logo
  1. Главная страница
  2. Учебники (по школьные предметы)
  3. Лингвистика
  4. Tarixiy va arxaik so’zlar 5-sinf

Tarixiy va arxaik so’zlar 5-sinf

Загружено в:

30.03.2023

Скачано:

0

Размер:

10524.450195312 KB
Скачать
  82-dars. TARIXIY VA ARXAIK SO‘ZLAR D a sr sh io ri: D a rs m u q a d d a sd ir! O’qituvchi: Erk sevar Vatanning erk farzandlari, Ibn Sino bobomning siz dilbandlari. O’qing , ilm oling, izlaning doim, Ota-bobolarning duosin oling. O ’quvchilar: D unyo sirlarini o’rganib bir-bir, Kashfiyotlar sari, olg’a boram iz. A jdodlar o’gitin etib dilga jo, M ustaqil Vatanga sodiq bo’lam iz.01 01 0B 5-sinf ona tili darsligi asosida tayyorlandi. Darsning texnologik xaritasi Tashkiliy qism Faollashtirish Yangi mavzu. Mustahkamlash . Darsni yakunlash . 2 daqiqa 10 daqiqa 15 daqiqa 13 daqiqa 2 daqiqaUyga vazifa 3 daqiqa O’tgan mavzuni mustahkamlash “ Men ham o‘z iqtidorimni namoyish etmoqchiman ” mavzusida 10–12 ta gapdan iborat hikoya yozib keling Topshiriq. “Amir Temur o‘gitlari” kitobidan olingan parchani o‘qing, unga sarlavha toping. Shom sari yurish oldidan Qorabog‘da chodir tikib uzoq turib qoldik. Harb-u zarb mashqlarini puxtalamoq uchun qo‘shin ichinda bo‘lib, ochiq havoda tunadik. Ko‘p vaqt o‘tkazib, safar oldidan chodirga qaytsak, ajib manzaraning guvohi bo‘ldik. Bizning yo‘g‘imizda chodir tuynugidan ikki kabutar tushib, bizning xos o‘rindiqqa xas-xashak-la in qurib, biri tuxum bosib yotur edi. Tangri taoloning bu beozor jonivorlariga xalal yetkazmaslik uchun chodirni o‘zga qildik. Ertasi kuni, safarga jo‘nar avvalida, to‘rt nafar navkarni mulozim birla qoldirdik. Ularga tayin etdikkim: “Tangri taoloning beozor qushlari tuxum ochib, polaponlari uchirma bo‘lg‘uncha, shu yonda bo‘lursiz. Polaponlar uchib chiqqach, chodirni yig‘ib, ortimizdan yetib borg‘aysiz...” Topshiriqni bajaring. Amir Temurning oliyjanobligi to‘g‘risida gapiring. Eskirgan so‘zlarni aniqlang. 298-mashq. Tilimiz tarixida ko‘p qo‘llangan quyidagi so‘zlarga e’tibor qarating, ular ishtirokida gaplar tuzishga urinib ko‘ring. Tilimizning ma’lum davrida qo‘llanib, hozirgi kunda foydalanilmaydigan so‘zlar tarixiy so‘zlar deyiladi. Masalan: hojib (eshik og‘asi), degrez (cho‘yandan qozon quyuvchi), yorg‘ichoq (donni maydalash va un qilish uchun ishlatilgan tosh asbob) kabi. O‘z o‘rnini boshqa so‘zga bo‘shatib bergan so‘zlar arxaik so‘zlar deyiladi. Masalan: payg‘om (xabar), bog‘ot (bog‘lar, bog‘li joylar), gisu (soch) kabi. Saltanat – mamlakat; cherik – qo‘shin; sipoh – askar; raiyat – xalq; dorug‘a – shahar hokimi; ziroat – dehqonchilik; valiahd – toj-u taxt vorisi; rabot – karvonsaroy; suvoriy – otliq askar. 298-mashq. Tilimiz tarixida ko‘p qo‘llangan quyidagi so‘zlarga e’tibor qarating, ular ishtirokida gaplar tuzishga urinib ko‘ring. 299-mashq. Quyidagi so‘zlarni tarixiy va arxaik so‘zlarga ajrating. Ulus, qozi, muhoraba, o‘lpon, jadid, rasadxona, mudarris, oblast, rayon, komsomol, handasa, riyoziyot. 300-mashq. Quyida berilgan maqol va iboralarni ko‘chiring. Tarixiy va arxaik so‘zlarni aniqlang. UYGA VAZIFA: Uyga vazifa. Amir Temurning To‘xtamishxon bilan bo‘lgan jangidan olingan tasvirni kuzating. Sovut, dubulg‘a, palaxmon, zirh, nayza, paykon, kamon kabi so‘zlarning izohini topib, ular ishtirokida gaplar tuzing. E’tiboringiz uchun rahmat!2D 0503060D03

Похожие

Hikmatli so’zlar 5-sinf
Yangi paydo bo’lgan so’zlar 5-sinf
Qavm-qarindoshlik bilan bog’liq so’zlar 5-sinf
Maqollar 5-sinf
Iboralar 5-sinf