Ko’rish o’tkirligini aniqlash - Tibbiyot - Slaydlar

Ko’rish o’tkirligini aniqlash

Yuklangan vaqt:

15.02.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

14417.884765625 KB

Ko'chirib olish

Ko’rish o’tkirligini aniqlash

Ko’rish o’tkirligini aniqlash • Ko‘rish o‘tkirligi — ko‘zning bir-biridan birmuncha masofada joylashgan ikki nuqtani alohida-alohida ko‘rish qobiliyati, ya’ni ko‘z o‘tkirligi ko‘rsatkichi. • 1,0 kattalikdagi ko‘rish o‘tkirligi me’yor (ya’ni 100 foiz) hisoblanadi. • Odam me’yordan ortiq ko‘rish o‘tkirligiga ham ega bo‘lishi mumkin. • Masalan, 1,2 yoki 1,5. Biroq aksariyat kishilar me’yordan past ko‘rish o‘tkirligiga ega — 0,8, 0,4 yoki 0,05 va hokazo. • Amalda odamning buyumni aniq ko‘rish masofasini tekshiramiz. • Masalan, ko‘rish o‘tkirligi 1,0 bo‘lgan odam avtomobil raqamini 40 metr masofadan o‘qiy olishi mumkin. Ko‘rish o‘tkirligi 0,4 bo‘lganlar esa raqamlarni 16 metrdan ko‘ra olishadi.

• Ko‘rish o‘tkirligi optotipli maxsus jadvallar asosida aniqlanadi. • Golovin-Sivsev jadvali, ayniqsa, keng tarqalgan — aynan u oftalmologlar xonasida osig‘liq turadi. Bunday jadvalni o‘zingiz uchun chop etib, uyda ham foydalanishingiz mumkin.

• Ko‘rish qobiliyatini tekshirishdan oldin jadvalni chiroq yordamida yoritish zarur. Har bir ko‘zni alohida-alohida tekshiramiz: • Bir ko‘zni kaft bilan yopib, ikkinchisida harflarni o‘qiymiz. • Yopiq ko‘zni yummaymiz. Jadval ko‘zdan 5 metr masofada joylashgan bo‘lishi shart. • Belgilarni aniqlashga 2-3 soniya vaqt ajratiladi. • Ko‘rish o‘tkirligining raqamli ma’nosi me’yordan ortiq xatoga yo‘l qo‘ymagan oxirgi qatordagi V harfi ma’nosiga teng. • V=0,3–0,6 qatorda bittadan, V>0,7 qatorda ikkitadan ortiq xatoga yo‘l qo‘ymagan bo‘lsangiz, ko‘rish o‘tkirligi to‘laqonli hisoblanadi. • Agar ko‘rish o‘tkirligi 1,0 dan quyi, ya’ni shartli 10-qatordan pastdagi harflarni ko‘rmasangiz yoki deyarli hech birini ilg‘amasangiz, oftalmologning professional ko‘rigidan o‘tishni maslahat beramiz. • U yerda ko‘rish qobiliyatingizni har tomonlama tekshirishadi — ko‘z refraksiyasi, ko‘z tubi, ko‘ruv apparatining funksional hamda anatomik xususiyatlari va hokazolar.

MIOPIYA NIMA ? • Ma’lum bo’lganidek, miopiyada (uzoqni yaxshi ko’ra olmaslikda) yorug’lik nurlari to’r pardaning old tomoniga fokuslanadi:  Ko’rishning bu turdagi buzilishi sabablaridan biri — ko’z olmasining oldinga va bosh miya tomon cho’zilishi, bu tufayli qaralganda faqat yaqindagi jismlar aniq ko’rinadi. Bu hodisa o’qli miopiya deb ataladi.  Miopiyaning boshqa sababi — ostida ko’z gavhari joylashgan shox pardada nurlarning ortiqcha sinishi. Ushbu shakl refraktsion miopiya deb ataladi.

MIOPIYA

MIOPIYANING SABABI NIMA? Irsiyat. Ko’z olmasining jismoniy parametrlari va gavharining nurlarni sindirishi xususiyatlari nasldan naslga o’tadi. Bolaning turli masofalarda joylashgan ob’yektlarni aniq ko’rish qobiliyatining dastlabki zaifligi. Natijada, ko’z uzunlashdi va bir necha yil o’tgach, ko’z nurini yaxshilash uchun u yoki bu yo’lni izlash kerak bo’ladi. Optimal ishlash va dam olish sharoitlariga rioya qilmaslik natijasida kelib chiqadigan turli xil ko’z zo’riqishlari. Masalan, ortiqcha ishlash oqibatida. Bir yoshgacha bo’lgan bolalar uzoqni ko’ruvchi bo’ladi va bir metrdan yaqinroq joylashgan jismlarni aniq ko’ra olmaydi. Beshikka va krovatiga osilgan yorqin rangli shaqildoq o’yinchoqlar — ko’z nuri pasayishining keng tarqalgan sababidir. O’yinchoqlar bolaning ko’rish maydonini to’sib qo’yadi, shu sababli bola uni doim olib tashlashga urinadi. Ota-onalarga esa u o’ynayotgandek tuyuladi.

GIPERMETROPIYA NIMA? • Gipermetropiyada yorug’lik nurlari to’r pardaning ortida fokuslanadi. • Bu ko’z olmasining qisqarishi yoki yorug’lik nurlarini to’r pardaga to’play olmaydigan optik tizim zaifligi natijasi bo’lishi mumkin.

Gipermetropiya sabablari • Yuqorida ta’kidlab o’tilganidek, bir yoshgacha bo’lgan bolalar gipermetropiyaga ega bo’lib, ularda +3 dioptriya bo’ladi. • Ko’z olmasining kattalashishi bilan bu anomaliya yo’qoladi. • Gipermetropiyaga tashxis qo’yish uchun chuqurlashtirilgan diagnostik tekshiruvlar o’tkazish, jumladan, ko’z qorachig’ini medikamentoz kengaytirishga to’g’ri keladi. • Uzoqni ko’radiganlar, ayniqsa gipermetropiyaning keyingi darajalarida, nafaqat yaqin, balki uzoqdagi ob’yektlarni ham kam yaxshi ko’ra olishmaydi. • Ruhiyatning doimiy zo’riqishi tez charchash, bosh og’rig’i, bosh aylanishiga olib keladi. Bolaning o’zlashtirishi yomonlashishi mumkin, chunki u maktab fanlariga diqqatni jalb qilishga qiynaladi, injiqlik va uyqu bilan muammolar yuzaga keladi. Gipermetropiya shuningdek g’ilaylikka ham olib kelishi mumkin.

Ko’rish o’tkirligini yaxshilash uchun nima qilish kerak 1. Ko’rishni yaxshilashning eng aniq va mashhur choralardan biri — ish vaqtida mahalliy yorug’lik yetarli bo’lishini ta’minlashdir. Yorug’lik yetishmasligi tezda vizual charchashga olib keladi, natijada ko’rish qobiliyati pasaya boshlaydi. 2. Yorug’lik ortqichaligi uning yetishmasligi kabi bir xil zarar. Stol lampasidagi yorug’lik ko’z qorachig’iga tushmasligi kerak. Bundan tashqari, quyosh nurlari ostida kitob o’qish tavsiya etilmaydi — ravshan oq qog’oz ko’zning zo’riqishiga olib keladi.

3. Miyaning ensa qismida joylashgan ko’rish bo’limi yetarli miqdorda kislorod bilan ta’minlanishi kerak. Agar bosh uzoq vaqt davomida stol yuzasiga egilib tursa, qon ta’minoti yomonlashadi. Darslarni tayyorlash davomida bolalarda ko’rish yomonlashishining oldini olish uchun, ustki yuzasi biroz qiya bo’lgan va yerga parallel bo’lmagan stol-parta tanlash afzaldir. 4. Ajoyib profilaktika — stolda o’tirib, kitob sahifasining tekisligini yuzga qat’iy tekis perpendikulyar qilib o’rnatish. Buning uchun kitob yoki darslikni maxsus o’rnatgich yordamida o’qish qulay. Bosh va orqa bir chiziqda bo’ladi, bu shuningdek miyani qon bilan yaxshi ta’minlanishiga yordam beradi.

Ko’rish o’tkirligini tiklash • Zaiflashgan ko’z mushaklarining kuchini tiklash va aniq ko’rish qobiliyatini yaxshilash uchun har kuni oddiy mashqlar bajarish kerak: 1. Maksimal amplituda bilan chap va o’ng tomonga qarash. 2. Maksimal amplituda bilan yuqori va pastga qarash. 3. Ko’zlarni aylana bo’yicha harakatlantirish, bunda ko’zlar bilan imkon qadar keng aylana «chizish» kerak. Yo’nalishi navbati bilan soat millari bo’yicha va soat millariga qarshi bo’lishi kerak. 4. Bir necha marta ko’zingizni qattiq yuming, so’ngra keng qilib oching. 5. Diagonal harakatlar. Yuqori chap burchakka qaray boshlang va nigohni quyi o’ng burchakkacha tushiring. Boshlang’ich holatga qaytaring. Ko’zlarni ochib-yuming. Yuqori o’ng burchakka qarang, nigohni chap pastki burchakka qarata tushiring. Ko’zlarni ochib-yuming. Boshlang’ich holatga qaytaring.

Ishihara testi 42 45 29

• Koʻrish maydonini perimetr asbobi orqali aniqlanadi. • Koʻz bir nuqtaga qarab turganda, atrofdagi koʻzga koʻrinayotgan maydoni, koʻrish maydoni deb ataladi. • Odamlarda koʻrish maydon har xil boʻlib, bu koʻz formasiga, uning joylanish chuqurligiga, qosh va burunning shakliga hamda toʻr qavatning funksional holatiga bogʻliq rangli (xromatik) va rangsiz (axromatik) koʻrish maydoni farqlanadi. • Axromatik koʻrish xromatik koʻrish maydonidan katta boʻladi, chunki axromatik koʻrish toʻr qavatning asosan chet (periferik) joylashgan tayoqchalarning faoliyati bilan bogʻlangan. • Har xil ranglar uchun koʻrish maydoni bir xil boʻlmaydi. Masalan: • sariq rang uchun - eng katta • yashil rang uchun esa - eng tor.

Perimetr asbobi

O'xshashlar

Ko’rish va eshitish analizatori

Ko’rish va eshitish organlarining yosh xususiyatlari gigienasi. Yaqindan ko’rish va uni oldini olish

Ko'rish o'tkirligini aniqlash

Salomatlik darajasini aniqlash

Jigar chegarasini aniqlash