Amirlikning xo'jalik hayoti yer mulkchiligi shakllari 8-sinf - История - Учебники (по школьные предметы)

Amirlikning xo'jalik hayoti yer mulkchiligi shakllari 8-sinf

Загружено в:

06.07.2020

Скачано:

0

Размер:

1796.20703125 KB

Amirlikning xo'jalik hayoti yer mulkchiligi shakllari 8-sinf O’zbekiston tarixi fani darsligi asosida 16-mavzu

1) davlat yerlari (bu amlok yerlar deb ham atalgan); 2) mulk yerlari (xususiy); 3) vaqf yerlari. 07/06/2020 2Buxoro davlatida yer-suv mulkchiligining uch shakli mavjud edi: 1E21 09 0F 2421 02 2521 09

Davlat yerlarining suvsiz dasht, to'qayzor qismi ko'chmanchi jamoalarga bo'lib berilgan bo'lib, ular bu yerlardan foydalanganliklari uchun davlatga xiroj to'lar edilar. Bunday yerlar sotilmasdi va ayirboshlanmasdi. 07/06/2020 3

Davlat yerlarining boshqa bir qismi hukmron sulola a'zolariga, yirik davlat mansabdorlariga, lashkarboshilariga davlat oldidagi xizmatlari evaziga suyurg'ol shaklida in'om etilgan edi. 07/06/2020 4

Suyurg'ol olganlar u yerni boshqarish huquqini ham olganlar. Suyurg'ol egasi davlat xazinasiga xiroj to'lashi hamda oliy hukmdorning chaqirig'iga ko'ra o'z qo'shini bilan harbiy yurishlarda ishtirok etishi lozim edi. 07/06/2020 5

XVI asrdan boshlab davlat yerlarini «tanho» deb nom olgan shaklda in'om etish qaror topa borgan. Bunday in'omga sazovor bo'lgan kishi yerga emas, shu yerdan olinadigan soliqqa egalik qilgan. 07/06/2020 6XIX asrning birinchi choragida amirlikda tanholarning soni 12 mingdan 36 ming nafarga yetgan. Eng kichik tanho yeri 3- 5 gektarni tashkil etgan.

Davlat yerlarining yana bir qismi dehqonlarga ijaraga berilgan. Xazinaga eng ko'p soliq ham ana shu yerlardan tushar edi. 07/06/2020 7

Xususiy yerlar (mulk) ning bir qismi xususiy shaxslarning yerlari bo'lib, ularning bu yerlarga egalik qilishlari davlat xizmati bilan bog'liq bo'lmagan. 07/06/2020 8Bu yerlardan 1/10 qismi miqdorida o'lpon to'lanardi. Bunday yerlar, asosan, amirlikda asrlar osha yashab kelayotgan arablarga qarashli yerlar bo'lgan.

Mulk yerlarining ikkinchi qismi (mulki hur yoki mulki hurri xolis) davlat xizmati bilan bog'liq bo'lib, bunday yerlar urushlarda jasorat ko'rsatgan yoki hukmdorning alohida topshiriqlarini bajarishda namuna ko'rsatgan shaxslarga berish natijasida vujudga kelgan. 07/06/2020 9

Vaqf yerlari bu masjid, mozor, xonaqoh, madrasa va maqbaralar uchun ajratilgan yerlar edi. Bunday yerlar musodara etilgan, davlat hamda yirik yer egalari tomonidan hadya etilgan yerlar hisobiga vujudga keltirilar edi. 07/06/2020 10

Masjid, madrasa, qabristonlarning asosiy sarf-xarajatlari, shuningdek, talaba, mudarris hamda mutavallilarga beriladigan nafaqa va maoshlar vaqf yerlaridan olinadigan daromad hisobidan qoplanar edi. Vaqf mulkini mutavalli tasarruf etishi belgilab qo'yilgan edi. 07/06/2020 11

Soliq tizimi 07/06/2020 12Shohmurod zamonida har bir ziroatchidan qo'shpuli (har qo'sh (48-50 tanob) yerdan 40 tiyin) olingan. 1807-yili amir Haydarning bir yorlig'ida har tanob yerdan bir tillodan tanobona olinishi zarurligi ko'rsatilgan. Agar ekinzor egasi tanobona to'lashdan bosh tortsa, hosilning uchdan bir qismi mol (xiroj) tariqasida ok'ngan. Ba'zida xiroj hosilning yarmini tashkil etgan.

XV-XVII asrdan zakot solig'i beva- bechoralar, musofirlar foydasiga olingan bo'lsa, XVIII asrdan boshlab xazina foydasiga olinadigan bo'ldi. 07/06/2020 13Kanallar, inshoot, qal'a, ko'priklar, yo'llar ta'miri hashar yo'li bilan amalga oshirilgan. Boshda hasharchilar oziq- ovqat bilan ta'minlangan.

Qishloq xo'jaligi va sug'orish ishlari 07/06/2020 14O'rta Osiyoda, jumladan, Buxoro davlatida ham qishloq xo'jaligining taqdiri sin'iy sug'orishning qanchalik to'g'ri hal etilganligiga bog'liq edi. Shuning uchun ham XVIII asrda sug'orish tarmoqlarining kengaytirilishiga alohida e'tibor berildi. Zarafshon daryosida Xurmo va Sarazm nahr(ariq)lari chiqarilgan. Ularning biri to'rt chaqirim, ikkinchisi uch chaqirim uzunlikda bo'lgan.

Amirlik yerlarida paxta, bug'doy, jo'xori, tariq, arpa, beda yetishtirish dehqonchilikning asosini tashkil etardi. Deyarli har bir dehqon xo'jaligida o'z ehtiyoji va sotish uchun paxta yetishtirilardi. Ipakchilik ham rivoj topgan edi. Bog'dorchilik, sabzavotchilik va polizchilik keng rivojlangan. 07/06/2020 15

Похожие

Xiva xonligida shaharlar hayoti 8-sinf

Qoraqalpoqlarning ijtimoiy-iqtisodiy hayoti 8-sinf

Xiva xonligining ijtimoiy-iqtisodiy hayoti 8-sinf

Qoraqalpoq xalqining shakllanishi va siyosiy hayoti 8-sinf

Xiva xonligining iqtisodiy va madaniy hayoti 8-sinf