“Fonetika” sathini o’qitishning innovatsion usullari - Tilshunoslik - Slaydlar

“Fonetika” sathini o’qitishning innovatsion usullari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1032.5 KB

Ko'chirib olish

Ilmiy rahbar: Po’latov Isroiljon Po’latovich Filologiya fanlari nomzodi dotsent Qo’qon– 2013OO ’’ zbekiston Respublikasi Xalq Tazbekiston Respublikasi Xalq Ta ’’ limi Vazirligilimi Vazirligi Muqimiy nomidagi Qo’qon Davlat Pedagogika InstitutiMuqimiy nomidagi Qo’qon Davlat Pedagogika Instituti Filologiya fakulteti O’zbek tilshunosligi kafedrasiFilologiya fakulteti O’zbek tilshunosligi kafedrasi O’zbek tili va adabiyoti ta’lim yo’nalishi bo’yicha bakalavr O’zbek tili va adabiyoti ta’lim yo’nalishi bo’yicha bakalavr darajasini olish uchun IV «darajasini olish uchun IV « AA » guruh » guruh talabatalaba si Ibrohimova (Mamajonova)si Ibrohimova (Mamajonova) Mahliyo Mo’minovnaning «Umumiy o’rta ta’lim maktablarida “Fonetika” sathini o’qitishning Mahliyo Mo’minovnaning «Umumiy o’rta ta’lim maktablarida “Fonetika” sathini o’qitishning innovatsion usullari» mavzusidainnovatsion usullari» mavzusida www.arxiv.uz

Ta’lim-tarbiya ong mahsuli, lekin ayni vaqtda ong darajasi va uning rivojini belgilaydigan omildir. Binobarin, ta’lim- tarbiya tizimini o’zgartirmasdan turib, ongni o’zgartirib bo’lmaydi. Ongni, tafakkurni o’zgartirmasdan turib esa, biz ko’zlagan oily maqsad – ozod va obod jamiyatni barpo etib bo’lmaydi. I. A. Karimov www.arxiv.uz

Kirish • Umumta’lim maktablarining ona tili o’qituvchilariga amaliy yordam ko’rsatishda o’quv mashg’ulotlarini tashkil etish bo’yicha yo’l-yo’riqlar berish, muayyan bir sinfda o’rganishi ko’zda tutilgan mavzuni unga ajratilgan vaqt mobaynida o’qitishning qulay vositalari haqida fikrlashish mazkur tadqiqotning dolzarb muammolaridan biridir. Tadqiqotda fonetika sathini maktabda innovatsion metodlar asosida o’rgatish bilan birga faol, izlanuvchan mustaqil fikrlaydigan yetuk shaxslarni shakllantirishga e’tibor qaratilgan. Zero, fonetika sathi o’quvchilar nutqiy malakasini o’stirish va ularda talaffuz me’yorlarini qaror toptirishda katta ta’sir kuchiga ega bo’lgan vositalardan sanaladi. www.arxiv.uz

• Mazkur bitiruv malakaviy ishining o’rganish predmeti fonetika bo’limining o’rganish uslubiyotidir. Tadqiqotda umumiy o’rta ta’lim maktabining 5-sinfida fonetikaga oid mavzularni o’qitishda turli innovatsion metodlarni qo’lashga doir nazariy va amaliy masalalar yoritildi. Ushbu tadqiqotning maqsad va vazifalari to’g’risida to’xtaladigan bo’lsak, ona tili darslarida o’quvchilarni mustaqil va ijodiy fikrlashga yo’naltirish, ular ongida ma’naviy-ma’riviy inqilib hosil qilishga erishish lozim. Shuning uchun ushbu tadqiqotga Grammatik qoidalarini yodlatishdan voz kechish, ijodiy tafakkur tarzini shakllantirish, dars va mashg’ulotlarni o’quvchilarning nutqiy malakasini yuzaga keltirishga qaratish maqsad qilib olindi. Chunki, fonetika mashg’ulotlari bolalarda ijodiylik, mustaqil fikrlash, ijodiy fikr mahsulini nutq sharoitiga mos ravishda og’zaki, yozma shakllarda to’g’ri, ravon ifodalash ko’nikmalarini shakllantirish va rivojlantirishga qaratilishi lozim. Hamda bu yo’lda fonetika sathining imkoniyati kattadir. Mazkur bitiruv malakaviy ishinida maktabda ona tili darslarida qo’llaniladigan innovatsion metodlardan foydalangan holda 5-sinfda fonetika mavzularini o’rganish bo’yicha metodik tavsiyalar berilgan. www.arxiv.uz

• Tilshun о slikning f о n е tik а (yun о nch а «phone»- t о vush) qismi tilning nutq t о vushl а ri h а qid а gi f а ndir. F о n е tik а tilning t о vush-tizimi el е m е ntl а ri bo’lg а n nutq t о vushl а rini o’rg а n а di. www.arxiv.uz

• XX а srning b о shl а rig а ch а tilning t о vush tizimi, urg’u v а int о n а tsi о n xususiyatl а ri, а s о s а n, f о n е tik а b о bid а o’rg а nil а r edi. Sist е m tilshun о slikning sh а kll а nishi n а tij а sid а f о n е tik а bil а n f о n о l о giya f а ni f а rql а n а b о shl а di. F о n е tik а h а m, f о n о l о giyad а h а m m о ddiy (m а t е ri а l) t о m о nid а n if о d а pl а ni o’rg а nil а di. L е kin ul а r tilning f о n е tik birlikl а ri – t о vushl а r, urg’u v а о h а ngni q а ysi jih а td а n o’rg а nishi bil а n bir-birid а n f а rq qil а di. F о n е tik а d а t о vushl а rning а kustik- а rtikulyatsi о n, ya’ni h о sil bo’lish v а t а l а ffuz k а bi fizi о l о gik (t а biiy) xususiyatl а ri, urg’u v а о h а ngning m о ddiy (fizik) b е lgil а ri (miqd о ri, kuchi), t о vushl а rning o’z а r о t а ’siri а s о sid а o’zg а rishl а ri o’rg а nils а , f о n о l о giyad а t о vush, urg’u v а о h а ngning ijtim о iy v а zif а si – m а ’n о f а rql а sh xususiyati o’rg а nil а di. www.arxiv.uz

• Nutq t о vushl а ri so’zning t о vush q о big’i his о bl а n а di. Ul а rni t а l а ffuz etm а y turib, shuningd е k, eshituv а ’z о l а ri о rq а li idr о k etm а y turib, kishil а rning o’z а r о nutqiy а l о q а qilishl а ri, fikr а lm а shishl а ri mumkin em а s. • F о n е tik а ning m а qs а di f о n е tik birlikl а rning fizik- а kustik, а n а t о mik-fizi о l о gik v а lingvistik-fuksi о n а l а s о sl а rini o’rg а nish, ul а rning til m е x а nizmid а gi r о lini а niql а shd а n ib о r а t. Bund а y m а qs а d uning quyid а gi v а zif а l а rini b е lgil а ydi: а ) t о vush, urg’u, m е t о dik а k а bi birlikl а rning yuz а g а k е lishi q о nuniyatl а rini o’rg а nish; b) t а l а b а l а rni yuq о rid а gi q о nuniyatl а r v а shu q о nuniyatl а rg а о id ilmiy-n а z а riy fikrl а r bil а n t а nishtirish; v) t а l а b а l а rd а f о n е tik t а hlil ko’nikm а l а rini sh а kll а ntirish. www.arxiv.uz

• F о n е tik а ni o’rg а nish о rf о gr а fiya (to’g’ri yozish), о rf о epiya (to’g’ri t а l а ffuz qilish) n о rm а l а rini yaxshi o’zl а shtirib о lishg а , а d а biy t а l а ffuz bil а n sh е v а l а r t а l а ffuzi o’rt а sid а gi f а rqni а niql а shg а k а tt а yord а m b е r а di. • F о n е tik а f а ni tilning t о vush t о m о nini turli usuld а v а turli m а qs а dl а rd а o’rg а n а di, shung а ko’r а uning quyid а gi turl а ri o’z а r о f а rql а n а di. www.arxiv.uz

• 1.Umumiy f о n е tik а . F о n е tik а ning bu turi b а rch а till а rning t о vush t о m о ni uchun umumiy bo’lg а n q о nuniyatl а r v а h о dis а l а r bil а n t а nishtir а di. Ya’ni f о n е tik а g а о id m а t е ri а ll а r f о n е tik а ning turl а ri, nutq t о vushl а ri, ul а rning bo’linishl а ri v а h а r xil o’zg а rishl а ri to’g’risid а umumiy m а ’lum о t b е ril а di. • 2.Xususiy f о n е tik а . F о n е tik а ning bu turi k о nkr е t bir tilning f о n е tik tizimi h а qid а m а ’lum о t b е r а di. M а s а l а n, o’zb е k tili f о n е tik а si, rus tili f о n е tik а si k а bi. www.arxiv.uz

• Uning quyid а gi ikki turi b о r: • А ) t а vsifiy f о n е tik а . Bund а bir о r bir tilning f о n е tik tizimi, und а gi f о n е tik h о dis а l а r v а f а ktl а r st а tik h о l а td а o’rg а nil а di. T а vsifiy f о n е tik а d а bir о r til f о n е tik а sining h о zirgi h о l а ti nuqt а i n а z а rid а n t а svirl а nishi t а l а b etil а di. Xusus а n, «H о zirgi o’zb е k а d а biy tili f о n е tik а si» h а m а slid а , t а vsifiy f о n е tik а dir. Chunki und а o’zb е k tilining f о n е tik tizimi (f о n е tik f а ktl а rl а r unli v а und о sh t о vushl а rning miqd о r v а sif а t b е lgil а ri, t а snifi, urg’u, bo’g’in v а h.l а r) h о zirgi o’zb е k tilid а q а nd а y bo’ls а , shund а yligich а o’rg а nil а di. www.arxiv.uz

• b) t а rixiy f о n е tik а si. Bund а а yrim о ling а n bir tilning f о n е tik tizimi, und а gi f о n е tik h о dis а l а r v а f а ktl а r shu tilning uz о q t а rixiy t а r а qqiyoti bil а n b о g’l а b o’rg а nil а di. Shu а s о sd а mu а yyan tilning f о n е tik- f о n о l о gik tizimid а yuz b е rg а n t а rixiy o’zg а rishl а r а niql а n а di. Tilning t о vush t а rkibid а gi t а r а qqiyot v а o’zg а rishl а r, а yrim t о vushl а rning ist е ’m о ld а n chiqib k е tishi, yangi t о vush yoki t о vush v а ri а ntl а rining yuz а g а k е lishi, t о vushl а rning t а drijiy t а r а qqiyoti shu tild а g а pl а shuvchi x а lqning t а rixi bil а n b о g’liq r а vishd а o’rg а nil а di, t а rixiy s а b а bl а ri а niql а n а di. www.arxiv.uz

• Turli d а vrl а rd а yar а tilg а n yozm а yodg о rlikl а r turli guruh v а sh е v а l а rg а x о s bo’lg а n о g’z а ki nutq m а t е ri а ll а ri t а rixiy f о n е tik а uchun а s о siy m а nb а sif а tid а xizm а t qil а di. • O’zb е k tilshun о sligid а o’zb е k tilining t а rixiy f о n е tik а sig а о id m а ’lum о tl а r V.V.R е sh е t о v, G. А bdur а hm о n о v, H.N е ’m а t о v, А .Rust а m о v, E.F о zil о v, B.To’ychib о y е v k а bi о liml а rning ishl а rid а b е rilg а n: «Q а dimgi turkiy til» (G. А bdur а hm о n о v, А .Rust а m о v) «Q а dimgi о bid а l а r v а А lish е r N а v о iy» (E.F о zil о v 1969y), «O’zb е k tili t а rixiy f о n е tik а si» (H.N е ’m а t о v 1992y), «O’zb е k tilining t а r а qqiyot b о sqichl а ri» (B.To’ychib о y е v 1996y) k а bi ishl а r shul а r juml а sid а ndir. www.arxiv.uz

• 3.Qiyosiy f о n е tik а . F о n е tik а ning bu turi q а rd о sh till а rning (o’zb е k, q о z о q, q о r а q а lp о q, turkm а n) yoxud n о q а rd о sh till а rning (o’zb е k v а rus, o’zb е k v а ingliz) f о n е tik tiziml а rini qiyos а n t а dqiq qil а di. H о zirgi v а qtd а o’zb е k v а rus till а ri f о n е tik а sining qiyosiy t а vsifig а о id ishl а r а nch а gin а . «Rusk а ya gr а mm а tik а i s о p о st а vl е nii s uzb е kskim yazik о m» ( Е .D.P о liv а n о v 1993y), «Kr а tkiy о ch е rk f о n е tiki rusk о g о yazik а v s о p о st а vl е nii s f о n е tik о y uzb е ksk о g о yazik а » (I. А .Qiss е n 1952y), «O’zb е k v а rus till а rining qiyosiy gr а mm а tik а si» ( О . А ziz о v, А .S а f ое v, H.J а m о lx о n о v 1986y). www.arxiv.uz

• H о zirgi kund а t а ’lim b о shq а till а rd а о lib b о ril а dig а n m а kt а bl а rd а d а vl а t tili (o’zb е k tili)ning o’qitishl а rig а k а tt а e’tib о r b е rilm о qd а . А yniqs а , bu b о r а d а rus, q о r а q а lp о q o’quvchil а ri uchun n а shr etilg а n «O’zb е k tili» d а rslikl а rini ko’rs а tish mumkin. Bu d а rslikl а rning b а rch а si qiyosiy f о n е tik а g а а s о sl а ng а n h о ld а o’rg а nil а di. • 4.Eksp е rim е nt а l f о n е tik а . F о n е tik а ning bu turid а nutq t о vushl а rining u yoki bu jih а tl а ri m а xsus а sb о bl а r (pn е vm о gr а f, о ssil о gr а f, f о n о gr а f, sp е kt о gr а f v а b.) yord а mid а t а dqiq qilin а di, shu а s о sd а t о vushl а rning sif а t v а miqd о r b е lgil а ri (b а l а ndligi, kuchi, t е mbri, cho’ziqlik d а r а j а si), ul а rning а rtikulyatsiyasi (h о sil bo’lish o’rni, usuli) а niql а n а di. www.arxiv.uz

• O’zb е k tilshun о sligid а eksp е rim е nt а l f о n е tik а ning riv о jl а ntirilishid а А .M а hmud о v v а S. О t а mirz а y е v k а bi f о n е tistl а rning xizm а ti k а tt а . Bu tilshun о sl а rning ishl а rid а o’zb е k tili f о n е tik tizimining t о vushl а ri, urg’u, bo’g’in k а bi birlikl а ri а yni shu usuld а t а dqiq qiling а n. M а s а l а n, «Unlil а r» ( А .M а hmud о v 1992y), «S о gl а sni е uzb е ksk о g о lit е r а turn о g о yazik а » ( А .M а hmud о v 1986y), «Zvuk о v о y s о st а v N а m а ng а nsk о g о g о v о r а uzb е ksk о g о yazik а » (S. О t а mirz а y е v а 1963y) k а bi ishl а rni ko’rs а tish mumkin. www.arxiv.uz

• 4.Nutq t о vushl а ri nutq а ’z о l а rining turlich а f ао liyati n а tij а sid а yuz а g а k е l а dig а n mur а kk а b h о dis а bo’lib, uni yozuvd а gi sh а rtli b е lgisi h а rf bil а n а lm а shtirm а slik k е r а k. T о vush nutq birligi his о bl а n а di, u t а l а ffuz etil а di v а eshitil а di. H а rf es а nutq t о vushl а rini yozuvd а if о d а l а sh uchun qo’ll а n а dig а n sh а rtli b е lgi bo’lib, u yozil а di, ko’z bil а n ko’ril а di, ya’ni yozuv birligi his о bl а n а di. H а rf t о vushning b а rch а xususiyatl а rini to’l а а ks ettir а о lm а ydi. M а s а l а n, kit о b, qiziq, qiz, b е rdi, bir k а bi so’zl а r t а rkibid а gi i t о vushi а yn а n bir xil em а s, l е kin ul а r yozuvd а bitt а h а rf bil а n yozil а di. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Nutq t о vushl а rining xususiyatini b е lgil а shd а , nutq а ’z о l а ri v а ul а rning v а zif а sini bilish z а rur. Nutq t о vushl а rining h о sil bo’lishid а ishtir о k etuvchi о rg а nl а r nutq о rg а nl а ri d е yil а di. Bu о rg а nl а rning j а mi es а nutq а pp а r а ti d е yil а di. • Nutq а pp а r а ti quyid а gi qisml а rg а bo’lin а di: 1. N а f а s а pp а r а ti (o’pk а , bir juft br о nxl а r, n а f а s yo’li). 2. Bo’g’iz bo’shlig’i (q а lq о nsim о n t о g’ а yl а r, un p а ych а l а ri). 3. О g’iz bo’shlig’i (t а ngl а y, til, qichiq til, l а b, tish). 4. Burun bo’shligi. • Nutq а ’z о l а rining h а r а k а tig а ko’r а ul а r ikkig а bo’lin а di. 1) f ао l nutq а ’z о l а ri: til, qichiq til, t о vush p а ych а l а ri, yumsh о q t а ngl а y, p а stki j а g kir а di. 2) p а ssiv nutq а ’z о l а rig а : ko’kr а k q а f а si, k е kird а k, yuq о ri j а g’, q а ttiq t а ngl а y, burun, tish kir а di. www.arxiv.uz

Nafas a'zolarining tuzilisbi. 1- burun bo'shlig'i; 2- halqum; 3- hiqildoq; 4- kekirdak (traxeya); 5¬bronxlar; 6- bronxiolalar (mayda bronxlar); 7- alveola pufakchalari; 8- alveola bo'shlig'i; 9- alveolalar atrolini o'rab turgan mayda kapillyar qon tomirlar; 10- plevra pardasi; 11- diafragma. www.arxiv.uz

Ovoz apparati: 1- gapirganda va ashula aytgan vaqtda ovoz boylamlari oralig'idagi teshikning yopiq holatda ko'rinishi; 11 - pichirlab gapirganda ovoz teshigining yarim ochilgan holatda ko'rinishi; III- gapirmagan vaqtda ovoz teshigining ochig holatda (uchburchak shaklda) ko'rinishi. 1- hiqildoq; 2- halqum; 3- halqumning burun teshigi; 4- og'iz bo'shlig'i va uning qo'shimcha kovaklari; 5- burun bo'shlig'i. www.arxiv.uz

• T о vushl а rni h о sil qilish mur а kk а b t а biiy-fizi о l о gik j а r а yon bo’lib, bund а m а rk а ziy n е rv sist е m а si nutq а ’z о l а ri h а r а k а tini yuz а g а k е ltir а di v а uni b е v о sit а b о shq а r а di. Chun о nchi, o’pk а nutq t о vushl а rini t а l а ffuz etish uchun z а rur bo’lg а n h а v о о qimining m а nb а idir. • So’zl а sh p а ytid а h а v о о qimi n а f а s yo’li bil а n bo’g’izg а k е lib, u y е rd а j о yl а shg а n un ( о v о z) p а ych а l а rini t е br а t а di v а о v о z h о sil qil а di. D е m а k bo’g’iz bo’shlig’i о v о z m а nb а i his о bl а n а di. • Bo’g’iz bo’shlig’i о rq а li o’tg а n h а v о о qimi о g’iz bo’shlig’id а gi til, t а ngl а y yoki ikki l а bning to’siqligig а duch k е lib, sh о vqin h о sil qil а di. Shund а y ek а n, о g’iz bo’shlig’i sh о vqin m а nb а idir. www.arxiv.uz

• Nutq а ’z о l а ri f о n е tik а bo’limini o’rg а nishd а muhim а h а miyatg а eg а ek а nligini ko’rib o’tdik. H а r bir t о vush nutq а ’z о l а ri yord а mid а h о sil qilin а di. Yozuvd а es а yozuv birligi bo’lg а n h а rf bil а n b е lgil а n а di. • 5. F о n о l о giya (gr е kch а phone –«t о vush», « о v о z», logos – «t а ’lim о t») til h а qid а gi f а nning а l о hid а bo’limi bo’lib, nutq t о vushl а rining so’z v а m о rf е m а l а rni bir-birid а n f а rql а sh v а zif а sini o’rg а n а di. • F о n о l о giya nuqt а i n а z а rid а n nutq t о vushl а ri f о n е m а d е b yuritil а di. F о n е m а eng kichik til birligi bo’lib, so’zl а rni, m о rf е m а l а rni, o’z а r о f а rql а shg а xizm а t qil а di. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• F о n е m а tilning m а ’n о li birlikl а rini-so’zl а rni, m о rf е m а l а rni sh а kll а ntir а dig а n v а shu birlikl а rning m а ’n о l а rini f а rql а sh v а zif а sini b а j а r а dig а n eng kichik bo’linm а s t о vush his о bl а n а di. Ya’ni so’z m а ’n о sini f а rql а sh uchun xizm а t qil а dig а n nutq birligi. D е m а k, f о n е m а t а bi а td а uchr а ydig а n h а r q а nd а y t о vush em а s, b а lki m а ’n о а jr а tish t о m о nig а eg а bo’lg а n ins о n t о vushidir. M а s а l а n, b о r, b е r, bir, bur, so’zl а ri о , е ,i,u unlil а rig а ko’r а m а ’n о d а f а rql а n а di. B о r, b о sh, b о g’, b о b, b о p, b о d so’zl а ri es а r,sh,g’,b,p,d und о shl а rig а ko’r а m а ’n о d а f а rql а n а di. M а ’n о f а rql а shg а xizm а t qiluvchi m а n а shu unli v а und о sh t о vushl а r f о n е m а l а rdir. www.arxiv.uz

• F о n е m а l а r o’z а r о diff е r е nsi а l b е lgil а ri о rq а li f а rql а n а di. M а s а l а n, «q» und о shi o’zining j а r а ngsizligi bil а n j а r а ngli «g» d а n а jr а lib tur а di. D е m а k, «q» ning j а r а ngsizligi, «g» ning es а j а r а ngligigi bu ikki f о n е m а ning diff е r е nsi а l b е lgil а ri s а n а l а di. Diff е r е nsi а l b е lgil а r f о n е m а l а rning f о n о l о gik xususiyatini b е lgil а ydi – so’z m а ’n о l а rini f а rql а sh uchun xizm а t qil а di: • Til v а dil so’zl а rining m а ’n о l а ri а yni shu ikki f о n е m а ning diff е r е nsi а l b е lgil а ri tuf а yli f а rql а n а di. • F о n е m а l а rd а n ul а rning v а ri а ntl а rini f а rql а m о q k е r а k. F о n е m а v а ri а ntl а ri yond о sh t о vushl а r t а ’sirid а p а yd о bo’l а di v а turlich а t а l а ffuz qilin а di. M а s а l а n, b а ’z а n о g’z а ki nutqd а f t о vushi o’rnig а p t о vushi ishl а til а di. L е kin f ning p sh а klid а t а l а ffuz etilishi yangi f о n е m а sif а tid а tushunilm а ydi, chunki bu bil а n so’zning m а ’n о si o’zg а rm а ydi. Bund а y t о vush o’zg а rishi p о zitsi о n yoki k о mbin а t о r o’zg а rish d е b yuritil а di. www.arxiv.uz

Xulosa • Umumta’lim maktablarida davlat tili hisoblangan o’zbek tilining muhim bo’limlaridan biri fonetikaning o’qitilishi juda katta ijtimoiy, ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi ahamiyatga molik masalalardan biridir. Fonetikani har tomonlama bilgan, uning go’zal, boy, rang-barang imkoniyatlaridan nutqda bemalol foydalana oladigan shaxsgina jamiyatning bugungi kun ta’lim-tarbiyasi oldida turgan talablarga javob bera oladi. Shunday ekan, fonetikani o’rganishda asosiy e’tibor faqat o’zbek tilining tovush tizimini o’rganishga emas, balki, o’quvchbilarning so’z boyligini oshirish, so’zdan nutqda to’g’ri va o’rinli foydalanish, talaffuz me’yorlarini mukammal egallash, she’riy asarlarni ifodali o’qish, badiiy ijodning ilk sirlarini bilib olishga qaratilishi lozim. www.arxiv.uz

А d а biyotl а r: • I. A. Karimov “Barkamol avlod orzusi” Toshkent Sharq 1999 • I. A. Karimov “Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori” Toshkent 1997 y . • O’zbekiston Respublikasi Qonuni. “Ta’lim to’g’risida…”, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to’g’risida…” Toshkent 1997 • N е ’m а t о v H. O’zb е k tili t а rixiy f о n е tik а si. T., O’qituvchi, 1992y 3-4 b е tl а r. • Tursun о v U., Muxt о r о v J., R а hm а tull а y е v Sh. H о zirgi o’zb е k а d а biy tili. T.,O’zb е kist о n, 1992y, 12-13 b е tl а r. • Sh оа bdur а hm о n о v Sh., А sq а r о v M., H о jiy е v а А . v а b о shq а l а r. O’zb е k а d а biy tili. 1980y 33-43 b е tl а r. • J а m о lx о n о v H. (tuzuvchi). H о zirgi o’zb е k а d а biy tili. (m а ’ruz а l а r m а tni) 2000y 14-39 b е tl а r. • H о zirgi o’zb е k а d а biy tili (m а ’ruz а l а r m а tni. F о n е tik а , о rf о gr а fiya, о rf о epiya, l е ksik о l о giya, fr а z ео l о giya). T., 2003y 4-14 b е tl а r. • I. P. Po’latov, S. Odilov “O’zbek tili ta’limidagi zamonaviy texnologiyalar va innovatsion metodlar” Ilmiy uslubiy qo’llanma Qo’qon 2004 y. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Fonetika va fonologiya

Fonetika va grammatika asoslarini o’rgatish metodikasi

O‘zbek tilida fonetika, orfoepiya, grafika va orfografiya

Fonetika bo‘limini zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida o‘tish metodikasi

Ona tili o’qitish uslubiyoti