Ишлаб чиқаришда фаолият жараёни вақтида юзага келадиган жароҳатланишлар ва касб касалликлари, уларнинг келиб чиқиш сабаблари - Xayot faoliyati xavfsizligi - Slaydlar

Ишлаб чиқаришда фаолият жараёни вақтида юзага келадиган жароҳатланишлар ва касб касалликлари, уларнинг келиб чиқиш сабаблари

Yuklangan vaqt:

10.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

372.5 KB

Ko'chirib olish

ИШЛАБ ЧИҚАРИШДА ФАОЛИЯТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШДА ФАОЛИЯТ ЖАРАЁНИ ВАҚТИДА ЮЗАГА ЖАРАЁНИ ВАҚТИДА ЮЗАГА КЕЛАДИГАН КЕЛАДИГАН ЖАРОҲАТЛАНИШЛАР ВА КАСБ ЖАРОҲАТЛАНИШЛАР ВА КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИ, УЛАРНИНГ КАСАЛЛИКЛАРИ, УЛАРНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШ САБАБЛАРИ, КЕЛИБ ЧИҚИШ САБАБЛАРИ, УЛАРНИ ТАҲЛИЛ ҚИЛИШ, УЛАРНИ ТАҲЛИЛ ҚИЛИШ, ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ ОҚИБАТЛАРИ.ОҚИБАТЛАРИ.

Р е ж а :Р е ж а : 1. Фаолият жараёни вақтида юзага 1. Фаолият жараёни вақтида юзага келадиган жароҳатланишлар ва касб келадиган жароҳатланишлар ва касб касалликлари ва уларнинг сабаблари.касалликлари ва уларнинг сабаблари. 2. Жароҳатланишлар ва касб касалликлари 2. Жароҳатланишлар ва касб касалликлари сабабларини таҳлил қилиш услублари.сабабларини таҳлил қилиш услублари. 3. Жароҳатланишлар ва касб 3. Жароҳатланишлар ва касб касалликларининг ижтимоий-иқтисодий касалликларининг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари.оқибатлари.

 Корхоналарда хавфсизлик техникаси ва ёнКорхоналарда хавфсизлик техникаси ва ён ғғ ин ин хавфсизлиги хавфсизлиги ққ оидаларига, меъёр ва оидаларига, меъёр ва тавсияномаларига риоя тавсияномаларига риоя ққ илмаслик ходимнинг илмаслик ходимнинг жарожаро ҳҳ атланишига ва касб касалликларига олиб атланишига ва касб касалликларига олиб келиши мумкин.келиши мумкин.  Инсон танасининг териси ёки айрим Инсон танасининг териси ёки айрим ққ исмлари ташисмлари таш ққ и механик, кимёвий, и механик, кимёвий, иссиисси қлқл ик ва электр таъсири натижасида ик ва электр таъсири натижасида шикастланишини шикастланишини жарожаро ҳҳ атланишатланиш деб деб аталади.аталади.  Жароҳатланиш натижасида лат ейиш, кесилиш, Жароҳатланиш натижасида лат ейиш, кесилиш, суяк синиши ва чиқиши, кимёвий ёки суяк синиши ва чиқиши, кимёвий ёки иссиқликдан куйиш, иссиқ уриши, совуқ уриши, иссиқликдан куйиш, иссиқ уриши, совуқ уриши, ўткир заҳарланиш ва электр токи таъсирида ўткир заҳарланиш ва электр токи таъсирида организмнинг баъзи қисмларида ҳаёт организмнинг баъзи қисмларида ҳаёт фаолиятининг бузилиши содир бўлади. фаолиятининг бузилиши содир бўлади.  Жароҳатланишлар Жароҳатланишлар ўлим ҳодисасиўлим ҳодисаси билан билан ҳам тугаши мумкинҳам тугаши мумкин ..

 Иш жойидаги жароҳатланишИш жойидаги жароҳатланиш - - ходимнинг маъмурият томонидан ходимнинг маъмурият томонидан буюрилган ишни бажариш чоғида олган буюрилган ишни бажариш чоғида олган жароҳатланиши тушунилади.жароҳатланиши тушунилади.  Иш билан боғлиқ, лекин ишлаб Иш билан боғлиқ, лекин ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлмаган чиқариш билан боғлиқ бўлмаган жароҳатланишларжароҳатланишлар - - ишга бориб-келиш ишга бориб-келиш вақтида транспорт воситаларида, хизмат вақтида транспорт воситаларида, хизмат сафари вақтида ёки корхона сафари вақтида ёки корхона маъмуриятининг топшириғига мувофиқ маъмуриятининг топшириғига мувофиқ ишлаб чиқариш ҳудудидан ташқаридаги ишлаб чиқариш ҳудудидан ташқаридаги баъзи бир ишларни бажарганда олинган баъзи бир ишларни бажарганда олинган жароҳатланишлар тушунилади.жароҳатланишлар тушунилади.  Иш билан боғлиқ бўлмаган Иш билан боғлиқ бўлмаган жароҳатланишжароҳатланиш - бунга мастлик оқибатида - бунга мастлик оқибатида олинган жароҳатлар, давлат мулкини олинган жароҳатлар, давлат мулкини ўғирлаш ва бошқа шунга ўхшаш ҳолатларда ўғирлаш ва бошқа шунга ўхшаш ҳолатларда олинган жароҳатланишлар киради.олинган жароҳатланишлар киради.

 Биринчи ва икки турдаги жароҳатланиш ишлаб Биринчи ва икки турдаги жароҳатланиш ишлаб чиқариш билан боғланган тақдирда маъмурият чиқариш билан боғланган тақдирда маъмурият жавобгар ҳисобланади ва унинг жароҳатланиш жавобгар ҳисобланади ва унинг жароҳатланиш натижасида йўқотилган кунлари учун тўлиқ ҳақ натижасида йўқотилган кунлари учун тўлиқ ҳақ тўлайди.тўлайди.  Агар бахтсиз ҳодиса у маъмурият томонидан Агар бахтсиз ҳодиса у маъмурият томонидан хавфсиз иш шароитини яратиш соҳасида йўл хавфсиз иш шароитини яратиш соҳасида йўл қўйилган хато туфайли бўлмай, балки қўйилган хато туфайли бўлмай, балки ходимнинг меҳнатни муҳофаза қилиш қоида ва ходимнинг меҳнатни муҳофаза қилиш қоида ва меъёрларига амал қилмаслиги натижасида меъёрларига амал қилмаслиги натижасида келиб чиққан бўлса, унда ходим ҳам маъмурият келиб чиққан бўлса, унда ходим ҳам маъмурият ходими билан бирга жавобгар ҳисобланади. ходими билан бирга жавобгар ҳисобланади.  Бунда моддий тўлов миБунда моддий тўлов ми ққ дори маъмурият дори маъмурият ходими ва ходимнинг айбдорлик даражасига ходими ва ходимнинг айбдорлик даражасига ққ араб белгиланади. араб белгиланади.  Меҳнат қонунларига асосан ишлаб чиқариш Меҳнат қонунларига асосан ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлган жароҳатланишдан билан боғлиқ бўлган жароҳатланишдан йўқотилган иш кунларига корхона томонидан йўқотилган иш кунларига корхона томонидан ҳақ тўланиши белгилаб қўйилган.ҳақ тўланиши белгилаб қўйилган.

Ишлаб чиқаришда Ишлаб чиқаришда жароҳатланиш сабабларини жароҳатланиш сабабларини таҳлил қилишнинг қуйидаги таҳлил қилишнинг қуйидаги услублари мавжуд:услублари мавжуд: 1. Статистик услуб.1. Статистик услуб. 2. Гуруҳий услуб.2. Гуруҳий услуб. 3. Топографик услуб.3. Топографик услуб. 4. Монографик услуб.4. Монографик услуб. 5. Эргономик услуб.5. Эргономик услуб. 6. Иқтисодий услуб.6. Иқтисодий услуб.

 Гуруҳий методГуруҳий метод билан аниқлашда асосан билан аниқлашда асосан содир бўлган бахтсиз ҳодисалар улар содир бўлган бахтсиз ҳодисалар улар расмийлаштирилган ҳужжатлари орқали расмийлаштирилган ҳужжатлари орқали маълум бир белгиларига асосланиб, яъни маълум бир белгиларига асосланиб, яъни масалан: меҳнат шароитлари, касблари, масалан: меҳнат шароитлари, касблари, ёшлари, жинслари, иш стажлари билан ёшлари, жинслари, иш стажлари билан ҳамда жароҳатланиш даражалари билан ҳамда жароҳатланиш даражалари билан аниқланади. Барча материаллар яхшилаб аниқланади. Барча материаллар яхшилаб ўрганилади ва тегишли хулоса чиқарилади ўрганилади ва тегишли хулоса чиқарилади ҳамда шунга асосланиб жароҳатланишнинг ҳамда шунга асосланиб жароҳатланишнинг содир бўлиш сабаблари бартараф этилади, содир бўлиш сабаблари бартараф этилади, яъни маълум ишчилар группасини ўқитиш яъни маълум ишчилар группасини ўқитиш йўли билан меҳнат муҳофазаси тадбирлари йўли билан меҳнат муҳофазаси тадбирлари бажарилишини назорат қилиш янада ҳам бажарилишини назорат қилиш янада ҳам мустаҳкамланади ва бошқа тадбирлар жорий мустаҳкамланади ва бошқа тадбирлар жорий этилади. Бу методга тегишли материаллар этилади. Бу методга тегишли материаллар йиғиш учун кўпроқ вақт талаб қилинади.йиғиш учун кўпроқ вақт талаб қилинади.

 Топографик (график) Топографик (график) методдаметодда қайси жойда, хонада, иш ўрнида, қайси жойда, хонада, иш ўрнида, фаслда ва қаерда кўпроқ бахтсиз фаслда ва қаерда кўпроқ бахтсиз ҳодисалар содир бўлган жойларни ҳодисалар содир бўлган жойларни аниқлашда фойдаланилади. Махсус аниқлашда фойдаланилади. Махсус карта тузиб ўша картада бахтсиз карта тузиб ўша картада бахтсиз ҳодисалар қайд қилинади ва кўпроқ ҳодисалар қайд қилинади ва кўпроқ қайси жойда бахтсиз ҳодисалар қайси жойда бахтсиз ҳодисалар содир бўлганлиги аниқланади.содир бўлганлиги аниқланади.

 Статистик методСтатистик метод (кўпинча таққослаш, (кўпинча таққослаш, анализ қилиш методи ҳам дейилади) анализ қилиш методи ҳам дейилади) орқали қайси жойда ва қаерда кўпинча орқали қайси жойда ва қаерда кўпинча оғир бахтсиз ҳодисалар содир оғир бахтсиз ҳодисалар содир бўлганлиги аниқланади. Бу метод бўлганлиги аниқланади. Бу метод асосан кўпинча бахтсиз ҳодисаларни асосан кўпинча бахтсиз ҳодисаларни таққослаш, таҳлил қилишга таққослаш, таҳлил қилишга қаратилгандир. Кўпинча статистик қаратилгандир. Кўпинча статистик метод орқали қуйидагилар аниқланади: метод орқали қуйидагилар аниқланади:  ишлаб чиқариш ишлаб чиқариш жароҳатланишларининг частота жароҳатланишларининг частота коэффициенти — Ккоэффициенти — К чч ; ;  оғирлик коэффициенти — Коғирлик коэффициенти — К тт ; ;  умумий кўрсаткичи — Кумумий кўрсаткичи — К дд ..

 Монографик методМонографик метод орқали орқали жароҳатланишлар синчковлик билан жароҳатланишлар синчковлик билан илмий изланишлар натижасида илмий изланишлар натижасида аниқланади; иш шароити, яъни аниқланади; иш шароити, яъни жомакор, махсус кийимлар, иш жойи, жомакор, махсус кийимлар, иш жойи, асбоблар, машиналар, механизмлар, асбоблар, машиналар, механизмлар, технологик жараёнлар, санитария-технологик жараёнлар, санитария- гигиена шароитлари ва ҳоказолар гигиена шароитлари ва ҳоказолар ўрганилади. Бу метод натижасида ўрганилади. Бу метод натижасида содир бўлган бахтсиз ҳодисаларгина содир бўлган бахтсиз ҳодисаларгина эмас, балки уларни келтириб эмас, балки уларни келтириб чиқарган сабаблар ҳам аниқланади.чиқарган сабаблар ҳам аниқланади.

 Эргономик методЭргономик метод орқали орқали жароҳатланишларнинг сабабларини жароҳатланишларнинг сабабларини ўрганишда асосий эътибор “инсон-ўрганишда асосий эътибор “инсон- машина” тизимининг эргономик машина” тизимининг эргономик параметрларига қаратилади. параметрларига қаратилади.  Иқтисодий методИқтисодий метод орқали орқали жароҳатланишларнинг сабабларини жароҳатланишларнинг сабабларини ўрганишда эса асосий эътибор ўрганишда эса асосий эътибор иқтисодий омилларга қаратилади: иқтисодий омилларга қаратилади: меҳнат ва техника хавфсизлигини меҳнат ва техника хавфсизлигини таъминлашга сарфланган маблағ, таъминлашга сарфланган маблағ, жароҳатланишлар натижасида жароҳатланишлар натижасида кўрилган зарар ва бошқа.кўрилган зарар ва бошқа.

Назорат саволлариНазорат саволлари 1. Фаолият жараёни вақтида юзага келадиган 1. Фаолият жараёни вақтида юзага келадиган жароҳатланишлар ва касб касалликларининг жароҳатланишлар ва касб касалликларининг сабаблари нимадан иборат?сабаблари нимадан иборат? 2. Жароҳатланишлар ва касб касалликлари 2. Жароҳатланишлар ва касб касалликлари сабабларини таҳлил қилишнинг қанақа сабабларини таҳлил қилишнинг қанақа услублари мавжуд?услублари мавжуд? 3. Статистик услубнинг моҳияти нимадан иборат?3. Статистик услубнинг моҳияти нимадан иборат? 4. Гуруҳий услуб моҳияти нимадан иборат?4. Гуруҳий услуб моҳияти нимадан иборат? 5. Топографик услуб моҳияти нимадан иборат?5. Топографик услуб моҳияти нимадан иборат? 6. Монографик услуб моҳияти нимадан иборат?6. Монографик услуб моҳияти нимадан иборат? 7. Эргономик услуб моҳияти нимадан иборат?7. Эргономик услуб моҳияти нимадан иборат? 8. Иқтисодий услуб моҳияти нимадан иборат?8. Иқтисодий услуб моҳияти нимадан иборат? 9. Жароҳатланишлар ва касб касалликларининг 9. Жароҳатланишлар ва касб касалликларининг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари нималардан ижтимоий-иқтисодий оқибатлари нималардан иборат?иборат?

«« Нима учунНима учун ?» ?» чизмаси ёрдамида чизмаси ёрдамида жароҳатланишлар келиб чиқишининг жароҳатланишлар келиб чиқишининг моҳиятини таҳлил қилингмоҳиятини таҳлил қилингН има учун? Н има учун? Н има учун? Н има учун?

Эътиборингиз учун Эътиборингиз учун раҳмат!раҳмат!

O'xshashlar

Ишлаб чиқаришда жароҳатланиш ва касб касалланишлари ва уларнинг юзага келиш сабаблари

Ишлаб чиқаришда содир бўладиган бахтсиз ходисалар ва касб касалликлари 2

Ishlab chiqarishda hosil bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari 2

Ishlab chiqarishda hosil bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari

Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги фанига кириш