O’rta Osiyo ta’lim tizimi. 7 - sinf - История - Учебники (по школьные предметы)

O’rta Osiyo ta’lim tizimi. 7 - sinf

Загружено в:

23.10.2019

Скачано:

0

Размер:

6586.5205078125 KB

7-sinf O’zbekiston tarixi darsligi asosida 40- mavzuO’rta Osiyo ta’lim tizimi

Madrasalar faoliyati. Temur va temuriylar davrida madrasa oliy ma’lumot beradigan markaz vazifasini bajargan.

Movarounnahr va Xurosonda asosan davlat va davlatmand shaxslarning mablag‘lariga qurilgan ko‘plab madrasalar bor edi.

Madrasada ilohiyot bilan birga dunyoviy fanlar: qonunshunoslik (fiqh), mantiq, matematika (riyozat), geometriya (handasa), falakiyot, tibbiyot, tarix, jo‘g‘rofiya, adabiyot, she’riya (ilmi aruz), arab tili va uning morfologiyasi (qofiya) o‘qitilgan.

Madrasada eng yetuk mutaxassislar dars berishgan. Ularga alohida ish haqi to‘lanar edi.

1404-yilda Saroymulkxonim Samarqandda shunday madrasa qurdirgan ediki, u o‘z hashamati bilan o‘sha davrdagi boshqa inshootlardan ajralib turardi. Unda o‘z davrining mashhur olimlari mudarrislik qilganlar.

Hirot hududining o‘zidagina 36 ta madrasa bo‘lib, bu madrasalarda va shu hududda joylashgan xonaqohlarda ta’lim olish uchun turli mamlakatlardan talabalar kelar edilar.

Hirot tevaragida joylashgan amir Feruzshoh madrasasi va xonaqohi ayniqsa shuhrat qozongan edi. Injil anhori bo‘yida joylashgan Ixlosiya madrasasi va Xalosiya xonaqohi Husayn Boyqaro hukmronligi davrida barpo qilingan.

Ulug‘bek farmoni bilan 1417-yilda Buxoroda, 1420-yilda Samarqandda, 1433-yilda G‘ijduvonda madrasalar qad ko‘taradi.

Hatto Buxoro madrasasining darvozasiga “Bilim olish har bir musulmon ayol va erkakning burchidir”, degan xitobnoma o‘yib yozib qo‘yiladi.

Ulug‘bek madrasasi. 1420-yilda ochilgan Samarqand madrasasi ikki qavatli, ellik hujrali bo‘lgan. Har bir hujra uch xonaga: qaznoq (omborxona), yotoqxona va darsxonalarga bo‘lingan.

Madrasada ilmi hay’at (astronomiya)dan darsni Qozizoda Rumiy bergan. Qozizoda Rumiy

O‘sha davrda Samarqandda Ulug‘bek madrasasidan tashqari Xonim, Qutbiddin Sadr va Muhammad Sadr madrasalari ham mavjud edi.

Samarqandda Amir Temur va Ulug‘bekning, Hirotda Shohrux, Boysung‘ur, Husayn Boyqaro va Alisher Navoiyning boy kutubxonalari ziyo tarqatish bilan mashg‘ul edi.

Savol va topshiriqlar: 1. Temur va Temuriylar davrida madrasa qanday vazifani bajargan? 2. Madrasada qanday fanlar o‘qitilgan? 3. Madrasada o‘qitish tizimi qay tariqa tashkil etilgan?

Похожие

O’rta Osiyoda adabiyot. 7 - sinf

Osiyo mamlakatlari madaniyati. 7- sinf

O’rta Osiyoda tasviriy san’at. 7 - sinf

Ta’lim tizimi. Matbuot 9 -sinf

O’rta Osiyoda aniq fanlarning rivojlanishi. 7 - sinf