Paxta tolalasini texnologik xususiyatlari - To'qimachilik - Slaydlar

Paxta tolalasini texnologik xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

310 KB

Ko'chirib olish

Paxta tolala sini texnologik xususiyatlari www.arxiv.uz

REJA: 1. Ip yigirishning xom ashyo bazasi. 2. Paxta tolasining assosiy xossalari. 3. Paxta tolasining nuqsonlari. 4. Paxta tolasining klassifikatsiyasi. www.arxiv.uz

• Yigirilgan ip asosan tabiiy va kimyoviy tolalardan olinadi. • Tabiiy tolalar paxta, zig’ir, kanop, jun va ipak tolalardan iborat. Kimyoviy tolalar esa sintetik va sun’iy tolalardan iborat. Bulardan tashqari yigirishda asbest, ya’ni mineral tolalar xam ishlatiladi. 1. Tolalar xom ashyo sifatida quydagi talablarga javob berishi zarur: 2. Iloji boricha uzun bo’liishi kerak. 3. Nisbatan ingichka bo’lishi lozim. 4. Mexanik xossalarga ega bo’lishi lozim (mustaxkamligi yuqori, egilishga, cho’zilishga va qisilishga chidamli, ilashuvchan). 5. Issiqlikga chidamli. 6. Yaxshi bo’yalishi va rangni uzoq vaqtgacha saqlashi zarur. 7. Yigirilish xususiyati yuqori bo’lishi kerak. www.arxiv.uz

• Aholi sonining o’sib borishi to’qimachilik mahsulotlariga bo’lgan talabni oshiishiga, bu esa xom ashyo xajmini ko’payishini taqozo etmoqda. Dunyo bo’yicha tola ishlab chiqarish dinamikasining taxlili kimyoviy tolalarni nisbatan ko’p miqdorda tayyorlanayotganligini ko’rsatmoqda. Buning sabablari turlicha: Axolinig o’sib borishi, tabiy tolalar yetishtirish maydonlarining qisqarayotganligi va nihoyat kimyoviy tolalarning afzalligi. Kimyoviy tolalar ishlatilganda ipning sifati yaxshilanadi, resurslar tejaladi, tashqi ko’rinishi nafis va chiroyli bo’ladi, lekin ekologik nuqtai nazardan tabiy tolalar afzaldirlar. www.arxiv.uz

• Tolalarnig tuzilishi. • Tabiiy tolalar ichida paxta tolasi yetakchi o’rinni egallaydi, u chigitli paxtadan ajratib olinadi. Tolalarning tuzilishi uning xamma xossalarini belgilaydi. Tolalarning yetilish darajasi ortgan sari u shunchalik jingalaklanadi. Tola pishgan sari uning tashqi diametri ichki diametriga nisbatan ortadi va u pishganlik koefitsenti deb ataladi. Tolalar pishib yetganlik jixatidan 11 guruhga bo’linadi; • Pishib yetilmagan- 0,0; 0,5; 1,0; 1,5; 2,0; 2,5; • Pishib yetilgan- 3,0; 3,5; 4,0; 4,5; • Pishib o’tib ketgan(o’ta pishgan)- 5,0. • Paxta tolasining xossalari fizik va mexanik xususiyatlarga bo’linadi. • Fizik xususiyatlarga : uzunlik, pishganlik, namlik, nam o’tkazuvchanlik, zaryadlanish, issiqlik o’tkazuvchanlik, jingalaklik kabilar kiradi va ular texnologik xususiyatlarni belgilaydi. • Mexanik xususiyatlarga : Uzilishdagi mustaxkamlik, cho’zilish, nisbiy mustaxkamlik, zo’riqish va buralishga, egilishga, ezilishga bo’lgan qarshilik kiradi. • Tolaning uzunligi - uning sifatini belgilab uzunlik bo’yicha taqsimot qonuniyati ko’rsatkichlari bilan baholanadi • Tola uznligini aniqlashning 2 usuli mavjud: • Qo’lda. • Asboblarda. • SHu paytgacha tola uzunligi bo’yicha taqsimot darajasiga asosan “Modalь” va “SHtapelь” uzunlik ko’rsatkichlaridan keng ko’lamda foydalanilgan. • Modalь uzunlik - namunada eng ko’p uchraydigan uzunlik. SHtapelь uzunlik esa L sht= L mod + (3  4) mm. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Xozirgi paytda uzunlikni aniqlashning zamonaviy usullaridan xisoblangan “Spinlab” tizimi ko’p ishlatilmoqda. Bu tizimda “geometrik fibrogramma” olinadi. U asosan oddiy shtapelь diagrammaga o’xshash bo’lib, ordinata o’qlariga tolalar uzunligi foizlarda, abstsissa o’qida esa tolalar uzunligi ko’rsatiladi. Bu grafik asosan cho’zish maydoni parametrlarini rostlashda kerakli bo’lgan nazoratdagi va nazoratsiz tolalar miqdorini xisoblashda katta ahamiyatga ega. Fibrogrammada odatda 50% tolalar uzunligini baholash qabul qilingan, chunki shuncha tolalar asosan nazoratdagi tolalarni tashkil etishi aniqlangan. Undan uzunroq tolalar uzunligi yuqori yarim o’rta uzunlik deyiladi, va u 2,5% tolalar uzunligiga to’g’ri keladi. Fibrogrammada miqdor chizig’idan egri chiziqgacha bo’lgan masofa tola uzunligini ko’rsatadi. “Spinlab” tizimida olingan fibrogrammaning boshqa fibrogrammalardan farqi shundaki, tola uzunligini baholashda kerakli egri chiziqga o’tkazilgan urinma keltiriladi. • Tolalar uzunligi “Spinlab” tizimida tolalar soni bo’yicha (N) va massasi bo’yicha uzunligi (V) kattaliklari bilan baholanadi. Buning uchun komulyativ taqsimlash grafigidan foydalaniladi. www.arxiv.uz

• Paxta tolasining nuqsonlari. • Iflosliklar- maydalangan barg, shox, xar xil xas cho’plar. • Tolali o’lik- pishib yetilmagan chigitli paxta. • Maydalangan chigit. • Kasallangan va shikastlangan tolalar • Tolali chigit po’stlari. • Tugunaklar. • O’ramlar. • Murakkab o’ramlar (jgutiki). www.arxiv.uz

• Paxta tolasining klassifikatsiyasi. • 1993 yil sentyabrь oyidan boshlab paxta tolasi yangi standart bo’yicha baholanmoqda. Paxta tolasi shtapelь uzunligi, chiziqiy zichligi, nisbiy pishiqligi kabi xususiyalariga asosan 9 tipga bo’linadi: • Ingichka tolali- 1a; 1b; 1; 2; 3; O’rta tolali- 4; 5; 6; 7. • Paxta tolasi yetilganlik koefitsenti, rangi va tashqi ko’rinishi bo’yicha 5ta sanoat navlariga ajratiladi. O’z navbatida sanoat navlari nuqsonlari bo’yicha me’yorlangan guruxlarga(sinflarga) ajratiladi: • 1-2 navlar- oliy, yaxshi, o’rta, oddiy va iflos; • 3-4 navlar- yaxshi, o’rta, oddiy va iflos; 5 nav- o’rta, oddiy va iflos; • Xorijiy mamlakatlarda va paxta birjalarida paxta tolasining navlari asosan “klassyor” usulida rangi va xidiga qarab aniqlanadi. www.arxiv.uz

Adabiyotlar : 1. SH.R. Marasulov « Paxta va kimyoviy tolalarni yigirish» I - ³ism. Toshkent 1979 yil. 2. SH.R. Marasulov « Paxta va kimyoviy tolalarni yigirish» I - ³ism. Toshkent 1979 yil. 3. Azimov B.A. «Paxta yigirish fabrikalarini loyixalash» Toshkent 1995 yil. 4. Badalov K.I. i dr. « Pryadenie xlopka i ximicheskix volokon» I-chast ь M.1982 g. 5. Badalov K.I. i dr. « Pryadenie xlopka i ximicheskix volokon» I-chas ь M.1982 g. 6. Badalov K.I. i dr. « Laboratorn ы y praktika po pryadeniyu xlopka i ximicheskix volokon » M.1978 g. 7. SHirokov V.P. i dr. «Spravochnik po xlopkopryadeniyu» M.1985 g. 8. X.X. Ibragimov. Va bosh³. « Yigirish mashinalari» T. 1985 y. 9. Bolyasov P.D. i dr. « Laboratorn ы y praktika po pryadeniyu xlopka i ximicheskix volokon » M.1967 g. 10. Makarov A.I. i dr. «Raschet i konstruirovanie mashin pryadil ь nogo proizvodstva» M. 1981 g. 11. Ivanov S.S., Filatov O.A. «Texkontrol ь v xlopkopryadenie» M. 1978g. 12. 12. Plexanov F.M. i dr. «Pnevmomexanicheskaya pryadil ь naya ìàøèí BD-200» M. 1976 g. 13. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

O'xshashlar

Paxta tolasi

Texnologik tizimlarini optimallashtirish va modellashtirish

Piltalash mashinalarining texnologik va kinematik sxemalari

Ipak va paxta tolalari aralashmasidan tayyorlangan tikuv buyumlarini yangi assortimеntini loyihalash” mavzusini o’qitishda “muammoli vaziyat” metodini qo‘llash

Paxtani dastlabki ishlash texnologiyasida havo yordamida tashish jarayonini samaradorligini oshirish