Mekkel divertikulini olib tashlash - Tibbiyot - Slaydlar

Mekkel divertikulini olib tashlash

Yuklangan vaqt:

13.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2473.642578125 KB

Ko'chirib olish

Mekkel divertikulini olib tashlash

Ishning maqsadi : Mekkel divertikuli haqida ma’lumot,uni olib tashlash bo’yicha chuqur fundamental bilmga ega bo’lish Ko’rib chiqiladigan masalalar: *Mekkel divertikulining etiologiya patogenezi *Uning alomatlari *Aniqlashning zamonaviy usullari *Divertikulni operativ olib tashlash *Operatsiyadan keyingi parvarishlar

Divertikul-bu a’zoning biror qismi tashqi tomonga bo’rtib chiqib,qopcha ko’rinishga kelib qolishidir. Mekkelning divertikuli - bu odatdagi intrauterin rivojlanishning buzilishi bilan bog'liq bo'lgan nisbatan keng tarqalgan patologiya. Turli xil omillar ta'siri natijasida yonbosh ichakning pastki uchdan bir qismida hosil bo’lib ileotsekal burchakdan 1, 1,5 m masofada joylashadi. Aytgancha, bunday kasallik oshqozon-ichak traktining eng keng tarqalgan tug'ma patologiyalaridan biri hisoblanadi.

Qisqacha tarixiy ma'lumot Ushbu patologiya haqida birinchi tushuncha 1598 yilda paydo bo'la boshlagan. Fabrikus Xildanus o'z tadqiqotlarida kashf etgan ingichka ichakning g'alati jarayonini tasvirlab berdi. Shunga qaramasdan,keng faol tadqiqotlar faqat XIX asrning boshlarida o'tkazila boshlandi. Ioxann Fridrix Makkel divertikulyar jarayonning aniq anatomik tavsifini o'z ichiga olgan ilmiy ishini nashr etdi. Bundan tashqari, aynan ana shunday shakllanishning embrional kelib chiqishini isbotlagan va natijada “Mekkel divertikuli”- degan nom paydo bo'lgan.

Ushbu patologiya qanday paydo bo'ladi? Aytib o'tilganidek, bunga o'xshash patologik struktura homila rivojlanishi jarayonida hosil bo'ladi. O'sish va rivojlanishning dastlabki oylarida homila sarig'i qopchasini yonbosh ichakning terminal qismiga bog'laydigan va kindik ichakning bir qismi bo'lgan embrion sarig'i kanaliga ega. Homiladorlikning 3-5 oyiga kelib, bu kanal atrofiy bo'ladi.

Agar homilaning safro yo'llari o’sha holatda qolsa, tug'ilish vaqtiga kelib u Mekkelning divertikuliga aylanishi mumkin. Bundan tashqari, enterokistlar, to'liq va to'liq bo'lmagan kindik oqmalari asoratlarini keltirib chiqarishi mumkin. Divertikulning devori ichak bilan bir xil morfologik tuzilishga ega. Ammo, ko'pincha ushbu tuzilish to'qimalarida me'da shilliq qavatining elementlari yoki oshqozon osti bezi uchun xos bo'lgan hujayralar topiladi. Muayyan sharoitlarda ushbu elementlar xlorid kislotasini yoki ba'zi fermentlarni ajratib yuborishi mumkin, bu divertikul devorining holatiga salbiy ta'sir qiladi va ko'pincha uning namoyon bo'lishiga olib keladi.

Bolaning ona qornidagi rivojlanish davrida, ichak naychasini o‘t pufagi bilan tutashtirib turadigan o‘t yo‘lining o‘sib yetilmaganligi ernbriogenez buzilishlari natijasida shunga olib keladiki, bu yo‘l boshidan oxirigacha ochiq qoladi va bu holda ichak bilan kindik o‘rtasida muayyan sohada oqma bo'ladi, bu esa, o‘z navbatida, yopiq bo‘shliq hosil boiishiga olib keladi. Ingichka ichak devori oldida joylashgan o‘t yo'lining bir qismigina o‘sib etilmagan hollarda (qolgan hamma joyda to'liq obliteratsiya bo'lganda) divertikul hosil bo‘ladi. Uni tasvirlab bergan muallif Mekkel(1811) sharafiga Mekkel divertikuli deb yuritiladi. Odatda, bu divertikul ileotsekal burchakdan 1, 1,5 m masofada joylashadi, uning diametri 0,5—1 sm, uzunligi 1 dan 12 sm gacha yetadi va bu holat aholining 2% da qayd qilinadi.

Simptom va alomatlari: Kasallikning birinchi belgilari: • anusdan qon ketishi (ko'pincha qon najada mavjud); • anemiya (teri sarg'ish); • ko'ngil aynishi (ba'zida qusish bilan); • isitma va titroq (yallig'lanishning rivojlanishini ko'rsatadi); • pastki qorinda og'riqlar (ichak tutilishining belgilaridan biri); • zaharlanish; Alomatlar faqat ma'lum bir asoratlar mavjud bo'lganda paydo bo'ladi. Aytgancha, bunday patologiya juda xavfli holatlarni keltirib chiqarishi mumkin. Xususan, yallig'lanish - divertikulitning umumiy oqibati. Bundan tashqari, ichakda bunday shakllanish mavjudligi ichak tutilishining rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Yana bir asorat - bu divertikul devorining yaralanishi, undan keyin ichakdan qon ketishi.

Qon ketish kasallikning asoratlaridan biridir. Eng ko'p uchraydigan asoratlardan biri bu ichakdan qon ketishdir. Aytgancha, statistika shuni ko'rsatadiki, bunday holatlar asosan erkaklar va ikki yoshgacha bo'lgan bolalarda kuzatiladi. • Yuqorida ta'kidlab o'tilganidek, qon ketishining ko'rinishi divertikulning o'ziga xos tuzilishi bilan bog'liq bo'lib, unda oshqozon shilliq qavatining hujayralari chiqaradigan xlorid kislotasi bo'lishi mumkin. O'z navbatida, bu tajovuzkor tarkibiy qism ichak devorlarini buzadi, bu esa yara paydo bo'lishiga olib keladi. • Shuni ta'kidlash kerakki, qon ketishi har xil bo'lishi mumkin. Masalan, qorin bo'shlig'i devorining sezgirligi oshishi va axlatda qip qizil qon mavjudligi faol qon ketishini anglatadi. Ba'zi hollarda qon yo'qotish kamroq miqdorda,ammo doimiy bo'lishi mumkin. Bunday bemorlar oxir oqibat anemiya va boshqa kasalliklarni rivojlantiradilar. Eng og'ir holatlarda to'satdan katta qon yo'qotish shok holatiga olib keladi.

Divertikuldan qon ketishi

Mekkelning divertikul belgilari odatda hayotning 1-yoki 2-yilida (o'rtacha 2,5 yil) paydo bo'ladi, ammo dastlabki alomatlar birinchi o'n yillikda paydo bo'lishi mumkin. Mekkel divertikuli ko'pincha qorin bo'shlig'i organlarining boshqa kasalliklari bilan bog'liq bo'lgan tekshiruv vaqtida diagnoz qilinadi. • Patologiya alomatlarining boshlanishi aslida asoratlarni rivojlanishi bilan bog'liq. Bu bemorlarning 4-16 foizida kuzatiladi. Asoratlar obstruktsiya, to'qima yoki yallig'lanishning ektopiyasi (joy almashishi) natijasidir. Bir tadqiqotda har xil yoshni o'z ichiga olgan 830 ta bemordagi asoratlar: • ichak tutilishi (35%); • qon ketish (32%); • divertikulit (22%); • kindik oqmasi (10%); • boshqa kindik shikastlanishlari (1%). • Makkel divertikulining asoratlari har qanday yoshda rivojlanishi mumkin. Ammo, yoshi bilan xavf kamayadi. Bolalarda bu eng yuqori ko'rsatkichdir. • 65 ta bolalarning bitta tadqiqotida, obstruktsiyasi bo'lgan 10 holatda, izolyatsiya qilingan Meckel divertikulum gangrenasi topilgan. • Bolalarda gematoxeziya (najasdagi yorqin qizil qon) eng ko'p uchraydigan ko'rsatkichdir.

Zamonaviy tekshirish usullari:

• Shunisi e'tiborga loyiqki, bolalarda Mekkelning divertikuli ma'lum asoratlari bo'lmaganida, atigi 10% hollarda to’g’ri va tasodifan tashxis qo'yilgan. Qolgan holatlarda esa, bu boshqa kasalliklar mavjudligida qorin bo'shlig'ining laparoskopiyasi paytida sodir bo'ladi. • Agar asoratlar hali ham paydo bo'lsa, unda diagnostika usullari qo'llaniladi. Xususan, biokimyoviy qon tekshiruvi, shuningdek, okklyuziv qon uchun najasni laboratoriya o'rganish. Yallig'lanish jarayoni mavjud bo'lsa, bolalarga qorin bo'shlig'i a'zolarining ultratovush tekshiruvi buyuriladi. Bundan tashqari, tashxis kontrast yordamida ingichka ichakning rentgenografiyasini, shuningdek, qorin bo'shlig'ining sintigrafiyasini, kolonoskopiyasini, kompyuter tomografiyasini o'z ichiga olishi mumkin. • Qanday bo'lmasin, Mekkelning divertikuli juda jiddiy patologiya ekanligini tushunish maqsadga muvofiqdir, shuning uchun har qanday holatda ham shifokor tavsiyalarini e'tiborsiz qoldirmaslik kerak.

Mekkel divertikulida angiografiya

Divertikulyar yallig'lanish • Bemorlarning 10-20 foizida Mekkelning divertikul yallig'lanishi mavjud. Ushbu kasallikning sababi qon tomir shakllanishidagi suyuqlikning turg'unligidir, bu o'z navbatida patogen mikroflorani va ikkilamchi infektsiyaning tarqalishi uchun juda yaxshi sharoitlarni yaratadi. • Qoida tariqasida, bunday asorat balog'at yoshida sodir bo'ladi. Bemorlar kindikda vaqti-vaqti bilan og'riqlar va qisilishdan shikoyat qiladilar. Uzoq muddatli yallig'lanish jarayoni ichak o'rtasida bitishmalar paydo bo'lishiga olib keladi. Bundan tashqari, peritonitga olib keladigan yallig'langan divertikulning yorilishi ham istisno qilinmaydi.

• Ularning 95% da esa divertikulning yallig‘lanishi,yaralar paydo bo'lishi yoki uning perforatsiyasi, qon oqishi kabi asoratlarda o ‘zini namoyon qilmaydi. Divertikulning o'tkir yallig'lanishi(divertikulit) kataral, flegmonoz, gangrenoz (perforatsiyali yoki perforatsiyasiz) bo'lishi mumkin. Bunda qorinda og'riq, ko'ngil aynishi,tana haroratining ko'tarilishi,et junjikishi, peritoneal simptomlar bo'lishi kuzatiladi. Obyektiv tekshirganda — mushak tarangligi va o'tkir appenditsitga xos boshqa belgilar kuzatiladi. Diagnostik xatolarga ko'pincha shu sababli yo'l qo'yiladi. • Divertikul shilliq pardasining yarasi, yallig'Ianish natijasi sifatida yoki me’da shilliq pardasining ektopiriangan sohasi ajratadigan xlorid kislotasining ta ’siri ostida paydo bo'ladi. Klinik belgilari — o 'rtacha og'riqlar, aksariyat qon ketish, hatto profuz qon ketish bilan kuzatiladi. • Divertikul perforatsiyasi (yallig'Ianish, yara, gangrena, axlat yoki o't suyuqligi toshidan yoki yot jismdan yotoq yara natijasi) sababli amalda hech qachon operatsiyaga qadar aniqlanmaydigan peritonit bilan o'tadi.

Mekkel divertikulida operatsiya • Patologiyaning rivojlanishini bartaraf etuvchi terapevtik usullar jarrohlik aralashuvdan iborat bo'lib, uning yo'nalishi va metodologiyasi ushbu patologiyaning qanday aniqlanganiga bog'liq –ya’ni alomatlarga qarabmi yoki operatsiya davomida. • Agar semptomlar bo'lmasa va kasallik to'g'ridan-to'g'ri operatsiya stoliga tashxis qo'yilgan bo'lsa, jarrohlar darhol ko'ndalang choklar yordamida divertikulani olib tashlashni boshlaydilar. Ushbu protsedura maxsus uskunalar yordamida amalga oshiriladi. • Mekkelning divertikulli davosi o'z vaqtida bo'lishi kerak.

Bosqichli operatsiya • Operatsiyaning birinchi bosqichida shifokorlar qon ketish manbasini aniqlaydilar. Agar u divertikulda emas, balki yonbosh ichakda lokalizatsiya qilingan bo'lsa, qoida tariqasida, ichakning bu qismini segmentli rezektsiya qilish amalga oshiriladi. Ushbu usul qon ketish manbasini tezda yo'q qilishga va bemorning hayotini saqlab qolishga yordam beradi. • Intrususepsiya shaklida ichak tutilishi kuzatilgan bo'lsa, birinchi narsa - bu dezinvazatsiya protsedurasini bajarish va shundan keyingina divertikulni olib tashlash kerak. Agar rezektsiya ichak bo'shlig'i torayishiga sabab bo'lsa, ichakning segmental rezektsiyasi zarur bo’ladi. Mekkel divertikuli yoki bunday holatlarda invaginatning oqibatlari qaytarib bo'lmaydigan darajada bo'lib qoladi yoki bunday holatlarda, qoida tariqasida, anastomoz va ichak rezektsiyasi kabi manipulyatsiyalar qo'llaniladi. Ba'zi hollarda, vaqtincha ishlatiladigan va keyin olib tashlanadigan ostomiya qo’yish mumkin. • Meckel divertikuli olib tashlanganidan keyin bemorning to'liq tiklanishi bir necha hafta ichida sodir bo'ladi.

Operatsiya oldi tayyorgarlik • Operatsiyadan oldingi tayyorgarlik asosan qon,suyuqlik va elektrolitlarni tiklashga qaratilgan.Obstuksiya yoki peritonit ham bo’ladigan bo’lsa qo’shimcha qon,plazma va antibiotiklarni talab qiladi va nazogastral aspiratsiya tavsiya etiladi

Anesteziya • Umumiy ingalyatsion narkoz afzalroq sanaladi,ammo ayrim hollarda mahalliy yoki orqa miya anesteziyasi o’tkaziladi. Operatsiyaga tayyorgarlik Teriga antiseptik vositalar bilan ishlov beriladi,keyin operatsionnidagi choyshablar yoki yopishqoq plastik qoplama bilan qoplanadi.Oxirida esa bemor ustiga laporatomik stiril choyshab yopiladi.

Kesish va ochib kirish Maksimal darajada egiluvchanligi uchun o’ng pastki paramedian yoki o’rta chiziq afzalroq sanaladi.Lekin ayrim hollarda Mekkel divertikulini kesish uchun har qanday kesma orqali bajarish mumkin.

Xulosa Mekkel divertikuliga tashxis qo’yishda juda katta e’tibor mas’uliyat talab etilar ekan.Sababi boshqa kasallikka hamohang o’xshash bo’ladi,xususan:appenditsit,peritonit. Jarrohlikdan keyin Makkel divertikulining asoratlari rivojlanishi bilan tibbiy yordamga o'z vaqtida murojaat qilish katta ahamiyatga ega. Buning xavfi kam, ammo yallig'lanish jarayoni tufayli ingichka ichakda bitishmalar paydo bo'lishi mumkin va bu o'z navbatida vaqt o'tishi bilan ichak tutilishining paydo bo'lishiga olib keladi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1.Xirurgik kasalliklar-Karimov Sh. I. 2011 pdf 2.Internet saytlari: http://www.rmj.net/index.htm http://www.tma,uz , http://medi.ru http://www.consilium-medicum.com 3.Arxiv.uz

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

O'xshashlar

Murda donorligining rozilik prezumpsiya modeli

Kolonoskopiya

Pankreatitlarni xirurgik davolash usullari

Blek bo’yicha 1 sinfli karioz kovaklarni restavratsiya qilish

Jarroxlikda robototexnika