logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Metabolik sindrom

Metabolik sindrom

Yuklangan vaqt:

13.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1367.033203125 KB
Ko'chirib olish
METABOLIC SYNDROME01 Metabolik sindrom - bu visseral yo’q miqdorining oritishi, lipid va purin almashinuvini buzadigan giperinsulinemiya va periferik to’qomalarning insulinga sezgirligini pasayishi, shuningdek arterial gipertenziyani keltirib chiqaradi. Alternativ nomlari • Sindrom X • Insulinga rezistentlik sindromi • O’lim to’rtligi • Raven sindromi Asosiy belgilari:  Markaziy semirish  Gipertriglitseritemiya  Zichligi yuqori lipoproteinni konsentratsiyasini pasayishi  Giperglikemiya  Gipertenziya Risk omillari • Arterial gipertenziya. • 2-tip qandli diabet (yoki prediabet). – Qandli diabet – 75% yaqin QD 2-tip va GTB bo’lgan bemorlarda • Ortiqcha vazn va semirish. • Ateroskleroz bilan bog&#39;liq koronar arteriya kasalligi, periferik qon tomir kasalliklari, serebrovaskulyar kasalliklarning mavjudligi. – Yurakning koronar kasalliklari – YuIK ga chalingan 50% bemorlarda kuzatiladi • Giperlipidemiya, semirish, diabetes mellitus yoki yurak ishemik kasalligi bilan bevosita qarindoshlar. – Lipodistrofiya – genetic va orttirilgan o’tkir insulinga rezistantlikda • Harakatsiz turmush tarzi. • Polikistik tuxumdon sindromi. • Erektil disfunktsiya. • Siydik kislotasi almashinuvining buzilishi (giperurikemiya yoki gut). • Ayollarda menopoz davri. Klinik belgilari • Odatda simptomsiz bo’ladi, tashxis qo’yish uchun yuqori darajada shubha bo’lishi kerak • Tekshiruvlar -  Bel aylanasining ortishi  Qon bosimini oshishi  Lipoatrofiya  Qora akantoz / terida striyalar Boshqa anormal holatlar bilan dif diagnoz qilish zarur Boshqa holatlarga bog’liqligi 1) Yurak qon-tomir kasalliklari Yangi yurak qon tomir kasalliklarini rivojlanishi, ishemik insult, surunkali yurak kasalliklari 2) Qandli diabet 2-tip risk 3-5 marta ortadi 3) Giperurikemiya 4) Tuxumdonning polikistoz sindromi jud Patogenez • Insulinga rezistentlik • Bel aylanasining ortishi • Dislipidemiya • Glukozaga tolerantlik • Gipertenzion • Adiponektin darajasini pasayishi Patogenez davomi • Markaziy semizlik “METABOLIK SINDROM” ining asosiy patogenek asosi hisoblanadi • Markaziy semizlik insulinga rezistentlikni keltirib chiqaradi. • Quyidagi turli faktorlar patogenezda muhim rol o’ynaydi:  IL-1, IL-6, IL-18  Resistin  TNF-alpha  CRP • Adiponektin metabolik sindromda yalliglanishga qarshi miqdori kamayadigan sitokin. Patogenez davomi Insulinni glukozga bog’lanishni buzilishi Langergans orolchasining toksik zararlanishiInsulinga rezistentlikni oshishi Giperglikemiya QD 2-tipInsulin rezistentlik Ochlik/to’qlikda giperinsulinemiya LPL ta’sirida lipoliz Erkin yog’ kislotalarining ortishi Patogenez davomi Patogenez davomi Tekshiruv rejasi • Antropometriya • Umumiy qon tahlili • Qonning bioximik tahlili (xolesterin, glukoza) Diagnostika Типы массы тела ИМТ (кг/м²) Риск сопутствующих заболеваний Дефицит массы тела <18,5 Низкий(повышен риск других заболеваний) Нормальная масса тела 18,5—24,9 Обычный Избыточная масса тела 25,0—29,9 Повышенный Ожирение I степени 30,0—34,9 Высокий Ожирение II степени 35,0—39,9 Очень высокий Ожирение III степени 40 Чрезвычайно высокий XDF kriteriyasi 1. Bel aylanasi erkaklarda ≥90; ayollarda ≥80 2. Quyidagilardan 2 ta yoki undan ko’pini aniqlash a) Gipertriglitseritemiya : TG yoki spetsifik dori ≥150 b) Zichligi yuqori lipoprotein xolesterolni konsentratsiyasini pasayishi : <40(E) va <50(A) c) Gipertenzion : sistolik qon bosimi ≥130 yoki ≥85 diastolik d) Ochlikda plazmadagi glukoza : ≥100 mg/dl yoki erta aniqlangan QD 2-tip Qoshimcha kriteriyalar • Arterial gipertenziya (AB> 140/90 mm Hg) • TG> 1,7 mmol / L ga oshdi • Erkaklarda ZYLP xolesterolining <1,0 mmol / L kamayishi; Ayollarda <1,2 mmol / L • LDL xolesterolining ko&#39;payishi> 3,0 mmol / l • Ro&#39;za giperglikemiyasi (ochlik plazmasidagi glyukoza> 6,1 mmol / L) • Glyukoza tolerantligining buzilishi - glyukoza tolerantlik testidan 2 soat o&#39;tgach> 7,8 va <11,1 mmol / L oralig&#39;ida plazmadagi glyukoza. Differensial diagnostika • Itsenko-Kushing sindromi va kasalligi Davolash Metabolik sindromni kompleks davolash quyidagilarni o&#39;z ichiga oladi: turmush tarzini o&#39;zgartirish; davolash: - semirish; - uglevod almashinuvining buzilishi; - dislipidemiya; - arterial gipertenziya.0E12 • Ortiqcha vaznni yo’qotish – kaloriyani cheklash, jismoniy faollikni oshirish va xatti-harakatlarga e’tibor berish kerak. Hayot tarzini o’zgartirish Kundalik ~ 500 kkallik cheklov haftada 1 kg vazn kamayishiga erishish. Uglevodlardan cheklangan dietalar odatda tez vazn yo&#39;qotishni ta&#39;minlaydi. Ratsionga rioya qilish qaysi dietani tanlashdan qat’iy nazar muhimdir. Yuqori sifatli parhez, ya&#39;ni meva, sabzavot, donli don, yog&#39;siz parranda go&#39;shti va baliq bilan boyitilgan - sog&#39;liqqa maksimal darajada foyda keltirishni rag&#39;batlantirish kerak. Parxez Jismoniy faollik • 60-90 min kundalik faoliyat (kamida 30 min.) Jismoniy faollikni bosqichma- bosqich oshirib borishni rioya qilishni kuchaytirish va jarohatlardan saqlanish uchun rag&#39;batlantirish kerak. • Ba&#39;zi yuqori xavfli bemorlar jismoniy mashqlar dasturini boshlashdan oldin rasmiy yurak-qon tomir tekshiruvidan o&#39;tishlari kerak. • Jismoniy faoliyat yugurish, suzish yoki tennis kabi rasmiy mashqlar yoki bog&#39;dorchilik, yurish va uy tozalash kabi odatiy mashqlar bo&#39;lishi mumkin. • Ishtahani bostiruvchi moddalar- fentermin va sibutramin . • Absorbsiya ingibitorlari- Orlistat • Bariatrik jarrohlik TVI> 40 kg / m2 yoki> 35 kg / m2 bilan birga keladigan kasalliklarga chalingan bemorlar uchun ham imkoniyatdir. Semizlik Qon bosimini • Qon bosimi va barcha sabablarga ko&#39;ra o&#39;lim darajasi o&#39;rtasidagi to&#39;g&#39;ridan-to&#39;g&#39;ri bog&#39;liqlik aniqlangan. • Birinchi antihipertansif uchun eng yaxshi tanlov odatda angiotensinni o&#39;zgartiradigan ferment (ACE) inhibitori yoki angiotensin II retseptorlari blokeridir. • Gipertenziya bilan og&#39;rigan barcha bemorlarda meva va sabzavotlar va kam yog&#39;li sut mahsulotlariga boyitilgan natriy cheklangan dietani targ&#39;ib qilish kerak. • Insulinga qarshilik metabolik sindromning asosiy patologik-fiziologik mexanizmi hisoblanadi. • Bir nechta dorilar sinflari [biguanidlar, tiazolidinedionlar (TZD)] insulinga sezgirlikni oshiradi. • Ikkala metformin va TZDlar ham jigarda insulin ta&#39;sirini kuchaytiradi va endogen glyukoza ishlab chiqarilishini bostiradi. Metformin emas, balki TZDlar mushak va yog &#39;to&#39;qimalarida insulin vositasida glyukoza olishni yaxshilaydi. • Ikkala dori-darmonlarning foydalari NAFLD va PCOS bilan og&#39;rigan bemorlarda ham kuzatilgan va dorilar yallig&#39;lanish belgilarini va kichik zich LDLni kamaytirishi ko&#39;rsatilgan. INSULINGA RESISTENTLIKNI • Metabolik sindrom va 2-toifa diabet bilan og&#39;rigan bemorlarda glyukemik agressiv nazorat yurak-qon tomir xavfini kamaytiradi. • Qandli diabet tashxisisiz IFG bilan og&#39;rigan bemorlarda turmush tarzi aralashuvi 2-toifa diabet kasalligini kamaytirishi isbotlangan. • Metformin diabet kasalligini kamaytirishi ham isbotlangan, garchi bu ta&#39;sir turmush tarziga aralashganidan kam bo&#39;lsa ham. Glikemik Kontrol • Metabolik sindrom bilan kasallangan bemorlarning aksariyati plazminogen faollashtiruvchi inhibitori-1 va fibrinogenning ko&#39;tarilishi bilan ajralib turadigan protrombotik holatni namoyon qiladi. • Kam miqdordagi aspirinni metabolik sindrom bilan og&#39;rigan, CV xavfi yuqori bo&#39;lganlar, ochiq diabetning ikkinchi turi yoki aterosklerotik yurak-qon tomir kasalliklari bilan og&#39;rigan bemorlarga tavsiya etish mumkin. • Metabolik sindrom tez-tez yallig&#39;lanishga qarshi holat bilan birga keladi, bu CRP darajasining oshishi bilan tavsiflanadi. Muayyan davolash usuli mavjud emas.Protrombik va yalliglanish oldi bosqichida

O'xshashlar

Umumiy adaptatsion sindrom
O’tkir koranar sindrom
Nefrotik sindrom Buyrak amiloidozi
Parenximal distrofiyalar - organlar parenximasidagi metabolik kasalliklar
Homiladorlik ilk toksikozlari. Homiladorlikda gipertenziv sindrom