Samarqandda zamonaviy bog’larning qurilishi - Tarix - Slaydlar

Samarqandda zamonaviy bog’larning qurilishi

Yuklangan vaqt:

01.04.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1401.9267578125 KB

Ko'chirib olish

Samarqandda zamonaviy bog’larning qurilishi

 Darhaqiqat, qariyb uch ming yil davomida yirik ilm-fan va san’at markazi, sivilizatsiya beshigi bo‘lgan Samarqand qadimdan o‘zining go‘zal bog‘lari, sharq me’morchiligining noyob namunalari asosida barpo etilgan bino va inshootlari bilan mashhur. Shahar Sohibqiron Amir Temur davrida gullab-yashnab, Buyuk Ipak yo‘li chorrahasida joylashgan Sharq gavhariga, Yer yuzining ziynatiga aylandi.  – Samarqandni o‘z saltanatining poytaxti qilib tanlagan Amir Temur shahar va uning atrofida mahobatli binolar qurish, bog‘lar barpo etishga buyruq berdi, – deydi O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Arxeologiya instituti direktori Amriddin Berdimurodov

 Tarixiy manbalarda Nakshi Jahon, Tangri Behisht, Amirzoda Shohruh xudo, Davlatobod, Baland xudo, Dilkusho xudo, Buldu xudo, Jahonnamo xudo, Nav xudo bog‘lari haqida ko‘plab ma’lumotlar mavjud. Ushbu manbalarda bog'larni qurish uchun aniq geometrik va matematik hisob-kitoblar bilan loyihalar ishlab chiqilganligi qayd etilgan. Hammaning saroylari bor edi, ularning oldida hovuzlar va markaziy yo'llar bor edi. Suv inshootlari shunday qurilganki, ular bog'larning me'moriy dizayni bilan uyg'unlashgan. Ularda mahalliy va xorijdan olib kelingan manzarali va mevali daraxt va gullar turlari yetishtirildi.

 Hozir Samarqandda barpo etilayotgan bog‘lar Sohibqiron bog‘larni jonlantirib, shaharga yangicha qiyofa bag‘ishlayotgandek tuyg‘ularni uyg‘otadi.  Prezidentimiz Islom Karimov tashabbusi bilan ishlab chiqilgan Samarqand shahrining bosh rejasiga muvofiq amalga oshirilayotgan bunyodkorlik ishlari jarayonida shaharda yangi bog‘ va maydonlar barpo etilib, mavjud bog‘ va maydonlar zamon talablari asosida rekonstruksiya qilindi. Xususan, Registon majmuasi, Amir Temur va Ruxobod maqbaralari, Shohi Zinda meʼmoriy majmuasi, Ulugʻbek rasadxonasi, temir yoʻl vokzali yaqinidagi hududlar obodonlashtirilib, bogʻlarga aylantirildi. Yangi bog‘lar barpo etilib, Yo‘lbarslar xiyoboni, Ruxobod maydoni, Shoirlar bog‘i barpo etildi.

 Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan 2004-2005- yillarda shahar markaziy istirohat bog‘ini rekonstruksiya qilish ishlari amalga oshirilib, uning qiyofasini tubdan o‘zgartirdi. Shaharsozlik talablari inobatga olinmagan holda barpo etilgan binolar o‘rniga zamonaviy inshootlar, favvoralar, sport maydonchalari barpo etildi. Yangi attraksionlar va oʻyin inshootlari oʻrnatildi. Bog'ning markazida Alisher Navoiy haykali o'rnatilgan, bog'ga buyuk shoir nomi berilgan. 12,5 gektar maydonni egallagan bog‘ning yashil zonasi kengaytirilib, xorijdan keltirilgan 1500 dan ortiq noyob daraxt va buta turlari ekildi. Bu yerda 150-200 yilgacha yashaydigan botqoq sarv, temir daraxt, yapon qog‘oz daraxti, Qrim qarag‘ayi, eman, piramidasimon sarv kabi plantatsiyalarni parvarish qilish uchun barcha zarur chora-tadbirlar ko‘rildi

 Keyingi yillarda shahardagi “Sug‘diyona”, “Yoshlik” madaniyat va istirohat bog‘larida keng ko‘lamli bunyodkorlik ishlari amalga oshirilmoqda. Hozir bu yerda aholining sevimli dam olish maskanlari, madaniy- ma’rifiy tadbirlar, viloyat va respublika anjumanlari o‘tkazilmoqda.  Joriy yilda shaharning Ko‘ksaroy va Teatralnaya maydonlarida salmoqli qurilish va obodonlashtirish ishlari amalga oshirildi. Bu yerda favvoralar qurildi, yam-yashil maysazorlar yotqizildi.

 Keyingi yillarda rekonstruksiya qilingan Bo‘stonsaroy, Toshkent, Mirzo Ulug‘bek, Beruniy, Registon, Ibn Sino ko‘chalarida kashtan, yapon soforasi, qrim qarag‘ayi, sharqiy archa, yo‘llar bo‘ylab butalar ekildi. Yangi bog‘ va maydonlarda iqlimga mos shaharlar barpo etilib, toza havo va ko‘zni quvontiradigan daraxtlar. Ana shunday yondashuv tufayli bundan besh-olti yil avval Yo‘lbarslar xiyoboni, Ruxobod maydoni, Alisher Navoiy nomidagi markaziy madaniyat va istirohat bog‘i, Ulug‘bek rasadxonasiga tutash hudud va boshqa joylarda kamyob daraxt turlari ekilgan. allaqachon o'sib chiqqan va bu tuzilmalarga o'zgacha go'zallik baxsh etadi.

 Shaharning yashil hududlari 35- 40 ming kvadrat metrgacha kengaytirildi, 250 dan ortiq yangi gul ko‘chatlari o‘tqazildi. Umuman olganda, keyingi yillarda Samarqand shahri hududida 100 ming tupdan ortiq kashtan, lola, yapon sophora, sharqiy archa, qayin, 12 ming tup gulli buta ko‘chatlari ekildi. E’tiborli jihati, avvallari bu ko‘chatlar xorijdan olib kelingan bo‘lsa, hozir mahalliy fermer xo‘jaliklarida daraxt va gul ko‘chatlari yetishtirish uchun yetishtirilmoqda.

 Optimal mikroiqlim va toza havoni saqlashda favvoralar muhim rol o'ynaydi. Shu bois har yili bog‘lar, istirohat bog‘lari, shahar maydonlarida zamonaviy favvoralar barpo etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ilgari sanoqli favvoralar bo‘lgan shaharda bugun qirqdan ortiq ana shunday gidrotexnik inshootlar ishlab turibdi. Universitet maydoni, Shoirlar bog‘i, Ruxobod va Ko‘ksaroy maydonlarida, Registon va Dahbed ko‘chalari kesishmasida, vokzal hududida musiqali yorug‘ favvoralar barpo etildi. Joriy yilning 1 may kuni mazkur maskanlarda sayil favvoralari o‘tkazildi.

O'xshashlar

Zamonaviy antropogenez nazariyalar

Temur tuzuklarining zamonaviy boshqaruv tizimidagi ahamiyati

Amir Temur va Temuriylar davrida shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi

Ulug'bekning ilm-ma‘rifat sohalaridagi xizmatlari va ta'lim tarbiya tizimi

Saljuqiylar davrida movarounnahrdagi ijtimoiy–iqtisodiy munosabatlar