Ovqat hazm qilish a'zolari kasalliklarda bola va uning oilasida hamshiralik parvarishida bajarladigan amaliy ко'nikmalar - Tibbiyot - Slaydlar

Ovqat hazm qilish a'zolari kasalliklarda bola va uning oilasida hamshiralik parvarishida bajarladigan amaliy ко'nikmalar

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3721.6416015625 KB

Ko'chirib olish

OVQAT HAZM QILISH A'ZOLARI KASALLIKLARDA BOLA VA UNING OILASIDA HAMSHIRAUK PARVARISHIDA BAJARLADIGAN AMALIY КО'NIKMALAR www.arxiv.uz

STOMATITLARDA OG'IZ SHILLIQ PARDASIGA ISHLOV BERISH 1. Qo'llar yuvib quritiladi. 2. Tayyoriab qo'yiiadi:antiseptic vositaiar( natriy gidrokarbonatning 2%li eritmasi, furatsillinning 1:5000 eritmasi), lotok, pinset, koher qisqichi, doka, salfetkalar, shpatel, xloraminning 3%ii eritmasi,o’g’iz kengaytirgich, til tutgich. 3. Bola yoki uning onasi ogohlantiriladiva og'iz bo'shlig'ini parvarishlash zarurligi tushuntiriladi, 4. Bola boshi yon tomonga buriladi, lunj ostiga suvqog'oz va buyraksimon lotok qo'yiladi. 5. Qo’lqoplar kiyiladi 6. Bolaga og'zini kattaroq ochish va tilni chiqansn so'raladi. Agar bola og'zini o'zi ocha olmasa og'iz kengaytirgich va til tutgich yordamida ohista tili yashqariga tortiiadi. www.arxiv.uz

7. Qisqich yordamida tampon olinadi va yuqoridagi eritmalarning birida ho'llanadi. 8. Bola lunji shpatel yordamida tortiiadi. 9. Tampon bilan bolaning barcha tishlari, milki, og'iz bo'shlig'l shilliq qavati, tili ishqalanadi. 10. Lablari qurigan va yorigan bo'lsa, ularga vazelin yoki sariyog' surtib qo'yiladi. 11. Qolqoplar yechilib ishlov beriladi. www.arxiv.uz

ORAL REGIDRATATSIYA O'TKAZISH: 1) Dispepsiyada bolani parvarish qilishda me’da ichak yo'llarini ovqatdan halos etish uchun uni 6- 18 soat mobaynida suv-choyli parhezga o'tkazish uda muhimdir. 2) Bunday paytda bolaga choy, qaynatilgan suv, izotonik natriy xlorid eritmasi, 5%li glyukoza eritmasi, Ringner eritmasi beriladi. 3) Bularni toksikozning og;ir yengilligiga qarab, bola vazninig har bir kilogrammiga sutkasiga 150-250ml hisobidan beriladi. www.arxiv.uz

NAJASNI GIJJA TUXUMLARINI ANIQLASH UCHUN YIG‘ISH 1. Najasni gijja tuxumlarini aniqlash uchun yig'ishda bolaning ichi toza tuvakka bo'shatiladi, 2. Uning najasidan kamida 5-6 joyidan najas yuqoridagi kabi olinadi. 3. So'ng zudlik bilan (najas isiqlikni yo'qotib, qurib qolmaguncha) labaratoriyaga yollanma bilan io'natiladi, 4. Gijja tuxumlarinine tezda vemirilih ketishini hisohga olih,ushbu najas imkon qadar tekshiriladigan joyda olingani ma'qul. www.arxiv.uz

NAJASNI UMUMIY TAHLILGA YIG'ISH: 1. Qo'llar yuvib quritiladi. 2. Tayyorlab qo'yiladi; keng oglzli shisha idish,suyuq najas massalari uchun qoshiq yoki shpatel, tuvak va yo'llanma. 3. Bolaga yoki unung onasiga muolaja maqsadi va tartibi tushuntiriladi. 4. Rezina qolqoplar kiydiriladi va bola yuvmtiriiadi, qovuglni bo'shatish so'raladi, tuvak chetga olib qo'yiladi. 5. Bolaga toza tuvak beriiadi va unga najasni yig’ish so'raladi. 6. Najas massalarining tashqi ko'rinishi ko'zdan kechiriladi. 7. Bir necha joydan shpatel yoki qoshiq bilan 30-40gr miqdorda najas oiinadi. www.arxiv.uz

8. Qolqoplar yechiladi. 9. Shisha idishga yollanma biriktiriladi. 10. Shisha idish klimik labaratoriyaga yuboriladi. 11. Najas o'sha kuni yoki ertasiga ertalab olib kelinadi. 12. Tekshiruv natijasi kasallik tarixiga yopishtirib qo'yiladi. www.arxiv.uz

OG'IZ OQARISHIDA OG'IZ SHILLIQ PARDASIGA ISHLOV BERISH TEXNIKASI: 1. Bunday holiarda og'iz bo'shlig'ida ishqoriy muhitm saqlab turish juda muhim. 2. Bunune uchun natriv bikarbonat(soda)ning 2%li eritmasi bilan og'iz chayiladi yoki shilliq pardadagi oq karashlar yo'qolguncha artib chiqiladi. 3. Shuningaek og'iz bo’shlig'l shiliiq pardasiga ba'zan metilen ko'kining suvdagi 1%li eritmasi, 100% li qand sharbati bilan ichlov berish ham samarali. 4. Og'iz oqarishiga asosan zamburug'lar sabab bo'lishini hisobga olib, shilliq parda artib tozalangach, unga nistatin yoki levorin tabletkalaridan maydalab sepib turish yaxshi natija beradi. www.arxiv.uz

QUSAYOTGANDA YORDAM BERISH: 1. Ko’krak yoshidagi bola qusganda boshi yonga buriladi. 2. Shunday qilinganda qusuq massalari bilan ospiratsiya bo'lmaydi. 3. Yoshi kattaroq bola bo'lganda qusganda o'tqizib qo'yib, oyoqlari orasiga tog'ora va boshi ushlab turiladi. 4. Bola qusib bo'lgandan kevin, og'zini chayish uchun suv beriladi. 5. Emadigan yoshdagi bolaga bir necha qoshiq qaynagan suv ichirib yuboriladi. www.arxiv.uz

QORIN DAM BO'LGAN(METEORIZM) DA YORDAM KO ’ RSATISH TEXNIKASI: 1. Tayyorlab qo'yiladi: steril gaz chiqaruvchi nay, suvqog , uz / tuvak, to'siq, vazeiin, salfetka. 2. Zaruriyat bolsa to'siq o'tkaziladi. 3. Bola Choyshab va suvqog’oz solingan kushitkaga chap yonboshi bilan yotqiziladi, bunda uning oyoqlari tizzada bukilib, qoringa keltirgan bo'lishi kerak. 4. Bolaga oyoqlari ostiga suv quyilgan tuvak beriladi. 5. Qollar yuvib quritiladi. 6. Qo'lqoplar kiyiladi. 7. Steril gaz chiqaruvchi naychaga vazeiin surtiladi. 8. Dumbalari chap qo'l barmoqlari bilan ochib, o'ng qo'l yordamida aylanma harakatlar bilan gaz chiqaruvchi nay to'g'ri ichakka kiritiladi, avval kindik yo'nalishida 3-4 sm, keyin umurtqa pog'onasiga parallel 20-30 sm kiritiladi. www.arxiv.uz

9. Nay ichakda gazlar toliq chiqib ketguncha qoidiriladi, lekin 1 soatdan ko'p emas. 10. Asta sekinlik bilan nay torrib olinadi, orqa peshob atrofi artiladi va vazelin surtiladi. 11. Qo'lqoplar yechiladi va ularga ishlov beriladi. 12. Anjomlarga ishlov beriladi. www.arxiv.uz

HARAKAT KO’NIKMASI ME’DAGA ZOND KIRITISH TEXNIKASI. 1. Bemorni ruhan tayyorlab, stulga o’tqaziladi, 2. Uzunligi 1 m, diametri 4-5 mm keladigan steril me’da zondining uchiga glitserin yoki vazelin surtilib, uni tilning o’rta chizig’i bo’ylab, ildizi orqasiga to halqumning orqa devorigacha kiritiladi. 3. Bu vaqtda bolaga yutinish va shu bilan bir qatorda bir me’yorda, burundan nafas olish taklif qilinadi. 4. Zondni me’daga kiritgach, tashqaridagi uchini darajalarga bo’lingan toza idishga to’g’rilab qo’yiladi. 5. Olingan me’da shirasini lakmus qog’ozi bilan tekshiriladi: me’daning qislotali shirasi ta’sirida lakmus qog’ozi qizaradi. www.arxiv.uz

6. Me’da shirasi ajratilishini reflektor ravishda ta’minlash uchun bola me’dasiga 50-200 ml (yoshiga qarab) sinama nonushta: iliq yog’siz go’sht sho’rvasi, 7 % li karam qaynatmasi, kepak qaynatmasi kiritiladi. 7. Sinama nonushtadan keyin har 15 minut ichida 7 marta me’da shirasi olib darajalarga bo’lingan alohida-alohida idishlarga solinadi. 8. Olingan shiralami (fraksiyalami) laboratoriyaga jo’natiladi. www.arxiv.uz

OVQAT HAZM QILISH A’ZOLARI KASALLIKLARIDA BOLA VA UNING OILASIGA HAMSHIRALIK PARVARISHIDA BAJARILADIGAN AMALIY KO'NIKMALAR www.arxiv.uz

DORILI XUQNA (KLIZMA) 1. Tayyorlanadi: vrach ko rsatma bergan dori moddasi (100-200 ml), rezinali balon .yoki Jane shpritsi, gletsirin, vazeiin, salfetka, sudno, kleyonka, tozalash klizmasi uchun kerakli asboblar. 2. Qo'l yuviladi va quritiladi. 3. Rezina qo lqop kiyiladi va fartuk taqiladi. 4. Tozalash klizmasi o'tqaziladi. 5. Bemor tagi yuviladi. 6. Dori moddasi rezina balon yoki Jane shpritsi yordamida olinadi. 7. Bemor chap yon boshiga oyoqlarini bukkan holda yotqiziladi. Harakat algoritmi: www.arxiv.uz

9. Uchlikka gletsirin yoki vazeiin surtiladi. 10. Chap qo 1 bilan dumbalar keriladi va o'ng qo'l bilan 7-8 sm ichkariga uchlik kiritiladi. 11. Dori moddasi asta - sekin yuboriladi. 12. Uchlik ichakdan chiqariladi va bemor 20-25 daqiqagacha o'rinda yotgan holatda qoldiriladi. 13. Bemoming qorin sohasi kaft bilan har 5 daqiqada soat millari bo'yicha silanadi. 14. Ishlatilgan asboblar zararsizlantiriladi. 15 . Bemomi ertalabgacha o'rindan turmaslik ogohlantiriladi. www.arxiv.uz

TOZALOVCHI XUQNA O' TKAZISH 1. Qo' l yuviladiva quritiladi. 2. Tayyorlanadff Esmarx krujkasi, uchlik. Shtativ, vazelin moyi, tuvak, (sudno), kleyonka, qo'lqop, bemor tagini yuvish uchiin ishlatiladigan ashyolar, choyshab, fartuk, niqob. 3. Bemorga muolaja maqsadi tushuntiriladi. 4. Qb'lqop va fartuk kiyiladi. 5. Esmarx krujkasiga 1-1,5 litr iliq (20°C)li suv quyiladi. 6. Krujka shtativga osiladi. 7. Krujkadagi rezina vintel ocfiiladi va suv bilan to'ldiriladi. Vintel yopiladi. 8. "St Kushetkaga kleyonka yopiladi. Uchlikka vazelin moyi surtiladi. Harakat algoritmi: www.arxiv.uz

9. Bemor oyoqlarini bukkan holda chap yonboshiga yotqiziladi. 10. Chap qo 1 bilan bemorning orqa teshigi ochiladi (dumbasi keriladi) va o ng qo 1 bilan orqa chiqaruv teshikka uchlik kiritiladi. 11. Vintel ochiladi va suv sekin oqishi kuzatiladi, 12. Suv tugaganidan so ng vintel yopiladi va uchlik asta - sekin chiqariladi. 13. Bemordan bir necha daqiqa o' rinda уotish so' raladi. 14. Sudno qo yiladi va bemor bo'shanadi. 15. Sudnoda faqat suv bo Isa, tozalash klizmasi qaytariladi. 16. Muolajadan so'ng bemor tagi yuviladi. 17. Ishlatilgan asboblar zararsizlantiriladi. 18. Qo'lqop yechiladi va zararsizlantiriladi. www.arxiv.uz

ХUКНА КИЛИШ УЧУН КЕРАК АНЖОМЛАР ЗОНД ОРКАЛИ ЭНТЕРАЛ ОВКАТЛАНТИР ИШwww.arxiv.uz

OG'IZ BO’SHLIG’INI KO'ZDAN KECHIRISH Kerakli anjomlar : shpatel . Harakat algoritmi: 1.Og'iz bo'shlig'ini ko'zdan kechirish lablar va lunj lardan bo' shlanadi 2.Lab va lunjlami ko'zdan kechirish uchun barmoq yoki shpateldan foydalaniladi. 3. Filni ko'zdan kechirish uchun bemorga og'zini ochish va tilni chiqarish so'raladi. 4.Og'iz va til shilliq pardalari holatini normal bo'lishi odatda ovqat hazm qilish organlari to'g'ri ishlanayotganidan dalolat beradi. www.arxiv.uz

MURTAK BEZLARINI KO'ZDAN KECHIRISH Kerakli anjom: shpatel Harakat algoritmi: 1.Bodomcha bezlar shpatelda ko'zdan kechiriladi. 2.Shpatelda til ildizini bosib turib, bolani og'zini ochishga majbur qilinadi. 3. Chap qo'l bilan bolani boshi tutib turiladi 4.Bodomcha bezlami ko'zdan kechirishda uni razmeriga, eksudat qizarish bor-yo'qligiga e'tibor beriladi. www.arxiv.uz

Ko'rsatmalar:  tozalash klizmasi foyda bermaganda;  zaharlanganda. Moneliklari:  orqa chiqariuv teshiklari yo'llari yalliglanishida.  to'g'ri ichakdan qon ketganda.  to'g'ri ichak o'sma kasalliklarida qo'llanilmaydi. SIFONLI XUQNA www.arxiv.uz

SIFONLI XUQNA O'TKAZISH 1. Bemorga muolaja maqsadi tushuntiriladi. 2. Qo'l yuviladi va quritiladi. 3. Tayyorlanadi: uzunligi 1 metr bo'lgan yo'gon me’da zondi, 1 litr suv sig'adigan voronka, xona haroratidagi 10 litr suv, ko'zacha, chelak, kleyonka, fartuk, vazeiin moyi, qo'lqop, bemor tagini yuvish uchun ishlatiladigan asboblar. 4. Qo'lqop va fartuk kiyiladi. 5. Kushetkaga kleyonka solinadi. Bemor oyoqlarini bukkan holda chap yon boshiga yotqiziladi. 6. Zondning yopiq uchi 30-40 sm uzunlikda vazeiin moyi surtiladi. 7. Bemor dumbalari keriladi va orqa teshikka 30-40 sm ichkariga zond kirgaziladi. 8. Bir uchiga varonka kiygiziladi. Harakat algoritmi: www.arxiv.uz

9. Varonka pastga tushiriladi va kerakli suyuqlik bilan to'ldiriladi. 10. Varonka asta-sekin ko'tariladi. 11. Asta-sekin voronka pasga tushiriladi va ichidagi suyuqlik chelakka quyiladi. 12. Bu muolaja bir necha marta takrorlanadi (toza suv tushguncha). 13. Voronka olinadi. Rezina naycha qoldiriladi, rezina naychaning bir uchi tog'oraga tushiriladi (qolgan suyuqlik va gaz chiqishi uchun). 14. Muolajadan so'ng bemor tagi yuviladi. 15. Ishlatilgan asboblar zararsizlantiriladi. 16. Qo'lqop yechiladi va zararsizlantiriladi. www.arxiv.uz

OZIQLI XUQNA 1. Bemorga muolaja maqsadi tushuntiriladi. 2. Tayyorlanadi: 5% li glyukoza eritmasi, 0,9% li natriy xlorid eritmasi, iliq suv, tozalash klizmasi uchun asboblar, sistema (tomchilab yuborish uchun). 3. Qo'l yuviladi va quritiladi. 4. Qo'lqop va fartuk kiyiladi. 5. Bemorga tozalash qilinadi va tagi yuviladi. 6. Tomchilab yuborish uchun sistema yig'iladi va flakon orqasiga isitgich mahkamlanadi (40°C). 7. Sistema uchlik bilan birlashtiriladi. 8. Bir daqiqada 60-80 ta tomchi tushishi aniqlab olinadi. Harakat algoritmi www.arxiv.uz

9. Tozalash klizmasidan 30-60 daqiqa o'tgandan so ng bemor chap yon boshiga yotqiziladi. 10. Uchlikka vazelin surtiladi va orqa chiqaruv teshigiga 3-4 sm ichkariga va 5-8 sm yuqoriga kiritiladi. 11. Qisqich ochiladi. 1 daqiqada 60-80 ta tomchi tomiziladi. 12. Bemor bu muolajadan so ng 1-2 soat tinch yotishi kerak. 13. Ishlatilgan asboblar zararsizlantiriladi. 14. Qo'lqop yechiladi va zararsizlantiriladi www.arxiv.uz

TO’G'RI ICHAKDAN SURTMA OLISH 1) Steril tampon va konservant soling an probirka tayyorlanadi; 2) Bemorga muolaja haqida ma'lumot beriladi; 3) Qo'lqop kiyiladi; 4) Bemordan chap yonboshiga yotish so'raladi; 5) Tampon probirkadan chiqariladi. 6) Chap qo'l bilan bemor dumbalari ko'riladi; 7) Tampon asta- sekinlik bilan orqa chiqaruv teshigiga kiritiladi: avval 3-4 sm kindikka yo'naltirib so'ng 5-6 sm umurtqa pog'onasiga parallel qilib yengil aylanma harakat bilan 8) Tampon to'g'ri ichakdan chiqariladi va chetlariga tegmasdan probirkaga kiritiladi 9) Yo'llanma to'ldirib 1 so at ichida laboratoriyaga yuboriladi.KERAKLI ANJOMLAR: STERIL , PROBIRKA, TAMPON . HARAKAT ALGORITMI: www.arxiv.uz

1. Tayyorlanadi: stiril gaz chiqarish naychasi, kleyonka, sudno, vazelin moyi va salfetka. 2. Bemor chap yonboshiga oyoqlarini bukkan holda yotqiziladi. Tagiga kleyonka solinadi. 3. Sudno bemor tagiga qo'yiladi. 4. Qo'l yuviladi va quritiladi. 5. Qo'lqop kiyiladi. 6. Gaz chiqarish naychasiga vazelin moyi surtiladi. 7. Chap qo'l bilan dumbalar keriladi va o'ng qo'l bilan naycha 20- 30 sm ichkariga aylanma harakat bilan kiritiladi. 8. Naychaning ikkinchi uchi sudnoga tushiriladi. 9. Gaz chiqarish naychasi bir soatga qo'yiladi. 10. Naycha asita-sekin olinadi va bemor tagi yaxshilab artiladiGAZ CHIQARISH NAYCHASINI QO’LLASH Harakat algoritmi: www.arxiv.uz

ORAL REGIDRATATSIYA O'TKAZISH 1. Dispepsiyada bolani parvarish qilishda me’da ichak yo'llarini ovqatdan halos etish uchun uni 6-12-18 soat mobaynida suv-choyli parhezga o'tkazish juda muhim. 2. Bunday paytda bolaga choy, qaynatilgan suv, izotonik natriy xlorid eritmasi, 5% 1i glyukoza eritmasi, Ringer eritmasi berilad. 3. Bulami toksikozning og'ir-yebgilligiga qarab, bola vaznining har bir kilogrammiga sutkasiga 150-200ml hisobidan beriladi. Masalan: Bola 3 oylik bo'lgan, vazni 5000 gr. Toksik dispipsiya tufayli ovqatlantirish 12 soatga to'xtatilgan. Binobarin butunlay ovqat berish bekor qilinib, o'miga sutkalik miqdorda suyuqlik berish kerak. ISOmix 5 = 750 ml. biroq suv-choyli parhez faqat 12 soatga buyurilgan, shuning uchun bu vaqt mobaynida uning yarmi beriladi: 750 ml:2=375ml ya’ni tahminan 400ml. suyuqliklardan qaynagan suv, shirin choy (5% qand), Ringer eritmasi, glyukozaning 5% li kabilami ichimlik o'mida oz-ozdan sovutib, har 5-10 daqiqada 2-3 choy qoshig ida ketma-ket qusganda esa pipetka bilan tomchilab beriladi. www.arxiv.uz

NAJASNI UMUMIY TAHLILGA YIG'ISH 1. Qo’llar yuvib, quritiladi. 2. Tayyorlab qo'yiladi: keng oglzli shisha idish, suyuq najas massalari uchun qoshiq yoki shpatel, tuvak va yo llanma. 3. Bolaga yoki uning onasiga muolaja maqsadi va tartibi tushuntiriladi. 4. Rezina qo'lqoplar kiyiladi, bola yuvuntiriladi, qovug'ini bo shatish taklif qilinadi, tuvak chetga olib qo’yiladi. 5. Bolaga toza tuvak beriladi va unga najasni yig'ish buyuriladi. 6. Najas,massalarining tashqi ко rinishi ko'zdan kechiriladi. 7. Bir nechajoydan shpatel yoki qoshiq bilan 30-40 g miqdorda najas olinadi. 8. Qolqoplar yechiladi. 9. Shisha idishga yo'llanma biriktiriladi. 10. Shish idish klinik labaratoriyaga yuboriladi. 11. Natijasi o'sha kuni yoki ertasiga ertalab olib kelinadi. 12. Tekshiruv natijasi kasallik tarixiga yopishtirib qo'yiladi. www.arxiv.uz

NAJASNI GIJJA TUXUMLARINI ANIQLASH UCHUN YIG'ISH 1. Najasni gijja tuxumlarini aniqlash uchun yig'ishda bolaning ichi toza tuvakka bo'shatiladi. 2. Uning najasidan kamida 5-6 joyidan najas yuqoridagi kabi olinadi. 3. ScMig zudlik bilan (najas issiqligini yo'qotib, qurib qolmaguncha) labaratoriyaga yo'llanma bilan jo’natiladi. 4. Gijja tuxumlarining tezda yemirilib ketishini hisobga olib ushbu najas imkon qadar tekshiriladigan joyda olingani ma’qul. www.arxiv.uz

YASHIRIN QONNI ANIQLASH UCHUN NAJAS YIG'ISH (GREGERSEN REAKSIYASI UCHUN) Bola 3 kun davomida tayyorlanadi. Quyidagilar istiso qilinadi: a) Ovqat moddalaridan tarkibida temir, go'sht, baliq, jigar, ikra bo'lgan taomlar, anor, bo'tqalar, ко'к sabzavotlar. b) Tarkibida temir moddasi bo'lgan dori-darmonlar. c) Bolaga tish yuvish taqiqlanadi, og'zini 2% li natriy bikorbanat eritmasi bilan chayish tavsiya qilinadi. 1. Qo’llar yuvib, quritiladi. 2. Tayyorlab qo yiladi: keng og izli shisha idish, suyuq najas massalari uchun qoshiq yoki shpatel, tuvak va yo'llaruna. 3. Rezina qo'lqoplar kiyiladi, bola yuvuntiriladi, qo vug* ini bo'shatish taklif qilinadi, tuvak chetga olib qo'yiladi. www.arxiv.uz

4. Najas tuvakka yig'iladi, yangi qon aralashmasi bor-yo'qligini aniqlash uchun najas ko'zdan kechiriladi. Yashirin qon aralashmasi aniqlangan holda - zudlik bilan shifokorga xabar beriladi. 5. Agar qon aralashmasi aniqlanmasa, najas aralashtiriladi. 6. Hosil boTgan massadan 30-40 g olib, tayyorlangan shisha idishga solinadi. 7. Qo'lqoplar yechiladi. 8. Shisha idishga yo'llanma biriktiriladi. 9. Material bioximik labaratoriyaga olib boriladi. 10. Natijasi o’sha kuni yoki ertasiga ertalab olib kelinadi. 11. Tekshiruv natijasi kasallik tarixiga yopishtirib qo'yiladi. www.arxiv.uz

SIFONLI HUQNA QILISH TEXNIKASI 1. Bola ruhiyjihatdan tayyorlanadi. 2. Qo'llar yuvib, quritiladi. 3. Tayyorlab qo yiladi: 2 ta yo'g on, uzunligi 1m keladigan bir uchiga shishali naycha ulangan oshqozon zondi, 1 litr hajmli voronka, xona haroratidagi 10 litr suv, 1 litrli obdasta, yuvindi suvlami yig'ish uchun chelak, suvqog'oz, fartuk, vazeiin, qolqoplar, to'siq, mustahab uchun to'plam. 4. Zaruriyat bo'Isa to'siq o'matiladi. 5. Qolqoplar kiyiladi va fartuk taqiladi. 6. ,Bola choyshab va suvqog'oz solingan kushetkaga yotqiziladi. 7. Zondning tolntoq uchiga 30-40 sm uzunlikda vazeiin surtiladi. 8. Bolaning dumbalarini ochib zondning to'mtoq uchi ichakka 30- 40 sm masofag kiritiladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

9. Voronka ulanadi. 10. Voronka bemor sathidan biroz pastda egik holda ushlanadi. 11. Voronka suv bilan toldirilib, asta-sekin 80 sm balandlikka ko'tariladi. 12. Voronkadagi suv uning bog' ziga yetgach, voronka tog' ora ustiga tushiriladi va ichakdagi suv voronkani toldirmaguncha to'nkarilmaydi. 13. Voronkadagi suv to'kib tashlanadi. 14. Voronka у ana suv bilan toldiriladi, yuqoridagi muolajalar ichakdagi gazlar to liq chiqib ketmaguncha va toza suv paydo bo Imaguncha qaytariladi. 15. Voronka ajratiladi, rezina nay to'g'ri ichakda yana 10-20 minutga qoldiq suvlar chiqib ketishi uchun qoldiriladi. 16. Muolajadan so ng bolaga mustahab qildiriladi. 17. Asboblar, parvarish buyumlari va bemor ajralmalariga ishlov beriladi. Qolqoplar yechiladi va ularga ishlov beriladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

TOZALOVCHI HUQNA QILISH TEXNIKASI 1 yoshgacha boTgan bolalarga uchligi yumshoq rezina balloncha bilan huqna qilinadi, yoshidan oshgan bolalarda Esmarx krujkasi yoki uchligi qattiq rezina ballon (nok) yordamida bajariladi. Tozalovchi huqna uchun uy haroratidagi suv ishlatiladi, kichik yoshdagi bolalar uchun esa suv harorati 24-26°C bolishi lozim. Huqna qilinadigan ballon oldin 15 daqiqa qaynatib sterillanadi, uchligiga esa vazelin surtiladi. Yuboriladigan suvni ballonga to'ldirib olinadi, buning uchun uni oldin yaxshilab qisib, havosi chiqarib yuboriladi, Bolani chap yonboshi bilan kleyonka va choyshab ustiga yotqiziladi. О ng oyog'ini bukib qomiga tortiiadi. O'ng qo'l bilan hech qanday kuch ishlatmasdan balon uchligini to'g'ri ichakka 4-5 sm kiritiladi. www.arxiv.uz

Key in balonni qisib, suyuqlikni ichakka kirtiladi va bo'shashtirib yubormasdan uni to g'ri ichakdan chiqarib olinadi. Suyuqlik chiqib ketmasligi uchun bola dumbalarini bir necha daqiqa yumib ushlab turiladi. Ko'krak yoshidagi bolalarga huqnani chalqncha yotqizib qo'ygan holda, oyoqlarini sal balandga ko'tarib turib qilinadi. Tozalovchi huqna uchun suyuqlik miqdori bolaning yoshiga bog'liq: 1-3 oylik bolaga 60 ml, 3 oylikdan 1 yoshgacha - 90 ml dan 150 ml gacha, 1-2 yoshli bolaga 200 ml; 2-9 yoshli bolaga 400 ml/gacha, 9 yoshdan oshganlarga 500 ml. Katta yoshdagi bolalarga tozalovchi huqna bajarish tartibi: 1. Qo'llar yuvib quritiladi. 2. Tayyorlab qo'yiladi: Esmarx krujkasi, uchlik, shtativ, vazelin, tuvak, suvqog'oz, qo lqop,bemor mustahabi uchun to'plam, to siq, choyshabcha, niqob, fartuk. 3. Bola ruhiyjihatdan tayyorlanadi. 4. Bola mo ljallanayotgan muolaja haqida, uning o'tkazilish joyi va vaqti haqida ogohlantiriladi. www.arxiv.uz

5. Qo'lqoplar kiyiladi va fartuk taqiladi. 6. Xona xaroratidagi (20°C) 1-1, 5 litr suv Ermax krujkasiga quyiladi. 7. Krujka shtativga ilib qo'yiladi. 8. Rezina krujkadagi ventil ochiladi va suv bilan to'ldiriladi, ventil yopiladi. 9. Uchlik vazeiin bilan yog'lanadi, kushetka ustiga suvqog'oz to shaladi. Bunda uning chetlari pastga qo yilgan tog'oraga tushib turishi kerak. 10. Bolani chap yonboshiga yotqiziladi. Bolaning oyoqlari tizzadan bukilgan va biroz qoringa keltirilgan bo'lishi kerak. 11. Dumbalari orasi chap qo'lning 4 ta barmog' i bilan ochiladi, o'ng qo'l bilan esa uchlik anal teshikka extiyotkorlik bilan kiritiladi. Bunda awal kindik yo'nalishida 3-4 sm, keyin esa umurtqa pog'onasiga parallel yo'nalishda 8-10 sm kiritiladi. 12. Suvning tez oqishi og'riq chaqirishi mumkin, shuning uchun ventil qisman ochilishi kerak. 13. Agar suv ichaklarga bormasa, krujka balandroq ko'tariladi yoki uchlik holati o'zgartiriladi: u biroz chuqurroq kiritiladi yoki sirtdan tortib ko'riladi. www.arxiv.uz

Agar5 bu yordam bermasa, uchlikni chiqarib, boshqasiga almashtiriladi (u najas bilan tiqilib qolgan bo lishi mumkin). 13. Ichakka suv borishi to'xtagandan keyin ventil berkitiladi va uchlik ehtiyotkorlik bilan chiqariladi. 14. Bolaga suvni ichakda bir necha daqiqa ushlab turish kerakligi tushuntiriladi. 15. Unga tuvak beriladi. 16. Defeatsiya aktidan keyin najas ko'zdan kechiriladi. Agar tuvakda faqat najas toshlari aralash suv bo'Isa huqnani shifokor ko'rigidan keyin qaytarish zarur. 17. Defekatsiyadan keyin bolaga mustahab qildiriladi. 18. Asboblar, parvarish buyumlari va bemor ajralmalariga ishlov beriladi. 19. Qo'Iqoplar yechiladi va ularga ishlov beriladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

OVQAT HAZM QILISH A’ZOLARMING HOLATINI BAHOLASH Tayyorlab qo'yiladi: Fonendaskop, qo’lqopar, ко'rishuchun to'shak, shpatel, yoritgichli ruchka. Ko'rik; Kunduzgi yorug'likda va lampalami yoritgan holatda o'tkaziladi. Lab, og'iz bo'shlig'i (til, lunj shilliq qavati, milk, qattiq va yumshoq tanglay, bodomcha bezlari holati) tishlar ko'riladi. Bemorni qomi tik turgan yoki yotqizgan holatda ko'riladi, shakliga, o'lchamiga, nafas aktida ishtirokiga, simmetrikligiga, peristaltikasiga e’tibor beriladi. Oxirgi navbatda anus sohasi ko'riladi. Buning uchun dumbalar sohasi asta ochiladi va anus atrofi terisiga va uning ochilishiga e’tibor beriladi. www.arxiv.uz

P alpatsiya:  Palpatsiya о tkazish uchun qo'llar isitilishi kerak. Sekin va ehtiyotkorlik bilan, belginlangan joyga asta-sekin yaqinlashib, yuzaki palpatsiyadan keyin, chuqur palpatsiya qilinadi. Palpatsiya vaqtida bolaga yaxshi muomilada bo'lib har bir harakatni tushuntirib, har xil o'yinchoqlar ishlatiladi.  Harakatlar sekin, extiyotlik bilan belgilangan shikastlanish joyiga sekin-asta yaqinlashgan holda olib boriladi va bolani suhbatlar, o'yinchoqlar, yorqin rasmlar bilan chalg'itib palpatsiyaga extiyotkorlik bilan o'tiladi. Katta bolalarda qorin palpatsiyasi turgan yoki yotgan holatda o'tkaziladi, kichik bolalarda yotqizib o'tkaziladi. Bemor kushetkaga yoki to'shakga yostiqsiz qo' llami yozib va oyoqlami tizza bo'g' imida bukilgan holatda yotqiziladi. Tekshiruvchi bemordan о ng tomonda о tiradi, diqqat bilan uning mimic reaksiyasi kuzatiladi. www.arxiv.uz

 Yuzaki palpatsiya yengil tegish harakatlari bilan olib boriladi. Soat strelkasi bo'yicha o'ng yonbosh sohasidan boshlab o'tkaziladi. U qorin terisi holatini muskul tonusini va qorin devoir qattiqligini aniqlashga imkon beradi.  Chuqur palpatsiyada og'riqli nuqtalar, infiltratlar bor yo'qligini ichki a’zolar (jigar, oshqozon, taloq, ichaklar) holatini, ularning xarakteristikasini (shakli, o'lchamlari, zichligi, harakatchanlik darajasini, og'riqlarini) aniqlanadi. Kichik bolalarda chuqur palpatsiya bitta qo Ini qorin sohasiga qo'yib 3 ta harakat ketma- ketligi bilan olib boriladi. 1. Qorin ichkarisiga, orqa qorin devoriga; 2. Keyin yuqoriga, a’zoga teginish holida; 3. Yana pastga, a’zodan sirpantirgan holda. www.arxiv.uz

DORILI HUQNALAR O’TKAZISH TEXNIKASI 1. Tayyoriab'qo'yiladi: 10-20-30 ml shifokor tomonidan buyurilgan dori (40-42°C da), rezina nokcha, uchlik, Jane shpritsi, glitserin, vazelin, salfetka, tuvak, suvqog'oz, tozalovchi huqna uchun to plam, to siq. 2. Qo liar yuvib, quritiladi. 3. To'siq o'matiladi. 4. Qo'lqoplar kiyiladi va fartuk taqiladi. 5. Bolaga tozalovchi huqna o'tkaziladi. 6. Bolaga mustahab qildiriladi. 7. Uchli rezina balonchaga yoki Jane shprisiga (yosh bolalarda 20 grammli shprisga) dori vositasi tortiiadi. 8. Bolani chap yonboshiga, oyoqlarini tizzada bukilgan, qoringa keltirilgan holda yotqiziladi. www.arxiv.uz

9. Uchlikka glitserin yoki vazelin surtiladi. 10. Chap qo'l bilan dumbalar ochiladi. 11. O'ng qo 1 bilan uchlikni olib, asta sekinlik bilan 5-6 sm uzunlikda kiritiladi. 12. Asta-sekin dori vositasi yuboriladi. 13. Uchlikni ichakdan chiqarib (balonchani qo'yib yubormasdan), bolani 20-25 daqiqa yotqizib qo'yiladi. 14. Asboblar, parvarish buyumlan va bemor ajralmalariga ishlov beriladi. 15. Bola ertalabgacha yotishi kerakligi haqida ogohlantiriladi (agar yog Ji eritma yuborilgan bo'Isa). 16. Me’dani yuvish texnikasi www.arxiv.uz

ME’DANI YUVISH TEXNIKASI 1. Tayyorlab qo'yiladi: steril yo'g'on oshqozon zondlari, voronka, oshqozonni yuvish uchun eritma (natriy gidrokorbanatning 4,2% li eritmasi) solingan chelak. suvqog ozli fartuk, suvqog'oz, yuvindi suvlari uchun tog'ora, sochiq, Jane shpritsi, qo’lqoplar, 2. Bolaga yoki uning onasiga muolaja maqsadi va tartibi tushuntiriladi. 3. Qo'liar yuvib, quritiladi, 4. Qo'lqoplar kiyiladi va fartuk taqiladi. 5. Bolaga ko'ylak yoqasi, galstik, kamarini yechish taklif qilinadi. 6. Bolato'g'rilab o'tkaziladi, U stul suyanchig'iga suyanib, boshini oldiga egib, oyoqlarini yon tomonga yozib o' tirishi kerak. 7. Bola bo'yni va ko'kragiga suvqog' ozni shunday yopishtirish kerakki, uning oyoqlari orasiga qo'yilgan tog oraga suvqog' ozning chetlari tushib tursin. 8. Pinset bilan idish ichidagi sterillangan nam zond olinadi. Uni to'mtoq uchidan 10-15 sm uzoqlikda o'ng qo'l bilan ushlanadi, chap qo'l bilan esa erkin uchi ushlanadi. www.arxiv.uz

9. Zonddagi belgilarga qarab (yoki oldingi qoziq tishlardan kindikkacha bo'lgan masofagacha), zondning kiritilish uzunligi aniqlanadi. 10. Bolaga og'zini ochish va burun orqali chuqur-chuqur nafas olish taklif qilinadi va zondning to'mtoq uchi til ildiziga qo'yiladi. 11. Har bir yutunish harakati bilan zond qizilo ngach orqali oshqozonga kerakli belgigacha yuboriladi. 12. Voronka zondning erkin uchiga ulanadi. 13. Voronka bolaning tizzasi sathigacha tushuriladi va unga yuvuvchi suyuqlik to'ldiriiadi. 14. Suyuqlik to ldirilgan voronka asta-sekin yuqoriga ko'tariladi, bunda suyuqlik sathi voronka bo'g'zigacha tushishi kerak. 15. Voronka oshqozondagi moddalar bilan to'iishi uchun bolaning tizzasi sathigacha tushuriladi va voronka tog'oraga bo’ shatiladi 16. 13-15 punktlardagi muolajalar toza suv paydo bo'lgunga qadar takrorlanadi, 17. Zondning erkin uchi salfetka bilan o'raladi. 18. Zond salfetka orqali asta-sekinlik bilan tortib olinadi. 19. Boladan suvqog'ozni yechib olinadi, muolaja uchun ishlatilgan buyumlar yig' ishtiriladi, so ng ularga ishlov beriladi. 20. Muolajadan keyin bola ahvolidan xabardor bo'lib turiladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

OG’IZ OQARISHIDA OG’IZ SHILLIQ PARDASIGA ISHLOV BERISH TEXNIKA 1. Buhday hollarda og iz bo'shlig'ida ishqoriy muhitni saqlab turish juda muhim. 2. Buning uchun natriy bikarbonat (soda) ning 2% li eritmasi biian og'iz chayiladi. 3. Yoki shilliq pardadagi oq karashlar yo'qolguncha artib chiqiladi. 4. Shuningdek, og'iz bo'shlig'i shilliq pardasiga ba’zan metilen ко kining suvdagi 1% li eritmasi, 100% li qand sharbati bilan ishlov berish ham samarali bo'lib chiqadi. 5. Og'iz oqarishiga asosan zamburug'lar sabab boTishini hisobga olib, shilliq parda artib tozalangach, unga nistatin yoki levorin tabletkalaridan maydalab sepib turish yaxshi natija beradi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

STOMATITLARDA OG'IZ SHILLIQ PARDASIGA ISHLOV BERISH TEXNIKASI 1) Qo'llar yuvib, quritiladi. 2) Tayyorlab qo'yiladi: antiseptik eritmalar (natriy gidrokorbanatning 2% li eritmasi, furatsillinning 1:5000 eritmasi), lotok, pinset, KOxer qisqichi, doka salfetkalar, shpatel, xloraminnig 3% li eritmasi, og'iz kengaytirgich, til tutgich. 3) Bola yoki uning onasi ogohlantiriladi va og'iz boshlig'ini parvarishlash zarurligi tushuntiriladi. 4) Bola boshi yon tomonga buriladi, lunj ostiga suvqog'oz va nuyraksimon lotok qo'yiladi. 5) Qo'lqoplar kiyiladi. 6) Bolaga og'zini kattaroq ochish va tilni chiqarish taklif qilinadi, agar bola o'zi og'zini ocha olmasa, og'iz kengaytirgich va til tutgich yordamida ohista tili tashqariga tortiladi. www.arxiv.uz

7) Qisqich yordamida tampon olinadi va yuqoridagi eritmalarning birida ho'llanadi. 8) Bola lunji shpatel yordamida tortiladi. 9) Tampon bilan bolaning barcha tishlari, milki og'iz bo'shlig'i shilliq qavati, tili ishqalanadi. 10) Lablari qurigan va yorilgan bo Isa ularga vazelin yoki sariyog' surtib qo'yiladi. 11) Qo'lqoplar yechilib, ishlov beriladi www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

QUSAYOTGANDA YORDAM KO'RSATISH 1. Ko’krak yoshidagl bola qusganda bolaning boshini yonga buriladi. 2. Shunday qilinganda qusuq massalari bilan aspiratsiya bo'lmaydi, 3. Yoshi kattaroq bola qusganda esa o'tirg'izib qo'yib oyoqlari orasiga tog'ora qo'yiladi. 4. Boshini sal oldinga engashtiriladi va boshi ushlab turiladi. 5. Bola qusib bo'lganidan keyin og zini chayib tashlash uchun suv beriladi. 6. Emadigan yoshdagi bolaga bir necha qoshiq qaynagan suv ichirib yuboriladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

QORIN DAM BO’LGAN (METEORIZM) DA YORDAM KO’RSATISH Ko'pchilik kasalliklarda (ayniqsa, zotiljamda - chaqaloq bolalarda, hazm a’zolari kasalliklarida, o'tkir intoksikatsiyalarda katta yoshdagi bolalarda) bolalaming qomi dam bo'lishi uning ahvolini keskin og irlashtirib qo'yadi. Shuning uchun, tibbiyot hamshirasi kasal bolaning ichaklari funksiyasini diqqat bilan kuzatib borishi, meteorizmrivojlanishini o'z vaqtida oldini olishi, qomi dam bo'lib qolganda esa tezroq gazlami yurishtirib chiqarib yuborishga harakat qilishi kerak bo'ladi. Buning uchun tozalovchi huqna hosil qilish va eng avvalo, gaz chiqaruvchi naycha qo'yish, qornini uqalash yoki issiq grelka qo'yish lozim. Bajarish tartibi: 1. Tayyorlab qo'yiladi: steril gaz chiqaruv nayi, suvqog oz, tuvak, to' siq, vazelin, salfetka. 2. Zaruriyat bo'Isa to'siq o'rnatiladi. www.arxiv.uz

3. Bola choyshab va suvqog oz solingan kushetkaga chap yonboshiga yotqiziladi, bunda uning oyoqlari tizzada bukilib, qoringa keltirilgan bo'lishi kerak. 4. Bola oyoqlari oldiga suv qo’yiigan tuvak qo'yiladi. 5. Qo’llar yuvib, quritiladi. 6. Qo'lqoplar kiyiladi. 7. Steril gaz chiqaruvchi naychaga vazelin surtiladi. 8. Dumbalami chap qo'l barmoqlari bilan ochib, o'ng qo'l yordamida aylanma harakatlar yordamida gaz chiqaruvchi nay to'g'ri ichakka kiritiladi, avval kindik yo'nalishida 3-4 sm, keyin umurtqa pog onasiga parallel 20-30 sm. 9. Nay ichakda gazlar to'liq chiqib ketguncha qoldiriladi, lekin 1 soatdan ko p emas. 10. Asta-sekinlik bilan nay tortib olinadi, orqa peshob atrofi artiladi va vazelin surtiladi. 11. Qo’lqoplar yechiladi va ularga ishlov beriladi. 12. Anjomlarga ishlov beriladi www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

O'xshashlar

Ovqat hazm qilish

Ovqat hazm qilish

Ovqat hazm qilish sistemasining fiziologiyasi

Meningogkokk infeksiyasi bola va uning oilasiga hamshiralik parvarishi

Ovqat hazm qilish tizimining umimiy tuzilishi va yosh xususiyatlari