Karbonat kislota va karbonatlarning xossalari. 9 - sinf - Химия - Учебники (по школьные предметы)

Karbonat kislota va karbonatlarning xossalari. 9 - sinf

Загружено в:

02.10.2019

Скачано:

0

Размер:

3333.2646484375 KB

9-sinf Kimyo fani darsligi asosida 11-mavzuKarbonat kislota va karbonatlarning xossalari

Karbonat kislota H 2 CO 3 – beqaror modda bo‘lib, faqat suvli eritmalardagina mavjud bo‘la oladi: H 2 O + CO 2 = H 2 CO 3

Karbonat kislota faqat ishqoriy va ishqoriy-yer metallari oksidlari va gidroksidlari bilan ta’sirlashadi.

Uning o‘rta tuzlari karbonatlar: K 2 CO 3 – kaliy karbonat, CaCO 3 – kalsiy karbonat; nordon tuzlari gidrokarbonatlar: KHCO 3 – kaliy gidrokarbonat, Ca(HCO 3 ) 2 – kalsiy gidrokarbonat deb ataladi. H 2 CO 3 + CaO = CaCO 3 ↓ + H 2 O H 2 CO 3 + 2NaOH = Na 2 CO 3 + 2H 2 O + H 2 O Karbonatlar

Ishqoriy metallar va ammoniy karbonatlar, barcha gidrokarbonatlar suvda erib, gidrolizga uchraydi; boshqa karbonatlar suvda erimaydi.

Kuchli kislotalar karbonatlar, gidrokarbonatlarga ta’sir etganda karbonat angidrid ajralib chiqadi: Na 2 CO 3 + 2HCl → 2NaCl + CO 2 ↑ + H 2 O Ca(HCO 3 ) 2 + 2HCl → CaCl 2 + 2CO 2 ↑ + 2H 2 O Bu reaksiyalarning qisqartirilgan ionli tenglamalari quyidagicha bo‘ladi:CO – 3 2 + 2H + → CO 2 ↑ + H 2 O: HCO 3 – + H + → CO 2 ↑ + H 2 O

Karbonat kislota tuzlarining kuchli kislotalar bilan ta’sirlashuvi reaksiyasi karbonatlar va gidrokarbonatlarni boshqa tuzlar orasidan farqlab olishda qo‘llanadi.

Karbonatlarning kislotalar bilan ta’sirlashuvida vodorod ionlari bog‘lab olinadi, shuning uchun kislotalarni neytrallashda karbonatlardan foydalanish mumkin.

Qishloq xo‘jaligida tuproqning kislotaliligini pasaytirish va strukturasini yaxshilash uchun maydalangan ohaktosh ishlatiladi (reaksiya tenglamasini mustaqil yozing).

Qizdirilganda ishqoriy metallarning karbonatlaridan tashqari barcha karbonatlar karbonat angidrid hosil qilib parchalanadi: CaCO3 → CaO + CO2↑

Kalsiy karbonat CaCO 3 tabiatda eng ko‘p tarqalgan birikma bo‘lib, ohaktosh, bo‘r, marmar, stalagmit, stalaktitlar – uning turli ko‘rinishdagi minerallaridir. ohaktosh bo‘r marmar stalagmit

CaCO 3 – ohaktosh muhim ahamiyatga ega bo‘lgan tabiiy birikma. U qurilish materiali, sement, so‘ndirilgan ohak, shisha ishlab chiqarish uchun asosiy xomashyodir. sement

Tog‘larda, asosan, ohaktosh CaCO 3 bo‘ladi. Ohaktosh CO 2 va suv ta‘sirida eruvchan tuz Ca(HCO 3 ) 2 ga aylanadi: CaCO 3 + CO 2 + H 2 O = Ca(HCO 3 ) 2

Natriy karbonat Na 2 CO 3 – suvsizlantirilgan soda sun’iy ravishda olinadi va shisha, sovun olishda, qog‘oz, to‘qimachilik, neft sanoatida, turmushda ishlatiladi.

Natriy gidrokarbonat NaHCO3 – ichimlik sodasi tibbiyotda, non mahsulotlari tayyorlashda, o‘t o‘chirish ballonlarini zaryadlash (to‘ldirish)da ishlatiladi.

Похожие

Uglerodning fizik va kimyoviy xossalari. 9 - sinf

Metallarning fizik va kimyoviy xossalari. 9 - sinf

Kremniyning xossalari. Muhim birikmalari. 9 - sinf

Natriy va kaliyning xossalari va eng muhim birikmalari. 9 - sinf

Sulfat kislota. 8 - sinf