Jek London 10 - sinf - Литература - Учебники (по школьные предметы)

Jek London 10 - sinf

Загружено в:

28.01.2022

Скачано:

0

Размер:

4998.5 KB

10-sinf adabiyot darsligi asosida 25-mavzu: JEK LONDON (1876–1916)

Jahon adabiyotining yirik namoyandalaridan biri Jek London Kaliforniya shtatining San-Fransisko shahrida fermer oilasida tug‘ildi.

U yoshligidan ko‘plab kasblar bilan mashg‘ul bo‘lib, hayotda turli mashaqqatlarni boshidan kechiradi. Kaliforniya universitetida o‘qiy di, oradan biroz vaqt o‘tib o‘qishni tashlashga majbur bo‘ladi.

Yozuvchining adabiy faoliyati 1893-yilda boshlangan. Butun ijodiy faoliyati davomida yigirmaga yaqin roman, yuz ellikdan ortiq hikoya yozadi.

«Bo‘ri bolasi», « Izg‘irin bolalari » kabi asarlarida, asosan, mamlakatning shimoliy o‘lkalari to‘g‘risida hikoya qilinadi.

« Qor qizi », « Hayot uchquni », « Insonga ishonch » kabi asarlarida sarguzasht motivi yetakchilik qiladi.

Jek London qahramonlari har doim erkka intiladilar, o‘z burch va majburiyatlarini har xil sharoitlarda chin dildan bajaradilar, hayot mashaqqatlarida toblanadilar.

Adibning qahramonlari har qanday holatda ham insoniylikka xiyonat qilmaydi.

Ayrim hikoyalarida tabiat bilan uyg‘unlashib ketgan kurashchan, zahmatkash insonlarning hayoti tasvirlanadi.

Yozuvchining « Dengiz bo‘risi », « Martin Iden » va « Uch qalb » romani dunyo adabiyotining nodir namunalari sanaladi. Jek London 1916-yil vafot etadi.

HAYOTGA MUHABBAT (Hikoya) Ular oqsoqlanib soyga tomon tushib borardilar. Hamrohlardan biri, oldinda borayotgani toshloq yerda qoqilib gandiraklab ketdi. Ikkalasi ham charchab holdan toygan va tishlarini-tishlariga qo‘yib taqdirga tan berganliklari yuzlaridan ko‘rinib turardi – bu uzoq vaqt chekkan qiyinchiliklari oqibati edi. Orqalaridagi qayish bilan tortib bog‘langan og‘ir yuklari yelkalarini ezardi. Ikkalasida ham bittadan miltiq. Ikkalasi ham bukchayib ko‘zlarini yerdan uzmay borardilar. – Qani endi yashirib qo‘ygan joyimizdagi o‘qlardan hozir ikkitaginasi bo‘lsa, – deb qo‘ydi ulardan biri.

Azbaroyi madorsizlikdan ovozi zaif chiqdi. U juda behafsalalik bilan gapirardi. Toshlarga urilib, ko‘piklanib oqayotgan sutdek oppoq suvga endi oyoq bosgan sherigi esa unga hech narsa deb javob bermadi. Ikkinchisi ham sherigi orqasidan suvga tushdi. Suv muzdek sovuq bo‘lishiga qaramay, ular oyoq kiyimlarini yechmadilar. Suv shu qadar sovuq ediki, oyoqlari barmoqlarigacha uvishib qoldi. Ba’zi joylarda suv tizzadan kelardi. Shunda suv shitob bilan urganda, ular o‘zlarini tutolmay, gandiraklab ketardilar. Orqada kelayotgan yo‘lovchi silliq toshga tiyg‘anib ketib, yiq ilishiga oz qoldi, og‘riqdan qattiq ixrab yubordi, ammo yiqilmadi.

Boshi aylandi, shekilli, munkib ketib, xuddi havodan madad so‘raganday, bo‘sh qo‘lini oldinga cho‘zdi. O‘zini o‘nglab oldi-da, oldinga qadam bosdi, lekin yana toyib ketib, yiqilishiga sal qoldi. Shundan keyin, to‘xtab o‘z sherigiga qarab qo‘ydi: sherigi esa orqasiga ham qaramay, hamon oldinga qarab ketmoqda edi. Orqada qolgan bir narsani o‘ylagandek birpas qimirlamay turdi, keyin: – Menga qara, Bill, oyog‘imni chiqarib oldim, shekilli! – deb qichqirdi. Bill oyoqlarini sudrab, sutdek oppoq suvdan kechib borardi. U orqasiga biror marta ham qayrilib qaramadi. Sherigi uning orqasidan qarab turardi.

Uning yuzi avvalgidek hech narsani ifoda qilmasa-da, ko‘zlarida yaralangan bug‘u singari chuqur qayg‘u ifodasi aks etdi. Mana Bill qarshi qirg‘oqqa o‘tib oldi-da, kalovlanib yurib ketdi. Suvning o‘rtasida turgan hamrohi undan ko‘zini olmay qarab turdi. Uning lablari shu qadar titrar ediki, o‘siq sariq mo‘ylovi uchib-uchib ketardi. U tilining uchi bilan qovjiragan lablarini bir yalab oldi-da: – Bill! – deb qichqirdi. Bu falokatga yo‘liqqan odamning jon achchig‘idagi qich- qirig‘i edi, ammo Bill qayrilib ham qaramadi. Ketib qolgan sherigining orqasidan uzoq vaqt qarab turdi: sherigi lapanglab, oqsoqlanib, qoqilib-suqilib, tepalikda ko‘ringan egri- bugri chiziqlar tomon asta-sekin ko‘tarilib borardi.

Bill to tepalikni oshib, ko‘zdan g‘oyib bo‘lguncha, sherigi orqasidan qarab turdi. Shundan keyin u tarafdan ko‘zini uzdi- da, Bill ketganidan keyin yolg‘iz o‘zi qolgan yerni bir-bir ko‘zdan kechirib chiqdi. U butun og‘irligini bir oyog‘iga solib turib, soatini oldi, soat to‘rt edi. So‘nggi ikki hafta ichida u hisobni yo‘qotib qo‘ydi: iyulning oxiri yoki avgustning boshlari bo‘lganligi sababli quyosh shimoli-g‘arbda bo‘lishi kerak edi. U janub tomonga qaradi. Mana shu ko‘rimsiz tepalik orqasida, allaqayerdadir, Katta Ayiq ko‘li bor, xuddi o‘sha tomonda Kanada sahrosidan mudhish Shimoliy Qutb doirasi o‘tadi, deb o‘ylab qo‘ydi.

Похожие

Jek London Hayotga muhabbat 10 - sinf

Atoyi 10 - sinf

Abdulla Qodiriy 10 - sinf

Abdulla Oripov 10 - sinf

Ahmad Yassaviy 10 - sinf