Tikuv mashinasining turlari va tuzilishi 5-sinf - Техника и технология - Учебники (по школьные предметы)

Tikuv mashinasining turlari va tuzilishi 5-sinf

Загружено в:

19.04.2023

Скачано:

0

Размер:

5488.5 KB

5-sinf texnologiya darsligi asosida 36-mavzu: Mashinashunoslik

Tikuv mashinalari haqida nimalarni bilasiz? Tikuv mashinalari ixtiro qilingunga qadar barcha tikuvchilik buyumlari qo‘l choklari orqali bajarilgan. Qadimda qo‘l ishlarini bajargan ustalarni “ oltin igna sohiblari ”, “ mo‘jiza sohiblari ” deb qadrlashgan. Qo‘l mehnatiga ko‘p vaqt sarflansa-da, o‘zining nozikligi, nafisligi bilan ajralib turgan. Qo‘l choklarini bajarishga qaraganda tikuv mashinasida ishlash bir qancha qulay.

Zamonaviy tikuv mashinalari bir qancha jarayonni bajarishga moslashgan bo‘lib, universal va maxsus tikuv mashinalariga bo‘linadi. Universal tikuv mashinalari baxyaqatorning barcha turini bajaradi, izma, tugma, kashta tikadi. Ulardan, asosan, uy sharoitida foydalaniladi. Uy sharoitida bir kishi biron-bir buyumni boshidan oxirigacha tikadi. Maxsus tikuv mashinalari esa ishlab chiqarish korxonalarida qo‘llangan bo‘lib, bitta jarayonni bir kishi bajaradi. Maxsus mashinalar o‘ziga xos kichik mexanizatsiya vositalari yordamida gazlama chetiga mag‘iz qo‘yish, shakldor choklarni bajarishga mo‘ljallangan.

Maxsus tikuv mashinasida yetarli tajribaga ega bo‘lgan, o‘z kasbining ustalari, tikuvchilar ishlaydi. Tikuv mashinalari turiga qarab qo‘l yuritmali, oyoq yuritmali hamda elektr yuritmali bo‘ladi. Zamonaviy tikuv mashinalarida barcha jarayonlar avtomat dasturlashtirilgan bo‘lib, tikuv mashinasi “ start/stop ” tugmalari orqali boshqariladi. Tikuv mashinalari turlicha bo‘lsa-da, uning ishlash mexanizmlari bir xil. Tikuv mashinasida ishlashdan avval boshqaruv yo‘riqnomasi bilan tanishib chiqish kerak bo‘ladi.

Tikuv mashinasining asosiy qismlari: 1. Maxovoy g‘ildirak. 2. Elektr manbayini va mashina lampochkasini yoquvchi tugma. 3. Tepkini ishga tushiruvchi tugma. 4. Changyutkich. 5. Bostirma tepki richagi. 6. Tepki. 7. Yechiluvchi stolcha. 8. Igna. 9. Bostirma tepki. 10. Gazlamani surgich. 11. Igna plastinkasi. 12. Moki uyasi. 13. Moki uyasi qopqog‘i.

Tikuv mashinasi bilan ishlaganda quyidagi sanitariya-gigiyena qoidalariga rioya qilinadi: 1. Tikuv mashinasiga yorug‘lik chap tomondan yoki to‘g‘ridan tushib turishi kerak. 2. O‘rindiq stuli mashina ignasiga to‘g‘rilab joylashtiriladi. 3. Mashina qarshisida boshni biroz egib, tikuv mashinasi bilan 10–15 cm oraliqda o‘tirish kerak. 4. Tikuvchilik buyumi va ko‘z oralig‘idagi masofa 30–35 cm ni tashkil etishi kerak. 5. Tikuv mashinasi platformasiga tikuvchining tirsagi qulay joylashishi lozim. Yodda tuting! Gazlama ustiga chizg‘ich yoki shablonni yotqizib, tikuvchilik bo‘ri bilan perpendikular holatda chiziq torting. Chiziq aniq va tekis hosil bo‘ladi. Hech qachon tikuvchilik bo‘ri o‘rniga qalam ishlatmang.

Tikuv mashinasida ishlaganda quyidagi texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilinadi 1. O‘qituvchining ruxsatisiz tikuv mashinasida ish boshlamang. 2. Mashinani ishga tushirish vaqtida oyog‘ingizni tepkiga qo‘ymang. 3. Tikuvchilik buyumini tikishdan oldin igna va to‘g‘nag‘ichlarni olib tashlang. 4. Tikuv mashinasida tikish vaqtida qo‘llaringiz mashina ignasiga kirib ketmasligini nazorat qiling. 5. Tikuv mashinasining aylanma harakatlanuvchi qismlari ishlayotganda teginmang. 6. Tikuv mashinasi ishlab turganda boshqa ishlarga chalg‘imang hamda mashinani yoqiq holda qoldirmang. 7. Ishni yakunlaganingizdan keyin mashinani o‘chirib, bostirma tepki tagiga gazlama bo‘lagidan to‘shab, bostirma tepki va ignani pastga tushirib qo‘ying

Qiziqarli ma’lumot 2014-yil amerikalik ixtirochi Jonatan Zornou “Sewbo” nomli robot-tikuvchini ixtiro qildi. U 30 daqiqada ko‘ylak tikib beradi. Buning uchun gazlama suvda qorishtirilgan termoplast bilan qoplanadi va u qattiq holatga keladi. Robot gazlamani oddiy tikuv mashinasida tikadi. Kiyim tayyor bo‘lgach, uni issiq suvda chayib olish natijasida plastik yuza yuvilib, gazlama o‘z holiga qaytadi.

7-amaliy mashg‘ulot Tikuv mashinasini ishga tayyorlash va ipsiz tikish Kerakli material va moslamalar: paxta tolali gazlama qirqimi (30x30 cm), qaychi, tikuvchilik bo‘ri, chizg‘ich. Tikuv mashinasidan foydalanishdan oldin uni ishlatish yo‘riqnomasi bilan tanishib chiqing.

Ishning borish tartibi

Похожие

Asbob-uskuna va moslama turlari 5-sinf

Asbob-uskuna, moslama va stanok turlari 5-sinf

Texnika turlari. Texnikaning klassifikatsiyasi va tavsiflari 5-sinf

Tikuv mashinasiga ip o‘rnatish, mashina choklaridan namunalar tikish 5-sinf

Metallga ishlov berish ustaxonasining tuzilishi 5-sinf