Ta’lim tizimi. Matbuot 9 -sinf - История - Учебники (по школьные предметы)

Ta’lim tizimi. Matbuot 9 -sinf

Загружено в:

09.09.2020

Скачано:

0

Размер:

3766.0419921875 KB

9-sinf O’zbekiston tarixi fani darsligi asosida 38-mavzuTa’lim tizimi. Matbuot

An’anaviy ta’lim muassasalari XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asrning boshlarida Turkiston o‘lkasida uzoq tarixiy davr mobaynida shakllanib rivojlangan ta’lim tizimi davom etdi.

Mustamlaka davrigacha Turkistonda an’anaviy ta’lim tizimi islom dini qoidalari asosida tashkil qilingan bo‘lib, maktab va madrasalarda diniy ta’lim bilan birga dunyoviy fanlar ham o‘qitilgan. An’anaviy maktabda ta’lim

Boshlang‘ich ta’lim maktablarda 5-6 yil davomida o‘qitilib, arab alifbosi, harfarning o‘qilishi, talafuzi o‘rgatilgan. Keyingi bosqichda Qur’on suralari va oyatlaridan iborat bo‘lgan «Haftiyak» (ya’ni Qur’oni Karimning yettidan biri) kitobi o‘qitilgan.27 13 0F 2A 0F 2B 0F

Oliy ta’lim madrasalarda berilib, unda diniy-huquqiy bilimga ega bo‘lgan mutaxassis tayyorlangan.

Ayollar alohida o‘qitilib, ularga Qur’oni Karim, oila masalalari, odob-axloq va tarbiyadan saboq beruvchi otinlar ta’lim berganlar.

Rus-tuzem maktablari Rossiya imperiyasining turli gubernalaridan Turkistonga ko‘chirib keltirilganlarning bolalariga ta’ lim berish orqali ma’muriyat vakillari bilan mahalliy aholi o‘rtasida vositachilik qiladigan tarjimonlarni tayyorlash ko‘zda tutilgan.

Shu bilan birga bu maktablar orqali tub joy aholisi o‘rtasida rus madaniyatini keng yoyishga xizmat qiladigan ta’lim tizimini yaratishga harakat qilindi. Bu vazifani bajarishga Turkiston general- gubernatori G. Rozenbax (1884- 1889) astoydil kirishdi. U boshlang‘ich maktablar, rus-tuzem maktablari tarmog‘ini yaratish loyihasini ishlab chiqdi. G. Rozenbax

Birinchi rus-tuzem maktabi 1884-yilda Toshkentda Saidg‘ani Saidazimboy uyida ochiladi. Undan o‘rnak olib, boshqa davlatmand kishilar ham o‘z uylarida shunday maktablarni ocha boshladilar.

Yangi usul maktablari Bu davrda o ‘ lkadagi mahalliy ziyolilar , jadidchilik harakatining namoyandalari tomonidan milliy madaniyat , diniy e ’ tiqod , mahalliy an ’ analar asosidagi yangi maktablar ochilgan edi .

Jadidlarning yangi usul maktablaridan zamonasining yetuk olimlari, adabiyotshunoslari, rassomlari, shoirlari, san’atkorlari, maorif sohasi mutaxassislari yetishib chiqdi. Jumladan, shoir akademik G‘afur G‘ulom, shoir va dramaturg Uyg‘un, Oybek kabi davlat va madaniyat arbob larini ko‘rsatish mumkin. G‘afur G‘ulom

Jadidlarning yangi usul maktablaridagi milliy g‘oyalarga asoslangan ta’lim berishi o‘lkada hukmron bo‘lgan mustamlakachi hukumat tomonidan kuzatuv va nazoratda bo‘lgan.

1911-yilda 50 ga yaqin jadid maktablari yopib qo‘yildi. Jadid maktablarini ochish tashabbuskorlari qattiq nazorat ostiga olindi. 1913-yilga kelib Buxoro amirligida barcha jadid maktablari yopildi.

Matbuot va jurnalistika 1870-yildan boshlab Turkiston general- gubernatorligining rasmiy nashri - «Tуркестанские ведомости» va uning o‘zbek tilidagi ilovasi «Turkiston viloya-tining gazeti» muntazam chiqib turdi. Uning muharriri mustamlakachilik tuzumining targ‘ibotchisi N. Ostroumov edi. N. Ostroumov

1906-yilda Ismoil Obidov muharrirligida ilk bor o‘zbek milliy gazetasi «Taraqqiy» nashr etildi. Gazetaning birinchi soni chiqqan sana, ya’ni 27-iyun hozirda O‘zbekistonda Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni sifatida nishonlanadi.

Похожие

O’rta Osiyo ta’lim tizimi. 7 - sinf

Umumiy va o‘rta maxsus ta’lim tizimi 11- sinf

Turkiston general-gubernatorligining siyosiy-ma’muriy boshqaruv tizimi 9 -sinf

Turkistonda sud tizimi va harbiy politsiya tartibotining o‘rnatilishi 9 -sinf

XIX asr o‘rtalarida o‘zbek xonliklarining ma’muriy boshqaruv tizimi 9 -sinf