Жигар, билиар тизим ва ошқозон ости бези жарроҳлик анатомияси - Tibbiyot - Slaydlar

Жигар, билиар тизим ва ошқозон ости бези жарроҳлик анатомияси

Yuklangan vaqt:

03.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

28990.323242188 KB

Ko'chirib olish

ЖИГАР, БИЛИАР ТИЗИМ ва ОШҚОЗОН ОСТИ БЕЗИ ЖАРРОҲЛИК АНАТОМИЯСИ ЖИГАР, ЎТ ЙЎЛЛАРИДА ва ОШҚОЗОН ОСТИ БЕЗИ ПАТОЛОГИЯЛАРИДА ҚЎЛЛАНИЛАДИГАН ОПЕРАЦИЯЛАР.

Жигар - организмдаги асосий лаборатория, гемодинамиканинг муҳим бошқарувчиси ҳисобланади ва антитоксик фильтр вазифасини ўтайди. Жигарнинг гемодинамика ва модда алмашинувида ролини шундан билиш мумкинки, у ўзи орқали 1 дақиқада 1500 мл қонни , яъни аортага чиқувчи дақиқалик қон ҳажмининг 1/3 ини ўтказади.

Чақалоқларда жигар қорин бўшлиғининг ½ ини , яъни тана вазнининг 1/16 ини ташкил қилади ( катталарда 1/40 ). Жигарнинг катта қисми ўнг диафрагма ости бўшлиғида , кичикроқ қисми чапга ўтиб, ошқозон ва диафрагма гумбази орасида жойлашади.

Жигар синтопияси ва унинг қоринпардага алоқаси . Жигар мезоперитонеал жойлашиб, унинг орқа диафрагма юзаси қоринпарда билан қопланмаган.

Скелетотопияси Долихоморф жуссада жигар қовурға равоғидан 4-5 см юқорироқда ретрокостал ҳолатда жойлашади. Брахиморфда – қовурға равоғидан 2-3 см пастроқда пайпасланади.

Тож бойлам қоринпарданинг жигардан диафрагмага фронтал текислик бўйлаб ўтиши натижасида ҳосил бўлади, сагиттал текислик бўйлаб ўрта чизиқ бўйича ўроқсимон бойлам жойлашиб, диафрагма ости бўшлиғини иккита халтага – ўнгда - bursa hepatica ва чапда - bursa praegastrica – га ажратади.

Жигар дарвозаси  Жигар-ўн икки бармоқ бойлами билан қопланган кўндаланг ва чап бўйлама эгатлар жигар дарвозаси ҳисобланади. Ушбу бойлам ичида дарвоза венаси, жигар артерияси ва ўт йўллари жойлашган.

Жигарнинг бўлак, сектор ва сегментларга бўлиниши Анатомик жиҳатдан диафрагма юзасида ўроқсимон бойлам, висцерал юзасида чап бўйлама ёриқ орқали жигарни 2 та : ўнг ва чап бўлакларга ажратиш мумкин. Ўнг бўлакда квадрат ва думли бўлаклар ҳам фарқланади

Аъзо ички структурасига кўра жигарни иккита деярли тенг бўлакка ажратиш мумкин, бу чегара ўт пуфаги ўрнини пастки кавак венанинг чап чети билан туташтирувчи чизиққа мос келади.

Бўлакнинг қон томир ва ўт йўллари секторал ва сегментар шохларга ажралади. Дарвоза венаси, жигар артерияси ва ўт йўллари нинг (Глиссон учлиги) аъзо ичида шохланиши ўзига хос қонуният асосида боради. Бу триада инглиз анатоми Глиссон ( Glisson ) томонидан 1654 й. да таърифланган.

Жигарда 5 секторда жойлашган 8 та сегмент фарқланади, уларнинг ўлчами жигарнинг шаклига қараб ўзгариб туради. Сегмент оёқчаларини боғлаш операцияларда қон йўқотилишини анча пасайтиради. Бўлак Сектор Сегмент Чап Чап дорсал I (СI) Чап латерал II (СII) Чап парамедиан Ш (СII) IV (CIV) Ўнг Ўнг парамедиан V(CV), VIII (CVIII) Ўнг латерал VI (CVI), VII (CVII)

Қон билан таъминланиши ва иннервацияси Умумий жигар артерияси – хусусий жигар артерияси – ўнг ва чап жигар артериялари. Ўт пуфаги артерияси (ўнг жигар артерияси тармоғи). Кало учбурчаги . Адашган нервлар, қуёш чигали, жигар чигали.

Жигар ва жигар билиар тизими: ўт қопи ва ўт йўллари.

Портал қон айланиши моҳияти шундаки, ундаги қон босими аста-секин пасайиб бораверади. Бу қон оқимининг секинлашиши ва қоннинг жигарда катта миқдорда деполанишига олиб келиб, дарвоза венаси орқали келувчи озиқ моддаларнинг ассимиляциясига сабаб бўлади.

Портал қон айланишининг бузилиши Портал гипертензия сабаблари : 1) жигар олди тўсиғи (дарвоза венасининг ўсма билан эзилиши - ошқозон ости бези бошчаси ўсмаси), 2) жигар тўсиғи (жигар циррозларида), 3) жигар орти тўсиғи (Бадди- Киари синдроми, юрак касалликлари). Биринчи навбатда жигарнинг модда алмашинув ва гемодинамика функциялари издан чиқади.

Улар орқали портал системадаги қоннинг бир қисми кавал системага ўтади. Порто-кавал анастомозлар қизилўнгач веналари ва ошқозон тож венаси орасида; қорин олд девори веналари ва киндик венаси орасида, v.mesenterica inferior ва plexus venosus rectalis орасида амалга оширилади. Порто-кавал анастомозлар

Қизилўнгачдан қон кетиши Қизилўнгач ва ошқозон кардиал қисмидаги варикоз кенгайган веналардан қон кетишида Сенгстейкин- Блекмор зонди ишлатилади. Асцитда қорин пункцияси амалга оширилади.

Портал гипертензияда операциялар Портокавал анастомоз. Мезентерикокавал шунтлаш. Спленоренал анастомоз.

Оператив очиб кириш йўллари 1. Қийшиқ кесим (Кохер, Фёдоров); 2. Бурчакли кесим (С.П. Федоров); 3. Бурчакли кесим (Рио-Бранко); 4. Тўлқинсимон кесим (Кер); 5. Тўлқинсимон кесим (Бивен); 6. Юқори ўрта кесим; 7. Трансректал кесим; 8. Параректал кесим; 9. Торакоабдоминал кесим (Райфершайд); 10. Торакоабдоминал кесим (Ф.Г. Углов); 11. Торакоабдоминал кесим (Кюнео); 12. Лахтакли кесим (Бруншвиг); 13. Бурчакли кесим (Черни); 14. Торакоабдоминал кесим (Райфершайд); 15. Торакоабдоминал кесим (Киршнер).

Жигар ва ўт йўлларидаги операцияларнинг асосий тамойиллари Жигар паренхимасининг ўзига хослиги ва фиброз капсуласининг мустаҳкам эмаслиги операциялар пайтида қонни кўп миқдорда йўқотишга сабабчи бўлиб, уни тикишни қийинлаштиради.

Жигар чоки 1. Кузнецов-Пенский чоки (1894 й); 2. Джиордано чоки. 3. В.А. Оппель чоки; 4. Чоклар ситилишининг олдини олиш учун тагига мато тўшалган чок; 5. Н.А. Рубанова чоки.

Жигар чоки қўйилгач, геморрагия ва қорин бўшлиғига инфицирланган ўт суюқлиги тушишини бартараф этиш учун жароҳатни қўшимча герметизациялаш лозим. а) жароҳатни ўроқсимон бойлам билан ёпиш; б) жигар жароҳатини чарви билан тампонлаш; в) жароҳатни В.С. Шапкин усулида бекитиш; г) жигар жароҳатини глиссон капсула билан бекитиш.

Жигар жароҳатидан қон кетишини жигар-ўн икки бармоқ бойламидан ўтувчи қон томирларни бармоқ билан сиқиш орқали вақтинчалик тўхтатиш

Америкалик жарроҳлар Шаве-Пеон (Chaver-Peon) ва Гонзалес (Gonzales, 1970) пастки кавак венага манжеткали шунт киритиш ( эндокавал шунтлаш ) орқали жигарни қон айланишидан 20 мин четлатиш операция моделини ишлаб чиқишган. Бунда жигар орқали ҳаво эмболияси хавфининг олди олинади.

Жигар резекцияси а) атипик резекция – аъзонинг бир қисми соғ тўқималар доирасида кесиб ташланади; б) анатомик резекция , кам томирли оралиқлар бўйлаб, олиб ташланиши лозим бўлган сегмент ёки бўлакка кирувчи қон томир ва ўт йўлларини аввалдан бойлаб қўйиш орқали бажарилади.

Атипик резекция понасимон, текислик бўйича, чекка, кўндаланг.

Атипик резекцияларда хавфли зоналар а) жигар ўнг бурчаги понасимон резекциясида ўнг латерал шохнинг YI и YII сегмент шохларига бўлиниш жойи шикастланиши мумкин; б) ўт қопи чуқурчаси соҳаси резекциясида ўнг парамедиан сегментнинг томир-секретор оёқчаси шикастланиш хавфи; в) юмалоқ бойлам эгати соҳасидаги понасимон резекцияда чап парамедиан ва латерал бўлаклар томир-секретор тутами шикастланиши мумкин. А - резекция бажаришнинг тўғри вариантлари; Б ва В – жигарни кесишнинг нотўғри вариантлари.

Анатомик (типик) резекция Чап томонлама гемигепатэктомия. Чап томонлама парамедиан резекция. Ўнг томонлама гемигепатэктомия. Ўнг томонлама парамедиан резекция. Сегментэктомия.

Жигар абсцесси Фолькман-Израэл усули (плевра орқали) Қорин бўшлиғи орқали очиш

Ўт йўлларидаги операцияларни 2 гуруҳга ажратиш мумкин: 1. Ўт тошларини олиб ташлаш ҳамда яллиғланиш манбаини бартараф этиш:  холецистотомия,  холецистостомия,  холецистэктомия (тубидан, бўйинчасидан),  холедохотомия ва холедохостомия. 2. Ўт йўллари обтурациясида ўт суюқлигини ҳазм трактига айланма йўл билан чиқариш (билиодигестив анастомоз):  гепатикоеюностомия,  холецистогастростомия,  холецистодуоденостомия,  холецистоеюностомия,  холедохогастростомия, холедохоеюностомия,  холедоходуоденал анастомоз (супрадуоденал, ретродуоденал).

Ошқозон ости бези касалликларини даволаш услубларининг етарлича самарали бўлмаслигининг сабаблари жуда ҳам кўп. Асосий сабаблардан бири сифатида ошқозон ости бези яллиғланишли- дегенератив касалликларини дифференциал ташхисотининг мураккаблиги ҳисобланади. Бунда ўн икки бармоқ ичак ва ўт йўллари функцияси бузилиши белгилари кўпроқ аниқланади, бу ўз навбатида панкреатитларни кеч ташхисланишига олиб келади. Ошқозон ости бези хавфли ўсмаси ҳам кеч ташхисланади, бу беморларнинг операция қилиб бўлмайдиган ҳолатда хирургик стационарга келишига сабаб бўлади.

Гепатопанкреатик комплекснинг анатомик ва функционал жиҳатдан мураккаблиги ҳатто замонавий мукаммал текширув услублари мавжудлигида ҳам ошқозон ости безининг ҳар қандай касалликларини ташхислашни қийинлаштиради.

Ошқозон ости бези синтопиясининг мураккаблиги (йирик қон томирларнинг яқин жойлашиши) ва аъзонинг қорин парда орти бўшлиғида чуқур жойлашиши кўп вақтгача жарроҳлик даволаш услубларини қўллашга қийинчилик туғдирди, натижада, фақат охирги йиллардагина аъзо ўсма касалликларида ва панкреатитларида радикал оператив услублар кенг қўлланила бошланди.

Ошқозон ости безининг функционал ва топографик анатомик хусусиятлари унда кечаётган патологик жараёнларга, уларни консерватив ва оператив даволаш натижаларига ўз таъсирини кўрсатади. Гепатопанкреатодуоденал комплексига тааллуқли аъзолар орасидаги анатомик ва функционал боғлиқлик касаллик белгиларининг генерализациясига яхшигина шароит яратади.

Кўпчилик ҳолларда, умумий ўт йўли сиқилиши натижасида жигарнинг экскретор функцияси фаолияти бузилади. Ривожланаётган шиш ва ўткир панкреатитда аутолизнинг токсик маҳсулотлари пайдо бўлиши, ошқозон ости безининг юқори, пастки четлари, орқа юзасига яқин жойлашган йирик қон томирлар ( дарвоза венаси, қорин пояси, аорта, юқори тутқич артерияси ) бўйлаб ўрнашган симпатик нерв тизими чигалларининг сиқилиши ва зарарланишига олиб келади. Ошқозон ости бези шишиши натижасида симпатик нервларнинг сиқилишини ва интоксикациясини ўткир панкреатитда юзага келадиган шок нинг сабабчиси сифатида қараш мумкин.

Гепатопанкреатодуоденал комплекс аъзоларининг патологик жараёнга биргаликда жавоб бериши жигар, ошқозон ости бези ва ўн икки бармоқ ичак эмбриогенезининг умумийлиги билан тушунтириш мумкин.

Ошқозон ости бези I бел умуртқаси сатҳида , қорин парда орти клетчаткасида талоқ дарвозасидан ўн икки бармоқ ичаккача кўндаланг ҳолда жойлашади. Рancreas бошчаси II бел умуртқасига тўғри келади, танаси I бел умуртқасига , дум қисми эса XI-XII қовурғаларга мос келади.

Голотопияси. а) юқори сезувчанлик зоналари: 1. Без бошчаси зарарланганда; 2. Без танаси зарарланганда; 3. Без думининг юқори қисми зарарланганда; 4. Без думининг пастки қисми зарарланганда; б) Шоффар учбурчаги: А0 – киндик орқали ўтказилган горизонтал; В0 – киндик орқали ўтказилган вертикал; С0 – учбурчакни ярмидан бўлувчи чизиқ; С0В учбурчаги – ошқозон ости бези бошчаси ёки ўт йўлининг пастки бўлимидаги патологик жараёнда юқори палпатор сезувчанлик зонаси.

Ошқозон ости бези қорин олд деворида эпигастрал ва чап қовурға ости соҳаларида проекцияланади, лекин пайпаслаб аниқлаш мушкул. Лапаротомиядан кейин ҳам ошқозон ости безини текшириш қийин (катта ўсма ва кисталари бундан мустасно). Безни олдиндан қорин парда бўшлиғи аъзолари чарви халтаси ( bursa omentalis ) чегаралаб туради. Шунинг учун бу аъзони foramen epiploicum ёки кесилган lig.gastrocolicum орқали текшириш мумкин.

Чарви халтаси очилганидан сўнг қорин парданинг дорсал варағи билан қопланган ошқозон ости безининг олдинги юзаси кўринади. Бездан олдинда ошқозоннинг орқа юзаси жойлашади. Ошқозон ости безининг чарви тепалиги ( tuber omentale ) ўнгга ва юқорига чиқиб, жигарнинг пастки юзасига тегиб туради. Ошқозон ости бези танасидан олдинда ва пастда flexura duodenojejunalis ўрин олган. Безнинг дум қисмига чамбар ичакнинг талоқ бурилмаси яқин жойлашади, дум қисми талоқ дарвозасигача етиб боради.

Ошқозон ости безининг орқа-пастки чети бўйлаб йирик қон томирлар ва нерв чигаллари ўрин олган. Без бошчаси ортида пастки кавак вена , ундан чапроқда - аорта , пастки кавак венадан олдинда эса – умумий ўт йўлининг бир қисми ва дарвоза венасининг бошланиш қисми ; Безнинг юқори-орқа чети бўйлаб талоқ томирлари ўтади; Безнинг бўйинчаси устида қорин пояси ва қорин чигали ; Бўйинчадан орқада – юқори тутқич томирлари ва тутқич нерв чигалининг бир қисми ; Без думи соҳасида чап буйрак ва буйрак оёқчаси томирлари жойлашади.

Юқори тутқич томирлари – a. mesenterica superior – безнинг орқа юзасини юқоридан пастга қараб кесиб ўтиб, унинг пастки четидан чиқади ва ўн икки бармоқ ичакнинг кўтарилувчи қисми олдинги юзасига жойлашиб ичак тутқичига киради.

Ошқозон ости безида учта бўлим : бошчаси, танаси ва думи фарқланади. Бошчаси ва танаси орасида баъзида бўйинчаси яхши ифодаланган бўлади, бўйинчанинг тарновида орқа томондан тутқич томирлари ўтади. Бўйинчанинг мавжуд бўлиши ошқозон ости бези бошчасини резекция қилиш ва панкреатодуоденал анастомозларни шакллантиришни енгиллаштиради.

Ошқозон ости безининг анатомик тузилишида кўпгина вариантлар бўлиши мумкин: Қўшимча безлар, Дум қисмининг яхши ривожланмаганлиги ва бошқ. Баъзида безнинг бошчаси ўн икки бармоқ ичакни ҳалқа кўринишида ўраб олади, бу ичакнинг сиқилишига ва сафро оқишининг қийинлашишига олиб келиши мумкин. Жуда кам ҳолларда ошқозон ости бези иккита айрим қисмлардан ташкил топиши мумкин: бошчаси ўзининг найи билан ва тана ҳамда думи хусусий найи билан.

Ошқозон ости безига оператив кириш йўллари.Ошқозон ости безининг олдинги юзаси кўндаланг чамбар ичак тутқичи илдизидан юқорида жойлашади, демак без танасининг пастки четига кириб боришни кўндаланг чамбар ичак тутқичи асоси томонидан бажариш мумкин. Лекин ошқозон ости бези танасига чарви халтаси ( bursa omentalis ) орқали кириб бориш энг асосланган ҳисобланади. Ошқозон ости безида операция бажариш вақтида шуни эсда тутиш керакки, без йирик қон томирлар билан чамбарчас боғлиқдир.

Ошқозон ости бези чиқарув найлари. Бош панкреатик ( вирсунгов ) найи ( ductus pancreaticus ) аъзо ичида унинг орқа юзасига яқин жойда безнинг бутун узунлиги бўйлаб ўтади. Най узунлиги ўртача 20 см , диаметри 0,5 мм дан 3,5 мм гача. Най дум ва тана қисмларининг маркази бўйлаб ўтади ва без бошчасида йўналишини ўзгартириб умумий ўт йўли охирги қисми билан қўшилади ва ўн икки бармоқ ичакка қуйилади. Баъзида без бошчаси соҳасида қўшимча ( санториний ) най бўлади, у асосий найдан 2 см юқорироқда 12 бармоқ ичакка қуйилади.

Ошқозон ости бези найи ва умумий ўт йўли қўшилиш жойида ўн икки бармоқ ичак катта сўрғичи ампуласи ҳосил бўлади. Найларнинг қўшилишида бир нечта вариантлар мавжуд, улар панкреатит патогенезида маълум рол ўйнайди. Умумий ўт йўли ва панкреатик найнинг ўн икки бамроқ ичакка қуйилиш вариантлари:

Робсон (Robson) умумий ўт йўли ва панкреатик найнинг ўн икки бармоқ ичакка қуйилишини 4 та типга ажратади. I типда иккала най ампула ҳосил қилиб ичакка биргаликда қуйилади; Одди сфинктери иккала найни ҳам ўраб туради ва қисқарганда уларни тўла ёпади. Бу тип 55% ҳолларда учрайди. II типда умумий ампула йўқ ва найларнинг қуйилиш жойлари ўн икки бармоқ ичак сўрғичи ( papilla Vateri ) соҳасида қўшилади. Бу тип 33,6% ҳолларда учрайди. III типда иккала най ўн икки бармоқ ичакка бир-биридан 3-4 мм масофада алоҳида ҳолда қуйилади. Бу тип камроқ – 4% да учрайди. IV типда иккала най ҳам бир-бири билан қўшилиб ўн икки бармоқ ичакка узун сўрғич кўринишида очилади. Найларнинг II ва IV тип кўринишидаги қуйилиши вирсунгов найининг ўт тоши билан, ва аксинча – панкреатик найдаги тош билан умумий ўт йўлининг сиқилишига олиб келади.

Ошқозон ости бези чиқарув найларининг ҳолати (улар бўшлиғи, тошлар борлиги ёки йўқлиги ва ҳакозо) ҳақида панкреатография орқали баҳолаш мумкин, бунда панкреатик най контраст модда билан тўлдирилиб кейин рентген ёрдамида текширилади. Афсуски бу услуб фақатгина операция пайтида амалга оширилади холос.

Клиник амалиётда иккита услуб: ретро- ва антеград панкреатография қўлланилади . Ретроград панкреатография – дуоденал сўрғич соҳасида ўн икки бармоқ ичак девори кесилади ( 3 см ўлчамда ). Фатер сўрғичи орқали панкреатик найга ингичка полиэтилен катетер киритилади ва 1-2 мл рентгеноконтраст модданинг сувдаги эритмаси юборилади.

Антеград панкреатография ошқозон ости безининг дум қисмида ингичка игна киритилиб панкреатик най топилади ва унга контраст модда юборилади ( 2 мл ). Баъзида найни топиш учун кўндаланг кесим ёки дум қисмини резекция қилиш зарур бўлади, шундан кейингина найга Дювал ( Du Val 1954 ) катетери киритилади.

Дубиле (Dubilet, 1951) бевосита панкреатографияни тақдим қилди, унга биноан катта дуоденал сўрғич орқали панкреатик найга диодоннинг 2 мл 50% эритмаси киритилади. Камчиликлари: юқори самарали эмас, без найларида босим ошиши билан боғлиқ асоратлар мавжуд. Ошқозон ости бези касалликларини ташхислашда, асосан ўсма ва кисталарини, ангиография ( рентгеновазография ) кенг қўлланилади, бунда без қон томирлари архитектоникаси бузилишлари аниқланиш имкони мавжуд.

Қон билан таъминланиши TRUNCUS COELIACUS a.hepatica communis a.lienalis a.gastroduodenalis a.pancreaticoduodenalis superior , A.MESENTERICUS SUPERIOR a.pancreaticoduodenalis inferior

Ошқозон ости бези артерияларининг вариантлари.

Иннервацияси : симпатик нерв чигаллари ва адашган нервлар.  Сезувчи иннервация – ўнг ва чап қорин нервлари ( nn.splanchnisi ).  Симпатик иннервацияси қорин нервларидан plexus coeliacus орқали жигар, юқори тутқич ва талоқ чигаллари ёрдамида.  Парасимпатик иннервацияси адашган нервлар (асосан ўнг n.vagus ) толалари орқали.

 Ошқозон ости бези нерв тизими ўн икки бармоқ ичак ва жигар нерв тизими билан чамбарчас боғлиқ. Интоксикацияларда ( панкреонекроз ) ушбу аъзолар функциясининг оғир бузилишлари бир вақтнинг ўзида содир бўлади, сабаби токсинлар жуда катта ҳажмдаги симпатик ва парасимпатик нерв тизимига таъсир қилади. Шунинг учун бундай ўзгаришлар ва шокнинг олдини олиш учун ошқозон ости бези зонасида нерв блокадасини амалга ошириш зарур. Бу ганглиоблокаторларни қорин парда орти бўшлиғига юбориш ва ошқозон ости бези капсуласини кесиш билан амалга оширилади.

Ошқозон ости бези кунига 2 л гача миқдордаги оқсилга бой ва трипсиноген тутувчи секрет ажратади. Шунинг учун панкреатик най окклюзиясида аъзо учун хавфли иккита омил ривожланади:  тўқима ичи босим ошиши;  без тўқимасига ферментларнинг аутоагрессив таъсири , натижада аъзо дегенерацияси ёки некрози юзага келади.

Оператив жарроҳлик Юқорида келтирилган қисқагина ошқозон ости безининг топографик-анатомик хусусиятлари ушбу аъзода бажариладиган оператив аралашувларнинг нақадар мураккаблигини тасдиқлайди, асосан ўсмаларда, яъни радикал операция ҳажми ошқозон ости бези, ошқозон ва ўн икки бармоқ ичакни олиб ташлаш ( панкреатогастродуоденал резекция ) билан якунланадиган ҳолатларда. Бунда алоҳида қийинчиликлар юқори тутқич артерияларини ва қорин поясини ажратиш билан боғлиқ. Жуда кам ҳолатларда умумий жигар артерияси ( a.hepatica communis ) ошқозон ости бези бошчасининг олдинги юзасида жойлашиши мумкин. Бундай ҳолатни ошқозон ости бези бошчасини резекция қилишда эсда тутиш керак, сабаби ушбу томирни боғлаш ва кесиш оғир оқибатларга ( жигар некрози ) олиб келади.

Ошқозон ости безига оператив очиб киришни икки босқичга бўлиш мумкин: 1. Аъзонинг қорин олд деворидаги акс тасвирига яқин лапаротомия; 2. Олдиндан кавак аъзолар ва париетал қорин парданинг орқа варағи билан қопланган безга бевосита кириб бориш.

Ошқозон ости бези ва талоқда бажариладиган операцияларда қўлланиладиган лапаротомиялар. 1. Т-симон кесим; 2. Бурчаксимон кесим; 3. Юқори ўрта кесим; 4. Қийшиқ кесим ( Черни, Кер ); 5. Параректал кесим; 6. Қийшиқ кесим ( Шпренгель ).

Операцияларга асосий кўрсатмалар.  Ошқозон ости бези шикастланиши;  Перитонит билан кечувчи ўткир панкреатит;  Ошқозон ости бези ўсмалари ва кисталари;  Лангерганс оролчалари аденомалари ва бошқ.

Ошқозон ости бези касалликларида бажариладиган операцияларни қуйидаги гуруҳларга ажратиш мумкин: 1. Паллиатив операциялар –  билиодигестив анастомозлар;  Ички дренаж қўйиш;  Капсулани кесиш ва чарви халтасини дренажлаш. 2. Ярим радикал операциялар –  ошқозон ости безининг ён резекциялари;  трансдуоденал резекция (катта сўрғич ракида). 3. Радикал операциялар –  панкреато-дуоденал резекция;  Безнинг танаси ва дум қисмини олиб ташлаш;  кисталар ва Лангерганс оролчалари аденомаларини олиб ташлаш.

Хирурглар томонидан биринчи марта Одди сфинктерини кесиш амалга оширилган. а) холедохотомия, зондни умумий ўт йўлига киритиш; б) 12 бармоқ ичак девори катта сўрғич устида кесилади; в) катта сўрғичнинг юқори девори кесилади; г) умумий ўт йўли ва 12 бармоқ ичак шиллиқ қавати тикилади. Папиллосфинктеропластика:

Шалимов бўйича ён панкреатоеюностомия.

Ошқозон ости бези тана ва дум қисмларини резекция қилиш.

Панкреатодуоденал резекция.

Панкреато-дуоденал резекциядан сўнг жарроҳ қуйидагиларни амалга ошириши керак:  гастроэнтероанастомозни қўйиш;  ошқозон ости бези чўлтоғини ингичка ичак қовузлоғи бўшлиғига тикиш;  ушбу анастомоздан 12-15 см пастроқда ичакка умумий ўт йўлини тикиш.

Панкреатодуоденал резекция. Ошқозон ости бези найини ингичка ичак деворига Уайпл бўйича қўшиш.

Панкреатодуоденал резекция. Без чўлтоғи ва ингичка ичак орасида охирга- охир типидаги анастомоз шакллантириш .

Панкреатодуоденал анастомозлар Вариант I Вариант II Вариант III Вариант IV

Торайган панкреатодуоденал най бўлганида ён анастомозни бажаришнинг мураккаблиги сабаб, Дюваль каудал панкреатоеюностомияни таклиф қилди. Ичак бутунлигини тиклаш учун энтероэнтероанастомоз шакллантирилади. Ичак бутунлигини тиклаш учун энтероэнтероанаст омоз шакллантирилади.

Панкреатодуоденал резекция – Шалимов услуби операцияси схемаси 1. Гастроэнтероанастомоз чизиғи; 2. Панкреатоеюноанастомоз; 3. Холедохоеюноанастомоз.

Панкреатодуоденал резекциянинг охирги кўриниши.

Реконструктив операциялар турлари 1. Moreland и Freeman (1941); 2. Stevens (1945); 3. Walson (1944); 4. Cadvilla (1898); 5. Quenu (1948); 6. Introzzi (1945); 7. Ceccarelli (1948); 8. -10. З.И. Карташев (1950); 11. Н.И. Махов (1951); 12. П.В. Кравченко (1951).

Ошқозон ости бези псевдокисталарининг синтопияси: а) кистанинг ошқозон ва кўндаланг чамбар ичак орасидаги жойлашиши; б) чарви халтасидаги псевдокиста; в) кўндаланг чамбар ичак тутқичи варақалари орасидаги псевдокиста; г) псевдокистанинг кўндаланг чамбар ичак тутқичи остига тарқалиши.

Ошқозон ости бези кистасини очиш ва тикиш. Киста деворини қисман кесиб олиб ташлаш Ичкарига қайирувчи чоклар билан тикиш Кистани пункция қилиш.

Ошқозон ости бези кистасини очиш ва тикиш. Париетал қорин пардани киста деворига тикиш Киста деворини париетал қорин пардага ва апоневрозга тикиш

Ошқозон ости бези кистасининг ички дренажи. Цистоэнтеростомия

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!

O'xshashlar

Жигар. Меъда ости бези

Меъда ости бези касалликлари

Болаларда гепатобилиар тизими касалликларининг киёсий ташхиси

Ўт йўлларида бажарилган амалиётлардан кейинги касалликлар

Соматик патология