Undov gap (dars ishlanma) - Tilshunoslik - Slaydlar

Undov gap (dars ishlanma)

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

263.5 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: Undov MAVZU: Undov gap.gap.

DARSNING MAQSADI:o’quvchilarga DARSNING MAQSADI:o’quvchilarga his-hayajon gaplar haqida ma’lumot his-hayajon gaplar haqida ma’lumot berish; his-hayajon gaplarni o’qish berish; his-hayajon gaplarni o’qish ohangini o’rgatish; tabiatdan zavqlanish, ohangini o’rgatish; tabiatdan zavqlanish, bahra olish kabi his-tuyg’larni bahra olish kabi his-tuyg’larni tarbiyalash; o’quvchilar yozuvining tarbiyalash; o’quvchilar yozuvining chiroyli bo’lishiga erishish.chiroyli bo’lishiga erishish.

DARSNING TURI: yangi bilim DARSNING TURI: yangi bilim beruvchi dars.beruvchi dars. DARSNING METODI: SUHBAT.DARSNING METODI: SUHBAT. DARSNING JIHOZI: TURLI DARSNING JIHOZI: TURLI KO’RINISHDAGI RASMLAR. KO’RINISHDAGI RASMLAR. DARSNING BORISHI:DARSNING BORISHI: 1.TASHKILIY QISM. 1.TASHKILIY QISM. O’QUVCHILARNING DARSGA O’QUVCHILARNING DARSGA HOZIRLIKLARINI KUZATISH.HOZIRLIKLARINI KUZATISH.

2.MUSTAQIL ISH. Mustaqil ish 2.MUSTAQIL ISH. Mustaqil ish uchun topshiriq. Berilgan so’roq uchun topshiriq. Berilgan so’roq gaplardan darak gaplar tuzish va gaplardan darak gaplar tuzish va yozish. Gap oxirida kerakli belgini yozish. Gap oxirida kerakli belgini qo’yish.qo’yish.

1.Tanlovda kim birinchi o’rinni egalladi?1.Tanlovda kim birinchi o’rinni egalladi? 2.Ziyodaning dadasi nima sovg’ qildi? 2.Ziyodaning dadasi nima sovg’ qildi? 3.Qayerda baland-baland yangi binolar 3.Qayerda baland-baland yangi binolar qad ko’tardi?qad ko’tardi? O’quvchilar tomonidan gaplar ichidan O’quvchilar tomonidan gaplar ichidan eng mazmunlisi doskaga yozadi. eng mazmunlisi doskaga yozadi. Mazmunga qarab, gap oxiriga kerakli Mazmunga qarab, gap oxiriga kerakli tinish belgisi qo’yiladi.tinish belgisi qo’yiladi.

3.Yangi mavzuning bayoni. Yangi 3.Yangi mavzuning bayoni. Yangi mavzu e’lon qilinib, o’quvchilar mavzu e’lon qilinib, o’quvchilar diqqati doska oldida terib qo’yilgan diqqati doska oldida terib qo’yilgan turli xil rasmlarga qaratiladi. turli xil rasmlarga qaratiladi. Rasmlarda sho’x-shodon o’g’il-Rasmlarda sho’x-shodon o’g’il- qizlarning har xil quvnoq holatdagi qizlarning har xil quvnoq holatdagi rasmlar tasvirlangan.rasmlar tasvirlangan.

O’quvchilar rasmdagi holatni his O’quvchilar rasmdagi holatni his qilib, shu asnoda his-hayajon qilib, shu asnoda his-hayajon anglatgan tuzadilar. anglatgan tuzadilar. Masalan:Masalan: Arg’imchoq uchush qanday Arg’imchoq uchush qanday maza! Voy-bo’, gullarni chiroyligini! maza! Voy-bo’, gullarni chiroyligini! Voy, suv biram muzdek! Oh, tog’ Voy, suv biram muzdek! Oh, tog’ havosi biram toza! Oh, buncha shirin havosi biram toza! Oh, buncha shirin tarvuz ekan! tarvuz ekan! kabilar.kabilar.

Gaplarning har biri ustidan suxbat Gaplarning har biri ustidan suxbat o’tkaziladi.o’tkaziladi. - Kamola sen qanday gap tuzding?- Kamola sen qanday gap tuzding? -Arg’imchoq uchish qanday maza!-Arg’imchoq uchish qanday maza! -Gapdan qanday ma’no -Gapdan qanday ma’no anglashilyapti?anglashilyapti?

-His-hayajon ma’nosi anglashilyapti.--His-hayajon ma’nosi anglashilyapti.- Bunday gaplarning oxirida undov (!) Bunday gaplarning oxirida undov (!) belgisi qo’yiladi.belgisi qo’yiladi. Boshqa o’quvchilar tomonidan Boshqa o’quvchilar tomonidan tuzilgan gaplardan yana bir-ikkitasi tuzilgan gaplardan yana bir-ikkitasi yuzasidan shunday suxbat yuzasidan shunday suxbat o’tkaziladi. o’tkaziladi.

O’qituvchi javoblarni umumlashtiradi O’qituvchi javoblarni umumlashtiradi va qoida chiqariladi: Kuchli his-va qoida chiqariladi: Kuchli his- hayajon, quvonch, ajablanish bilan hayajon, quvonch, ajablanish bilan aytilgan gap undov gap deyiladi. aytilgan gap undov gap deyiladi. Undov gapning oxirida undov (!) Undov gapning oxirida undov (!) belgisi qo’yiladi.belgisi qo’yiladi.

Qoida kitobdan bolalarga o’qiladi.Qoida kitobdan bolalarga o’qiladi. 4. Husnixat mashqlari.4. Husnixat mashqlari. Rasmlar asosida tuzilgan gaplardan Rasmlar asosida tuzilgan gaplardan chiroyli yozuv qoidalarga rioya qilgan chiroyli yozuv qoidalarga rioya qilgan holda 3 tasi doskaga yoziladi.holda 3 tasi doskaga yoziladi.

Bu gaplarni yozishda husnixat Bu gaplarni yozishda husnixat qoidalariga e’tibor qaratiladi.qoidalariga e’tibor qaratiladi. Harf unsurlarni to’g’ri qo’llab, qo’llarni Harf unsurlarni to’g’ri qo’llab, qo’llarni uzmasdan chiroyli yozish, tinish uzmasdan chiroyli yozish, tinish belgilarini gap oxirida to’g’ri belgilarini gap oxirida to’g’ri qo’yishga erishish. qo’yishga erishish. 5. Darslik bilan ishlash. 5. Darslik bilan ishlash. 91-mashq.91-mashq.

Mashqdagi matn o’qiladi. Matnda Mashqdagi matn o’qiladi. Matnda qanday gaplar borligi aniqlanadi. qanday gaplar borligi aniqlanadi. (Darak gap, his-hayajon gap.) (Darak gap, his-hayajon gap.) Ajratilgan gaplarni doskadan his- Ajratilgan gaplarni doskadan his- hayajon bilan o’qish mashq qilinadi. hayajon bilan o’qish mashq qilinadi. O’qilgan gapdan sevinch, shodlik, O’qilgan gapdan sevinch, shodlik, hayajon sezilishi kerar:hayajon sezilishi kerar:

Eh, muzdek suvda cho’milish Eh, muzdek suvda cho’milish qanday rohat! qanday rohat! Oromgohda dam olish naqadar Oromgohda dam olish naqadar yoqimli!yoqimli! O’quvchilar bilan savol-javob O’quvchilar bilan savol-javob o’tkazish orqali undov gap haqidagi o’tkazish orqali undov gap haqidagi tushunchalar kengaytiriladi:tushunchalar kengaytiriladi:

-Bolalar yoz fasli sizga yoqadimi?-Bolalar yoz fasli sizga yoqadimi? -Nima uchun?-Nima uchun? -Oromgohlarda dam olganmisiz?-Oromgohlarda dam olganmisiz? -U yerda nima qilasizlar?-U yerda nima qilasizlar? -Cho’milish sizga yoqadimi?-Cho’milish sizga yoqadimi? Tasavvur qiling, kun juda issiq. Tasavvur qiling, kun juda issiq.

Tog’dan sharqirab muzdek, tiniq suv Tog’dan sharqirab muzdek, tiniq suv oqib keladi, siz o’zingizni suvga oqib keladi, siz o’zingizni suvga otdingiz, shu payt nima degan bo’lar otdingiz, shu payt nima degan bo’lar edingiz?edingiz? -Oh, muzdek suv maza!-Oh, muzdek suv maza! -O’zingizda nimani his -O’zingizda nimani his qildingiz?qildingiz?

-Xursandlik, sevinch,rohat, huzur, -Xursandlik, sevinch,rohat, huzur, shodlik hislari bo’ldimi? (ha)shodlik hislari bo’ldimi? (ha) Ana shunday kuchli hayajon, Ana shunday kuchli hayajon, shodlik,sevinch bilan aytilgan gap shodlik,sevinch bilan aytilgan gap qanday gap deyiladi?u gapning qanday gap deyiladi?u gapning oxiriga qanday belgi qo’yiladi?oxiriga qanday belgi qo’yiladi?

6.Ijodiy diktant. “BALIQ OVI”.6.Ijodiy diktant. “BALIQ OVI”. Eh, anhor,to’qson, katta, so’mga, Eh, anhor,to’qson, katta, so’mga, Xayrulla, qarmoq, ilindi, uy, pishirdik, Xayrulla, qarmoq, ilindi, uy, pishirdik, maza, yedik, qilib, ovi, baliq.maza, yedik, qilib, ovi, baliq. Yuqoridagi so’zlar ishtirogida matn Yuqoridagi so’zlar ishtirogida matn tuzing va tuzgan matningizda undov tuzing va tuzgan matningizda undov gap qatnashsin.gap qatnashsin.

O’quvchilar taxminan shunday matn O’quvchilar taxminan shunday matn tuzishlarimumkin. tuzishlarimumkin. Xayrulla to’qson so’mga qarmoq sotib Xayrulla to’qson so’mga qarmoq sotib oldi, so’ng katta anhorga baliq ovlash oldi, so’ng katta anhorga baliq ovlash uchun bordi. U yerda qarmoqni suvga uchun bordi. U yerda qarmoqni suvga soldi. Unga katta baliq ilindi. Uyda baliqni soldi. Unga katta baliq ilindi. Uyda baliqni pishirdi. Maza qilib yedik. Eh, Baliq ovi pishirdi. Maza qilib yedik. Eh, Baliq ovi qanday maza!qanday maza!

7.Darslik bilan ishlash.92-mashq.7.Darslik bilan ishlash.92-mashq. Matn o’qib chiqiladi. Mazmuni Matn o’qib chiqiladi. Mazmuni yoritiladi. Matnda kuz fasli, saxiy kuz yoritiladi. Matnda kuz fasli, saxiy kuz ne’matlari haqida gap boradi.ne’matlari haqida gap boradi. -Nima uchun so’ngi gap oxiriga -Nima uchun so’ngi gap oxiriga undov belgisi qo’yilgan?undov belgisi qo’yilgan?

-Kuz faslidagi qaysi holat sizni -Kuz faslidagi qaysi holat sizni ko’proq hayajonga soladi?ko’proq hayajonga soladi? -Nima uchun kuz faslini oltinga -Nima uchun kuz faslini oltinga o’xshatadilar?o’xshatadilar? Kuz haqida his-hayajon, shodlik va Kuz haqida his-hayajon, shodlik va sevinch ifodalagan 2-3 ta gap sevinch ifodalagan 2-3 ta gap tuziladi. Tuzilgan gaplar doskaga va tuziladi. Tuzilgan gaplar doskaga va daftarga yoziladi.daftarga yoziladi.

8.Yangi mavzuni mustahkamlash.8.Yangi mavzuni mustahkamlash. -Undov gap deb nimaga aytiladi? -Undov gap deb nimaga aytiladi? -ular qaday aytiladi? -ular qaday aytiladi? -gap oxirida qanday belgi qo’yiladi? -gap oxirida qanday belgi qo’yiladi? Uyga vazifa:93-mashq.matn ifodali Uyga vazifa:93-mashq.matn ifodali o’qiladi.o’qiladi.

Har bir gapning oxiriga nuqta Har bir gapning oxiriga nuqta qanday nuqta qo’yilishi aniqlanadi. qanday nuqta qo’yilishi aniqlanadi. Har bir gap oxiriga tegishli tinish Har bir gap oxiriga tegishli tinish belgilari qo’yib, sarlavha topib, belgilari qo’yib, sarlavha topib, matnni ko’chirish uyga vazifa qilib matnni ko’chirish uyga vazifa qilib topshiriladi.topshiriladi.

O'xshashlar

Kelishik (dars ishlanma)

Kelishiklar dars ishlanma

Undoshlar tasnifi (dars ishlanma)

Ona tilim dars ishlanma

“Meni tushun” o’yini dars ishlanma