Xavf ostidagi sami tili - Tilshunoslik - Slaydlar

Xavf ostidagi sami tili

Yuklangan vaqt:

17.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

232.08203125 KB

Ko'chirib olish

Xavf ostidagi sami tili

Sami tiliga kirish Sami tilida Skandinaviya va Rossiyaning shimoliy qismlarida mahalliy Sami xalqi gaplashadi. Bu so'zlashuvchilar soni kamayib borayotgan yo'qolib ketish xavfi ostidagi til. Sami tili Ural tillari oilasiga mansub bo'lib, u fin, eston va venger tillarini ham o'z ichiga oladi. Unda bir nechta lahjalar mavjud, ammo ularning barchasi bir-biriga tushunarli. Sami tilini jonlantirish va uning saqlanib qolishini ta'minlashga harakat qilinmoqda. Til maktablari va dasturlari tashkil etilgan va hozirda til ba'zi maktab va universitetlarda o'qitiladi.1 2 3

Yo'qolib ketish xavfi ostida turgan sami tilining hozirgi holati Sami tili hozirda yoʻqolib ketish xavfi ostidagi tillar qatoriga kiradi, faqat oz sonli soʻzlashuvchilar qolgan. Tilni asrab-avaylash va jonlantirish, jumladan, ta’lim dasturlari va jamiyatni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Biroq, sami tilida so'zlashuvchilarning tez kamayishi tilni saqlab qolish uchun jiddiy muammo tug'diradi.

Sami tilining tarixi va ahamiyati Sami tili Yevropaning shimolidagi sami xalqi tomonidan yoʻqolib ketish arafasida turgan tildir. U boy tarixga ega va Sami madaniyati va o'ziga xosligining muhim qismidir. Sami tili til oʻzgarishi va assimilyatsiya kabi omillar tufayli yoʻq boʻlib ketish xavfi ostida.

Sami tilining omon qolishiga tahdid Sami tili yoʻqolib ketish xavfi ostidagi til boʻlib, Shimoliy Yevropadagi Sami mintaqasining tub aholisi gapiradi. Sami tilining saqlanib qolishi uchun bir qancha tahdidlar mavjud, jumladan, ta'lim va ommaviy axborot vositalarida ko'pchilikning tili bo'lgan norveg tilidan ko'proq foydalanish. Yana bir tahdid - sami tili bilan chambarchas bog'liq bo'lgan an'anaviy bilim va amaliyotlarning yo'qolishi.

Sami tilini jonlantirish harakatlari Norvegiya, Shvetsiya, Finlyandiya va Rossiyaning baʼzi hududlarida soʻzlashuvchi sami tili xavf ostida va uni qayta tiklashga harakat qilinmoqda. Ushbu sa'y-harakatlar tilga singdirish dasturlarini, til o'rganish materiallarini ishlab chiqishni va sami tilini o'qitishni qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga oladi. Sami tilining jonlanishi somiy madaniyatini saqlab qolish va tilning doimiy mavjudligi va ishlatilishini ta'minlash uchun muhimdir.

Sami tilini saqlab qolishda ta'limning o'rni Sami tili xavf ostida va uni saqlab qolishda ta'lim hal qiluvchi rol o'ynaydi. Ta'lim orqali kelajak avlodlar o'z ona tilida o'rganishlari va muloqot qilishlari mumkin. Bolalarga o'z tilini o'rgatish va uni o'rganish va amaliyotda qo'llash uchun resurslar bilan ta'minlashga harakat qilish kerak.1 2 3

Sami tilini muvaffaqiyatli jonlantirish dasturlari misollari Yo'qolib ketish xavfi ostida turgan sami tili bir nechta muvaffaqiyatli qayta tiklash dasturlarida diqqat markazida bo'ldi. Bu dasturlar Sami xalqi orasida Sami tilini saqlash va targ'ib qilishga yordam berdi. Ta'lim tashabbuslari, madaniy tadbirlar va jamoatchilikni jalb qilish orqali bu dasturlar sami tilini jonlantirishda sezilarli yutuqlarga erishdi.

Sami tilini saqlab qolishda duch kelgan qiyinchiliklar Sami tili uni saqlab qolishda ko'plab muammolarga duch kelmoqda, asosiy muammo so'zlashuvchilar sonining kamayishidir. Yana bir qiyinchilik sami tilidagi o‘quv manbalari va materiallarining yo‘qligi bo‘lib, yosh avlodning tilni o‘rganishi va undan foydalanishini qiyinlashtiradi. Shuningdek, sami tilining rasmiy tan olinishi va qo‘llab- quvvatlanmasligi ham mavjud, bu esa uni saqlab qolish harakatlariga yanada to‘sqinlik qilmoqda.

Sami tilini saqlab qolishning afzalliklari Sami tilini saqlab qolish Sami madaniyati va o'ziga xosligini saqlab qolish uchun juda muhimdir. U boy lingvistik merosga ega va Sami xalqini ajdodlari bilan bog'laydi. Sami tilini asrab-avaylash orqali biz kelajak avlodlar sami xalqining to‘plangan bilim va donoligi, shuningdek, dunyoni tushunishning o‘ziga xos uslubidan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lishini ta’minlashimiz mumkin. Sami tilini saqlab qolish muhim ijtimoiy va psixologik afzalliklarga ham ega, chunki bu Sami jamoasida tegishlilik va g'urur tuyg'usini rivojlantirishga yordam beradi.

Sami tilini saqlashda hamkorlik va tarmoq Sami tili hozirda ona tilida so'zlashuvchilarning kamayishi va tilni saqlash uchun cheklangan resurslar tufayli xavf ostida. Sami jamoatlari va tashkilotlari, shuningdek, hukumat va ta'lim muassasalari bilan hamkorlik Sami tilini saqlab qolish uchun juda muhimdir. Tarmoqqa urinishlar bilim almashish, resurslarni birlashtirish va tilni saqlashning keng qamrovli strategiyalarini ishlab chiqishga yordam beradi.

Sami tilining kelajak istiqbollari Sami tili xavf ostida, so'zlashuvchilar soni yil sayin kamayib bormoqda. Biroq, somiy tilining kelajagiga umid bor, chunki uni asrab-avaylash va targ‘ib qilishga harakat qilinmoqda. Ushbu sa'y-harakatlar tilni jonlantirish dasturlari va ta'lim tashabbuslarini o'z ichiga oladi.1 2 3

Xulosa va harakatga chaqirish Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, yo'qolib ketish xavfi ostida turgan sami tilining omon qolishini ta'minlash uchun shoshilinch choralar ko'rish kerak. Qo'llab-quvvatlash va resurslarning etishmasligi tilning pasayishiga yordam berdi. Hukumatlar, tashkilotlar va shaxslar sami tilini saqlab qolish va jonlantirish choralarini ko'rish uchun birlashishi juda muhimdir.

E'tiboringiz uchun rahmat

O'xshashlar

Lotin tili

O’zbek tili undoshlari

Qaraqalpaq tili grammatikasi

Ona tili kitobining tuzilishi

Ona tili o’qitish metodikasi