Tuban qisqichbaqasimonlar (Eutomastraca) ning sistematikasi, biologiyasi va ekologiyasi - Zoologiya - Slaydlar

Tuban qisqichbaqasimonlar (Eutomastraca) ning sistematikasi, biologiyasi va ekologiyasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1140 KB

Ko'chirib olish

Tuban qisqichbaqasimonlarTuban qisqichbaqasimonlar (Eutomastraca) (Eutomastraca) ning sistematikasining sistematikasi , , biologiyasi va ekologiyasibiologiyasi va ekologiyasi

Mavzuning dolzarbligiMavzuning dolzarbligi • Tuban qisqichbaqasimonlar asosan okean dengiz va Tuban qisqichbaqasimonlar asosan okean dengiz va chuchuk suv hayvonlari bo’lib plankmon olamining chuchuk suv hayvonlari bo’lib plankmon olamining asosiy qasosiy q ismini tashkil qiladi. Tuban qisqichbaqasimonlar ismini tashkil qiladi. Tuban qisqichbaqasimonlar hayvonlar suv hayotida katta ahamiyatga ega. Bular hayvonlar suv hayotida katta ahamiyatga ega. Bular suvni biologik tozalash jarayonida ishtirok etadi. O’zlari suvni biologik tozalash jarayonida ishtirok etadi. O’zlari esa suvdagi organizmlar uchun oziqa manbai esa suvdagi organizmlar uchun oziqa manbai hisoblanadi. hisoblanadi. • Ayniqsa baliqchilik xo’jaligini rivojlantirish uchun Ayniqsa baliqchilik xo’jaligini rivojlantirish uchun baliq mahsuldorligini qaytarish uchun tuban baliq mahsuldorligini qaytarish uchun tuban qisqichbaqasimonlarning ahamiyati katta. Tuban qisqichbaqasimonlarning ahamiyati katta. Tuban qisqichbaqasimonlarning ximiyoviy tarkibi quyidagicha: qisqichbaqasimonlarning ximiyoviy tarkibi quyidagicha: 50-60% oqsil, 20% uglevod va 5-10% yog’dan iborat. 50-60% oqsil, 20% uglevod va 5-10% yog’dan iborat. Fransuzlardan Klark va Bishona (1984) larning hisob-Fransuzlardan Klark va Bishona (1984) larning hisob- kitoblariga ko’ra 1gr tuban qisqichbaqasimonlar o’z kitoblariga ko’ra 1gr tuban qisqichbaqasimonlar o’z tarkibida 4 kalloriya energiya zahirasiga ega ekan. tarkibida 4 kalloriya energiya zahirasiga ega ekan.

Mavzuning maqsadiMavzuning maqsadi • Hozirgi gidrobionlar faunasining eng boy vakillaridan Hozirgi gidrobionlar faunasining eng boy vakillaridan iborat. Tuban qisqichbaqasimonlar uchun xarakterli iborat. Tuban qisqichbaqasimonlar uchun xarakterli bo’lgan belgilardan boshda ikki juft mo’ylovlar:antelulla va bo’lgan belgilardan boshda ikki juft mo’ylovlar:antelulla va antennalarning mavjudligidadir. Qisqichbaqasimonlar sinfi antennalarning mavjudligidadir. Qisqichbaqasimonlar sinfi 35000 turni o’z ichiga oladi. (Natali 1975). Bu sinf vakillari 35000 turni o’z ichiga oladi. (Natali 1975). Bu sinf vakillari xilma-xil xayot kechiradilar. Bularning ko’pchiligi dengiz xilma-xil xayot kechiradilar. Bularning ko’pchiligi dengiz hayvonlaridir, lekin ma’lum bir qismi chuchuk suv hayvonlaridir, lekin ma’lum bir qismi chuchuk suv muhimida ham yashashga moslashgan. Ko’pchilik muhimida ham yashashga moslashgan. Ko’pchilik qisqichbaqasimonlar suv tubida yashasalar qisqichbaqasimonlar suv tubida yashasalar (nektobenmos) boshqalari esa, okean, dengiz va chuchuk (nektobenmos) boshqalari esa, okean, dengiz va chuchuk suv planktonining asosiy qismini tashkil qiladi. suv planktonining asosiy qismini tashkil qiladi. (Kalanuslar, dafniya diantomuslar va siklonlar). (Kalanuslar, dafniya diantomuslar va siklonlar). Mo’ylovoyoqlilar turkumining qiziqarli xususiyati shundaki, Mo’ylovoyoqlilar turkumining qiziqarli xususiyati shundaki, bu turkum vakillari o’rtoq xayot kechiradi. bu turkum vakillari o’rtoq xayot kechiradi. Qisqichbaqasimonlarning orasida katta miqdorda parazit Qisqichbaqasimonlarning orasida katta miqdorda parazit formalari bo’ladi. Qisqichbaqasimonlarning razmerlari formalari bo’ladi. Qisqichbaqasimonlarning razmerlari nihoyatda xilma-xil. Ayniqsa ko’pchiligi mikroskopik nihoyatda xilma-xil. Ayniqsa ko’pchiligi mikroskopik plankton shaklda bo’ladi.plankton shaklda bo’ladi.

1. TUBAN QISQICHBAQASIMONLARNING 1. TUBAN QISQICHBAQASIMONLARNING SITEMATIK RO’YXATI.SITEMATIK RO’YXATI. • O’zbekistonning barcha qo’llari, daryolari, suv O’zbekistonning barcha qo’llari, daryolari, suv omborlari, irrigasion kanallari, kolpektorlarida va sun’iy omborlari, irrigasion kanallari, kolpektorlarida va sun’iy baliqchilik hovuzlbaliqchilik hovuzl arida tuban qisqchbaqasimonlarning 136 arida tuban qisqchbaqasimonlarning 136 turi aniqlangan. (Muxamadiyev 1986). O’zbekiston turi aniqlangan. (Muxamadiyev 1986). O’zbekiston suvliklarida uchraydigan barcha tuban qisqichbaqasimonlar suvliklarida uchraydigan barcha tuban qisqichbaqasimonlar 4 ta kenja sinfga, 5ta turkumga, 6 ta kenja turkumga, 13 ta 4 ta kenja sinfga, 5ta turkumga, 6 ta kenja turkumga, 13 ta oilaga va 51 ta avlodga tegishlidir. oilaga va 51 ta avlodga tegishlidir. • Jabrooyoqlilar-eng tuban tuzilgan Jabrooyoqlilar-eng tuban tuzilgan qisqichbaqasimonlardan hisoblanadi. Ularning bo’g’imlari qisqichbaqasimonlardan hisoblanadi. Ularning bo’g’imlari deyarli bir xil (gomonom) tuzilgan bo’lib boshi ko’kragi deyarli bir xil (gomonom) tuzilgan bo’lib boshi ko’kragi bilan qo’shilmagan. Tanasidagi bo’g’imlar soni doimiy bilan qo’shilmagan. Tanasidagi bo’g’imlar soni doimiy emas. Bargga o’xshash ko’qraoyoqlilari harakatlanish emas. Bargga o’xshash ko’qraoyoqlilari harakatlanish nafas olish va ozig’ini og’izga haydash vazifaini bajaradi. nafas olish va ozig’ini og’izga haydash vazifaini bajaradi. Qon aylanishjinsiy sistemasi boshqa Qon aylanishjinsiy sistemasi boshqa qisqichbaqasimonlarga nisbatan ancha sodda tuzilgan.qisqichbaqasimonlarga nisbatan ancha sodda tuzilgan.

Artemiya va uning o’zgaruvchanligi.

Qalqondor. Triopos Cancriformis.Qalqondor. Triopos Cancriformis.

DiaphanosomaDiaphanosoma SarsiSarsi Richard.Richard. Bu tur to’g’risida birinchi ma’lumot Richard Bu tur to’g’risida birinchi ma’lumot Richard tomonidan berilgan.Sumatra orollaridan 1861, tomonidan berilgan.Sumatra orollaridan 1861, E.Daday esa yangi Tvineya orollaridan 1901 yilda E.Daday esa yangi Tvineya orollaridan 1901 yilda ma’lumot keltirilgan. G.Sars esa 1901 yilda ma’lumot keltirilgan. G.Sars esa 1901 yilda braziliya suvliklarida borligi to’g’risida ma’lumot braziliya suvliklarida borligi to’g’risida ma’lumot keltirilgan.keltirilgan. XX asrning boshlarida bu tur yer sharining XX asrning boshlarida bu tur yer sharining ko’p joylarida uchraganligi to’g’risida ko’p ko’p joylarida uchraganligi to’g’risida ko’p ma’lumotlar keltirilgan. Yava, Sumatra, selevisa, ma’lumotlar keltirilgan. Yava, Sumatra, selevisa, janubi sharqiy hinduston (stingelim 1900, 1904, janubi sharqiy hinduston (stingelim 1900, 1904, sars 1901, Gurney, 1907) XXP-suvliklarida sars 1901, Gurney, 1907) XXP-suvliklarida (Burchardt 1924, Iyepo 1932, 1938), N gauthier (Burchardt 1924, Iyepo 1932, 1938), N gauthier (1951) yilda G’arbiy afrikadan Cenegal daryosi (1951) yilda G’arbiy afrikadan Cenegal daryosi havzasidan topilgan.havzasidan topilgan.

Diaphanosoma SarsiiDiaphanosoma Sarsii

Daphnia Longispina va uning turlari

CHIG’ANOQLI QISQICHBAQASIMONLAR Ostrocoda-kencha sinfi Bu kenja sinfga dengiz va chuchuk suv havzalarida tarqalgan. Juda ham mayda qisqichbaqasimonlar kiradi. Ular nisbattan ixtisoslashgan bo’lib, ikki tabaqali chig’anoq bilan qoplangan. Tana bo’g’imlari yo’qolib ketgan. Oyoqlari soniga qarab, ularning ko’krak bo’limi 2-3 bo’g’imdan tuzilganligini aniqlash mumkin. Nauplius lichinkasining bosh qismida yagona ko’zchasi va 5-juft o’simtalari antenulla antenna, mandibulla va 2 juft maksillalar joylashgan. 2-3 juft ko’krak oyoqlari o’rmalab yurmalab yurish uchun xizmat qiladi. Ayrim chuchuk suvda yashovchi turlarida esa antenullalar ham harakatlanish uchun xizmat qiladi. Yuragi va jabrasi rivojlanmagan. Chig’anoqli qisqichbaqasimonlarning 2000ga yaqin turi bor.

4. Tuban qisqichbaqasimonlarni 4. Tuban qisqichbaqasimonlarni madaniylashtirish va baliqchilik madaniylashtirish va baliqchilik xo’jaligida tabiiy oziq sifatida xo’jaligida tabiiy oziq sifatida foydalanishfoydalanish Shoxdor mo’ylovli Shoxdor mo’ylovli qisqichbaqasimonlardan: Dafniya, qisqichbaqasimonlardan: Dafniya, Seriodafniya Moina, Xidorus va braxionus Seriodafniya Moina, Xidorus va braxionus kabilar tabiiy manba sifatida sun’iy kabilar tabiiy manba sifatida sun’iy ravishda ko’paytiriladi. Plankton ravishda ko’paytiriladi. Plankton organizmlarini birgalikda o’stirilganda va organizmlarini birgalikda o’stirilganda va ularning asosiy oziqasi bakteriyalar va bir ularning asosiy oziqasi bakteriyalar va bir hujayrali suv o’tlari bo’lib, hisoblanadi. hujayrali suv o’tlari bo’lib, hisoblanadi. Bularni sun’iy ravishda ko’paytirish Bularni sun’iy ravishda ko’paytirish maqasadida baliqchilik xo’jaligida oziqa maqasadida baliqchilik xo’jaligida oziqa xandaklari tayyorlanadi.xandaklari tayyorlanadi.

XULOSAXULOSA • Bo’g’imoyoqlilar tipi jabra bilan nafas oluvchilar-Branchiata kenja Bo’g’imoyoqlilar tipi jabra bilan nafas oluvchilar-Branchiata kenja tipiga, rtaxeyalilar kenja tipga xelesaralilar kenja tipiga va tipiga, rtaxeyalilar kenja tipga xelesaralilar kenja tipiga va trilobitsimonlar kenja tipiga bo’linadi. Jabra bilan nafas oluvchilar trilobitsimonlar kenja tipiga bo’linadi. Jabra bilan nafas oluvchilar suvda yashovchi hayvonlar ya’ni gidrobiontlar hisoblanadi. suvda yashovchi hayvonlar ya’ni gidrobiontlar hisoblanadi. Ularning jabralari paranodiy o’simtalarning o’zgarishidan kelib Ularning jabralari paranodiy o’simtalarning o’zgarishidan kelib chiqqan. Ba’zi bir nihoyatda mayda vakillarning jabralari chiqqan. Ba’zi bir nihoyatda mayda vakillarning jabralari bo’lmaydi. Ular tana yuzalari orqali nafas oladilar. bo’lmaydi. Ular tana yuzalari orqali nafas oladilar. Qisqichbaqasimonlar birlamchi suv hayvonlari hisoblanadi. Asosiy Qisqichbaqasimonlar birlamchi suv hayvonlari hisoblanadi. Asosiy ko’pchilik turlari suvda yashaydi. Bular ayniqsa okean dengiz va ko’pchilik turlari suvda yashaydi. Bular ayniqsa okean dengiz va chuchuk suvlarga keng tarqalgan. Qisqichbaqasimonlar (kallanuslar, chuchuk suvlarga keng tarqalgan. Qisqichbaqasimonlar (kallanuslar, siklonlar diaptomuslar, dafniyalar) dengiz okean va chuchuk suv siklonlar diaptomuslar, dafniyalar) dengiz okean va chuchuk suv planktonining 90%ni tashkil qiladi. Ko’pchilik turlari suv tubida planktonining 90%ni tashkil qiladi. Ko’pchilik turlari suv tubida harakat qilib, hayot kechiradigan betnos hayvonlari hisoblanadi.harakat qilib, hayot kechiradigan betnos hayvonlari hisoblanadi. • Bu sinf vakillari akean va dengizlarning sohil pelashal va abissal Bu sinf vakillari akean va dengizlarning sohil pelashal va abissal zonalarida xilma-xil sho’r va chuchuk suv havzalarida hattoki g’or zonalarida xilma-xil sho’r va chuchuk suv havzalarida hattoki g’or ko’llarida yashovchi 20 mingdan ortiq turlari ma’lum. ko’llarida yashovchi 20 mingdan ortiq turlari ma’lum.

E’TIBORINGIZ E’TIBORINGIZ UCHUN UCHUN RAXMAT!!!RAXMAT!!!

O'xshashlar

Hasharotlarni biologiyasi, ekologiyasi va sistematikasi

Parazit qisqichbaqasimonlar va o’rgimchaksimonlar

Beda o’simligining zararkunandalari va ularning biologiyasi

Qushlarning sistematikasi

Qisqichbaqasimonlar (Crustacea) kenja tipi