logo

Касб касалликлар. Касб касалликларининг этиологик омиллари, таснифи, диагностик принциплари ва олдини олиш чора-тадбирлари

Yuklangan vaqt:

15.02.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

9928.7265625 KB
КАСБ КАСАЛЛИКЛАР ФАНИ. КАСБИЙ ОМИЛЛЛАРИ. Касб касалликлар. Касб касалликларининг этиологик омиллари, таснифи, диагностик принциплари ва олдини олиш чора-тадбирлари ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ  «МЕҲНАТНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ ТЎҒРИСИДА»ГИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚОНУНИГА ЎЗГАРТИШ ВА ҚЎШИМЧАЛАР КИРИТИШ ҲАҚИДА  Қонунчилик палатаси томонидан 2016 йил 10 мартда қабул қилинган  Сенат томонидан 2016 йил 25 августда маъқулланган 195-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2011 й., 27-сон, 283-модда)  Бунда касб касаллигининг тури Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 1 июлдаги 195-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2011 й., 27- сон, 283-модда) билан тасдиқланган Меҳнатда майиб бўлган ёки касб касаллигига чалинган шахсларнинг касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши градусини аниқлаш тартиби тўғрисидаги низомнинг 2- иловасида келтирилган Касб касалликлари рўйхатига мувофиқ аниқланади КАСБИЙ ОМИЛЛАРНИ ТАСНИФИ  Физик омиллар: чангланиш, тебраниш, шовқин, нурлар, юқори ва паст ҳарорати, атмосфера босими.  Кимёвий омиллари: хилма-хил кимёвий моддалар (пестицидлар, ароматик углеводородлар, металлар ва бошқалар)  Биологик омиллари: антибиотиклар, замбуруғлар, микроорганизмлар ва уларнинг хаёт махсулотлари (токсинлар)  Аъзо ва тизимларнинг жисмоний ва рухий зўриқишлари. Касбий омиллари ТЕБРАНИШ Умумий тебраниш таъсири   ПНЕВМОАСБОБЛАР ПНЕВМОАСБОБЛАР       КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИНИНГ ЭТИОЛОГИЯСИ БЎЙИЧА ТАСНИФИ 1. Кимёвий омилларнинг таъсиридан ривожланган касалликлар: ўткир ва сурункали заҳарланишлар ва уларнинг асоратлари; тери касалликлар (эпидермоз, контакт дерматит, фото – дерматит, токсик меланодермия ва бошқалар. Кимёвий омиллар Металик симоб НЕЙРОСАТУРНИЗМ Курғошиндан захарланиш Кимёвий омиллар КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИ Ўткир касб касалликлари (ўткир заҳарланишлар, бахтсиз ҳодисалар)  Сурункали касб касалликлари  2. Ишлаб чиқариш аэрозолларининг таъсиридан ривожланган касб касалликлар: пневмокониозлар – силикоз, сидеросиликоз, антракосиликоз, асбестоз, карбокониозлар ва бошқалар; сурункали бронхит,касбий бронхиал астма.  3. Физик омиллар таъсиридан ривожланган касб касалликлар; вибрация касаллиги, электро- офтальмия, катаракта, кохлеар неврит, нур касаллиги, кесон касаллиги ва бошқалар. 4. Жисмоний зўриқишлар, аъзолар ва тизимларнинг зўриқиши билан боғлиқ касалликлар: координатор неврозлар, периферик нерв системасининг касал -ликлари моно ва полиневропатиялар, бўйин ва белдумғаза радикулопатиялари, елка эпикондилити, елка периартрити, бурситлар, бачадонинг пастга силжиши, оёқларда веналарнинг варикоз кенгайиши, овоз бойламларининг зўриқиши натижасидаги касалликлар ( сурункали ларингит, фонастения) ва бошқалар.  5. Биологик омиллар таъсиридагн ривожланган касб касалликлар: юқумли ва паразитар – туберкулёз, бруцеллёз, сибир яраси, вирусли гепатит, дисбактериоз, тери кандидамикози, висцерал кандидамикози ва бошқалар. КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИ  Физик омиллар таъсирида келиб чиқадиган касб касалликлари –Ч ан г таъ си р и д ан п ай д о бўл ад иган касб касал л и кл ар и кимёвий омиллари таъсиридан келиб чиқан касб касалликлари Аъзо ва тизимларнинг зўриқиши натижасида пайдо бўладиган касб касалликлари – Биологик омиллари таъсиридан келиб чиқан касб касалликлари Касб касалликларининг таснифи Касб касалликларининг таснифи0102 0B 04 04 05 01 0203 0405060207 0809 0A 09 0B 0203 050C 020D 0B 0E 05101608090E 02130914 0F020810 050F02080211 11 09 0F11 020A 09 04 0B 04 04 1A 03 14 05 10 1209 05 06 0F 0F0208 Касб касалликларини ташхислаш учун керакли хужжатлар  1. Йулланма  2. Меҳнат дафтарчасини нусхаси (касбий анамнезини ўрганиш учун)  3. Амбулатор картасидан кўчирма.  4. Беморнинг амбулатор картаси (турар ва иш жойидан)  5. Мехнат шароитининг санитар- гигиеник таърифи.  6. Бахтсиз ходиса буйича акти. ( ўткир захарланишларда ва б.) КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИНИ ТАШХИСЛАШ  1. Беморни касбини тўла тахлил қилиш ва мехнат фаолиятини ўрганиш  2. Бемор бажарадиган ишнинг таърифи ва мехнат шароитининг санитария гигиеник таърифи билан танишиш керак  3. Касалликнинг клиник кўринишида шу касб касаллигига хос бўлган белгилар мажмуини аниқлаш КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИНИ ТАШХИСЛАШ  4. Кимёвий моддалар ва уларнинг дериватларини биологик суюқликларда миқдорини аниқлаш  5. Маълум бир касбдаги ишчилар орасидаги бир хил ўткир ёки сурункали касб касаллиги бор – йўқлигини аниқлаш  КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИНИНГ ОЛДИНИ ОЛИШ ЧОРА- ТАДБИРЛАРИ 1.ТЕХНИК-ТЕХНОЛОГИК 2. САНИТАР-ГИГИЕНИК 3.ТИББИЙ-ПРОФИЛАКТИК ТЕХНИК-ТЕХНОЛОГИК ЧОРА-ТАД- БИРЛАР :  ТЕХНИК-ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ АВТО- МАТЛАШТИРИШ ВА ГЕРМЕТИЗАЦИЯЛАШ.  ТЕХНИК ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ.  ЭСКИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ ЯНГИСИ БИЛАН АЛМАШТИРИШ.  ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ УЗОҚДАН ТУ- РИБ БОШҚАРИШ ВА БОШҚАЛАР. САНИТАР-ГИГИЕНИК ЧОРА-ТАДБИРЛАР:  ЗАРАРЛИ ОМИЛЛАРНИНГ МИҚДОРИНИ РЕГ- ЛАМЕНТЛАШ.  КОЛЛЕКТИВ ҲИМОЯ ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙ- ДАЛАНИШ (УМУМИЙ ВА МАҲАЛЛИЙ ВЕНТИЛЯЦИЯ, ШОВҚИН ЮТУВЧИ МОСЛАМАЛАР, ТЕБРАНИШНИ СЎНДИРУВЧИ МОСЛАМАЛАР ВА БОШҚАЛАР).  ШАХСИЙ ҲИМОЯ ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДА- ЛАНИШ (РЕСПИРАТОРЛАР, АНТИФОНЛАР, МАХСУС ИШ КИЙИМЛАРИ ВА БОШҚАЛАР).  ТИББИЙ-ПРОФИЛАКТИК ЧОРА- ТАДБИРЛАР: ИШГА КИРИШДАН ОЛДИН ЎТКАЗИЛАДИГАН ДАСТЛАБКИ ВА ДАВРИЙ ТИББИЙ КЎРИКЛАРНИ ЎЗ ВАҚТИДА ВА СИФАТЛИ ЎТКАЗИШ. Профилактик чоралар куллашКасб касаллик ларни эрта аниклаш Замонавий тиббий текшириш усулларин и куллашКасбга лаёкатлилик даражасини аниклашКўрикларнинг асосий максади20 17 Тиббий кўрик турлари : 1. Дастлабки тиббий кўриклар. 2. Даврий тиббий кўриклар. 3. Навбатдан ташқари ўтказиладиган тиббий кўриклар. .  ТЕСТ 3 Даврий тиббий кўрикларни ким ўтказади ? ДСЭНМ шифокори УАШ   Вентиляция –местная и общая Циклонлар –ҳавони тозалаш учун 41Mechanisation removes the risk Machine-mounted pick replaces hand-operated breakers  шахсий ҳимоя воситалари:   РЕСПИРАТОРЛАР  шахсий ҳимоя воситалари Эътиборингиз учун рахмат