To’garak og’izlilar - Zoologiya - Slaydlar

To’garak og’izlilar

Yuklangan vaqt:

31.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

933.8359375 KB

Ko'chirib olish

TO’GARAK OG’IZLILAR

To‘garak og‘izlilar sinfiga 45 taga yaqin tur kiradi va ular 2 ta kenja sinfga bo‘linadi: minogalar — Petromyzones va miksinalar — Myxini. Minogalar kenja sinfiga bitta minogasimonlar (Petromyzoniformes) turkumi va bitta minogalar (Petromyzonidae) oilasi kiradi. Bu oilaning 7 ta avlodi va 24 ta turi ma’lum. Minogalarda miksinalarga nisbatan parazitlik qilib hayot kechirish ancha kuchsiz rivojlangan, ya’ni ular chala parazitlar hisoblanadi.

Ko‘payishi. To‘garak og‘izlilar ayrim jinsli. Jinsiy bezlari toq bo‘lib, bitta urug‘don va bitta tuxumdondan iborat. Jinsiy bezlar ko‘payish davrida tana bo‘shlig‘ining ko‘p qismini egallaydi. Jinsiy bezlarining alohida qisqarish yo‘llari bo‘lmaganligi tufayli jinsiy hujayralar yetilganida gonadalar devori yorilib jinsiy hujayralar tana bo‘shlig‘iga tushadi va u yerdan siydik — jinsiy sinus (tana bo‘shlig‘ining chegaralangan qismi) teshigi orqali suvga chiqadi va urug‘lanish suvda sodir bo‘ladi

Ayirish organlari. To‘garak og‘izlilarning embrional rivojlanishida dastlab tanasini old tomonida bosh buyraklar deb ataluvchi birlamchi buyraklar (pronefros) shakllanadi. Bunday buyraklarni asosini buyrak naychalari tashkil etadi. Har bir naycha selomga ochiladigan voronkadan boshlanadi. Voronka devoriga malpigi tanachalari deb ataluvchi kapillarlar tomirlari chigali tegib turadi. Dissimilyatsiya mahsulotlari qondan jigar orqali, tana bo‘shlig‘i selomdan esa voronka orqali naychalarga o ‘tadi. Barcha naychalari tutashib bitta siydik chiqarish nayini hosil qiladi. Chiqarish nayi anal teshigidan orqaroqda tashqariga ochiladi.

Hid bilish organi toq (bitta) burun teshigidan boshlanib, kalta kanal orqali bosh miya oldidagi qoramtir rangli pardasimon hidlov kapsulasiga joylashgan hidlov xaltasiga tutashadi. Hidlov xaltasining tagidan faqat to'garak og‘izlilar uchun xos bo‘lgan pituitar yoki gipoflzar o ‘siq chiqadi. Hid bilish organi ichki yuzasi burmalardan iborat keng kamera bo'lib, bitta burun teshigi bilan tashqariga ochiladi. T o‘garak og‘izlilar embrionida dastlab ikkita hidlash kamerasi rivojlanadi va ulardan biri keyinchalik yo‘qolib ketadi. Hid bilish organi to‘garak og‘izlilar hayotida oljasini (asosan baliqlar) topishda juda muhim ahamiyatga ega.

Minogalarning nafas olish akti ikki xil: erkin suzib yurgan minogalarda suv og‘iz bo‘shlig‘idan nafas nayiga, so‘ngra jabra xaltachasiga, keyin uning tashqi teshigi bilan tashqariga chiqaradi. Minogalar ovqatlanish uchun o ‘ljasiga yopishganida og‘iz orqali suv kira olmaydi, natijada suv jabra xaltachasining tashqi teshigi orqali kirib yana shu teshik orqali tashqariga chiqib ketadi. Har ikkala holda ham suvda erigan kislorod kapillarlardagi qonning pigmentlari bilan qo'shiladi va venoz qondagi karbonat angidrid gazi suvga o ‘tib, u orqali tashqariga chiqariladi.

. Minoganing qon aylanish tizimi sxemasi: 1-orqa aorta ildizlari, 2- jabradan olib ketuvchi arteriyalar, 3-oldingi kardinal vena, 4-orqa aorta, 5-keyingi kardinal vena, 6-ichak arteriyasi, 7-jabraga olib keluvchi arteriyalar, 8-qorin aortasi, 9-jabra yoriqlari, 10-yurak qorinchasi, 11-yurak bo‘lmasi, 12-vena sinusi, 13-jigar venasi, 14-pastki bo‘yintiriq vena, 15-dum venasi va arteriyasi

O'xshashlar

To’garak og’izlar

Yassi, to'garak va halqali chuvalchanglar tipi (slayd-test)

Molyuskalar tipi (slayd test)

Timsohlar turkumi

Tog`ayli baliqlar sinfi –Chondrichthyes