muhammadxonovning katta jasorati tufayligina u dunyo yuzini ko`rgandi. YUqorida zikr etilgan ikki do`stimning tavsiyasi bilan kamina romanga taqriz yozishga kirishdim va hali kitobning signal nusxasi chiqib ulgurmasdanoq nazorat tabaqlari bo`yicha taqrizni tayyorlab qo`ydim. Kitobning siyohi qurimasdanoq, 1966 yilning 6

fevralida "O`zbekiston madaniyati"da "O`ta toblanganlar hissasi" sarlavhali katta taqrizim e`lon qilindi. Xuddi o`sha kunga O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasida 1965 yil nasri muhokamasini o`tkazish rejalashtirilgandi. Muhokama, adashamasam, ertalab soat 11 da boshlandi. Buni qarangki, Abdulla aka o`sha kuni tongdayoq, gazetadagi taqrizni o`qib chiqib, u haqda tayyor fikr bilan muhokamaga kelibdilar. Abdulla aka o`z nutqida taqrizga ancha keng to`xtalib, jumladan: "Men tanqidchi yozuvchining do`sti" degan gapga jilla ham ishonmasdim. Lekin gazetaning bugungi sonida "Oltin zaneglamas" haqidagi taqrizini o`qigach, avvalgi fikrimdan qaytdim. Negaki, romanning qo`lyozmasini men ham o`qigandim. Lekin unda shuncha gap borligini to`la tasavvur qilmagan ekanman. Taqrizchi mening ham, kitobxonlarning ham bu sohadagi tasavvurlarini boyitishga ko`maklashdi", dedilar. Turgan gapki, hamisha, hamma masalada nihoyatda talabchan bo`lgan Abdulla Qahhorning bunday iltifoti men uchun bir umr yodda qoladigan mukofot edi. Oradan 40 yildan ortiq vaqt o`tgan bo`lsa ham hanuz shu iltifot zavqi bilan yashayman.

Похожие

So`z zargari- Abdulla Qahhor

So`z zargari- Abdulla Qahhor

Abdulla Qahhor

Abdulla Qahhor ijodi

Abdulla Qahhor hayoti va ijodi