Suqrot buyuk mutaffakir - Tarix - Slaydlar

Suqrot buyuk mutaffakir

Yuklangan vaqt:

29.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

194.8427734375 KB

Ko'chirib olish

Suqrot Buyuk Mutaffakir Reja: 1.Suqrot va uning Ilmiy Merosi 2.Suqrot va uning hikmatlari 3.Suqrot va shogirdlari nazlida

Sokrat (Sokrates), Suqrot (mil. av. 470/469 —Afina — 399) — yunon faylasufi. .ni demokratiyaga nisbatan dushmanlikda asossiz ayblashgan. Aslida u boshqaruvning hamma shakli — monarxiya, mustabidlik, aristokratiya, plutokratiya va demokratiyani, agar ular adolatni buzayotgan boʻlsa, tanqid qilgan. S. taʼlimotidagi tanqidiy ruh Afina hukmron doiralarini xavotirga solgan. Buning natijasida S. yoshlarni yoʻldan adashtirganlik, fuqarolik meʼyorlarini buzganlik hamda "yangi xudolarga sajda qilish"da ayblanib, sudga berilgan va oʻlim jazosiga hukm qilingan. Bu hukm turmada S.ga zahar ichirish yoʻli bilan ijro etilgan. S.ning falsafiy taʼlimoti toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni unga zamondosh va shogird boʻlgan Ksenofont, Platon, keyinroq Aristotel yozib qoldirgan. S. faqirona kun kechirib, doimo eski liboslarda, oyoq yalang yurard

Suqrot oʻz falsafiy tadqiqotlariga axloqiy masalalarni asos qilib olgan. U olamning kelib chiqishi va tuzilishini oʻrganish zaruratini rad etib, bu masalalarni yechishga inson tafakkuri qodir emas deb hisoblagan. Suqrot taʼlimoti ga koʻra, falsafaning maqsadi oʻz-oʻzini bilish boʻlib, bu esa chin ezgulikka erishish yoʻlidir; ezgulik — bilim yoki donolikdir.

Suqrot - insonda 1-dan, o ʻrta miyonalik , moʻʼtadillik (yaʼni. ehtiroslarni jilovlay bilish)ni, 2- dan, dovyuraklik (yaʼni, xavf-xatarni yenga bilish)ni, 3dan, adolat (yaʼni, ilohiy va insoniy qonunqoidalarga rioya eta bilish)ni eng asosiy ezgulik va yaxshilik belgisi deb hisoblagan

Suqrot taʼlim-tarbiya amaliyotidagi har qanday aqidaparastlikni qattiq qoraladi. Taʼlimning maʼruza oʻqish shaklidan voz kechib, suhbat va munozaralar orqali haqiqatni izlab topishni asosiy uslubga aylantirdi. U barcha mavjud nuqtai nazarlarning hech biriga qoʻshilmay turib, ularni tanqidiy asosda muhokama qilishga intilgan. Ped.da majburlashdan, zoʻravonlikdan voz kechish tarafdori boʻlgan. Uningcha, bilim berishning yagona vositasi — ishontirishdir. S. nomi keyingi davrlar uchun donishmand timsoli boʻlib qolgan.

Suqrot Gʻarb falsafasiga hamda uning asoschilari - Aflotun va Arastuga katta taʼsir oʻtkazgan, deb hisoblanadi Aflotun Arastu

Suqrot Quyosh va oyning tutilishi, meteoritning tushishi kabi hodisalarni o‘rganadigan tabiat falsafasi insonning qanday yashashi va fikrlashi lozimligi haqida bilim bermasligini ta’kidlagan mutafakkir insonning o‘z-o‘zini anglashga intilishini haqiqiy bilim deb hisoblaydi. Uning o‘z-o‘zingni angla degan hikmati ayni mulohazaning isboti bo‘la oladi. Suqrot moddiy olam va narsalar dunyosini bilish imkonsiz, shuning uchun nazariy emas, balki amaliy yashash san’atini o‘rganish lozimligi g‘oyasini ilgari suradi. Suqrotning umri mobaynidagi faoliyati bahslarda kechgan. U monologda bir yoqlama xato fikrlar bayon qilinadi deb hisoblaydi. Suqrot haqiqatni bilishning mayevtika usulini kashf etdi.

Suqrotning mayevtika usuli Unga ko‘ra predmet haqidagi qarama- qarshi fikrlarning o‘zaro to‘qnashuvi haqiqatga olib boradi. Bahs jarayonida yuzaga keladigan bir predmet haqidagi o‘zaro qarama-qarshi mulohazalar yangi savollar qo‘yish yo‘li bilan bartaraf qilib boriladi. Suqrot axloq va ezgulikni bilim bilan aynanlashtiradi. Aniqrog‘i, nima yaxshi va nima yomonligini bilgan inson ahmoqona ishlarni qilmasligini ta’kidlaydi .

Suqrot insonni ijtimoiy kosmosni aks ettiruvchi mikrokosmos sifatida tasavvur qiladi. bu kosmos esa inson tomonidan anglangan bo‘lmog‘i lozim. Suqrotning axloq falsafasi ratsionalistik xususiyat kasb etadi. Unga ko‘ra har qanday bema’ni hatti-harakat bilimsizlik mahsuli sanaladi.

Suqrot Hikmatlari Nimaki qonuniy bo'lsa o'sha adolatdandir Faqat bit ezgulik bor-bolim,faqat bir yomonlik bor- jaholat So'z tasir qilmagan odamga kaltak ham o'tmaydi Qo'lidan yanada ko'proq ish keladigan odamni dangasa degan bo'lardim

Aqilli kishi johilga xuddi tabib bemorga xitob qilganidek xitob qilishi kerak Oz narsaga qanoat qilgan odam davlatmanttdir,negaki oz narsaga qanoat uning manaviy boyligidan dalolat Odob-ko'rkamlik Isrofgarchilik esa oliftalik belgisidir Egasi faxrlanadigan qanchadan qancha bashang poyabzallar ichida yirtiq paypoqlar bor Kiyinishda oliftalikdan qochib yoqimtoy bo'lishga uruning Go'zallik-bu qisqa muddat hukmronlik qiladigan qirolichadir

Buyuk Yunon faylasufi Aflotun (Mil. Avv. 427–347) Suqrotning shogirdi va izdoshi bo‘lgan. Aflotun o‘zining falsafiy qarashlarini “Suqrot apalogiyasi”, “Bazm”, ”Parmenid” singari dialoglari hamda , “Davlat”, “Qonunlar” kabi traktatlarida bayon qilib bergan. G‘oyalar haqidagi qarashlar mutafakkir ta’limotining asosini tashkil qiladi.

Suqrot Platon va Ksenofont kabi yirik olim va mualliflarning ustozi. U Afinada tavallud topgan. Suqrotning hayoti va g‘oyatda go‘zal fikrlari ilm-fanga uning o‘quvchisi Platonning xotiralari orqali ma’lum bo‘lgan. Platonning ma’lum qilishicha, kalta, pakana bo‘yli, yirik va yapaloq burun, bo‘rtib chiqqan ko‘zli Suqrot notiqligi, dono va munozaralardagi mulohazakorligi bilan barchani o‘ziga maftun qila olgan.

Mashhur fikrlari: Ko‘p hollarda kuchli ehtiyoj cheksiz nafratning sababchisi bo‘ladi. *** Bizga tuhfa qilingan ikki ko‘z, ikki quloq va bir tildan ko‘rinib turibdiki, ko‘proq ko‘rish, ko‘proq tinglash va kamroq gapirish joizdir. *** Bilim – bu hayotdagi yagona ezgulik, va nodonlik esa – birdan bir iblisdir. *** Oqko‘ngil odam keksaymaydi, u doimo bola kabi beg‘ubor bo‘ladi. *** Nima bo‘lganda ham uylan. Agar yaxshi xotin tushsa, baxtiyor bo‘lasan. Yomon xotin tushsa, faylasuf bo‘lasan. Bu esa har bir erkak uchun zarur fazilat. *** Bir narsani, ya’ni hech narsani bilmasligimni bilganim uchun meni eng dono odam, deb hisoblashsa kerak. *** Mol-davlatini munosib sarflashni bilmasa, badavlatning boyligi maqtovga loyiq ema

Adabiyotlar; 1.Ok.ru-,,Umr daftari yoxud falsafa cho'qqisi''-Ilmiy jurnal 2.SamDu kutubxonasi-,,Sotsialogiya''o'quv qo'llanma 3.Ijtimoiy tarmoqlar-Suqrot faoliyati- vikkipediya 4-,,Hikmatklar daftari''

O'xshashlar

Buyuk Britaniya

Buyuk ajdodlarimiz

Buyuk ipak yo’li

Arastu (Aristotel) buyuk faylasuf

Amir Temur-buyuk siymo