Тамаки ва нос – умр заволи - Tibbiyot - Slaydlar

Тамаки ва нос – умр заволи

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1588.5 KB

Ko'chirib olish

Тамаки ва нос – умр заволи Тамаки ва нос – умр заволи www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Тамаки чекиш СоТамаки чекиш Со ғғ лили қни Сақлашда долзарб муаммоқни Сақлашда долзарб муаммо  Оҳирги 20 йил давомида тамаки чекиш эпидемияси бутун дунёни қамраб олмоқда.  Ҳозирда дунёда 1.2 млрд. кашанда бўлиб, 2025 йилда бориб 1,6 млрдга ошиши кузатилмоқда.  Ҳар йилда ер юзида 5 млн. инсон чекиш туфайли вафот этади .  2030 й. бориб тамаки чекиш ер юзида ўлимга олиб келувчи асосий сабаблардан бири бўлиб қолад и, яъний йилига 10 млн. ўлим демакдир .  Ўлимнинг ярми меҳнатга яроқли ёшга тўғри келади (35-69 ёш ) .  Ўзбекистонда 24% эркаклар ва 1,1 % аёллар чекувчи ҳисобланадилар.  Йили д а Республикамизда тамаки чекиш билан боғлиқ ўлим 30 минг кишини ташкил этади, бу ҳолат 2020 йилга бориб керакли чора тадбирлар кўрилмаса, икки баробарга кўпайиши мумкин  Ў збекистонда 11 % аҳоли тамаки маҳсулоти бўлган носвойдан фойдаланадилар www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Бугунда чекиш ҳар 10 тадан 1 та ўсмирнинг Бугунда чекиш ҳар 10 тадан 1 та ўсмирнинг ўлимига сабаб бўлмокда .ўлимига сабаб бўлмокда .  2030 йилга бориб бу нисбат ҳар 6 кишидан 1 2030 йилга бориб бу нисбат ҳар 6 кишидан 1 тасига тўғри келиши кутилмоқда.тасига тўғри келиши кутилмоқда.  Дунё бўйича бир кунда ёшлар ўртасида 80-100 Дунё бўйича бир кунда ёшлар ўртасида 80-100 минг киши чекишни бошлайди.минг киши чекишни бошлайди.  Тошкент касб - Тошкент касб - ҳҳ унар унар коллеж ларини бирида утказилган текширишлар натижаси шуни к ў рсатдики чекувчилар 17,8% ташил этди. Ёшларнинг тамаки чекишга бўлган муносабати www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ЧЕКИШНИНГ ОРГАНИЗМГА ЧЕКИШНИНГ ОРГАНИЗМГА ТАЪСИРИТАЪСИРИ  КасалланишгаКасалланишга  Ўлим кўрсаткичигаЎлим кўрсаткичига  Ўртача умр Ўртача умр кўришнинг қисқаришикўришнинг қисқариши www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Сигаретда нималар яширинган?Сигаретда нималар яширинган? Тамаки тутунида 4000 дан зиёд кимёвий унсурлар мавжуд бўлиб, Тамаки тутунида 4000 дан зиёд кимёвий унсурлар мавжуд бўлиб, улар организм фаолиятига ўз таьсирни ўтказмасдан қолмайди. улар организм фаолиятига ўз таьсирни ўтказмасдан қолмайди. Уларнинг 43дан ортиғи (канцероген) ўсма касалликларини келиб Уларнинг 43дан ортиғи (канцероген) ўсма касалликларини келиб чиқишига сабаб бўлса, 400дан ортиғи токсик (заҳарли) моддалар чиқишига сабаб бўлса, 400дан ортиғи токсик (заҳарли) моддалар ҳисобланади.ҳисобланади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

CC из нима чекяпсиз?из нима чекяпсиз? Деготь - рак чақиради Аммиак - захарли модда Ис гази - автомабил тутини асасий қисми Кадмий - юқори таксин М ы шьяк - захар Никотин - энг за ҳ арли б ў либ, организимда наркотик каби қарамлик чақиради. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Никотин – энг кучли заҳарлардан бири. Ўпка тўқимасига кирган никотин 7 секунддан кейин бош мияга етиб боради. Инсон учун никотиннинг ўлим дозаси 50-100 мг ёки 2-3 томчи. Айнан шундай доза ҳар куни қонга 20-25 та сигарет чеккандан кейин тушади. 1 та сигаретада 6-8 мг никотин бўлади, ундан 3-4 мг қонга тушади. Чекувчилар шу миқдорнинг доимий дозаси кириб турганлиги учун ўлмайди. Бундай чекувчилар 30 йил давомида тахминин 20 000 та сигарет ёки 160 кг тамаки чекишади, улар ўртача 800 г никотин ютадилар. Бир кунда 1 қути сигарет чекиш , б у 1 йилда 500 рентген нурланишни олган билан баробар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Тамаки чекиш кТамаки чекиш к ўў п йиллик чекиш тажрибасига эгап йиллик чекиш тажрибасига эга чч екувчиларнинг екувчиларнинг ҳҳ ар иккитасидан бирини ўлдириши ар иккитасидан бирини ўлдириши исботланган. Никотин нафас марказларини исботланган. Никотин нафас марказларини қўқў зз ғғ атиб, атиб, ққ он томирлар спазмига олиб келадион томирлар спазмига олиб келади .. Натижада Натижада ққ он томир девори зарарланиб, торайган он томир девори зарарланиб, торайган ққ он томирларда атеросклеротик ўзгаришларон томирларда атеросклеротик ўзгаришлар юзага юзага келади. Никотин таъсирида буйрак усти безида келади. Никотин таъсирида буйрак усти безида норадреналиннинг кўп минорадреналиннинг кўп ми ққ дорда ишлаб чидорда ишлаб чи ққ илиши илиши юрак ритмининг бузилишига, юракнинг кислородга юрак ритмининг бузилишига, юракнинг кислородга бб ўў лган элган э ҳҳ тити ёё жининг ошишига, оқибатда унинг жининг ошишига, оқибатда унинг юю ққ ори юкланишори юкланиш билан билан тартибсиз тартибсиз ва ва мажбурий мажбурий ишлашига олиб келади. Бу эса, юрак ишлашига олиб келади. Бу эса, юрак ққ исис ққ аришлари аришлари сонини 15-20% га кучайтиради. Юқорида сонини 15-20% га кучайтиради. Юқорида келтирилган келтирилган ҳҳ олатлар юрак ишемик касаллигини олатлар юрак ишемик касаллигини келтириб чиқарувчи асосий омил бўлиб келтириб чиқарувчи асосий омил бўлиб ҳҳ исобланади. исобланади. Тамаки чекиш ў лимга олиб келади! www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Тамакининг организмга таьсири натижалари 1. МИЯ Инсультлар Мия камёвий таркибининг ўзгариши 2. Оғиз бўшлиғи ва томоқ Лаб, оғиз бўшлиғи, томоқ ва ҳиқилдоқ саратони 3. Юрак Артериал қон босимининг кўтарилиши Юрак Ишемик касаллиги 4. Кўкрак Қизилўнгач саратони 5. Ўпкалар Саратон Эмфизема Астма 6. Жигар Саратон 7. Ошқозон Ошқозон ва 12 бармоқ яра касаллиги Ички органлар саратони 8. Буйрак ва ўт пуфаги Саратон 9. Эркакларнинг репродуктив қобилиятлари Сперма ўзгариши Импотенция 10. Аёлларнинг репродуктив қобилиятлари Бачадон саратони Бепуштлик 11. Оёқ ва кафтлар Қон томирдаги ўзгаришлар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Нима учун биз уларни ў з номи билан атамаймиз? www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ТАТА МАКИМАКИ – – ер ер юзида кенг юзида кенг тарқалган тарқалган концерогенконцероген Артериал Артериал гипертониягипертония -- 95%, 95%, АтеросклерозАтеросклероз -90% -90% Ишемик инсульт- Ишемик инсульт- 60%60% Миокард инфарктиМиокард инфаркти – – 55 0% 0% 98% ҳиққилдоқ 98% ҳиққилдоқ ўсмасиўсмаси 96% ўпкадаги ўсма96% ўпкадаги ўсма 75% сурункали 75% сурункали бронхит ва ўпка бронхит ва ўпка эмфиземасиэмфиземаси Чекувчиларда 12 Чекувчиларда 12 бармоқ яра бармоқ яра касаллиги 10 касаллиги 10 баробар кўп баробар кўп учрайди. учрайди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ким пассив чекувчи бўлиши мумкин?Ким пассив чекувчи бўлиши мумкин? Чекувчилар билан бирга яшайдиган Чекувчилар билан бирга яшайдиган чекмайдиган инсонлар: ракнинг чекмайдиган инсонлар: ракнинг ривожланиши хавфига 20-30%дан ривожланиши хавфига 20-30%дан кўпроқ, айниқса ўпка ракини, юрак кўпроқ, айниқса ўпка ракини, юрак пороги ривожланишига эса 20-30% пороги ривожланишига эса 20-30% дан кўпроқ дучор бўладилар.дан кўпроқ дучор бўладилар. Сабаби «пассив чекканда» Сабаби «пассив чекканда» организмга тамаки тутунидаги қатор организмга тамаки тутунидаги қатор заҳарли моддалар кириши ва заҳарли моддалар кириши ва чекмайдиган инсонларни чекмайдиган инсонларни заҳарланиши мумкин. Бир дона заҳарланиши мумкин. Бир дона тамаки чекканда унинг тутуни орқали тамаки чекканда унинг тутуни орқали 80-90 мг углевод оксид (ис гази), 6 мг 80-90 мг углевод оксид (ис гази), 6 мг никотин, аммиак, ва бошникотин, аммиак, ва бош ққ а заа за ҳҳ арли арли моддалар бирикмалари кириши моддалар бирикмалари кириши ҳҳ исоблаб чиисоблаб чи ққ илган. Шунинг учун илган. Шунинг учун пассив чекувчилар пассив чекувчилар ҳҳ ам худди актив ам худди актив чекувчилар каби касалликларга дучор чекувчилар каби касалликларга дучор бўлишади. бўлишади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Агар сиз чексангиз, бу одат қандай оқибатларга Агар сиз чексангиз, бу одат қандай оқибатларга олиб келишини билинг:олиб келишини билинг:  Сизда ҳотирангиз ёмонлашадиСизда ҳотирангиз ёмонлашади  Сизнинг Сизнинг ққ ордек оппоқ таббассумингиз ўрнида, жигар ранг – ордек оппоқ таббассумингиз ўрнида, жигар ранг – сарғиш тусдаги тишлар табассуми вужудга келади. сарғиш тусдаги тишлар табассуми вужудга келади.  Жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланиш сиз учун Жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланиш сиз учун хақиқий азоб бўлиб хақиқий азоб бўлиб ққ олади, спорт бўйича юолади, спорт бўйича ю ққ ори марраларга ори марраларга эришиш сиз учун мумкин бўлмай эришиш сиз учун мумкин бўлмай ққ олади. олади.  Сизга парфюмериядан фойдаланишга эхтиёж қолмайди, Сизга парфюмериядан фойдаланишга эхтиёж қолмайди, аниқроғи бу бефойда, чунки тамаки тутуни ҳар аниқроғи бу бефойда, чунки тамаки тутуни ҳар ққ андай атир андай атир ва одеколон хидидан ўткирроқ. ва одеколон хидидан ўткирроқ.  Овозингиз қўпол ва ҳорғин чиқади. Овозингиз қўпол ва ҳорғин чиқади.  Сизда ўпка раки, нафас йўллари касалликлари, юрак Сизда ўпка раки, нафас йўллари касалликлари, юрак ққ он он томир патологияси, оштомир патологияси, ош ққ озоннинг бузилиши ва простата озоннинг бузилиши ва простата аденомасининг эрта ривожланиши эаденомасининг эрта ривожланиши э ҳҳ тимоллиги ортади. тимоллиги ортади.  Поликлиника ва касалхоналарнинг доимий мижозига Поликлиника ва касалхоналарнинг доимий мижозига айланасиз. айланасиз.  Бошқа наркотикларни истеъмол қилишга ўтиш хавфи 65 Бошқа наркотикларни истеъмол қилишга ўтиш хавфи 65 маротаба юмаротаба ю ққ ори бўлади.ори бўлади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

1 соатдан сўнг:-сўнгги сигаретадан кейин артериал босим ва юракнинг қисқариш частотаси меъёр даражасига пасаяди. 8 соатдан сўнг:- қ ондаги никотин ва СО 2 миқдори яримига камаяди, ундаги кислород ми қ дори нормаллашади. Бир ойдан сўнг:- енгил нафас олиш яққол намоён бўлади, бош оғриғи (айниқса эрталабки) йўқолади, йўтал безовта қилиши тўхтайди. 24 соатдан кейин:- нафас олиш енгиллашади. 72 соатдан кейин:-нафас олиш енгиллашади, бронхлар релаксацияси кузатилади,энергетик потенциал ошади. 1-хавфтадан сўнг:- юз териси тиниқлашади, теридаги, сочдардаги, нафас чиқаришдаги нохуш ҳ идлар йўколади. 1 йилдан сўнг:- ўпка ракининг ривожланиши хавфи яримига камаяди, миокард инфарктининг ривожланиши хавфи эса чекмайдиганлариники билан бир хил бўлади. 5 йилдан с ў нг – ўпка ракининг ривожланиш т ў ли қ й ў қолади, Сиз чекишни ташлаганингизда…: www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Чекишни ташлашга ёрдама берадиган Чекишни ташлашга ёрдама берадиган воситаларвоситалар Фитотерапия Фитотерапия  Қора чойнинг урнини кҚора чойнинг урнини к ўў к чойга алмаштиринг (5-6 к чойга алмаштиринг (5-6 чашка кунида)чашка кунида)  Бир ош Бир ош ққ ошик майдаланган наматак мевасин 0,5 л ошик майдаланган наматак мевасин 0,5 л сувда дамлаб кун давомида ичинг.сувда дамлаб кун давомида ичинг.  Малина, олча, ромашка, зверабой, земляник ва крапива Малина, олча, ромашка, зверабой, земляник ва крапива япрогини бир ош япрогини бир ош ққ ошикдан биргаликда дамлаб кун ошикдан биргаликда дамлаб кун давомида ичинг.давомида ичинг. Никотини урнини босувчи воситалар. Никотини урнини босувчи воситалар.  Никотинга бНикотинга б ўў лган элган э ҳҳ тиёжни камайтириш матиёжни камайтириш ма ққ садида садида чекишни ташлашнинг биринчи ярим йилида таркибида чекишни ташлашнинг биринчи ярим йилида таркибида никотин сақлайдиган препаратлар ва жевачкалар никотин сақлайдиган препаратлар ва жевачкалар жумладан; «Никоретт», «Коррида+жумладан; «Никоретт», «Коррида+ RR », «Табакул» », «Табакул» «Табекс» кабиларни «Табекс» кабиларни ққ абул абул ққ илиш лозим. илиш лозим.  Булардан ташБулардан таш ққ ари таркибида никотин сақлайдиган ари таркибида никотин сақлайдиган махсулотлар: бамахсулотлар: ба қиқи лажан, гул карам ва картошкалар. лажан, гул карам ва картошкалар.  1 мг никотин 240 г 1 мг никотин 240 г ққ изил помидор, 23г кизил помидор, 23г к ўў к помидор, к помидор, 140г. картошка. 1 кг гул карамда 4 мкг дан 16 мкг гача 140г. картошка. 1 кг гул карамда 4 мкг дан 16 мкг гача никотин сақлайди.никотин сақлайди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Тамаки чекишга қарши курашиш ва унинг Тамаки чекишга қарши курашиш ва унинг камайтириш макамайтириш ма ққ садида Ўзбекистон Республикаси садида Ўзбекистон Республикаси президентининг 2011 йил 5 октябрда № ЎРҚ – 302 президентининг 2011 йил 5 октябрда № ЎРҚ – 302 сонли «Алкоголь ва тамаки масонли «Алкоголь ва тамаки ма ҳҳ сулотларининг сулотларининг тарқатилиши тарқатилиши ҳҳ амда истеъмол қилинишини чеклаш амда истеъмол қилинишини чеклаш тт ўў ғрисида» қарори қабул қилинган бғрисида» қарори қабул қилинган б ўў либ, бунда либ, бунда тамаки ва тамаки матамаки ва тамаки ма ҳҳ сулотларни иш жойларида, сулотларни иш жойларида, сосо ғғ лили ққ ни сани са ққ лаш, таълим, спорт – солаш, таълим, спорт – со ғғ ломлаштириш ломлаштириш муассасаларида, ёнмуассасаларида, ён ғғ ин чиин чи ққ иш хавфи биш хавфи б ўў лган лган жойларда ва бошжойларда ва бош ққ а жамоат жойларида барча а жамоат жойларида барча турдаги тамаки матурдаги тамаки ма ҳҳ сулотларини истеъмол сулотларини истеъмол ққ илишга илишга йй ўў л кл к ўў йилмаслиги кйилмаслиги к ўў рсатилган.рсатилган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Чекишга қарши кураш – бу Чекишга қарши кураш – бу нафақат чекувчилар соғлиги нафақат чекувчилар соғлиги учун, балки уларнинг учун, балки уларнинг атрофидаги инсонлар, демак атрофидаги инсонлар, демак бутун жамият соғлиги учун бутун жамият соғлиги учун курашдир!курашдир! www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

O'xshashlar

Зарарли одатларсиз ҳаёт ва гиёҳванд моддаларсиз соғлом турмуш

Ўзбекистонда тамаки чекишнинг таркалиши ва уни олдини олиш

Инсон саломатлиги ва зарарли одатлар

Sog'lom turmush tarzi

Хавф омиллари ёки юрак-қонтомир касалликлари кимда ривожланади