logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tilshunoslik
  4. Daktil alifbosi

Daktil alifbosi

Yuklangan vaqt:

01.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1194.3818359375 KB
Ko'chirib olish
DAKTIL ALIFBOSI Qadimda insonlar ogzaki bolmagan imo ishoralar yordami bilan muloqotga kirishganlar .Bazii bir olimlarning aytishlaricha , imo ishora tovushli nutqdan oldin bolib otgan , insonlar avval imo ishora orqali muloqotda bolganlar keyin sozlashishni organishgan .Bugungi kunda sozlashuv nutq funksiyasi kengash ish davometib ogzaki bolmagan belgilarni qollash doirasi ham yetarli ahamiyatga ega bolib , shartli grafik belgilar ( yol belgilari , osmalar ,korsatmalar va boshqa ) va shartsiz turli ishoralardan foydalanish belgilangan . Daktilologiya qo‘l alifbosi. Daktilologiya turlari: bir qo‘lli, ikki qo‘lli, kaft daktilologiyasi. Bir qo‘lli daktilologiyaning afzalliklari. Dunyo mamlakatlarining daktil alifbosi. Daktil nutqning mohiyati va uning og‘zaki so‘zlashuv, og‘zaki va yozma nutqqa nisbatan oziga xos xususiyatlari. Daktil nutqning imo-ishoradan farqi. Karlar, zaif eshituvchilar va ko‘zi ojizlarni o‘qitish va tarbiyalash jarayonida daktilalogiyaning qollanilishidagi tarixiy man`balar. Daktilologiya (boshqa yunoncha . Δάκτυλος - barmoq + boshqa yunoncha. Λόγος - ta'lim berish) nutqning o'ziga xos shakli bo'lib, u barmoq izlari ishlatganligi sababli nutq so'zining imlo shaklini barmoq bilan takrorlaydi. Shunday qilib, barmoq izlari og'zaki nutqning xususiyatlarini birlashtiradi, chunki u operatsion aloqa uchun ishlatiladi va yozma, chunki imlo qoidalariga muvofiq belgilar ketma-ketligi shaklida bo'ladi. Ba'zida eshitish uchun odamlar imo-ishora tili uchun barmoq alifbosini xato qilishadi. Biroq, bular farq qiladi: barmoq tovushlari nutq tovushlarini etkazadi (xat orqali), imo- ishoralar esa butun so'zlarni anglatadi. Kim birinchi daktil alifbosini tasvirlagani aniq emas .Malumki qol barmoqlari tasvirlanishi X asrda lotin kutubxonasida uchratilgan edi .Bolishi mumkin bazi qol belgilari , shuningdek harflar qadmdan qollanilgan . Tadqiqotchilar aytishlaricha , dastlabki daktil alifbosi 1953- yilda ispan monarxi de Verba tomonidan nashr etilgan daktil nutqi karlari oqitishda 1- bor ispan monarxi Nedro Ponse de Lyon tomonidan 16 asrda qollanilgan . Maxsus daktil alifbosi karlarni oqitish uchu tuzilgan bolib 1629-yilda Boneta bosgan .Boneta daktil alifbosi birinchi bor 1698 yilda bosib chiqilgan u boshqacha asosda tuzilgan . Bu ispancha , fransuzcha , amerikacha va boshqa kopgina alifbolardan 2 qolligi bilan farqlanadi .Unin zamonaviy korinishi buyuk Britaniya , Avstraliya , Janubiy Afrikada keng tarqalgan . Rus daktil alfaviti 1835 yilda V.Ifleriy bosib chiqgan bolib , u pedagogik jarayonda qollangandan keyin ishab chiqqan . Bu daktil afaviti ,shuningdek , daktil harflar Peterburg kar soqovlar uchilishi direktori kotibi G.A.Gursevaning ,, Ensklopedik kurs 1938 da elon qilingan . Uning Bonetda farqi harflarni qol yordamidagi grafik tasvirlanganidir .Daktil tufayli Gurseva kitobida korsatilgandek zamonaviy rus dakti afaviti kelib chiqdi . Oz zamonasida tuzilib va keng tarqalgan daktil alifbosi milliy tillarda , yani ozbekcha , Armancha , ukraincha , beloruscha , (G.A.Gerankina 1972 ; I.F. Geylman 1981 ) 43 tadaktil alifbosi dunyoning 59 ta davlatida foydalaniladi .Butun dunyo karlar federatsiyasi konferensiyasida 1963 –yilidaktil alfaviti ishlab chiqilgan . Etiboringiz uchun raxmat!!! ����✊✋���������� 3A Defektologiya Esimbetova Perizat

O'xshashlar

Arab alifbosi
O’rxun-Enasoy yodgorligi alifbosi
YOZUV tarixi va turlari
O’zbek tiliga davlat maqomi berilishi
O’zbek yozma matnining shakllanish davrlari “O’rta Osiyo xattotlik san’ati tarixidan” kitobiga ilmiy obzor