Hikmatli so’zlar 5-sinf - Лингвистика - Учебники (по школьные предметы)

Hikmatli so’zlar 5-sinf

Загружено в:

30.03.2023

Скачано:

0

Размер:

8474.4853515625 KB

5- sinf Ona tili darsligi asosida tayyorlandi

107-dars. HIKMATLI SO’ZLAR

Saodatga eltuvchi so‘zlar Aziz bolajonlar! Hayot deb atalmish yo‘lovchilik davomida Siz sodiq, samimiy, dono hamrohingiz bo‘lishini xohlaysiz, shunday emasmi? O‘tmishda yashab o‘tgan olimlar, katta hayot tajribasiga ega ulug‘ insonlar aytgan hikmatli so‘zlar ana shunday hamrohdir. Boshqalar so‘zidan farqli ravishda, bu so‘zlar go‘yo chanqoq qalblarga obihayotdir. Bu bebaho ma’naviy ozuqadan qancha ko‘p bahramand bo‘lsangiz, umringiz shuncha sermazmun o‘tadi. Hayotda uchraydigan muammolarga oson yechim topasiz. Ba’zi hikmatlar bir inson umrining xulosasi bo‘lib dunyoga kelgan. Bobomiz Alisher Navoiy: “Agar hikmat o‘rganishga intilsangiz, hikmatni sevsangiz, umringiz Nuh payg ‘ambar umridek uzoq bo‘lsin”, – deganlar. Aziz dilbandlar! Bugundan boshlab siz ham ustozlardan, otaona, buvi-buvajonlaringizdan har kuni yangi hikmat o‘rganishni maqsad qiling. Ana shunda chin saodatga erishasiz.

Topshiriq. Matnni diqqat bilan o‘qing.

Munosabat bildiring. 1. “Dono hamroh” – kim (nima)? 2. Nuh payg‘ambar haqida nima bilasiz? Navoiy hikmat biluvchilarga nima uchun Nuh payg‘ambarning umrini tilayapti?

Buyuk, taniqli shaxslarning ibratomuz fikrlari hikmatli so‘zlar deyiladi .

369-mashq. Hikmatli so‘zlar haqida buyuklar aytgan fikrlarni yozib oling, sharhlashga harakat qiling .

1. Muxtasar (qisqa) ifodalangan o‘tkir fikrlar hayotni yaxshi- lashga ko‘p xizmat qiladi. (Sitseron, Yunon faylasufi ) 2. Teran fi krlar aqlga o‘rnashgan po‘lat mixdek, ularni sug‘urib bo‘lmaydi. (Deni Didro, fransuz yozuvchisi) 3. Donolardan o‘rganish ajoyib natija beradi, darvoqe, ularda nimadir uchraydiki, u miyangga qatt iq o‘rnashib, qon va jismingga o‘tadi. (Y. Komenskiy, taniqli pedagog) 4. Bobolarning hikmati Hayotga yorug‘ yo‘ldir. (E. Vohidov) 5. Hikmatli gaplarga quloq solmoq darkor, Quloq solmoq darkor xalqning so‘ziga. (A. Oripov)

370 -mashq. Navoiy hikmatlarini yozing. Unga mos maqollarni tanlang. So‘z – gavhar; so‘z – qo‘shiq, birinchi sado; so‘z – xazina, sarflag an bilan tuganmas xazina; so‘z – quyosh, nuri kamaymaydi - gan quyosh; so‘z – dengiz, suvi tugamaydigan dengiz. So‘z – jon, ruh uning qolipi. Til ochilgan lola bo‘lsa, so‘z shabnam kabidir. Maqollar: 1. Anjom – uy ziynati, so‘z – inson ziynati. 2. Kuch egmaganini so‘z egadi. 3. Osh tuzi bilan sinalar, odam – so‘zi bilan. 4. Besh panjangni og‘zingga tiqma. 5. Olim so‘zi oz, oz bo‘lsa ham, soz. 6. Zang temirni kemirar, hasad – odamni. 7. Yaxshi so‘zga ucha r qushlar el bo‘lar, yomon so‘zga pashsha kuchi fi l bo‘lar.

372-mashq. Yunon faylasufi Arastuning quyidagi hikmatlariga diqqat qi ling, shaxsiy mulohazangizni bildiring. Izzat tilasang, iffatli bo‘l. Ulug‘lik tilasang, muloyim bo‘l. Zafar tilas ang, adolat yo‘lini tut. Qadr tilasang, rostgo‘y bo‘l. Jannat tilasang, sabr qil. Ilm o‘rganmoqchi bo‘lsang, jidd-u jahd qil.

373-mashq. Quyidagi hikmatlardan Arastu fi krlariga mos keladiganini ajrating va daftaringizga ko‘chiring . 1. Igna bilan chiqar oyoqdan tikan, Igna tikan bo‘lsa, bu yomon ekan. (X. Dehlaviy) 2. Kuch adolatdadir. (Amir Temur) 3. Nodon do‘st – eng xavfl i dushman. (Lafonten) 4. Har bir kishining fe’li va xulq-atvori o‘z oldiga qo‘ygan maqsadiga intilishida namoyon bo‘ladi. (Gyote)

374-mashq. Quyidagi hikmatli so‘zlarning muallifl arini toping. 1. Badantarbiya bilan mashg‘ul bo‘linsa, hech qanday dori- darmonga zarurat qolmaydi, buning uchun muayyan bir tartibga rioya qilmoq shart. 2. Ishda oshiqqan ko‘p toyilur, Ko‘p toyilgan ko‘p yiqilur. 3. Har kimki vafo qilsa, vafo topqusidir, Har kimki jafo qilsa, jafo topqusidir. 4. Avvalo, maqsad va g‘oyani aniq belgilab oling, qolgan ishlar o‘z-o‘zidan bo‘laveradi. Javoblar: a) Navoiy; b) Ibn Sino; c) Bobur; d) Maxatma Gandi.

376-mashq. Adabiyot darsida olgan ma’lumotingizga tayanib, testlarni yeching. Ushbu hikmat adibiga tegishli to‘g‘ri fi krni toping. Kim bor anga ilm tolibi – ilm kerak, O‘rgangani ilm – tolibi ilm kerak. a) “Hayrat ul-abror” dostonida rostgo‘ylikning foydasi haqida yozadi. b) “Dunyoning ishlari” asari muallifi . c) “Boburnoma” memuar asarining ijodkori. d) “Bulut”, “Baliq ovi” kabi she’rlar yozgan.

Uyga vazifa. “ So‘z haqida so‘z”. O‘zbek allomalarining so‘zning qadriga yetish to‘g‘risidagi hikmatlaridan 6 ta topib yozing, sharhlashga harakat qiling .

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!!

Похожие

Tarixiy va arxaik so’zlar 5-sinf

Yangi paydo bo’lgan so’zlar 5-sinf

Qavm-qarindoshlik bilan bog’liq so’zlar 5-sinf

Maqollar 5-sinf

Iboralar 5-sinf