Mug'ullar. Chingizxonning O`rta Osiyoni bosib olishi - Tarix - Slaydlar

Mug'ullar. Chingizxonning O`rta Osiyoni bosib olishi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2196 KB

Ko'chirib olish

Mug`ullar. Chingizxonning O`rta Mug`ullar. Chingizxonning O`rta Osiyoni bosib olishi Osiyoni bosib olishi

ChingizxonChingizxon 1227 y. 72 yoshli Chingizxon vafot etgan . O’limi oldidan u o’zining cheksiz saltanatini o’g’illari o’rtasida taqsimlab bergan. Katta o’g’li Jo’jiga Mo’g’ilistondan uzoq G’arbgacha mo’g’ul eti to’yog’i yetgunga qadar bo’lgan cho’llar merosiy mulk qilib berilgan. Jo’ji otasidan biroz oldin vafot etgan, uning o’g’li Botu (1227—1256 y.) ota mulklaridan tashqari, ular oldiga qo’yilgan vazifalarni ham meros qilib olgan.

 1235 yildagi qurultoydan so’ng Botu buyuk bobosining vasiyatini bajarishga otlangan U butun qipchoq- poloves yerlarini bosib o’tib, 1240 yili Kiyevni bosib olgan. 1241 yil bahorda u Karpat tog’laridan o’tib venger qiroli Boyela IV tor-mor keltirgan. U Jo’ji ulusini bapro etib u keyinchilik adabiyotlarda Oltin O’rda sifatida mashhur bo’lgan. Botu ranglari bilan bog’liq t e rmin-oltin qirollik rangi bo’lgan.

Mo’g’ullarning yangi imp e riyasi k e ng yaylovlar, boy g’allakorlik viloyatlari va savdo yo’llarining qaratilgan. Xorazm ham Oltin O’rda qo’l ostida bo’lgan. U orqali Xitoy Xindistonga boradigan karvonlari o’tgan. Janub-g’arbda Oltin O’rda yerlari Kavkaz va Qora dengizga qadar cho’zilgan. Qrim ham Oltin O’rda tarkibida bo’lgan. Batuxon karvan yo’llarining rivojlanishidan keladigan foydani yaxshi tushunardi, shuning uchun savdo-sotiqga har tomonlama homiylik qilgan. Xitoy va musulmon tijoratchilariga turli imtiyozlar va himoya yorliqlari berilgan.

 Savdo Botu va uning vorisi B e rka davrida (1256—1266 y.) ravnaq topgan. Raynan xalqaro savdoni rivojlantirish maqsadida yangi mo’g’ul imperiyasining poytaxti uchun joy to’plagan. Volganing quyi oqimi bo’yida, mo’g’ul yaylovlari va o’troq xalqlar qishloqlari kesishgan yerda, tabiatining o’zi go’yo ayriboshlash savdosi uchun yaratilgan yerda Oltin O’rda xoklari, o’z imperiyalarining poytaxti — Saroyga asos solganlar. V v

Великий полководецВеликий полководец  Perkaxon vafotidan so’ng, Oltin O’rda xonlari asta-sekin hokimiyatni yo’qota boshlashgan Xokimiyat amalda tumanlardan birining boshlig’i, mulklari uraldan Volgaga qadar cho’zilibi ketgan, No’g’oy ko’liga o’tgan. U deyarli qirq yil Oltin O’rda siyosiy hayotida yetakchi rolni o’ynagan va irodasiz xonlarning barcha faoliyatini o’z nazorati ostiga olgan. U saroyni larzaga solgan nizolardan unumli foydalandi. Eski janjallarni su’niy ravishda ustalik bilan bo’rttirib, yangilarini tashkil qildi.

 Faqatgina uni o’ldirishgach, O’rda xonlari hokimiyatni o’z qo’llariga olishgan va O’zbekxon hukmronligi davrida (1312—1340 y) Oltin O’rda yana qaytadan kuchli davlatga aylangan, O’zbekxon otalig’i bo’lgan No’g’aydan o’rgangan turli fitnalar yordamida o’zining barcha xavfli raqiblarini jismonan yo’q qilgan, No’g’ayning o’ldirilishini ham o’zi tashkil qilgan. U islom dinini qabul qilib, o’zining barcha jangchilarini ham shunday qilishga majbur qilgan O’zbekxon savdo-sotiq homiylik qilgan. G e nuyalik v e nsiyalik savdogarlar Saroyga t e z-t e z k e lib turadigan bo’lgan.

 Xon o’z poytaxtini eski Saroy Botudan Volga bo’yidagi saroy B e rkaga ko’chirilgan. Yangi poytaxtni masjidlar, saroylar, o’quv muassasalari, ustaxonalar, savdogarlar maxallalari, bozorlar va keng ko’chalar bezab turgan. Kuniga besh mahal muazim shahar aholisini namozga chaqirgan.

 1346 yil uning mulklari o’zra quyundek o’tgan qora o’lat epidemiyasi o’lkan ziyon yetkazgan, 80 ming kishini yostig’ini quritgan. Jonibekdan so’ng o’zaro nizolar, saroy fitnalari qayta boshlangan. Taxtga bir necha kishi da’vo qilgan, Savdo karvonlari endi savdo yo’llarining bexavotir ekanligidan xotirjam emasdilar, shaharlardagi tijorat va hunarmandchilik tanazulga yuz tuta boshlagan.

 Jonibekxonini saroy to’ntarilishi natijasida o’g’li Berdibek buyrug’iga ko’ra bo’g’ib o’ldirishgan, Berdibek xon bo’lsada, amalda hokimiyat Qirim hokimi, amir Mamay qo’lida bo’lgan, Saroydagi siyosiy krizis 1380 yil Kulslavomiydondagi majburiyatiga olib kelgan. Mamay jangda yengilib, jang maydonidan qochgan.

 Oltin O’rda ikkiga: Oltin O’rda va Oq O’rdaga parchalangan. Amir Temur Oq O’rda taxtiga o’z odami To’xtamishni o’tkazgan. To’xtamish keyinchalik Oltin O’rdaga hokimiyatni qo’lga olib, Amir Temurning Vassali bo’lishi kerak edi. To’xtamish Amir Temur yordamida 1378 yil Oq O’rdadagi hokimiyatni egallagan. U Mamayni Kulivo maydonida yengilganidan foydalanib unga janubdan zarba bergan va shu yili 1380 yil birlashgan Oltin O’rda xoniga aylangan tez orada Amir Temur va To’xtamish o’rtasida nizolar boshlangan natijada 1391 yil Volga bo’yidagi Qunduzcha mavzeida ikki qo’shin to’qnash kelgan. To’xtamish qo’shini tor-mor qilingan, o’zi esa qo’shinini tashlab qochgan. Amir Temur uni uzoq ta’qib qilgan. 1395 yil To’xtamish o’z kuchlarini qayta tiklab Amir Temur bilan yana uchrashgan. Jang Terek daryosi bo’yida sodir bo’lgan. To’xtamish yana tor-mor etilgan Oltin O’rda xondan toygan.

CHINGIZXON XURUJI

ЧИНГИСХАНЧИНГИСХАН

MUG`ULLAR HARBIY KIYIMI

CHING`IZXONNINGCHING`IZXONNING O`RTA OSIYONI BOSIB OLISHIO`RTA OSIYONI BOSIB OLISHI

CHING`IZXONNINGCHING`IZXONNING O`RTA OSIYONI BOSIB OLISHIO`RTA OSIYONI BOSIB OLISHI

Aqliy hujum.  Chingizxon qaysi faslda Xorazmshohlar ustiga hujum qiladi?( kuzda)  O’tror shahri qaysi daryo bo’yida joylashgan? (sirdaryo bo’yida)  Chingizxon sig’oq, o’zgan, Jang va Yangikent shaharlarni bosib olishni kimga buyuradi?(Jo’jiga)  O’tror hokimi G’oirxon mo’g’illar tomonidan olingandan so’ng qaysi shaharga qatil qilinadi?(Samarqand shahriga)  1220 yilning fevralida mo’g’illar qaysi shaharni egallashadi?(buxoro)  Qo’rg’oshin nova suv inshopti qaysi shaharni suv bilan ta’minlaydi? (Samarqand shahrini)  Muhammad Xorazmshoh mo’g’illar taqibidan qochib qaysi orolga vafot etgan?(Ashura)  Mo’g’illar qaysi shaharni 11 kunlik qamaldan keyin bosib olgan?( termiz)  Xo’jand xokimi Temur Malik mo’g’illarga qarshi jangler qilib ulardan qaysi shaharni qaytarib olgan?( yangikent)  1220 yilning aprel oyida mo’g’illr qaysi shaharni egalashdilar?( Jang)  M.Xorazmshoh taxt vorisi qilib tayinlaydi?(o’g’li Jaloliddinni)

Katakni to’ldir usuli. B 1 2 0 6 T 1 2 2 0 A 1 2 1 9 C 1 2 0 6 D 2 0 0 0 G 1 9 9 9

Katakni to’ldir usuli.  B ) Temurchinga qachon Chingizxon laqabi berildi ?  G ) mo ’ g ’ Iillar nechanchi yilda Jandni egaladilar ?  A ) nechanchi yilda Chingizxon Xorazmga qarshi urush boshladi ?  C ) Chingizxonning tug ’ ilgan yili ?  D ) J . Manguberdi ordeni qachon ta ’ sis etilgan ?  S ) J . Manguberdining 800 yilligi O ’ zbekistonda qachon nishonlandi ?

O'xshashlar

Rossiya imperiyasining Turkistonni bosib olishi, uning istibdodiga qarshi milliy ozodlik kurashi. Jadidchilik

O`rta Osiyoda Neolit davri

O`rta Osiyodagi ibtidoiy manzilgohlari

XIX asr oxiri XX asr boshlarida Rossiya imperiyasi tomonidan O’rta Osiyoni bosib olish uchun istilochilik harakatlarining boshlanishi

O`rta osiyo tarixiga oid eng qadimgi manbalar