logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tarix
  4. Pravoslaviya yo`nalishi

Pravoslaviya yo`nalishi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4617.5 KB
Ko'chirib olish
Vazirlar Mahkamasi Huzuridagi Vazirlar Mahkamasi Huzuridagi Toshkent Islom universiteti Toshkent Islom universiteti Islom taruxi va faksafasi Islom taruxi va faksafasi fakulteti Dinshunoslik talabasifakulteti Dinshunoslik talabasi Normatova DinaraNormatova Dinara www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Pravoslaviya yo`nalishiPravoslaviya yo`nalishi • Reja: Reja: • 11 .PRAVOSLAVLIK .PRAVOSLAVLIK • 2.PRAVOSLAVIYANING VUJUDGA KELISHI 2.PRAVOSLAVIYANING VUJUDGA KELISHI • 3.MAROSIM VA BAYRAMLARI3.MAROSIM VA BAYRAMLARI www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Pravoslav xochi Rus va cherkovlarida ishlatiladigan provaslav hoji (krest) katta ko`ngdalangidan (perekladina) tashqari yana ikkita kichigi mavjud. Yuqoridagisida ‘’Iso nazarasining iud shohi degan yozuv bor. Quyidagi qiyshiq perekladina- tayanch Iso masihning oyoqlari uchun ‘’ xaqqoniylik o`lchovini anglatib, insoniyatning barcha gunohlarini o`lchaydi. U chap tomonga og`gan deb hisoblanadi va bu gunohni kechirilishini so`ragan o`ng tomondagi qaroqchi birinchi bo`lib jannatga tushishni bildirsa, chap tomondagi qaroqchi esa Masihga tavba qilmagani uchun o`limdan keyin yana ham qattiq azoblanib, do`zahga tushadi. IC XC xarflari Iso Masih ismlarining bosh harflarini anglatadi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Pravoslaviya (RUS) - va protestantizim bilan bir qatorda). Rim Pravoslaviya (RUS) - va protestantizim bilan bir qatorda). Rim imperiyasi G`arbiy va Sharqiy qismlarga ajralgach(395 y) paydo imperiyasi G`arbiy va Sharqiy qismlarga ajralgach(395 y) paydo bo`ldi. Pravoslaviya ilohiyot asoslari 9-11 asrlarda Vizantiyada bo`ldi. Pravoslaviya ilohiyot asoslari 9-11 asrlarda Vizantiyada shakllangan. Xristian cherkovi katolik va pravoslaviya shakllangan. Xristian cherkovi katolik va pravoslaviya bo`lingandan keyin 1054 y mustaqil cherkov sifatida uzil-kesil bo`lingandan keyin 1054 y mustaqil cherkov sifatida uzil-kesil qaror topgan. Bu bo`linishga g`arbiy cherkovning papani barcha qaror topgan. Bu bo`linishga g`arbiy cherkovning papani barcha xristianlarning oliy boshlig`i deb hisoblashi, muqaddas ruhning xristianlarning oliy boshlig`i deb hisoblashi, muqaddas ruhning ota-xudo va o`g`il –xudodan kelib chiqqanligi haqidagi ta`limoti ota-xudo va o`g`il –xudodan kelib chiqqanligi haqidagi ta`limoti sabab bo`ldi. Pravoslaviya ta`limotiga ‘’muqaddas uchlik” –sabab bo`ldi. Pravoslaviya ta`limotiga ‘’muqaddas uchlik” – xudoning ayni bir vaqtda ham yagona, ham uch hil ko`rinish( ota-xudoning ayni bir vaqtda ham yagona, ham uch hil ko`rinish( ota- xudo, o`g`il-xudo va muqaddas ruh ) da nomoyon bo`lishiga xudo, o`g`il-xudo va muqaddas ruh ) da nomoyon bo`lishiga e`tiqod qilish ;insonni tug`ma gunohkor deb bilish;Isoning inson e`tiqod qilish ;insonni tug`ma gunohkor deb bilish;Isoning inson qiyofasiga kirib, o`z ummatlarini gunohdan halos etish uchun qiyofasiga kirib, o`z ummatlarini gunohdan halos etish uchun o`zini qurbon qilganini tan olish; oxiratga va unda qayta tirulishga o`zini qurbon qilganini tan olish; oxiratga va unda qayta tirulishga ishonish kiradi. Pravoslaviya bir necha avtaokefal ( mustaqil) ishonish kiradi. Pravoslaviya bir necha avtaokefal ( mustaqil) cherkovlardan tashkil topgan. E`tiqod asosini Bibliya va Muqaddas cherkovlardan tashkil topgan. E`tiqod asosini Bibliya va Muqaddas rivoyatlar( birinchi 7ta Jahon sobori qarorlari va 2-8 asrlardagi rivoyatlar( birinchi 7ta Jahon sobori qarorlari va 2-8 asrlardagi cherkov otalarining asarlari)tashkil qiladi. Pravoslaviya MDH cherkov otalarining asarlari)tashkil qiladi. Pravoslaviya MDH mamlakatlarining ba`zilarida, Gresiya,Ruminiya, Bolgariya, mamlakatlarining ba`zilarida, Gresiya,Ruminiya, Bolgariya, Serbiya, Kiprda, kichik jamoalari Suriya, Livan,Isroil, MAP, va Serbiya, Kiprda, kichik jamoalari Suriya, Livan,Isroil, MAP, va boshqa mamlakatlarda tarqalgan. Pravoslaviyaning umumiy soni boshqa mamlakatlarda tarqalgan. Pravoslaviyaning umumiy soni 250 mln ga yaqin.250 mln ga yaqin. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Pravoslaviya oqimining dunyo Pravoslaviya oqimining dunyo bo`ylab bo`ylab tarqalishitarqalishi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Mustaqil cherkovlarMustaqil cherkovlar 1.Konstantinopol 1.Konstantinopol 2.Aleksandriya 2.Aleksandriya 3.Antioxiya 3.Antioxiya 4.Quddus 4.Quddus 5.Rus 5.Rus 6.Gruzin 6.Gruzin 7.Serb 7.Serb 8.Rumin 8.Rumin 9.Bolgar 9.Bolgar 10.Kipr 10.Kipr 11.Ellada 11.Ellada 12.Alban 12.Alban 13.Polyak 13.Polyak 14.Chehiya va Slovakiya 14.Chehiya va Slovakiya 15.Rus va Amerika15.Rus va Amerika www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Xaloskor Xristos cherkovi Xaloskor Xristos cherkovi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Svyato Danilovskiy monastiriSvyato Danilovskiy monastiri www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Preobrajeniya cherkoviPreobrajeniya cherkovi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Eski udum tarafdorlari Eski udum tarafdorlari chekovichekovi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Butun Dunyo Patriarxi Vorfolomey Butun Dunyo Patriarxi Vorfolomey - I- I • Vorfolomey Vorfolomey II (Konstontino-(Konstontino- pol Patriarxi) pol Patriarxi) • Konstontinopol-Yangi Konstontinopol-Yangi Rim Rim va butin dunyoning 232-va butin dunyoning 232- Mu-Mu- qaddas arxiyepiskopi.qaddas arxiyepiskopi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz BayramlariBayramlari 1.Bibi Maryamning tug`ilishi 1.Bibi Maryamning tug`ilishi 2.Isoning xochini tiklash 2.Isoning xochini tiklash 3.Bibi Maryamning ibodatxonaga kirishi 3.Bibi Maryamning ibodatxonaga kirishi 4.Isoning tug`ilishi 4.Isoning tug`ilishi 5.Isoni cho`qintirish 5.Isoni cho`qintirish 6. Olqishlash 6. Olqishlash 7.Xushxabarning nozil bo`lishi 7.Xushxabarning nozil bo`lishi 8. Isoning Quddusga kirishi –Pasxa postidan 6 hafta keyingi 8. Isoning Quddusga kirishi –Pasxa postidan 6 hafta keyingi yakshanba yakshanba 9.Isoning qayta tirilishi –Pasxa, bahorgi kecha va kunduz tengligi 9.Isoning qayta tirilishi –Pasxa, bahorgi kecha va kunduz tengligi va oy to`lishgan birinchi yakshanba. va oy to`lishgan birinchi yakshanba. 10.Isoning osmonga ko`tarilishi 10.Isoning osmonga ko`tarilishi 11.Muqaddas ruhning tushishi 11.Muqaddas ruhning tushishi 12.Iso qiyofasining o`zgarishi 12.Iso qiyofasining o`zgarishi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Iusus qiyofasini o`zgarish bayrami Iusus qiyofasini o`zgarish bayrami Bibi Maryamning tug`ilish bayrami Bibi Maryamning tug`ilish bayrami Iususning yangi qiyofaga kirishi Iususning yangi qiyofaga kirishi sharafiga har yili 6-avgustda baysharafiga har yili 6-avgustda bay ram qilinadi. Injilda ta`kidlanishiram qilinadi. Injilda ta`kidlanishi cha, bir kuni Iusus tog`ida o`z cha, bir kuni Iusus tog`ida o`z shogigirdlari bilan ibodat qilayot-shogigirdlari bilan ibodat qilayot- ganida, unung qiyofasi birdan ganida, unung qiyofasi birdan o`zgarib, kiyiboshi oppoq bo`lib ko`zgarib, kiyiboshi oppoq bo`lib k ketgan va shu lahzada: ‘’Bu –ketgan va shu lahzada: ‘’Bu – mening suygan farzandim, unga mening suygan farzandim, unga quloq solinglar’’, degan xudoning quloq solinglar’’, degan xudoning ovozi kelgan. Shu tariqa Iusus ovozi kelgan. Shu tariqa Iusus o`zining mohiyatini namoyon o`zining mohiyatini namoyon etgan.etgan. Bibi Maryamning tug`ilish bayrami Bibi Maryamning tug`ilish bayrami har yili 8-setyabrda nishonlanadi .har yili 8-setyabrda nishonlanadi . Bayranning ahamiyati cherkov-Bayranning ahamiyati cherkov- ning insoniyatga haloskor Iususni ning insoniyatga haloskor Iususni bergan ilohiy onaga bo`lgan e`tibergan ilohiy onaga bo`lgan e`ti bori bilan belgilanadi. Bu bayram bori bilan belgilanadi. Bu bayram cherkov uchun dinga ishonuvchicherkov uchun dinga ishonuvchi larni- Bibi Maryam xudo huzurida larni- Bibi Maryam xudo huzurida ayololarga homiylik qiluvchi, deb ayololarga homiylik qiluvchi, deb ishontirishda muhim ahamiyatga ishontirishda muhim ahamiyatga ega bo`lgan.ega bo`lgan. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Pasxa(o`tib turadigan) bayramPasxa(o`tib turadigan) bayram Bu salbga tortilgan Iususning mo`jizaviy tirilishi xotirasiga bag`ishlangan Bu salbga tortilgan Iususning mo`jizaviy tirilishi xotirasiga bag`ishlangan bayramdir. Pasxani bayram qilish kunini aniqlash maqsadida maxsus jad bayramdir. Pasxani bayram qilish kunini aniqlash maqsadida maxsus jad val(pasxaliya) tuzib chiqilgan. Bundan maqsad xristianlar Pasxani nishonval(pasxaliya) tuzib chiqilgan. Bundan maqsad xristianlar Pasxani nishon lash vaqtining yahudiylar Pashani nishonlash vaqtiga to`g`ri kelib qolishi lash vaqtining yahudiylar Pashani nishonlash vaqtiga to`g`ri kelib qolishi ning oldini olish edi. Pasxadan oldin ehtirosli hafta deb ataladigan hafta ning oldini olish edi. Pasxadan oldin ehtirosli hafta deb ataladigan hafta keladi.Bu-Iusus chekkan mashaqqatlar va uning o`limini xotirlashga ba- keladi.Bu-Iusus chekkan mashaqqatlar va uning o`limini xotirlashga ba- g`ishlangan haftadir. Bu hafta davomida qavmlar ro`za tutadilar. Zo`z g`ishlangan haftadir. Bu hafta davomida qavmlar ro`za tutadilar. Zo`z berib toat-ibodat qiladilar. Undan keyin, bir hafta davomida Pasxa bayramiberib toat-ibodat qiladilar. Undan keyin, bir hafta davomida Pasxa bayrami boshlanadi. Pasxa bayrami xaloskor Iususning tirilishini tilovci ibodat boshlanadi. Pasxa bayrami xaloskor Iususning tirilishini tilovci ibodat o`qish bilan boshlanadi. Pasxa vaqtida ruhoniylar tantana bilan bir-birimiz o`qish bilan boshlanadi. Pasxa vaqtida ruhoniylar tantana bilan bir-birimiz ni quchoqlashib o`pishaylik, bisni yomon ko`rganlarni kechiraylik, deb ni quchoqlashib o`pishaylik, bisni yomon ko`rganlarni kechiraylik, deb dindorlarga murojaat qiladilar.dindorlarga murojaat qiladilar. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Iususning tug`ilish bayramiIususning tug`ilish bayrami (Рождество(Рождество Христово)Христово) Iususning tug`lgan kuni (Iususning tug`lgan kuni ( РождествоРождество ) ) cherkov hayoti va dindorlarning cherkov hayoti va dindorlarning turmushida muhim o`rin egallaydi. Bu bayramda O`g`il xudo Iusus turmushida muhim o`rin egallaydi. Bu bayramda O`g`il xudo Iusus ning ilohiy tug`ilishi haqidagi ta`limot asosi yotadi. Pravaslavlik cher ning ilohiy tug`ilishi haqidagi ta`limot asosi yotadi. Pravaslavlik cher kovi bu bayramni har yili 25-dekabrda (Rosiyada 7-yanvarda) nishon kovi bu bayramni har yili 25-dekabrda (Rosiyada 7-yanvarda) nishon laydi. Iususning tug`ilishi bayramida-uning insoniyat gunohini yuvishi laydi. Iususning tug`ilishi bayramida-uning insoniyat gunohini yuvishi va unga xalos bo`lish yo`lini ko`rsatishi uchun tig`ilganligi haqida ta` va unga xalos bo`lish yo`lini ko`rsatishi uchun tig`ilganligi haqida ta` limot asosiy o`rinnin egallaydi. limot asosiy o`rinnin egallaydi. Din targ`ibotchilarini ta`kidlashlaricha,Iususning tug`ilishi bilan ijtimoiy Din targ`ibotchilarini ta`kidlashlaricha,Iususning tug`ilishi bilan ijtimoiy kelib chiqishi yoki jamiyatdagi mavqeidan qat`I nazar, barcha odamlarkelib chiqishi yoki jamiyatdagi mavqeidan qat`I nazar, barcha odamlar uchun hayot yo`li, abadiy hayot va jannatda rohat- farog`atga erishish uchun hayot yo`li, abadiy hayot va jannatda rohat- farog`atga erishish imkoniyati ochilgan. imkoniyati ochilgan. Bayram kunlari xristian olamining davlat muassasalarida va parlament Bayram kunlari xristian olamining davlat muassasalarida va parlament larida larida РождествоРождество ta`tillari beriladi, tantanali ibodatlar o`tkaziladi. ta`tillari beriladi, tantanali ibodatlar o`tkaziladi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Iususning cho`qintirish bayrami Iususning cho`qintirish bayrami Ilohiy hushxabar bayrami Ilohiy hushxabar bayrami Iususning Iordan daryosida Iususning Iordan daryosida Ioann Krestitel tomonidan Ioann Krestitel tomonidan cho`qintirilganligi haqidagi cho`qintirilganligi haqidagi ta`limot asosi yotadi.Iusus ta`limot asosi yotadi.Iusus xuddi shu cho`qinishdan xuddi shu cho`qinishdan ke-ke- yin va`z o`qib, o`z shogird yin va`z o`qib, o`z shogird lari bilan xalq ongini yoritib lari bilan xalq ongini yoritib ma`rifatli qila boshlagan. ma`rifatli qila boshlagan. Bu bayram 6- yanvarda Bu bayram 6- yanvarda nishonlanadi nishonlanadi Bu bayram uchun farishtaBu bayram uchun farishta lar boshlig`I Gavrilning Bibi lar boshlig`I Gavrilning Bibi Maryamga kelajakda ilohiy Maryamga kelajakda ilohiy farzand ko`rishi to`g`risida farzand ko`rishi to`g`risida gi xushxabarni ma`lum qil- gi xushxabarni ma`lum qil- ganligi haqidagi Injil ganligi haqidagi Injil hihoya-hihoya- si asos qilub olingan. si asos qilub olingan. PravosPravos laviya ilohiyotchilari buni laviya ilohiyotchilari buni insoniyatning najotga erishiinsoniyatning najotga erishi shidagi eng muhim voqea shidagi eng muhim voqea deb biladi.deb biladi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Iususning Quddusqa kirishi bayrami Iususning Quddusqa kirishi bayrami Iususnung osmonga ko`tarilib ketish Iususnung osmonga ko`tarilib ketish bayramibayrami Bu bayram Pasxa arafasidagi Bu bayram Pasxa arafasidagi oxirgi yakshanba kuni oxirgi yakshanba kuni nishonlana nishonlana di bu bayramga Iususning Qud- di bu bayramga Iususning Qud- dusga kirishi, shahar aholisining dusga kirishi, shahar aholisining Xudo farzandini qutlab, uning Xudo farzandini qutlab, uning yo` yo` iga palma shoxlaridan poyondoz iga palma shoxlaridan poyondoz tashlagani sharafiga tashlagani sharafiga bag`ishlanganbag`ishlangan Pasxadan keyin 40-kuni Pasxadan keyin 40-kuni nishonlana nishonlana di.Bu bayramga qatldan keyin di.Bu bayramga qatldan keyin tirilgan Iususning arshi a`loga tirilgan Iususning arshi a`loga ko`ko` tarilganligi haqidagi ta`limot tarilganligi haqidagi ta`limot asos asos qilib olingan. qilib olingan. Xristianlikning bu bayrami Xristianlikning bu bayrami qavmlari qavmlari ga Iususning ilohiyligini eslatib ga Iususning ilohiyligini eslatib turadi.turadi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Isoni salbga (Krest) tiklash bayrami Isoni salbga (Krest) tiklash bayrami Bibi Maryamning ibodatxonaga kirish bayrami Bibi Maryamning ibodatxonaga kirish bayrami 14-senyabrda nishonlanadi. Xristian 14-senyabrda nishonlanadi. Xristian ta`limotiga ko`ra , Rim imperatorita`limotiga ko`ra , Rim imperatori Kontantinning onasi Yelena 4davridaKontantinning onasi Yelena 4davrida Iuusning oyoq qo`li mixlangan salbniIuusning oyoq qo`li mixlangan salbni topgan va uning xotirasiga bayram jotopgan va uning xotirasiga bayram jo riy etilgan. Bu salb keyinchalik Qudriy etilgan. Bu salb keyinchalik Qud dus yaqinidagi Golgofa tog`ida tiklandus yaqinidagi Golgofa tog`ida tiklan gan. Salb topilgan joyga ibodatxona gan. Salb topilgan joyga ibodatxona qurilgan. 335 yilning 13- sentyabrida qurilgan. 335 yilning 13- sentyabrida uni muqaddaslashtirish marosimi o`t uni muqaddaslashtirish marosimi o`t kazilgan.Bayramning asosiy g`oyasi –kazilgan.Bayramning asosiy g`oyasi – inson Iusus kabi hayotga salb yo`lini inson Iusus kabi hayotga salb yo`lini bosib o`tadi, bu yo`l uni najot topishbosib o`tadi, bu yo`l uni najot topish ga olib keladi.ga olib keladi. Bibi Maryamning ibodatxonaga kirishBibi Maryamning ibodatxonaga kirish bayrami. Cherkov ta`limotiga ko`ra, bayrami. Cherkov ta`limotiga ko`ra, Bibi Maryam Quddus ibodatxonaiga Bibi Maryam Quddus ibodatxonaiga ota-onasi tomonidan olib kelingan. ota-onasi tomonidan olib kelingan. Cherkovning fikricha, Maryamning Cherkovning fikricha, Maryamning ota-onasi dindorlar uchun na`muna ota-onasi dindorlar uchun na`muna bo`lmog`i lozim edi. Binobarin, ular bo`lmog`i lozim edi. Binobarin, ular farzandlarini juda yoshligidanoq farzandlarini juda yoshligidanoq xristian dinidan xabardor qilishlari, xristian dinidan xabardor qilishlari, cherkov rasm-rusumlari va an`anala- cherkov rasm-rusumlari va an`anala- ri bilan tanishtirilishlari kerak. Bu ri bilan tanishtirilishlari kerak. Bu bayram diniy jamoalarni yoshlar bayram diniy jamoalarni yoshlar hisibiga to`ldirishi muhim rol o`ynay-hisibiga to`ldirishi muhim rol o`ynay- di.di. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Iosif 2Iosif 2 www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Patriarx PimenPatriarx Pimen www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Abalaskaya Bibi Maryam ikonasi Balikinskaya Bibi Maryam ikonasi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz ‘’ Xayr-barokatli osmon’’ Bibi Maryam ikonasi ‘’ Tarbiya’’ Bibi Maryam ikonasi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Yaroslavskaya Bibi Maryam ikonasi Treoruchisa Bibi Maryam ikonasi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Ibodat marosimlariIbodat marosimlari    www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Tashqi munosabatlariTashqi munosabatlari www.arxiv.uzwww.arxiv.uz E`tiboringiz uchunE`tiboringiz uchun rahmatrahmat www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

O'xshashlar

Manbashunoslikning yo`nalishlaril
Prezidentimiz Islom Karimovning Tarixiy xotirasiz kelajak yo`q asari
Amir Temurning Jahon tarixshunosligi va manbashunosligida tutgan o`rni
Buxoro davlat universiteti
O’rta asrlar va uyg’onish davri Yevropasida madaniy-antropologik g’oyalar