Mehnat jarayonini tashkil etishda texnika va texnologiyalarning o‘rni va roli 5-sinf - Техника и технология - Учебники (по школьные предметы)

Mehnat jarayonini tashkil etishda texnika va texnologiyalarning o‘rni va roli 5-sinf

Загружено в:

19.04.2023

Скачано:

0

Размер:

1381 KB

www.arxiv.uz5-sinf texnologiya darsligi asosida 1-mavzu: ZAMONAVIY TEXNIKA VA TEXNOLOGIYALAR

www.arxiv.uzMamlakatimizda xalq hunarmandchiligi qadimdan rivojlangan bo‘lib, yog‘ochga ishlov beruvchi hunarmandlar duradgorlar, naqqoshlar, ganchkorlar, yog‘och o‘ymakorlar deb atalgan bo‘lsalar, metallga qizdirib ishlov beruvchi hunarmandlar temirchilar, sovuq holda ishlov beruvchi hunarmandlar chilangarlar deb atalgan.

www.arxiv.uzXalq hunarmandchiligi har bir xalqning, tarixiy rivojlanishi, milliy qadriyatlarini ifodalaydigan soha bo‘lib, uning ma’naviy, moddiy va madaniy merosi hisoblanadi.

www.arxiv.uzBugungi kunda ish qurollarining takomillashishi, yangidan yangi moslama va mexanizmlarning ixtiro etilishi tufayli qo‘l mehnatini yengillashtiradigan, mehnat unumini oshirish imkonini beradigan mashinalar yaratildi.

www.arxiv.uzMashinasozlik sanoati va uning barcha tarmoqlarini taraqqiy etishi, ishlab chiqarishning mexanizatsiyalashtirilishi va avtomatlashtirilishi yog‘och va metallga ishlov berish sohasidagi ishlarning takomillashishiga va tarmoqlanishiga katta ta’sir ko‘r satdi.

www.arxiv.uzMexanizatsiya so‘zi inglizcha bo‘lib, “mechanization” – mexanizatsiyalashtirish ma’nosini bildiradi. Bu ishlab chiqarish va texnika taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, sanoat ishlab chiqarishida va davlat hayotining boshqa sohalarida turli mexanizmlardan keng foydalanishni o‘z ichiga oladi. Ushbu atama mexanizmlar yordamida amalga oshiriladigan jarayon yoki ishni anglatadi.

www.arxiv.uzMexanizatsiyaning ijtimoiy-iqtisodiy samarasi ishlab chiqarish usuliga bog‘liq. Ishlab chiqarishning mexanizatsiyalashtirilishi va avtomatlashtirilishidan qat’i nazar, bunda albatta, asbob-uskuna, mexanizm va mashinalarni, stanoklarni ishga sozlash, ta’mirlash kabi ishlar qo‘lda bajariladi. Mexanizatsiyalash darajalari 1-shaklda berilgan.

www.arxiv.uzMexanizatsiyalash darajalari Qisman mexanizatsiyalash – bajaradigan ishlarni mashinalar yoki mexanizmlar yordamida qo‘lda amalga oshirilishi; Murakkab mexanizatsiyalash – ishchi tomonidan mahsulotni ishlab chiqarish jarayonini mashinalarda bajarilishining boshqarilishi; Avtomatlashtirish – ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashning eng yuqori darajasi bo‘lib, unda malakali ishchi avtomatlashtirilgan mashina va mexanizmlar orqali faqat ishlab chiqarish jarayonini tashkil etadi va boshqaradi.1 2 3 1-shakl

www.arxiv.uzMehnat jarayonini tashkil etish – mahsulot ishlab chiqarishda ishlarni belgilangan tartib-qoidalar va xavfsizlik texnikasi hamda sanitariya-gigiyena talablari asosida olib borishdan iborat.

www.arxiv.uzTexnika so‘zi yunoncha “techne” – san’at, ustalik, mahorat kabi ma’nolarni anglatadi. Kengroq ma’noda oladigan bo‘lsak: – texnika biror ishni mohirlik bilan bajara olish ko‘nikmasini egallaganlik;

www.arxiv.uz– insonning aqliy va jismoniy mehnat faoliyatida qo‘llaydigan, uning ish faoliyatini osonlashtirishga xizmat qiladigan asbob-uskuna, mexanizm va mashinalar turkumini bildiradi.

www.arxiv.uzTexnologiya – yunoncha ikki so‘zdan – “texnos” (techne) – mahorat, san’at va “logos” (logos) – fan, ta’limot so‘zlaridan tashkil topgan. Texnologiya ish usullarini, uning rejimini, harakatlar ketma-ketligini o‘z ichiga oladi.

www.arxiv.uzMehnat jarayonida texnika va texnologiyalarning roli mahsulot tayyorlashning eng zamonaviy va samarali usullarini yaratishdan iborat. Fan va texnika rivojlanib borgan sari texnika va texnologiyalarning o‘rni va roli oshishi natijasida texnologiyalar ham yangilanib va oʻzgarib bormoqda.

www.arxiv.uzBu esa inson qo‘l mehnatini yengillashtirishga, mehnat unumdorligini oshirishga, sifatli mahsulot ishlab chiqarishga xizmat qilmoqda.

www.arxiv.uzMustahkamlash uchun savollar 1. Yog‘och va metalldan buyum yasovchi hunarmandlar bajargan ish usullariga ko‘ra qanday nomlar bilan atalgan? 2. “ Mexanizatsiya” so‘zi ma’no jihatidan nimani anglatadi? 3. Mexanizatsiyalash darajalarining bir-biridan farqi nimada? 4. Texnika va texnologiya deganda nimani tushunasiz?

Похожие

Texnika turlari. Texnikaning klassifikatsiyasi va tavsiflari 5-sinf

Oila iqtisodiyotining inson hayotidagi o‘rni 5-sinf

Dazmol va dazmollash usullari 5-sinf

Modellashtirish va andaza tayyorlash 5-sinf

Yog‘ochga ishlov berishda ish o‘rnini tashkil etish va xavfsizlik texnikasi qoidalari 5-sinf