Buyuk kishilar nomiga qo'yilgan joy nomlari - Tarix - Slaydlar

Buyuk kishilar nomiga qo'yilgan joy nomlari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

452.5 KB

Ko'chirib olish

Buyuk kishilar nomiga kuyilgan joy nomlari

Tarixiy xotirasi bor inson, irodali inson. Takror aytaman, irodali insondir. I.A.Karimov

 Shaxslar nomini joylarga qo’yish katta tarixiy amaliy ilmni talab  etib, unda shaxsning kelib chiqishi, ta’lim-tarbiya, ijtimoiy- iqtisodiy,  moddiy-ma’naviy, harbiy-siyosiy, jamiyat taraqqiyotida tutgan o’rni, aql-  tafakkuri, Vatan va mahalliy hudud rivojiga qo’shgan hissasi alohida o’rin  tutadi. Ayniqsa, Vatan ozodligi, millat ravnaqi, milliy totuvlik,  millatlar o’rtasidagi o’zaro hamkorlik, tinchlik, madaniyat rivojiga qo’shgan  hissasi, aql-zakovatini mukammal o’rganib chiqish taqozo etiladi.

 Shaxslar  xizmati uzoq yoki qisqa umr ko’rish hisobga olinmaydi, balki amalga  oshirgan ijobiy xislati beqiyosligi, ko’pchilikka ibrat bo’lishi, minglab  kishilarni insonparvarlik, vatanparvarlik, savodxonlik, madaniy  dunyoqarashni yuksaltirishga qo’shgan hissasi alohida tahlil etilishi  zarurdir. Joy nomlariga shaxslar nomini qo’yishda hududni tabiiy-  geografik muhitga, ishlab chiqarishning taraqqiy etgan tarmoqlariga,  moddiy-ma’naviy madaniyatga qo’shgan salohiyatiga e’tibor berish muhimdir.

 Chunki joyga mos kelmagan holatda shaxslar nomini qo’yish maqsadga  muvofiq emas. Bu masalada dunyoda xalqaro tinchlikni mustahkamlashda,  xalqaro fan-madaniyatni rivojlantirishga qo’shgan hissasi bilan mashhur  shaxslarning nomlarini shaharlardagi aholi zich bo’lgan joylarga qo’yish  taklif etiladi.

 Shaxs nomlarini o’rganish qat’iy talab asosida shoshmasdan  xolisona xalqning keng ma’nodagi bahsini tahlil etib, ko’plab qayd  etilgan tavsiyalar mazmunini tarixiy asosda xulosa qilib yoritish dolzarb  masaladir. Chunki shaxs nomini qo’yishda mahalliychilikka, qon-  qarindoshlikka, buyruqbozlikka, maxsus ko’rsatmaga amal qilib bo’lmaydi.

 Shaxslar insonlarning xususiylik holatidir, shu tufayli shaxsga nisbatan  ommaning hurmati baland hamda ijobiy bo’lishi talab etiladi. Uning  vafotidan keyin 5 yildan 50 yilgacha oraliq masofani jiddiy o’rganib,  tahlil etish talab etiladi.  Shaxs to’g`risidagi tavsiyalar olimlar va jamoatchilik taqrizidan  o’tishi, xulosa ijobiy izohlanib berilgandan keyin joy nomiga taqdim  etilmo g` i kerak. Albatta, shaxs nomi qo’yiladigan joy hududi, aholisining  kasb-kori, ishlab chiqarish, maorif, madaniyat yo’nalishiga mos etilishini  biz yuqorida alohida ta’kidladik.

 Keng ma’noda taqdim etiladigan shaxs  nomlari Vatan ozodligi, mustaqilligi yo’lida kurashganlar, fan-madaniyat,  san’at taraqqiyotiga, xalqaro tinchlik va hamjihatlikni mustahkamlashga  hissa qo’shganlarning ismini qo’yish maqsadga muvofiqdir. Shaxslar nomiga  bog`liq Vatan ozodligi, yurt mustaqilligi uchun kurash olib borib, shu  munosib kurashda halok bo’lib, xalq qahramonlariga aylangan Shiroq va  To’maris, Eron bosqinchilarga, Yunon-Makedon bosqinchilariga qarshi  Paretakada xalq harakatiga rahbarlik qilib qahramonlarcha halok bo’lgan  Katan va Avstan, mo’g`ul istilochilariga qarshi kurashda mardlarcha halok  bo’lgan Jaloliddin Manguberdi hamda boshqalarni milliy qahramonlar  sifatida joy nomlariga qo’yish maqsadga muvofiq.

 Shaxslar nomini  maktablar, kasalxonalar, mayda tashkilotlarga, o’rta maxsus va oliy o’quv  yurtlariga qo’yish o’rinli emas. Ushbu ta’lim-tarbiya va davolash  muassasalarida shaxsning hayot yo’li bog`langan bo’lsa, tanlangan shaxs  hayotiga bag`ishlab muzeylar, tarixiy burchaklar tashkil etish maqsadga  muvofiqdir. Shaxslar nomini ta’lim-tarbiya muassasalariga qo’yish qo’sh  nomlarni keltirib chiqaradi.

Shaxslar nomini qo’yishda qo’yidagilarni ko’zda tutish maqsadga muvofiqdir:  1. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining joylarni nomlash  haqidagi Qonunlar va qarorlaridan kelib chiqib, viloyatlar, shaharlar,  tumanlar, qishloqlar, ovullar, shaharchalarga shaxslar nomini berishga  ruxsat etilmaydi.  2. Geografik joy nomlariga shaxslar nomi istisno tariqasida beriladi.  3. Shaxs nomini joy nomiga qo’yishda etarli darajada tavsiyalar ishlab  chiqilib, tarixiy-ijtimoiy jihatdan asoslanmog`i kerak.  4. Davlat ahamiyatiga ega bo’lmagan mayda ishlab chiqarish korxonalari,  firmalar, fermerlar, savdo do’konlari, kichik jamiyatlar  xalqimizning buyuk siymolari, jahonga mashhur shaxslar nomi bilan  atalmasligi lozim.  5. Shahar yoki tuman markazidagi joy nomlariga buyuk ajdodlarimiz  nomini takror qo’ymaslik kerak. Bu bilan ularning ezgu nomi va obro’-  e’tibori siyqallashtirib yuborildi. Chunki, shahardagi mavjud  mahallalarda bir shaxs nomi takror qo’yilishi holatlari ko’p sodir  bo’lmoqda.

 6. Shaxs nomi joylarga uning vafotidan keyin kamida 5 yil o’tgach yoki  shaxsning obro’-e’tibori kamida chorak asrlik muddatga bardosh  bergandagina qo’yilishi mumkin. Bunga Vatan, ozodlik va  mustaqillikni ta’minlashda jasorat namunasini ko’rsatgan milliy  qahramonlar, sarkardalar, davlat arboblari, buyuk siymolar,  allomalar, fan-madaniyat arboblari, mashhur olimlar, xalq manfaati,  Vatan obodligi yo’lida fidokorona mehnat qilganlarni kiritish  mumkin. Ushbu shaxslarning nomlarini ilm-fan, madaniyat va san’at  dargohlariga, ilmiy tadqiqot institutlariga, birlashmalar, teatrlar,  kinoteatrlar, istirohat bog`lari, xiyobonlar, bulvarlar, maydonlar,  jismoniy tarbiya va sport inshootlariga, mahallalarga, ko’chalarga qo’yish  maqsadga muvofiqdir.

O'xshashlar

O’tmish tariximizning nurli sahifalaridan joy olgan buyuk shaxs - Amir Temur

Buyuk Britaniya

Buyuk ajdodlarimiz

Buyuk ipak yo’li

Suqrot buyuk mutaffakir