Aholini tabiiy va is gazi uning salbiy oqibatlaridan muxofaza qilish - Xayot faoliyati xavfsizligi - Slaydlar

Aholini tabiiy va is gazi uning salbiy oqibatlaridan muxofaza qilish

Yuklangan vaqt:

19.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

976.802734375 KB

Ko'chirib olish

Aholini tabiiy va is gazi uning salbiy oqibatlaridan muxofaza qilish 1.Tabiiy gaz chaqnashi va is gazidan zaharlanish 2. Maishiy sharoitda og‘ir gazlar hosil bo‘la-digan va to‘planadigan joylar 3. Tabiiy gaz va is gazi bilan zaharlanish bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlar.

Tabiiy gaz chaqnashi va is gazidan zaharlanish Is gazi (CO) rangsiz, hidsiz zaharli birikma bo‘lib, tabiiy gaz, yoqilg‘i, ko‘mir, o‘tin cho‘g‘lari to‘liq yonmasligi oqibatida xosil bo‘ladi. Tutun tarkibida 3%, ishlangan gazda 13%, portlovchi gazlar tarkibida esa 50−60% gacha is gazi bo‘ladi. Tabiiy gazning to‘liq yonmasligi, gaz oqimining behosdan uzilib qolishi, xona ichida gaz to‘planishi, gazni yoqib, qarovsiz qoldirish, isitish tizimlariga gazni ulashda xavfsizlik qoidalariga rioya qilmaslik oqibatida portlash va yong‘in sodir bo‘lishi hamda tabiiy gaz va is gazlaridan zaharlanish holatlari bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlar sodir bo‘lishi mumkin. Natijada insonlar turli xil og‘ir tan jarohatlari olishlari yoki ularning bevaqt vafot etishi yuzaga keladi. Is gazi nafas yo‘llari orqali organizmni, xususan, markaziy asab sistemasini zararlaydi .

Is gazi organizmga nafas a’zolari orqali ta’sir etadi. Ushbu gaz gemoglobin bilan kislorodga nisbatan 300 marotaba kuchli birikma — karboksigemoglobin hosil qiladi. Oqibatda gemoglobinning to‘qimalarga kislorod tashish xususiyati keskin pasayib, gipoksiyaga, og‘ir holatlarda esa — anoksiyaga olib kelishi xamda shu tariqa inson hayotdan ko‘z yumishi mumkin.

Tabiiy gaz chaqnashi va is gazidan zaharlanish • Is gazidan qator organik moddalar sintez qiluvchi korxonalarda, garajlarda ventilyasiya yomon bo‘lganda, yangi bo‘yalgan, shamollatilmaydigan xonalarda, shuningdek, uy sharoitlarida tabiiy gaz yonib turganda va pechka bilan isitiladigan uylarda va pechka qopqog‘i o‘z vaqtida yopilmaganda zaharlanib qolish mumkin. • Is gazidan zaharlanish uning havodagi konsentratsiyasi va ta’sir muddatiga bog‘liq bo‘ladi. Zaharlanish engil, o‘rta va og‘ir darajalarda bo‘ladi, Yengil turdagi zaharlanishda bosh qattıq og’ıradı, bosh aylanadı, quloqlar shang’illaydi, kongil aynıydı, qusısh va o’zini yoqatishi múmkin.

O’rtacha turdagi zaharlanishda mushaklar holsizlanadi, nafas olıshı qıyınlashadı, pulsning urıshı tezlashadi, arteriya qon bosımı pasayadi, kongil aynıydı, aqıl hushi pasayadi, uyqusı keladi. Yuziga sepkil doqlar paydo boladı. Og’ır túrdagi zaharlanishda odam o’zini yoqatadı.Oyoqları kokarib va oqarib, yuzida sepkil doqlar paydo boladı. Pulsning urıshı tezlashadi, arteriya qon basımı pasayadi, nafas olishi qıyınlashadı va mushaklar boshashadı, nafas olish toqtaydı va odam nobut boladı. Is gazining havodagı o’limga olib keladigan kontsentratsiyası 0,08% tashkil qiladi. Birinchi yordam ko‘rsatish uchun, avvalo, zaharlangan kishini zudlik bilan toza havoga olib chiqish zarur. Yuzaki nafas olishda yoki nafas olish tuxtab qolganda sun’iy nafas oldira boshlash lozim. Agar bemor hushida bo‘lsa, tananing yuqori qismi qisib turuvchi kiyimlardan bo‘shatiladi, issiq choy va qahva ichiriladi.

Maishiy sharoitda og‘ir gazlar hosil bo‘ladigan va to‘planadigan joylar – organik moddalar uzoq vaqt davomida to‘planadigan va chiriydigan joylar – eski kanalizatsiya va xojatxonalar hamda ularga yaqin bo‘lgan joylar. Og‘ir gazlar ( butan, metan, etan va propan) – bu qanday gazlar . • 1. Eski kanalizatsiya, hojatxonalar va ularning atrofida organik moddalar (axlatlar)ning chirishi natijasida paydo bo‘ladi. • 2. Erdan chiqadigan (botqoq) gazlarning tarkibiga kiradigan havodan og‘ir, rangsiz, hidsiz, yonuvchan gaz, alangasi oz yorug‘lik beradi. • 3. Suvda oz eriydi, kislorod yoki havo bilan hosil qilgan aralashmasi gugurt chaqilsa yoki uchqun chiqqanda portlaydi. • 4. Kanalizatsiya, hojatxona va boshqa chuqurliklarda to‘planadi.

Og‘ir gazlardan zaharlanmaslik uchun: • -kanalizatsiya quduqlariga maxsus teri va nafas organlarining himoya vositalarisiz tushmaslik; • - shaxsiy himoya vositalaridan to‘g‘ri foydalanish; • - eski kanalizatsiya va hojatxonalar yaqinida kamida 6-8 metrgacha bo‘lgan masofada chuqurliklar qazimaslik; • - eski hojatxonalardan bolalarning foydalanishiga yo‘l qo‘ymaslik, kattalar foydalanganda xavsizlik choralariga rioya qilishi lozim.

Og‘ir gazlardan zaharlanganda: • Favqulodda vaziyatlar boshqarmasi “Qutqaruv xizmati”ga 1050 telefoni orqali xabar qiling. • “ Tez tibbiy yordam” xizmatiga • 103 telefoni orqali xabar bering. • Maxsus himoya vositalarisiz • zaharlanganlarni qutqarish uchun kanalizatsiya va hojatxonalarga tusha ko‘rmang Jabrlangan kishini ochiq havoga olib chiqing, ko‘zlari, nafas yo‘llari va terisini ko‘p miqdorda oqar suvda yuving.

Tabiiy gaz va is gazi bilan zaharlanish bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlar sodir bo‘lishiga quyidagilar sabab bo‘lishi mumkin: - xonadonlar isitish tizimlariga tabiiy gazning ulanishida me’yoriy talablarga rioya etilmasligi; -tabiiy gazdan foydalanishda texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilinmasligi; - nostandar va qo‘lbola isitish vositalaridan foydalanish; - qishki isitish qurilmalarining nazoratsiz qoldirish; - yong‘in xavfsizligi qoidalariga amal qilmaslik; -isitish uchun mo‘ljallangan pechkalar hamda mo‘rilarning soz holatda emasligi, yaxshi tozalanmaganligi va boshqalar. - nostandart va sertifikatsiz gaz isitish asboblarini xarid qilmang va ulardan foydalanmang;

• - er osti gaz quvurlari o‘tgan joylarda shahar va tuman gaz filiali ruxsatisiz noqonuniy ravishda binolar qurmang; • - bino va inshootlarni qayta qurish davrida gaz jumraklari va gaz quvurlarini devor orasida qoldirmang yoki ustini g‘isht va plastik materiallar bilan qoplamang; • Gaz asboblariga rezina shlang va shunga o‘xshash qo‘lbola vositalarni ulash va ochiq olovli gaz plitalaridan xonani isitish maqsadida foydalanish qat’iyan man etiladi. • E’tiborsizlik oqibatida gazdan zaharlanish fojiali oqibatlarga olib kelishi, gaz isitish asboblaridan noto‘g‘ri foydalanish tufayli chiqqan yong‘in esa insonlar o‘limi hamda jamiyatga moddiy zarar etkazishi mumkin. • Tabiiy gazlardan zaharlanish va gaz isitish asboblaridan xavfsizlik qoidalariga rioya qilgan holda foydalanishga nafaqat mavsum davomida, balki butun umr davomida e’tibor qaratmog‘imiz lozimdir. • Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan qoidalariga rioya qilsangiz o‘zingizni va oila a’zolaringizni gazdan zaharlanishdan va turli xil noxush hodisalardan saqlab qolgan bo‘lasiz.

Xonada tabiiy gaz yig‘ilib qolgan holatda, zudlik bilan quyidagilarni amalga oshirish zarur: • -xonaning oyna va derazalarini ochib, shamollatish; • -xonadagi elektr jihozlarni yoqmaslik, yoniq bo‘lsa o‘chirmaslik; • -gaz jo‘mraklarini berkitish; • -gazni berkitishning iloji bo‘lmasa yoki yorilgan, singan va teshilgan joylar aniqlansa, gaz ta’minoti avariya xizmatiga xabar berish. • Tabiiy va is gazlari bilan zaharlanish holatlari bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlar sodir bo‘lganda zudlik bilan: • -zaharlangan kishiga birinchi tibbiy yordam ko‘rsating; • -"103" telefon raqami orqali "Tez tibbiy yordam"ga xabar bering; • -"104" telefon raqami orqali Gaz ta’minoti xizmatiga xabar bering; • -"1050" Favqulodda vaziyatlar boshqarmasi qutqaruv xizmatiga murojaat qiling.

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

O'xshashlar

Fuqarolarni muxofaza qilishning usullari

Radiatsiya xavfsizligi haqida umumiy ma’lumotlar

Aholining is gazidan zaharlanishini oldini olish

Inson mehnat faoliyatiga ta’sir etuvchi salbiy omillar

Xavfsizlikni ta\\'minlash tamoyillari