logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Zoologiya
  4. Haywanlardiñ As siñriw sistemasi

Haywanlardiñ As siñriw sistemasi

Yuklangan vaqt:

29.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

668.0390625 KB
Ko'chirib olish
Haywanlardiñ As siñriw sistemasi. Haywanlardiñ As siñriw sistemasi 1. As siñriw sistemasi haqqinda uluwma tusinik. 2. Awiz bosligʻi, jutqinshaq, qizil oñesh. 3. As siñriwge baylanisli qarin bosligʻi organlari ham ishekler. As sińiriw organları awız boslıǵı, jutqınshaq, óńesh, asqazan hám jińishke ishek, juwan ishek hám tuwrı ishekten turadı. Awız boslıǵında tisleri hám tili jaylasqan. Tili járdeminde olar awqattıń dámin anıqlaydı. Awız boslıǵında silekey bezlerinen ajıralıp shıǵatuǵın silekey azıqtı ıǵallaydı. Tili járdeminde azıqtı silekey menen aralastıradı. Awızda maydalanǵan awqat asqazan shiresi menen aralasıp, bir bólimi sińedi, qalǵanı ishekke ótedi. Ishekte awqat ishek hám asqazan astı bezlerinen bólinip shıǵatuǵın as sińiriw shiresi hám de bawırdan shıǵatuǵın ót suyıqlıǵı tásirinde sińedi. Azıqtıń sińirilmegen bólimi juwan ishekke túsedi; onnan tuwrı ishekke hám anal tesigi arqalı sırtqa shıǵıp ketedi. Haywanlar da As siñriw sistemasi duzilisi. Awiz bosligʻinda til, tis, solek bezleri, urt, milk, qatti tañlay, jumsaq tañlay ham tam biliwshi retseptorlar jaylasgʻan boladi. Til aziqtiñ tamin biliw ham oni aralastirip jutqinshaq tarepke jiljitiw wazipasin atqaradi. Tisler tiykarinnan har turli maqsetke moljellengen boladi. Jirtqish haywanlarda añ qiliw hizmetin ham shaynaw xizmetin atqarsa ot menen aziqlaniwshi haywanlarda tek shaynaw wazipasin atqaradi. Qatti tañlay – Palatinum durum. Jaq araliq, joʻqargʻi jaq ham tañlay suyeklerinden tuzilgen boʻlip pastki tarepden bekkem shilimshiq parde menen oʻralgʻan. Jumsaq tañlay – Tañlay pardesi. Qatti tañlaydan arqala tusiwshi shilimshiq parde burmesinden turadi. Oʻl tiykarinnan muskullerden tuzilgen. Soʻlek bezleri – awqattiñ isi kelgende yamasa oʻni koʻrgende, tamin bilgende retseptorlar qoʻzgʻalib soʻlek bezleri koʻp soʻlek ajrata baslaydi. Jutqinshaq – Awiz boʻsligʻin qizil oʻñesh menen biriktiriwshi konnus tarizli muskulli organ. Qaramallardiñ jutqinshagʻi qisqa ham keñ boʻlip 3 dana toqimadan tuzilgen. Atlarda jutqinshaq aldinnan arqagʻa tartilgʻan esaplanadi. Qizil oʻñesh – Sut emziwshi haywanlarda as siñriw sistemasinda jutqinshaq menen asqazandiñ oʻrtasinda turiwshi boʻlim. Oʻl moʻyin, Koʻkrek ham qaringʻa boʻlinedi. Toʻmengi tarepi shep tarepke tartilgʻan boʻladi. Shoʻshqa, siyir ham atlarda Jutqinshaqtiñ tuzilisi. Asqazan – haywanlarda aziqdi toplap turiwshi qalta tarizli organ. Ol bir kamerali (atlarda, shoshqada, jirtqish haywanlarda) ham kop kamerali (gewis qaytariwshilarda) boʻladi. Oniñ ishki silekeyli pardesi ayrim jagʻdaylarda qoʻrgʻawgʻawshi koʻp qabatli jalpaq epeteliy toqimalarindan tuzilgen boʻladi. Bunday asqazan Sut emziwshi haywanlarda exidna ham uyrek tumsiqlarda bar esaplanadi. Qiriq qat – tor qarindan keyin jaylasgʻan qarin boʻlip ulken jastagʻi gewis qaytariwshilarda shargʻa uqsas biraq eki tarepi qisiq formada boʻladi. Qiriq qatdiñ bulshiq et qabati boʻlip sirtgʻi qabati uzinsha ishki qabati kese bulshiq etlerden tuzilgen. Ultabar – asqazandiñ bir boʻlimi boʻlip wazipasi koʻpligi sebepli haqiqiy asqazan depta aytiladi. Fermentlik ham kislataliq zatlar isleb shigʻip awqatdi soʻriliwgʻa tayarlaydi. 12-16 burmeleri bar. At ham gewis qaytariwshilarda asqazan jaylasiwi. Qizil oʻñesh ham kekirdektiñ jaylasiwi. Juwan ishektiñ har tur tipdegi tuzilisi. Itibariñiz ushin raxmet!

O'xshashlar

As sin’iriw organalar sisteması
As siniriw organlari haqqinda uliwma tusinik
As sin’iriw organlarinin’ du’zilisi, formasi ha’m topografiyasi
Baliqlarning markaziy nerv sistemasi
Ishki organlardiń dúzilisi-sindesmologiya as sin’iriw organlarinin’ anatomo-topografiyasi