Тромбоз. Эмболия. Стаз. Инфаркт - Tibbiyot - Slaydlar

Тромбоз. Эмболия. Стаз. Инфаркт

Yuklangan vaqt:

09.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

10093.577148438 KB

Ko'chirib olish

“ ТРОМБОЗ. ЭМБОЛИЯ. СТАЗ. ИНФАРКТ”

ТРОМБОЗ – thrombosis – свертывание - ивиш • Тромбоз, бу – тирикликда юрак бўшлиқлари ва томирлар ичида қоннинг ивиши. • Тромбоз – патологик жараён бўлгани билан, унинг асосида қонни ивитадиган физиологик хоссалар ётади. • Тромб пайдо бўлиши, бирин-кетинлик билан келадиган 4 та даврдан иборат: • 1) тромбоцитлар агглютинацияси, қондан тромбоцитлар эндотелийнинг шикастланган соҳасига адгезияланади ва дегрануляцияланиб, серотонин ва тромбопластин пайдо қилади; • 2) фибриноген коагуляцияси ва фибрин пайдо бўлиши; • 3) эритроцитлар агглютинацияси; • 4) плазма оқсиллари преципитацияси.

 Тромбоз сабаблари маҳаллий ва умумий омилларнинг ўзаро боғланиб келишидан иборат.  Маҳаллий сабаблар:  1. Томир девори эндотелийсининг шикастланиши (тошмали тиф, сил, захмдаги артериитлар, флебитлар; инфекцион-аллергик касалликлар; атеросклероз, ярали эндокардит).  2. Қон оқимининг секинлашиши (юрак-томир етишмаслик-ларидаги веноз димланишлар - веналарда тромбоз).  Умумий сабаб , 3) қоннинг ивиш ва ивишга қарши тизимлари бошқарилишининг бузилиши (инфекциялар, интоксикациялар, аутоиммун касалликлар, лейкозлардаги коагулопатиялар). ТРОМБОЗ сабаблари ва патогенези

 Тромб одатда томир деворига эндотелий шикастланган жойда ёпишган, юзаси нотекис, бурмаланган, қаттиқ, қонга нисбатан қуруқ. Унинг шакли ва ўлчамлари юрак бўшлиқлари ва йирик томирлар ичида пайдо бўлишига қараб ҳар хил.  Тромб таркиби ва ташқи кўринишига қараб: оқ, қизил, аралаш ва гиалинли фарқ қилинади.  Оқ тромб: тромбоцитлар, фибрин ва лейкоцитлардан қон тез оқадиган артерияларда, секин пайдо бўлади.  Қизил тромб: тромбоцит ва фибриндан ташқари кўп миқдорда эритроцитлардан иборат ва қон секин оқадиган веналарда тез пайдо бўлади.  Гиалинли тромб: парчаланган эритроцит, тромбоцитлар ва преципитацияланган плазма оқсилларидан иборат бўлиб, гиалинни эслатади. МЦТда пайдо бўлади. ТРОМБОЗ морфологияси

 Аралаш тромб , қат-қат тузилишли тромб ёки ола-була тромб ҳисобланади.  Аралаш тромбнинг: бошчаси (оқ тромб), танаси ( аралаш тромб) ва думи ( қизил тромб) фарқ қилинади . Бундай аралаш тромб кўпинча веналарда, аорта ва юрак аневризмларида пайдо бўлади.  Тромб томир бўшлиғида эгаллаган жойига қараб : деворолди ва обтурациялайдиган кўринишларда учрайди.  Майда веналарда пайдо бўлган тромб ўсиб катталашиб йирик веналарга тарқалади, буни прогрессияланувчи тромб дейилади.  Юрак бўшлиқларидаги тромб қон харакати таъсирида шарсимон кўринишга киради – шарсимон тромб .ТРОМБОЗ морфологияси

• Тромб ташқи кўриниши • Микро-тузилиши: 1.фибрин, 2.лейкоцитлар, 3.эритроцитларТРОМБОЗ морфологияси 3

• Деворолди тромб, митрал қопқоқча юзасида • Шарсимон тромб , юрак бўшлиғидаТРОМБОЗ морфологияси

Макро-обтурацияловчи тромб, юракга кирувчи ковак венада • Микро-обтурацияловчи тромб. 1.томир девори, 2.тромбТРОМБОЗ морфологияси 1 2

• Тромбоз оқибатлари : яхши ва ёмон оқибатларга бўлинади. • Яхши оқибатлари: 1) асептик аутолиз; 2) тромб канализацияси; 3) тромб васкуляризацияси. • Ёмон оқибатлари: 1) септик аутолиз, 2)тромбоэмболия; 3) томирнинг обтурацияланиши. • Тромбознинг аҳамияти: 1) яхши – қон кетишни тўхтадади, ёрилган томир ва юракни тампонадалайди. • 2) ёмон – инфарк ва гангрена; бактериал эмболия ва сепсис; дарвоза венаси тромбози – портал гипертензия ва асцитга; буйрак венаси тромбози – нефротик синдромга; тромбофлебит ва флеботромбоз – ўпка артерияси тромбоэмболиясига олиб келади. ТРОМБОЗ оқибатлари

• Эмболия , бу – қон оқимига ёт таначаларнинг тушиши ва томирларга тиқилишидир. • Эмболлар қон оқими бўйича 3 та йўналишда харакатланади: • 1) Катта қон айланиш доираси веналаридан, ўнг бўлмача ва ўнг қоринча орқали кичик қон айланиш доираси томирларига келиб тиқилади. • 2) Юрак чап қоринчаси, аорта ва йирик артериялардан, юрак, мия, буйрак, талоқ, ичак ва оёқлар томирларига келиб тиқилади. • 3) Портал веналар тизимидан жигар дарвоза веналарига келиб тиқилади. • 1) Ортоград; 2) Ретроград; 3) Парадоксал эмболия. ЭМБОЛИЯ – em-ballein – томир ичига ташлаш

 Эмболия – эмбол таначалар табиатига қараб қуйидаги турларда учрайди.  1) Тромбоэмболия  2) Ёғ эмболияси  3) Хаво эмболияси  4) Газ эмболияси  5) Тўқима ёки ҳужайра эмболияси  6) Бактериал эмболия  7) Ёт жисмлар эмболияси  8) Қоғаноқ суви эмболияси ЭМБОЛИЯ – турлари

• Ўпка артерияси тромбоэмболияси (макро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

• Ўпка артерияси тромбоэмболияси (микро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

• Ёғли илик эмболияси (микро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

• Ёғ эмболияси (микро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

• Бактериал эмболия (микро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

• Хавфли ўсма ҳужайра эмболияси (микро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

• Ўпка артериясида қоғаноқ эмболияси (микро-)ЭМБОЛИЯ – турлари

 Инфаркт, бу ички аъзоларнинг ишемик некрозидир.  Ташқи кўриниши, яъни шакли, катталиги, рангги бўйича: 1) панасимон, 2) ноаниқ шаклли, 3) йирик, 4) микроинфаркт бўлади.  Инфаркт ўчоғининг қон билан шимилиши ёки қонсизлигига қараб: 1) оқ, 2) қизил хошияли оқ , 3) қизил га ажратилади.  Бевосита сабаблари: 1) тромбоз, 2) эмболия, 3) томир спазми, 4) аъзонинг функционал зўриқишида қон билан таъминланишининг бузилиши. ИНФАРКТ – infarcire - қиймалаш

 Инфаркт ривожланишининг навбатма-навбат келадиган 2 даври мавжуд:  1) Ишемия даври (донекротик) – бу давр жигар ва талоқда қисқа; миокард, буйрак, бош мия учун узоқ давом этади.  Бу давр тўқиманинг авж олиб борувчи дистрофик ва некробиотик ўзгаришлари билан давом этади. Дастлаб ишемия соҳасида анаэроб гликолиз, гипоксия ва оксидланиш- қайтарилиш реакцияси бузилади.  Микроскопик жиҳатдан – дастлаб гликоген йўқолади, митохондрий шишиб, деструкцияланади. Натижада ички муҳит нордонлашиб, оқсиллар денатурацияланади ва тўқима гидротацияланади.  Бу даврда инфаркт ўчоғини макроскопик жиҳатдан кўриб бўлмайди , фақат оқариш бўлиши мумкин. Инфаркт ўчоғини аниқлаш учун тетразолий тузи ёки калий теллурит сурилса соғ миокард кул рангга бўялиб, инфаркт ўчоғи оқариб кўринади . ИНФАРКТ – infarcire - қиймалаш

 2) Некрозланиш даври – инфаркт ўчоғида ишемиядан кейин 6-8 соат ўтиб, макроскопик белгилари пайдо бўлади.  Инфаркт ўчоғи оқаради, юмшайди, қиймаланади, атрофига қон қуйилади, вақт ўтиши билан сариқроқ рангга кириб боради. 1,5 – 2 ой давомида некрозланган тўқима макрофаглар томонидан фагоцитозланиб, сўрилиб йўқ қилинади.  Инфарктнинг оқибатлари ҳар хил:  1) тўлиқ қайта тикланиш – жигарда  2) инфарк ўрнида чандиқ пайдо бўлиш – юрак, буйрак, талоқда  3) инфаркт ўрнида киста пайдо бўлиш – бош мияда.  4) некротик кальциноз оқибатида охакланиш  5) инфекция қўшилишидан йирингланиш ИНФАРКТ – infarcire - қиймалаш

 ОҚ ИНФАРКТ  Талоқ Буйрак ИНФАРКТ – морфологик турлари

ИНФАРКТ – морфологик турлари Қизил хошияли оқ инфаркт - юракда

 ОҚ ИНФАРКТ  Ўпка Ичак ИНФАРКТ – морфологик турлари

O'xshashlar

Қон айланишининг бузилиши

Ўткир артериал тромбози ва эмболиялари

Қон томирлар патологияси. Томир аномалиялари. Гипертензия. Атеросклероз. Аневризмалар. Юрак патологияси Туғма юрак пороклари. ЮИК

Корин аортаси ва оёк магистрал артерияларинг окклюзион касалликлари

Атеросклероз. Гипертония касаллиги