logo
  1. Главная страница
  2. Учебники (по школьные предметы)
  3. Лингвистика
  4. Iboralar 5-sinf

Iboralar 5-sinf

Загружено в:

30.03.2023

Скачано:

0

Размер:

10520.549804688 KB
Скачать
5-SINF ONA-TILI DARSLIGI ASOSOIDA TAYYORLANGAN 101-dars. IBORALAR 1-topshiriq. Matnni o‘qing. Hech bir so‘z, hech bir ibora bekor aytilmaydi. Og‘izdan og‘izga o‘tib, so‘zlar almashadi, tushib qoladi. Harfl ar o‘zgaradi va tanib bo‘lmas holga keladi. Agar biz ko‘proq izlasak, so‘zning so‘ziga qalb qulog‘imizni tutsak, tilimizda majhul ibora qolmas. Og‘ayni chalish ham besabab aytilmagan. Maqol aslida: og‘a-ini – bir juft kalish bo‘lishi kerak. Kalishning ikki poyi bir-birisiz butun emas. Og‘a-ini ham shundoq. Og‘a-ini, aslida, ikkita so‘z. Aka-uka degani. Bora-bora bu ikki so‘z qisqarib, bir so‘zga aylandi. O‘rtoq, oshna ma’nosini bildiruvchi og‘ayni holiga keldi. Og‘ayni bir kishini bildirgach, juft so‘ziga hojat qolmadi. Endi “Og‘ayni chalish – bir poy kalish” deyiladigan bo‘ldi. Hozirda bir poy kalish ham iste’moldan chiqdi, hisob. Og‘ayni chalishning o‘zi qoldi va iboraga aylandi. (Erkin Vohidov) Munosabat bildiring. 1. Iboraning so‘zdan nima farqi bor? 2. Iboralardan foydalanish nutqqa qanday ta’sir qiladi ? 346-mashq. Berilgan iboralarni ko‘chiring. Ularning sinonimi va antonimini topib yozing. Masalan: Tilidan bol tommoq, tili shirin→tilidan zahar tommoq. Og‘zi qulog‘ida, kapalagi uchmoq, qo‘y og‘zidan cho‘p olmagan. Ma’nosi bir so‘zga teng keladigan so‘zlar birikmasi yoki gaplar ibora deyiladi. Masalan: dimog‘i chog‘ bo‘ldi (xursand), yuzini yerga qaratmoq (uyaltirmoq), qo‘li baland kelmoq (g‘olib chiqmoq) va h.k. Iboralar nutqni ta’sirchan, jozibali qiladi. 349-mashq. Quyidagi iboralar ishtirokida gaplar tuzing va ular anglatay ot- gan ma’noga diqqat qiling. Boshiga ko‘tarmoq, yeng uchida ish qilmoq, oyog‘ini qo‘liga olib yugurmoq. 350-mashq. Tarozining bir pallasiga oddiy so‘zlarni, ikkinchi pallasiga ibo ralarni qo‘ying. Qaysi tomonning qanday “yuk bosishi”ga e’tibor qarating. Iboralar ishtirokida gaplar tuzing, o‘rniga so‘zlarni qo‘yib ko‘ring. aldamoq ko‘zini bo‘yamoq aldanmoq laqqa tushmoq shirinsuxan og‘zidan bol tomadigan xursand chehrasi ochilgan talabchan qattiqqo‘l qo‘rqmoq o‘takasi yorilmoq 352-mashq. Quyidagi iboralarni ko‘chiring, qanday vaziyatda qo‘llanishini sharhlang. Qush uyasida ko‘rganini qiladi; sichqonning ini ming tanga; sen bog‘dan kelsang, u tog‘dan keladi; og‘zi qulog‘ida. Namuna: Qush uyasida ko‘rganini qiladi. Odob – eng katta boylik. Odobni oilada o‘rganadilar, chunki qush uyasida ko‘rganini qiladi. Uyga vazifa. Bosh so‘zi ishtirok etgan iboralarni toping. Ular ishtirok etgan 5 ta gap yozing.

Похожие

Maqollar 5-sinf
Antonimlar 5-sinf
Paronimlar 5-sinf
Nutq a’zolari 5-sinf
Unli harflar 5-sinf