O‘zbekiston Respublikasi aholisining eng muhim yuqimli bo‘lmagan kasalliklari prafilaktikasining gigenik jihatlari - Tibbiyot - Slaydlar

O‘zbekiston Respublikasi aholisining eng muhim yuqimli bo‘lmagan kasalliklari prafilaktikasining gigenik jihatlari

Yuklangan vaqt:

25.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

15210.46875 KB

Ko'chirib olish

O‘zbekiston Respublikasi aholisining eng muhim yuqimli bo‘lmagan kasalliklari prafilaktikasining gigenik jihatlari. Kasalxona ichi infektsiyasi va uni oldini olish. Inomjonov Nosirjon O‘zbekiston Respublikasi aholisining eng muhim yuqimli bo‘lmagan kasalliklari prafilaktikasining gigenik jihatlari. Kasalxona ichi infektsiyasi va uni oldini olish

O‘zbekiston Respublikasi aholisining eng muhim yuqimli bo‘lmagan kasalliklari prafilaktikasining gigenik jihatlari. Kasalxona ichi infektsiyasi va uni oldini olish. Inomjonov Nosirjon Reja: 1. Yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olish 2. Gipertoniya va uning profilaktikasi 3. Qandli diabet gigienikasi

... t.me/slaydai_bot1. Yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olish Yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olish uchun bir qator chora-tadbirlar ko‘rilishi lozim. Avvalo, sog‘lom ovqatlanish rejimini qo‘llash muhim: kundalik ratsionda meva va sabzavotlar, tola va omega-3 yog‘ kislotalariga boy mahsulotlar iste'molini ko‘paytirish kerak. Tushlikda qizil go‘shtni kamaytirish va yog‘siz protein manbalarga, masalan, baliq va loviyaga e'tibor qaratish lozim. Jismoniy faollik ham muhim: haftada kamida 150 daqiqa o‘rtacha darajadagi jismoniy mashqlarga vaqt ajratish kerak. Tamaki mahsulotlarini iste'mol qilmaslik va alkogoldan voz kechish yurak salomatligi uchun muhimdir. Stress darajasini pasaytirish maqsadida dam olish va meditatsiya foydali. Shuningdek, qon bosimini muntazam kuzatib borish va shifokor maslahatiga rioya qilish lozim. Aholining 30 foizida yuqori qon bosimi mavjud bo‘lib, ushbu raqamni kamaytirish yurak xastaliklarini kamaytirishga yordam beradi. Xolesterol darajasini nazorat qilish ham muhim sanaladi, uni muntazam ravishda tekshirish kerak.

... t.me/slaydai_bot Gipertoniya, yoki yuqori qon bosimi, yurak-qon tomir kasalliklari orasida keng tarqalgan bo‘lib, uning nazoratsiz holati yurak xuruji, insult va boshqa kasalliklar xavfini oshiradi. Dunyo bo‘yicha kattalar orasida gipertoniya bilan kasallanish darajasi 30% ni tashkil etadi. O‘zbekistonda esa bu raqam 40% atrofida. Profilaktika choralari orasida to‘g‘ri ovqatlanish, tuz iste’molini kamaytirish, muntazam jismoniy faollik (haftasiga kamida 150 daqiqa), chekish va alkogoldan voz kechish muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, stressni boshqarish va muntazam tibbiy koʻriklardan oʻtish gipertoniya rivojlanishini kamaytiradi. Sog‘lom turmush tarzi va muntazam shifokor nazorati gipertoniya xavfini sezilarli darajada kamaytiradi.

... t.me/slaydai_bot 3-toifa diabetda gigiyena muhim rol o'ynaydi. Kasallik asoratlarini kamaytirish va hayot sifatini oshirish uchun gigiyenik ehtiyot choralari zarur. Kundalik gigiyena qoidalariga rioya qilish infeksiyalarning rivojlanishini oldini olishga yordam beradi, ayniqsa oyoq parvarishi muhimdir. Diabetik bemorlar oyoqlarini har kuni iliq suvda yuvishga va yaxshilab quritishga e'tibor qaratishlari kerak. Tirnoqlarni to'g'ri qirqish va oyoq kiyimlarni qulayligiga e'tibor berish ham muhim. Shakar darajasini kuzatib borish va to'g'ri ovqatlanish diabetga qarshi kurashda asosiy omillardandir. Shifokorlar insulin va boshqa dorilarni vaqtida qabul qilishni tavsiya etadilar, shuningdek, jismoniy mashqlar va to'g'ri ovqatlanish rejalariga rioya qilishni maslahat beradilar. Gigiyenik amaliyotlarni doimiy ravishda kuzatib, tanani barcha zarur vitamin va minerallar bilan ta'minlash kerak. Бу yaxshi holatda bo'lishга va физиологик jarayonlarni оптимализаси бўйича кўмаклашади.

... t.me/slaydai_bot4. Semizlik va sog‘lom turmush tarzi Semizlik hozirgi kunda dunyo bo'ylab katta muammo hisoblanadi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining ma’lumotlariga ko‘ra, 2016-yilda dunyoda 1,9 milliarddan ortiq kattalar ortiqcha vaznga ega bo‘lgan, ulardan 650 million kishi semizlik darmoniga uchragan. Semizlik yurak-qon tomir kasalliklari, 2- toifa diabet, ba’zi saraton turlari va boshqa sog‘liq muammolariga olib kelishi mumkin. Sog‘lom turmush tarzini saqlash semizlikning oldini olishda muhim ahamiyat kasb etadi. Har kuni kamida 30 daqiqa jismoniy faoliyat qilish, meva va sabzavotlar iste'molini oshirish, shakar va yog'dan yuqori bo'lgan taomlarni cheklash kerak. O'zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining tadqiqotlariga ko‘ra, mamlakatda semizlikka chalingan aholining ulushi ortmoqda, 2019-yilda o‘tkazilgan tahlillarga ko‘ra 18 yoshdan katta aholining taxminan 20 foizi ortiqcha vaznga ega deb topilgan. Bu raqamlar sog‘lom turmush tarzi va sifatli ovqatlanishga e'tibor qaratish zarurligini ko'rsatadi.

... t.me/slaydai_bot Surunkali nafas yo‘llari kasalliklarining oldini olish uchun bir necha choralar mavjud. Avvalo, tamaki mahsulotlaridan voz kechish lozim, chunki chekish nafas yo‘llariga zarar etkazadi. Uy va ish joyidagi havo sifatini yaxshilash kerak, shu jumladan chang va kimyoviy moddalar ta'sirini kamaytirish. Mutaxassislarga ko‘ra, jismoniy faollik nafas yo‘llarini mustahkamlashda muhim rol o‘ynaydi, shuning uchun kamida haftasiga 150 daqiqa o‘rtacha jismoniy mashqlar bajarish tavsiya etiladi. Ratsionni ozuqali moddalarga boy mahsulotlar, masalan, meva va sabzavotlar bilan boyitish muhim. Muntazam ravishda tibbiy ko‘riklardan o‘tish va kasalliklarni erta aniqlash nafas yo‘llari kasalliklarining oldini olishda muhimdir. Shuningdek, gripp va boshqa infeksiyalarga qarshi emlashlar jiddiy asoratlardan himoya qiladi. Toza suv ichishni unutmang va tashqi muhitning ifloslanishidan saqlaning, bu ham nafas yo'llari uchun zararli bo‘lishi mumkin.

... t.me/slaydai_bot Sabzavot va meva iste’moli sog‘liqni saqlashda juda muhim rol o‘ynaydi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, kuniga kamida 400 gramm sabzavot va meva iste’mol qilish tavsiya etiladi. Bu yurak xastaliklarining xavfini taxminan 30% ga va insult xavfini 11% ga kamaytirishi mumkin. Meva va sabzavotlar antioksidant moddalar, vitaminlar, minerallar va to‘qima (fiber) manbai bo‘lib, ular immunitetni mustahkamlaydi. Qonsizlanish (anemiya) va xazm qilish muammolarini kamaytirishga yordam berishi mumkin. Har kuni turli xil sabzavot va mevalarni iste’mol qilish umumiy sog‘liqni yaxshilashda muhimdir. Umuman olganda, ularni muntazam iste’mol qilish global o‘lim sababi bo‘lgan zararli odatlardan himoyalanishni kuchaytiradi. Turli ma’lumotlarga ko‘ra, ko‘p meva va sabzavot iste’moli saraton kasalliklari rivojlanishining xavfini ham kamaytirishi mumkin.

... t.me/slaydai_bot7. Sog‘lom ovqatlanish va parhez turlari Sog‘lom ovqatlanish inson salomatligini ta'minlashda muhim rol o‘ynaydi. O‘zbekistonda so‘nggi yillarda parhez tutish va sog‘lom ovqatlanish trendga aylangan. Statistika ko‘rsatkichlariga ko‘ra, aholining taxminan 35%i muntazam ravishda parhez usullariga amal qiladi. Sog‘lom ovqatlanish uchun kuniga kamida 5 porsiya meva va sabzavot iste’mol qilish tavsiya etiladi. Butunjahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (WHO) ma’lumotlariga ko‘ra, bir kunda kamida 400 gramm meva va sabzavot iste’mol qilish kerak. Shuningdek, 2020- yilgi tadqiqotlar natijalariga koʻra, O‘zbekistonda aholining 60% dan ortig‘i nosog‘lom ovqatlanish oqibatida qandli diabet, yurak-qon tomir kasalliklariga chalinishi mumkin. Kunlik tuz iste'moli 5 grammdan oshmasligi kerakligi tavsiya etiladi. Oqsilga boy mahsulotlar, masalan, loviya, no‘xat va go‘sht sog‘lom ovqatlanishda muhim ahamiyatga ega. Shu bilan birga, trans yog‘lar va yuqori darajadagi shakar iste’molini cheklash kerak.

... t.me/slaydai_bot Jismoniy faollik inson salomatligiga ijobiy ta'sir ko‘rsatadi. Har kuni 150 daqiqa orta darajadagi jismoniy faollik yoki 75 daqiqa intensiv faollik tavsiya etiladi. Bu yurak-qon tomir kasalliklari xavfini 30% ga kamaytiradi. Shu bilan birga, jismoniy faollik qandli diabet xavfini 50% ga va ko‘krak, ichak saratoni xavfini 20% ga qisqartiradi. Jismoniy mashg‘ulotlar suyak massasini saqlab qolishga yordam beradi va osteoporoz xavfini kamaytiradi. Yoshlarning har kungi jismoniy faollikning 60 minutdan kam bo‘lmasligi tavsiya etiladi. Harakati cheklangan turmush tarzi global o‘limning 6% sababchisidir. Jismoniy faollikning yetishmasligi jahon bo‘ylab yetakchi o‘rinlarda turadi va 1.4 milliard kishi bunda yetarli darajada faol emas. Immunsistemani kuchaytirish va stressni kamaytirishda ham jismoniy faollik muhim rol o‘ynaydi. Shu bilan birga, u uyqu sifatini yaxshilaydi va kayfiyatni ko‘taradi.

... t.me/slaydai_bot Chekishni tashlash va tamaki mahsulotlaridan saqlanish inson salomatligi uchun muhimdir. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma'lumotlariga ko‘ra, har yili 8 milliondan ortiq odam chekish tufayli hayotdan ko‘z yumadi. Chekish yurak-qon tomir kasalliklari, o‘pka saratoni va boshqa og‘ir xastaliklar xavfini oshiradi. Chekishdan voz kechish orqali insult xavfi 5 yildan kamroq vaqt ichida ikki baravar kamayishi mumkin. Shuningdek, 1 yil ichida yurak xastaligi xavfi 50%gacha pasayadi. Davlatlar tamaki mahsulotlariga soliq va cheklov choralarini kuchaytirib, chekuvchilar sonini kamaytirishga intilmoqda. Chekishni tashlash va tamaki mahsulotlaridan saqlanish orqali, nafaqat o‘zining, balki atrof-muhitdagilarning sog‘lig‘ini ham himoya qilish mumkin. Statistik ma'lumotlarga ko‘ra, chekishni tashlagan insonlarning 70% salomatligida ijobiy o‘zgarishlar kuzatiladi. Tamaki mahsulotlarini iste'moldan chiqarish jamiyatda umumiy sog‘lomlik darajasini oshirishda muhim rol o‘ynaydi.

O‘zbekiston Respublikasi aholisining eng muhim yuqimli bo‘lmagan kasalliklari prafilaktikasining gigenik jihatlari. Kasalxona ichi infektsiyasi va uni oldini olish. Inomjonov Nosirjon E'tiboringiz uchun raxmat!

O'xshashlar

Nasl kasalliklari

Buyrak kasalliklari

Bolalar kasalliklari

Jigarning asosiy kasalliklari

Yurakning ishemik kasalliklari