Тасвирий санъат ўқитиш методикаси. Тасвирий санъат ўқитишнинг дидактик принциплари - Tasviriy san'at - Slaydlar

Тасвирий санъат ўқитиш методикаси. Тасвирий санъат ўқитишнинг дидактик принциплари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

566 KB

Ko'chirib olish

Мавзу: Тасвирий санъат Мавзу: Тасвирий санъат ўқитиш методикаси. ўқитиш методикаси. Тасвирий санъат Тасвирий санъат ўқитишнинг дидактик ўқитишнинг дидактик принципларипринциплари

• Ўқитувчи-бир боғбон бўлса, Ўқитувчи-бир боғбон бўлса, ўқувчиларнинг ҳар бири-ҳар хил ўқувчиларнинг ҳар бири-ҳар хил гуллардир. Ҳар бир гул алохида гуллардир. Ҳар бир гул алохида парвариш талаб қилганидек, парвариш талаб қилганидек, ҳар бир ўқувчи ҳам ўзига ҳар бир ўқувчи ҳам ўзига алоҳида эътибор талаб қилади. алоҳида эътибор талаб қилади. Лекин бир ўқувчини эътибордан Лекин бир ўқувчини эътибордан четда қолдирдингми, бас, у четда қолдирдингми, бас, у парваришсиз қолган гулга парваришсиз қолган гулга ўхшаб қолади, ё сўлиб қолади, ё ўхшаб қолади, ё сўлиб қолади, ё ўзи хохлаган томонга ўсиб, ўзи хохлаган томонга ўсиб, гўзаллик тарқатмайди. гўзаллик тарқатмайди.

““ Агар эътиқодингиз Сизни Агар эътиқодингиз Сизни ўзгаришга ундамаса, - ўзгаришга ундамаса, - яхшиси, эътиқодни яхшиси, эътиқодни ўзгартиринг”.ўзгартиринг”. Э.Э. Маккензи.Маккензи.

Режа:Режа: • Тасвирий санъат муаллими-Тасвирий санъат муаллими- илмий изланувчан ижодкор.илмий изланувчан ижодкор. • Методика турлари.Методика турлари. • Тасвирий санъат ва унинг Тасвирий санъат ва унинг дидактик принципларидидактик принциплари • Таълим Таълим ва тарбия. Тарбиявий ишлар ва тарбия. Тарбиявий ишлар ташкилотчисининг ролиташкилотчисининг роли

Бугунги талаба, бўлажак Бугунги талаба, бўлажак педагог, ўзбек халқининг ҳамда педагог, ўзбек халқининг ҳамда ўтмиши бор бўлган Марказий ўтмиши бор бўлган Марказий Осиё халқларнинг амалий ва Осиё халқларнинг амалий ва тасвирий санъат борасидаги ноёб тасвирий санъат борасидаги ноёб намуналарини ўзлаштирган намуналарини ўзлаштирган бўлиши ва тўлалигича ўқувчи бўлиши ва тўлалигича ўқувчи ёшларга улашмоғи айни давр ёшларга улашмоғи айни давр талабидир. Шу сабабли бўлажак талабидир. Шу сабабли бўлажак рассом-педагогларга қуйидаги рассом-педагогларга қуйидаги талаблар юкланади :талаблар юкланади :

• -Ўзлари таълим бериши лозим -Ўзлари таълим бериши лозим бўлган ўсмир ва ёшларга бўлган ўсмир ва ёшларга санъат сирларини, маданий санъат сирларини, маданий мерос намуналарини ҳар мерос намуналарини ҳар томонлама ўргатиш; томонлама ўргатиш; • -Айни янгиланиш, ривожланиш -Айни янгиланиш, ривожланиш даврида ёш авлодни даврида ёш авлодни билимдон, яратувчан, юксак билимдон, яратувчан, юксак маданиятли ва мустақил маданиятли ва мустақил мамлакат тақдири учун маъсул мамлакат тақдири учун маъсул шахслар қилиб тарбиялаш; шахслар қилиб тарбиялаш;

• -Улуғвор бунёдкорлик ишида -Улуғвор бунёдкорлик ишида малакали, ғайратли ўқитувчилар малакали, ғайратли ўқитувчилар ёшлар пешқадамлик қилмоқлари ёшлар пешқадамлик қилмоқлари учун замон талабларига жавоб учун замон талабларига жавоб берадиган юқори малакали, онгли берадиган юқори малакали, онгли мутахассис кадрлар тайёрлаш ;мутахассис кадрлар тайёрлаш ; • -Талабаларни тасвирий санъат -Талабаларни тасвирий санъат йўналиши буйича ижодкорликка йўналиши буйича ижодкорликка етаклаш, лаёқат сезилганда эса етаклаш, лаёқат сезилганда эса астойдил ўргатиш учун махсус астойдил ўргатиш учун махсус мактаб ёки тўгаракларга жалб этиш : мактаб ёки тўгаракларга жалб этиш :

• -Ўқувчи ва ёшларга нафис санъат -Ўқувчи ва ёшларга нафис санъат сирларини ўргатиш борасида ўз сирларини ўргатиш борасида ўз устида доимо изланиш, талабалар устида доимо изланиш, талабалар фаолиятини ривожлантириб, тўғри фаолиятини ривожлантириб, тўғри ва асосли шакллантириш учун ва асосли шакллантириш учун педагогик қоидалар асосида педагогик қоидалар асосида тажрибалар олиб бориш : тажрибалар олиб бориш : • - Турли давр, турли халкларга - Турли давр, турли халкларга мансуб тасвирий санъат асарларини мансуб тасвирий санъат асарларини мушоҳада қила олмоғи ва уни мушоҳада қила олмоғи ва уни тушуниш сирларини ёшларга тушуниш сирларини ёшларга улашиш услубларига эга бўлиш:улашиш услубларига эга бўлиш:

• Тасвирий санъат инсонни Тасвирий санъат инсонни шакллантиришдаги муҳим ва ишончли шакллантиришдаги муҳим ва ишончли воситалардандир, бундай имкониятни воситалардандир, бундай имкониятни хар бир машғулотда қўллаш учун хар бир машғулотда қўллаш учун янгича услуб ва мумкин бўлган янгича услуб ва мумкин бўлган усулларини ишга солиш ҳамда амалда усулларини ишга солиш ҳамда амалда қўллай олиш маҳоратини ўргатиш :қўллай олиш маҳоратини ўргатиш : • Замон талаби билан дарс ва Замон талаби билан дарс ва машғулотларни ноанъанавий дарс машғулотларни ноанъанавий дарс режалари билан ўтказиш :режалари билан ўтказиш : • Жаҳон андозаларига хос янги Жаҳон андозаларига хос янги технологияларини ўрганиб, дарсда технологияларини ўрганиб, дарсда қўллай олиш мақўллай олиш ма ҳҳ оратини эгаллаши оратини эгаллаши керак.керак.

• "Метод" сўзи грекча бўлиб, "Тадқиқот йўли" "билиш "Метод" сўзи грекча бўлиб, "Тадқиқот йўли" "билиш усули маъносини англатади.Педагогика ўқитиш усули маъносини англатади.Педагогика ўқитиш методлари деганда, мактаб ўқувчиларнинг билим, методлари деганда, мактаб ўқувчиларнинг билим, махорат вамалакаларини эгаллашида, уларнинг махорат вамалакаларини эгаллашида, уларнинг ижодий қобилиятларини ривожлантиришда ва ижодий қобилиятларини ривожлантиришда ва дунёқарашини таркиб топдиришда ўқитувчиларнинг дунёқарашини таркиб топдиришда ўқитувчиларнинг қўллаган иш усуллари тушунилади. қўллаган иш усуллари тушунилади. • Методика таълим-тарбия жараёнида ўқитувчининг Методика таълим-тарбия жараёнида ўқитувчининг ўқувчилар билан ишлаш усулларининг мазмунининг ўқувчилар билан ишлаш усулларининг мазмунининг хусусиятларига қараб чиқади. Маълумки, мактабда хусусиятларига қараб чиқади. Маълумки, мактабда ўқитишнинг хилма-хил методлари қўлланилади. Бу ўқитишнинг хилма-хил методлари қўлланилади. Бу ерда таълим усули, ўқув материалларининг ерда таълим усули, ўқув материалларининг жойлашиши (ўқув, режа, дастур), таълим жойлашиши (ўқув, режа, дастур), таълим принциплари ва яна (сўнгида), ўқув тарбиявий принциплари ва яна (сўнгида), ўқув тарбиявий ишларнинг умумий мақсад ва вазифалари энг муҳим ишларнинг умумий мақсад ва вазифалари энг муҳим аҳамиятга эгадир. аҳамиятга эгадир. • Методика сўзи аввало таълим ва тарбиянинг Методика сўзи аввало таълим ва тарбиянинг самарали усулларини мажмуи маъносини самарали усулларини мажмуи маъносини билдиради, мазкур методик қўлланма академик касб билдиради, мазкур методик қўлланма академик касб ҳунар лицей ва колежларида тасвирий санъатни ҳунар лицей ва колежларида тасвирий санъатни ўқитиш методикасининг бир қатор жиҳатлари кўриб ўқитиш методикасининг бир қатор жиҳатлари кўриб чиқилади.чиқилади.

Тасвирий санъат методикаси методика Тасвирий санъат методикаси методика фанининг бошқа софанининг бошқа со ҳҳ алари каби умумий ва алари каби умумий ва хусусий турларга ажратилади.хусусий турларга ажратилади. • УМУМИЙ МЕТОДИКА - ўқув фанинг назарий қисмини УМУМИЙ МЕТОДИКА - ўқув фанинг назарий қисмини асосларига қарашли саволларни ва кўпчилик фанларга асосларига қарашли саволларни ва кўпчилик фанларга тегишли ўқитиш усул ва услубларини қўлланишларини тегишли ўқитиш усул ва услубларини қўлланишларини кўриб чиқади. Булар қуйидагилар :кўриб чиқади. Булар қуйидагилар : • -тасвирий санъат фани-тасвирий санъат фани нини нг мақсад ва вазифалари :нг мақсад ва вазифалари : • -тасвирий санъат фани дастурларининг тузилиши ва -тасвирий санъат фани дастурларининг тузилиши ва мазмуни :мазмуни : • -- ўқитишнинг ташкилий шакллари ва методларини ўқитишнинг ташкилий шакллари ва методларини ишлаб чиқиш : ишлаб чиқиш : • -- кўргазмали методик воситаларни тадқиқ қилиш ва кўргазмали методик воситаларни тадқиқ қилиш ва танлаш (ўқув кўргазмали қуроллар ва техник танлаш (ўқув кўргазмали қуроллар ва техник воситалари) :воситалари) : • -тасвирий санъатнинг бошқа фанлар билан бо-тасвирий санъатнинг бошқа фанлар билан бо ғғ лиқлиги лиқлиги (адабиёт, мусиқа, биология, тарих) :(адабиёт, мусиқа, биология, тарих) : • -тушунчаларни, ибораларни таърифлаш ва бошқалар -тушунчаларни, ибораларни таърифлаш ва бошқалар

ХУСУСИЙ МЕТОДИКА –бирон-бир ўқув ХУСУСИЙ МЕТОДИКА –бирон-бир ўқув фанининг ўқитиш услуби назарда фанининг ўқитиш услуби назарда тутилади .тутилади . • -кўргазмали қуроллардан фойдаланиш бўйича тавсиялар -кўргазмали қуроллардан фойдаланиш бўйича тавсиялар берилади :берилади : • амалий ва ижодий ишларнинг мазмунлари аниқланади ва амалий ва ижодий ишларнинг мазмунлари аниқланади ва х.к. х.к. • Ҳозирги кундаги расм ўргатиш методикаси бирданига Ҳозирги кундаги расм ўргатиш методикаси бирданига келиб, шаклланган эмас, бунга қадар мазкур методика келиб, шаклланган эмас, бунга қадар мазкур методика шаклланиши ва мураккаб тараққиёт йўлини бошаклланиши ва мураккаб тараққиёт йўлини бо сс иб ўтди. иб ўтди. Республикамизда тасвирий санъРеспубликамизда тасвирий санъ атат ни ўргатиш ни ўргатиш методикасиниметодикасини нгнг шаклланиш шаклланиш ии да мада ма ҳҳ аллий олимлар, аллий олимлар, методистларнинг қатор изланишлари, ўқув методистларнинг қатор изланишлари, ўқув қўлланмаларнинг ақўлланмаларнинг а ҳҳ амиятиамияти жуда жуда катта катта ўрин тутади.ўрин тутади. Бадиий педагогика методика соБадиий педагогика методика со ҳҳ асидаги сўнги ютуқлари асидаги сўнги ютуқлари кўрсатилган ва талабаларни педагогик фаолиятга кўрсатилган ва талабаларни педагогик фаолиятга тайёрлаш, уларни методик билим ва матайёрлаш, уларни методик билим ва ма ҳҳ оратлар билан оратлар билан қуроллантириш ўқитиш санъатини эгаллқуроллантириш ўқитиш санъатини эгалл аа шш ии га ёрдам га ёрдам бб ее ришниришни ўзига ўзига асосий ма асосий ма ққ сад қилиб қўйган.сад қилиб қўйган.

Тасвирий санъатдаги Тасвирий санъатдаги дидактик принциплардидактик принциплар • Таълим-тарбиянинг бирлиги принципи.Таълим-тарбиянинг бирлиги принципи. • Таълимнинг илмийлик принципи.Таълимнинг илмийлик принципи. • Таълимда кўрсатмалилик принципи.Таълимда кўрсатмалилик принципи. • Таълимда онглилик ва фаоллик принципи.Таълимда онглилик ва фаоллик принципи. • Болалар ёшига ва кучига мослик Болалар ёшига ва кучига мослик принципи.принципи. • Таълимнинг системалили ва кетма-кетлик Таълимнинг системалили ва кетма-кетлик принципи.принципи.

Таълим Таълим ва тарбия. Тарбиявий ва тарбия. Тарбиявий ишлар ташкилотчисининг роли:ишлар ташкилотчисининг роли: • Кўмакчи - билим, тажриба, яхши психолог, хайриҳоҳликКўмакчи - билим, тажриба, яхши психолог, хайриҳоҳлик • МаслаМасла ҳҳ атчиатчи – виждонли, дилкаш, ҳазил-мутойиба – виждонли, дилкаш, ҳазил-мутойиба туйғусига эга, адолатлитуйғусига эга, адолатли • ТарбиячиТарбиячи – юқори даражада маданият ва маънавийлик, – юқори даражада маданият ва маънавийлик, шахсий намунавий хулқ, ватанпарварлик ва бурч шахсий намунавий хулқ, ватанпарварлик ва бурч туйғуси, инсонпарварлик ва ижтимоий тайёргарлик, туйғуси, инсонпарварлик ва ижтимоий тайёргарлик, ўқув-тарбиявий ишларни ташкил этишўқув-тарбиявий ишларни ташкил этиш • ТадқиқотчиТадқиқотчи – билимдонлик, янги педтехнологияларни – билимдонлик, янги педтехнологияларни эгаллаганлик, илмий-методик ишлар, компютер эгаллаганлик, илмий-методик ишлар, компютер технологияларни билиш, манбалар ва имкониятлар, технологияларни билиш, манбалар ва имкониятлар, илмий-тадқиқот ишлари, билимдон ва заковатлиилмий-тадқиқот ишлари, билимдон ва заковатли

Яхши ўқитувчининг шахсига Яхши ўқитувчининг шахсига қўйиладиган баъзи бир талаблар:қўйиладиган баъзи бир талаблар: • билимдон, заковатлибилимдон, заковатли • самимий васамимий ва дилкаш дилкаш • малакали мутахассисмалакали мутахассис • тренингнинг ҳамма аспектида тренингнинг ҳамма аспектида ижодкорижодкор • яхши тақдимот ва нутқ эгасияхши тақдимот ва нутқ эгаси • ҳазил-мутойиба туйғусига эгаҳазил-мутойиба туйғусига эга • тажрибали тажрибали

МулоМуло ққ отот - - • шш ахс фаолияти турларини амалга ошириш учун ахс фаолияти турларини амалга ошириш учун зарур бўлган фаолият тури ва ўзаро таъсир этиш зарур бўлган фаолият тури ва ўзаро таъсир этиш жараёнижараёни ;; • ии нсон ҳаёти асосий соҳаларидан биринсон ҳаёти асосий соҳаларидан бири ;; • ии нсонлар ўртасидаги шахслараро муносабатлар нсонлар ўртасидаги шахслараро муносабатлар пайдо бўладиган, намоён бўладиган ва пайдо бўладиган, намоён бўладиган ва шаклланадиган ўзаро таъсир жараёнишаклланадиган ўзаро таъсир жараёни ;; • ээ нг муҳим ижтимоий эҳтиёж; у қондирилмаса, нг муҳим ижтимоий эҳтиёж; у қондирилмаса, шахснинг ривожланиши секинлашади, баъзида шахснинг ривожланиши секинлашади, баъзида эса, тўхтайдиэса, тўхтайди ;; • фф икрлар, ҳиссиётлар, ташвишлар билан икрлар, ҳиссиётлар, ташвишлар билан бўлишиш ва ббўлишиш ва б ..

Нотиқликни ўрганишни бошлаш Нотиқликни ўрганишни бошлаш кераккерак ... Т ... Т инглаш қобилиятини инглаш қобилиятини шш акллантиришданакллантиришдан Нотиқлик санъати буНотиқлик санъати бу - - аудиторияни ишонтириш, аудиторияни ишонтириш, уларнинг фикрини ўзгартириш уларнинг фикрини ўзгартириш усуллари ҳақидаги Фанусуллари ҳақидаги Фан .. ЎқитувчиЎқитувчи тарбиялаш жараёнини тарбиялаш жараёнини нимадан бошлаши лозим?нимадан бошлаши лозим? ЎЎ зини тарбиялашданзини тарбиялашдан

ЎқитувчиЎқитувчи нинг нутнинг нут ққ и самарасини и самарасини ққ айси омиллар таъминлайди?айси омиллар таъминлайди? 11 ) ) меъёрдаги меъёрдаги баланд баланд овозовоз , равон нут, равон нут ққ 22 ) грамматик, фонетик, лексик, ) грамматик, фонетик, лексик, синтактик жисинтактик жи ҳҳ атдан тўғри тузилган атдан тўғри тузилган нутнут ққ 33 ) самимий, эҳтиросли сўзлаш, ) самимий, эҳтиросли сўзлаш, нутнут ққ нинг нинг ҳҳ аётий мисоллар билан аётий мисоллар билан бойитилганибойитилгани ..

стратегик тан қ идий манти қ ий ижодий Ўқитувчининг фикрлаш и

Нотиқлик ҳусусияти Нотиқлик ҳусусияти ўқитувчи ўқитувчи учун имконият беради:учун имконият беради: А) аудитория ҳурматига А) аудитория ҳурматига эришишгаэришишга В) аудитория билан тил В) аудитория билан тил топишишгатопишишга Г) мавзуни кенгроқ, Г) мавзуни кенгроқ, чуқурроқ, равон ёритишга, чуқурроқ, равон ёритишга, аудитория фикрини аудитория фикрини ижобий ижобий томонга томонга ўзгартиришгаўзгартиришга

Намунали Намунали ўқитувчиўқитувчи бу: бу: 11 ) ) ўқувчилар ўқувчилар учун намуна бучун намуна б ўў ла ла оладиган устозоладиган устоз 22 ) ) ўз ўз аа қлқл и, фаросати, билими, и, фаросати, билими, маданияти, ишчанлиги, ташкилотчилиги маданияти, ишчанлиги, ташкилотчилиги жижи ҳҳ атларидан намуна батларидан намуна б ўў лала оладиган оладиган инсон. инсон. Ўқувчилар ҳЎқувчилар ҳ ар ар ққ андай вазиятда андай вазиятда унга суяниши мумкинунга суяниши мумкин 33 ) ) Барчага Барчага ибрат бибрат б ўў ла оладиган, ла оладиган, баркамол шахс бўлишга интилувчи инсонбаркамол шахс бўлишга интилувчи инсон

Саволларингиз Саволларингиз борми?борми?

Эътиборингиз учун Эътиборингиз учун ра ра ҳҳ мат!мат!

O'xshashlar

Тасвирий санъат тур ва жанрлари

Ўзбекистон Республикаси халқ санъат усталари

Roman-Gotika uslubi

Камолиддин Беҳзод ижоди

Рўзи Чориев