Hayvonlarning tarqalishi va umumiy moslanish - Zoologiya - Slaydlar

Hayvonlarning tarqalishi va umumiy moslanish

Yuklangan vaqt:

13.02.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2441.970703125 KB

Ko'chirib olish

HAYVONLARNING TARQALISHI VA UMUMIY MOSLANISH

MUNDARIJA • Kirish • Tarqalish usullari • Hayvonlarni tarqatish tasnifi • Hayvonlarning tarqalish yoʻllari • Tarqalishga ta'sir etuvchi omillar

Reproduksiya orqali – Aholi va hayvonlar soni. Ular biosferada mavjud bo’lgan joylarga tarqalgan. • Hayvonlarni tarqalishi • Hayvonlarning biosferada tarqalishi. KIRISH

HAYVONLAR TARQALISHINING IKKI XIL NAZARIYASI MAVJUD: I. Kontinental siljish gipotezasi II. Kelib chiqish markazi gipotezasi

KONTINENTAL SILJISH GIPOTEZASI Kontinental siljish Alfred Wagnerning fikriga koʻra Yer bir vaqtlar bir butun massa bo'lgan, u boʻlinib qaytadan hosil bo’lgan Quruqlik massasi Kretase davriga kelib parchalanib ketadi Hayvonlar ham turli qit'alarga tarqatilgan va izolyatsiya qilingan Dunyo xaritasiga qarab buni yaxshi tasvirlash mumkin Afrika va Amerikani bir-biriga joylashtirish mumkin- Dinozavr fossillari Sharqiy Amerika va G'arbiy Afrika Ushbu ikki rasm aniq ko'rsatdiki, ikki qit'a o'tmishda birga bo'lgan va keyinchalik ajralib ketgan.

Kontinental siljish uchun fosil dalillari Mesosaurusning tarqalishi

• Har bir oʻsimlik va hayvonlar turi faqat bir marta paydo bo’lgan • Bu jarayonning sodir bo’lgan joyi kelib chiqish markazi hisoblanadi • Turlar kelib chiqish markazidan tarqalgan • Bu yuqori reproduktiv quvvatga bog’liqdir KELIB CHIQISH MARKAZI GIPOTEZASI

HAYVONLARNING TARQALISH TASNIFI Uchta asosiy turi mavjud I. Geografik tarqalish II. Batimetrik tarqalish III. Geologik tarqalish

GEOGRAFIK TARQALISH • Bu hayvonlarning quruqlik va nam ekotizimdagi tarqalishining gorizontal taqsimlanishidir • Bu bo'shliq taqsimoti deb ataladi. Buni Zoogeografiya deb ham atashadi

Galobiotik hayvonlar taqsimoti BATIMETRIK TARQALISH Hayvonlarning quruqlik va suvdagi vertikal taqsimlashi: • Galobiotik – Dengizda hayvonlar taqsimoti; • Limnobiotik-Suvda hamda quruqlikda yashovchilar taqsimoti • Geobiotik- Quruqlikda hayvonlarning taqsimlanishi

GEOLOGIKAL TAQSIMOT - Hayvonlarning O’TMISHDA taqsimlanishi – Fossil - Bu vaqt bo’yicha taqsimotdir - Buni Palaeontologiya deb ham atashadi

- Kosmopolit yoki Davomli taqsimot - Davomiy bo’lmagan taqsimot - Bipolar taqsimot - Izolatsiyalangan taqsimot HAYVONLARNING TARQALISH YOʻLLARI

• Kosmopolit tarqalish — bu turlar butun dunyoda keng tarqalgan va turli xil sharoitlarga moslashgan. Bu turlar ko’plab geografik hududlarda uchraydi. Kosmopolit turlar, masalan, quruq joylarda yashashga moslashgan bo’lishi mumkin KOSMOPOLIT YOKI UZLUKSIZ TARQALISH

DOIMIY BOʻLMAGAN TAQSIMOT • Bir xil turdagi yoki turlarga mansub hayvonlar dunyoning juda ko'p ajratilgan hududlarida yashashi mumkin • Masalan. Notodrilus: yomg’ir chuvalchangi Yangi Zelandiya, Avstraliya, Janubiy Amerika, Markaziy Amerika va Janubiy Afrikada uchraydi. • Peripatus (baxmal qurt) Amerika, Afrika, Malaya, Yangi Zelandiya va Sharqiy Hindistonda joylashgan Annelida va artropodlarni birlashtiruvchi aloqa.

BIPOLAR TAQSIMOT • Ayrim hayvonlar faqat bipolyar mintaqalarda tarqalgan • Shimoliy va Janubiy qutblar yoki Artik va Antarktika mintaqasi

IZOLATSIYALANGAN TAQSIMOT Baʼzi hayvanlar faqat ayrim hududlardagina uchraydi

TARQALISHGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR • Geologik omil – Tog’lar, daryolar, dengizlar, ko’llar • Iqlim omili– Harorat, namlik, yorug’lik • Biologik omil – oziq-ovqat, oʻsimliklar va tabiiy dushmanlar

SAVOLLAR 1. Hayvonlarning tarqalishi toʻgʻrisida qanday nazariyalar mavjud? 2. “ Yer qachonlardir bir butun boʻlgan, keyinchalik u boʻlinib qaytadan hosil boʻlgan” bu fikr kimga tegishli? 3. Hayvonlar tarqalishiga taʼsir etuvchi omillar qaysilar? 4. Hayvonlar tarqalishining qanday turlari mavjud? 5. Hayvonlarning quruqlik va nam ekotizimdagi gorizontal taqsimotini oʻrganuvchi fan? 6. Hayvonlarning quruqlik va nam ekotizimdagi verikal taqsimoti hayvanlar tarqalishining qaysi turiga kiradi? 7. Izolatsiyalangan taqsimotga misol keltiring. 8. Batimetrik tarqalish turlari? 9. Geologikal taqsimotni qaysi fan oʻrganadi? 10. Hayvonlarlarning tarqalish yoʻllari qanday turlarga boʻlinadi?

JAVOBLAR 1. 2 xil nazariya mavjud: Kontinental siljish gipotezasi va kelib chiqish markazi gipotezasi 2. Alfred Vagner 3. Geologik, biologik va iqlim omillari 4. 3xil: geografik, batimetrik, geologik 5. Zoogeografiya 6. Batimetrik 7. Oʻrdakburun 8. Galobiotik, limnobiotik, geobiotik 9. Paleontologiya 10. Kosmopolit yoki Davomli taqsimot, Davomiy bo’lmagan taqsimot, Bipolar taqsimot, Izolatsiyalangan taqsimot

O'xshashlar

Hayvonlarning qo‘tir kasalliklari

Hayvonlarning turli muhit sharoitlarga moslanishi

O’zbekistondagi asosiy zararkunanda hasharotlar va ularning tarqalishi

Ilonlar (Ophidia) kenja turkumi vakillari biologiyasi tarqalishi

To`garakog`izlilar (Cyclostomata) sinfi vakillari biologiyasi tarqalishi