Imom al-Buxoriy majmuasi - Tarix - Slaydlar

Imom al-Buxoriy majmuasi

Yuklangan vaqt:

19.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

610.0068359375 KB

Ko'chirib olish

MIRZO ULUG'BEK NOMIDAGI O'ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI TARIX YO'NALISHI TARIX FAKULTETI O'RTA OSIYO ME'MORIY YODGORLIKLARI FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Imom al-Buxoriy majmuasi.

Ob'yekt yaratilgan sana: Yunesko qaramog'ida: Ha Hudud: Samarqand viloyati Kategoriya: Me’morchilik inshootlari , Zi-yoratgohlar .

Musulmon olamining taniqli muhaddislaridan biri Imom al-Buxoriy 810-yil 21-iyulda Bux - oroda tavallud topgan, 870-yilda Samarqand - dan 25 km uzoqda joylashgan Xartang qishlog'ida (Samarqand viloyatining hozirgi Chelak tu- mani) vafot etgan va o sha yerda dafn etilgan. Biroq, bu joy asrlar davomida qarovsiz holat da qolgan edi.O'zbekiston mustaqillikka erish - ganidan so'ng, majmua qayta tiklandi. 1997- yilning 29-apelida o'zbekiston Respublikasi hukumatining “Imom al-Buxoriy tug'ilgan kuninining hijriy-oy taqvimi bo'yicha 1225 yil - ligini nishonlash” to'g'risidagi qarori qabul qilindi. Shu yilning noyabr oyida, YuNESKO ning bosh konferensiyasi 1998-yilda muhim sana olim Ismoil al -Buxoriy tavalludining 1225 yilligining nishonlanishida qatnashish to'g'risida qaror qabul qiladi. Shu munosabat bilan, Imom al-Buxoriyning maqbarasida O'rta Osiyoning me'moriy an'analariga ko'ra bajarilga yodgorlik majmuasi barpo etilgan edi. Yodgor lik uchun ajratilgan yerning umumiy maydoni 10 gektarni tashkil etadi.

Majmuaning qurilishi va undagi obodonlashtirish ishlari O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Birinchi Islom Karimov boshchiligida amalga oshirilgan. Majmua qurilishida Samarqand, Buxoro, Xiva, Toshkent, Andijon, Qo'qon va Shahrisabzning xalq hunarmandlari va ishbilarmonlari qatnashdilar. Maqbara, masjid, ma'muriy bino va boshqalar milliy me'morchilik an'analarida barpo etilgan.

Majmua ma'muriy binosi, janub tomonga qaragan. Majmuaga kirish, uchta yirik o'yma arkasimon darvozalari orqali amalga oshiriladi. Darvoza-xona orqali asosiy kirishda, milliy uslubdagi katta ayvon qurilgan. Kirish darvozasining old qismida, majmuaning qurilish tarixi matni arab va o'zbek tillarida yozilgan. Darvoza-xonaga kirishda, o'ng tomonda ma'muriy va boshqa xonalar joylashgan. Majmuaning asosiy qismida, Imom al-Buxoriyning maqbarasi joylashgan. Kub shaklidagi bu inshootga o'n yetti metrlik gumbaz o'rnatilgan. Devorlar, och-yashil, havorang, oq qoplamali plitalar, marmar, onikslar bilan bezalgan. O'ng tomonda, och-havorang oniksga ishlov berib yasalgan qabr toshi (sag'ana) ostida al-Buxoriyning marmar bilan qoplangan qabri joylashgan. Ichki hovlining chap tomonida, maydoni 786 kv.m. bo'lgan masjid joylashgan. Ayvonlarning umumiy maydoni 214 kv. m. Masjidda bir vaqtning o'zida 1500 kishi namoz o'qishi mumkin.

Mehrob tokchasida, O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimovga Saudiya Arabistoni qiroli Fahd ibn Abdulaziz tomonidan sovg'a qilingan kisva-Ka'baning qoplamasi osilgan. Hovlining chap qanotida, yordamchi xonalari bilan zal (miyonsaroy) joylashgan. Miyonsaroy gumbazi, boshqa gumbazlar kabi bir xi o'lcham va hajmga ega. Bu binoda, kutubxona, ilmiy xodimlarning kabinetlari va boshqa xonalar joylashgan. Uning umumiy maydoni 946 kv.m. ni tashkil etadi. Kutubxonada, Qur'onning noyob namunalari, ilk nashrlar hamda Imom al- Buxoriyning asarlarining namunalari saqlanadi.

Imom al-Buxoriy majmuasi yaqinida, O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimovning 2008-yil, 23-maydagi qaroriga asosan barpo etilgan Imom al-Buxoriy Xalqaro markazi joylashgan. Imom al- Buxoriy majmuasi, yurtimizdagi oxirgi vaqtlarda barpo etilgan shu turdagi inshootlarning eng katta va noyoblaridan biri hisoblanadi. Prezident Islom Karimovning so'zlariga ko'ra, bu majmua faqatgina muqaddas ziyorat joyi bo'lib qolmasdan, balki O'zbekistondagi yurtimiz dovrug'ini dunyoga yoyuvchi va o'sib kelayotgan yosh avlod tarbiyasida muhim rol o'ynovchi, har bir kishini hayot va mangulik to'g'risida o'ylashga majbur qiluvchi joylardan biridir.

Imom Buxoriy majmuasini rekonstruksiya qilish bo'yicha yangi loyihasiga ko'ra, maqbara yaqinida 8 ming o'rinli masjid bunyod etilishi rejalashtirilmoqda. Shu bilan birga, majmua atrofida to'rtta ulkan minora, ichki hamda tashqi ayvonlar barpo etiladi.Majmuadagi qurilish-obodonlashtirish ishlari jarayonida Imom Buxoriy maqbarasi hozirgi ko'rinishi saqlangan holda rekonstruksiya qilinadi. Yangi loyihaga asosan, 8 ming o'rinli masjid qurilib, majmua atrofida to'rtta ulkan minora va hozirgi ayvonlarga qo'shimcha ravishda ichki hamda tashqi ayvonlar barpo etiladi.Mahalliy va xorijlik ziyoratchilarga qulaylik yaratish maqsadida zamonaviy mehmonxonalar, xalqaro andozalarga mos keladigan maishiy xizmat va sanitariya-gigiyena shoxobchalari qurilishi ko'zda tutilgan. Majmuada qurilish-bunyodkorlik ishlari jarayonida bu yerdagi tarixiy buloq va bir necha yuz yillik chinor daraxtlariga ziyon yetkazilmay, o'z holida saqlash uchun barcha zarur choralar ko'rilishi aytilmoqda.

O'zbekiston Respublikasi prezidentining 2021-yil 11 fevralda Samarqand viloyatiga safari chog'ida Imom al-Buxoriy yodgorlik kompleksini to'liq rekonstruksiya qilish va uning hududida obodonlashtirish bo'yicha ishlarning borishi bilan tanishdi. Rekonstruksiya ishlari Enter Engineering kompaniyalari guruhi tomonidan bajarilmoqda. Loyiha buyurtmachisi Samarqand viloyati hokimligi qoshidagi injiniring kompaniyasi hisoblanadi. Maqbarada rekonstruksiya ishlarida uning ayni kundagi ko'rinishi saqlab qolinadi. Rekonstruksiya va obodonlashtirish ishlari 4,68 ga maydonda, qurilish ishlari 2.02 ga maydonda olib borilmoqda, bundan tashqari 0.35 ga maydonda yerosti galereyasi bunyod etiladi, 0.83 ga maydon ichki hovli sifatida obodonlashtiriladi. Shuningdek, binolar atrofi va katta maydon sifatida tegishlincha 1.72 va 0.44 ga joy ko'kalamzorlashtiriladi. Qurilish ishlarining ayni kundagi bosqichida 442 nafar mutaxassis ishchilar band bo'lib, ulardan 65 nafari xorijlik mutaxassislar hisoblanadi. Jumladan, 53 ta maxsus texnika birligi, 3 ta minorali kranlar uzluksiz ishlamoqda. Qurilish ishlari bilan parallel ravishda loyihalashtirish ishlari ham davom etmoqda. To'rt burchida to'rtta baland minorasi bor muazzam ko'rinishdagi masjid binosi bunyod etiladi, unda bir paytning o'zida 9200 nafar namozxon ibodat qilishi mumkin.

E'tiboringiz uchun rahmat!!!

O'xshashlar

Imom al-Buxoriy buyuk muxaddis alloma

Buyuk muhaddislar asarlari tasavvuf manbalari sifatida. Imom Buxoriy, At - Termiziy ijodi

Al Buxoriyning «Al-adab al–mufrad» asari

Ahmad al-Farg’oniy

Yurtimizning tarixiy obidalari